TVP Kultura Środa, 31.03.2021 08:30 NIEDZIELA Z...POLSKIM BIG BEATEM Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Tym razem bohaterem "Niedzieli z..." jest polski big-beat. Nazwa big - beat mocne uderzenie zastąpiła w dekadzie lat 60. XX wieku nieakceptowaną przez komunistyczne władze nazwę rock and roll. Za ojca tego określenia uchodzi Franciszek Walicki. Nazwa big - beat, wbrew intencji jej twórcy, szybko przestała określać wyłącznie muzykę rockandrollową. Zaczęto nią określać luźno związaną z rockiem, muzykę rozrywkową, zwłaszcza charakteryzującą się wyeksponowanym rytmem i prostotą melodyczną oraz harmoniczną. 09:25 KURARA (KURARA: HOKUSAI NO MOSUME) Film fabularny telewizyjny, 73 min, Japonia, 2017 Reżyseria: Takao Kato Aktorzy: Aoi Miyazaki, Hiroki Miyake, Ryuthei Matsuda, Kimiko Yo Film oparty na biografii córki jednego z najwybitniejszych malarzy japońskich, twórcy barwnych drzeworytów, świetnego rysownika, pejzażysty i ilustratora z przełomu XVIII i XIX wieku - Hokusai Katsushika. Swojej córce O - Ei wpajał on od najmłodszych lat zamiłowanie do malarstwa. Dziewczynka zaczęła postrzegać świat, jego barwy i kształty z myślą o przenoszeniu swych wrażeń na papier lub drewno, a malowanie stało się sensem jej życia. Po ojcu odziedziczyła niebywały talent, ale też wolnomyślicielstwo, była kobietą dosyć ekscentryczną jak na owe czasy, rozwiodła się z nudnym mężem, by oddać się swej malarskiej pasji. Asystowała ojcu w jego pracowni przy tworzeniu zamówionej serii obrazów "36 widoków góry Fudżi", zafascynowana barwami i półcieniami wypracowała własny styl malarski. Odtwarzała sceny z życia codziennego Japończyków, krajobrazy, florę, faunę, wykazując znakomite opanowanie rzemiosła i bujną wyobraźnię. 11:00 LALKA - ODC. 2/9 - PAMIĘTNIK STAREGO SUBIEKTA Serial obyczajowy, 73 min, Polska 1977 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz na podstawie powieści Bolesława Prusa: Aleksander Ścibor - Rylski i Jadwiga Wojtyłło Zdjęcia: Jacek Korcelli Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Małgorzata Braunek, Jerzy Kamas, Bronisław Pawlik, Alina Janowska, Jan Englert i inni Rzecki wieczorami, po zamknięciu sklepu, spisuje wydarzenia, których był świadkiem. Z lektury pamiętnika pana Ignacego poznajemy historię sklepu Mincla i losy młodego, a później dorosłego Stanisława Wokulskiego. Stary subiekt pisze o zesłaniu przyjaciela po powstaniu 1863, jego małżeństwie z wdową po właścicielu sklepu Janie Minclu i o początkach szaleńczej miłości do panny Izabeli Łęckiej. 12:25 WILLIAM HOLDEN, MIĘDZY ŚWIATŁEM A CIENIEM (WILLIAM HOLDEN, THE RELUCTANT STAR) Film dokumentalny, 55 min, Francja, 2019 Reżyseria: Julia Kuperberg, Clara Kuperberg William Holden (1918 - 1981), amerykański aktor filmowy. Laureat Oscara za film "Stalag 17" w reż. J. J. Seftona i "Sieć" w reż. S. Lumeta. American Film Institute umieścił go na 25. miejscu na liście największych aktorów na świecie. Był w dodatku bohaterem wojennym, pasjonatem sztuki, brał udział w akcjach mających na celu ochronę przyrody. Jednocześnie dał się poznać jako człowiek surowy, który nie szczędził swoim kolegom słów krytyki, wdawał się w rozliczne romanse, bywał agresywny i zbyt często szukał pocieszenia w alkoholu, który stał się wreszcie przyczyną jego zguby. Jego najważniejsze filmy to "Złoty chłopiec", "Bulwar Zachodzącego Słońca", "Stalag 17", "Sabrina", "Płonący wieżowiec", "Most na rzece Kwai", "Sieć", "Konnica". 13:30 RZECZ POLSKA S.II - LOKOMOTYWA PM 36 Film dokumentalny, 12 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska "Lokomotywa PM 36" była jednym z największych sukcesów polskiego designu w okresie międzywojennym. Ta aerodynamiczna konstrukcja parowozu projektu Kazimierza Zembrzuskiego była częścią inwestycji niepodległego państwa w kolej, która po latach rozbiorów i nierównomiernego rozwoju w poszczególnych częściach ziem polskich, wymagała reformy niezbędnej do scalenia kraju. Nowoczesny projekt zakładał, że pociąg będzie mógł rozpędzić się do prędkości 140 km/h. W 1937 roku w Paryżu podczas Wystawy Światowej, która była symbolicznym pokazem sił europejskich mocarstw w przededniu II wojny światowej, lokomotywa otrzymała złoty medal dla najlepszego projektu. Odcinek opowiada o transporcie w międzywojennej Polsce (Czy kolej była luksusem? Kogo było stać na taką podróż?), a zarazem o staraniach niepodległego kraju do bycia postrzeganym jako nowoczesne państwo śmiałych reform gospodarczych. To również historia inżyniera Kazimierza Zembrzuskiego, który po 1948 roku objął Katedrę Budowy Lokomotyw Politechniki Warszawskiej oraz jego naśladowców. Odwiedzimy także bydgoskie zakłady firmy PESA, by pokazać jak dziś wygląda przemysł kolejowy w Polsce. Zastanowimy się, czy pociągi zaczną zastępować podróże samolotem w celu ograniczenia zanieczyszczenia środowiska. 13:45 AUGUST ZAMOYSKI. POWRÓT Reportaż, 14 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska W 2019 roku do Polski trafiło ponad 90 rzeźb Augusta Zamoyskiego, jednego z najwybitniejszych polskich artystów XX wieku. W pierwszych dniach grudnia 2019 Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza w Warszawie otworzyło wystawę, która po raz pierwszy na tak szeroką skalę prezentuje sylwetkę i dorobek artystyczny niesamowitego człowieka. Dwa piętra instytucji wypełniły się nie tylko monumentalnymi rzeźbami, znalazły się tu również filmy, zdjęcia, listy, szkice, narzędzia. Na szczególną uwagę zasługuje pierwszy pokaz autorskiego filmu Zamoyskiego rejestrującego słynne miny Witkacego czy Artura Rubinsteina. Wystawa ta będzie prawdopodobnie jedną z najgłośniejszych wystaw w Warszawie pierwszej połowy 2020 roku, a może i najważniejszym wydarzeniem kulturalnym w skali kraju. Jak podaje muzeum: Koncepcja wystawy "August Zamoyski. Myśleć w kamieniu" nawiązuje do długoletniej tradycji wystawienniczej Muzeum Literatury, gdzie prezentowane projekt wiążą w sobie słowo i obraz, a tym samym kontynuują zaproponowaną przez pierwszego dyrektora Muzeum Literatury, Adama Mauersbergera, formułę wystawy eseju. Wystawa Augusta Zamoyskiego nie jest więc klasyczną monografią artysty, ale próbą prezentacji jego twórczości z jednoczesną jej interpretacją. Reportaż rejestruje zarówno przygotowania do tego ogromnego przedsięwzięcia (ustawianie rzeźb, odpakowywanie ich, ostatnie porządki), jak również stanowi przewodnik po otwartej wystawie. 14:05 TAMTE LATA, TAMTE DNI - TERESA LIPOWSKA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuc - Burzyńska (prowadzący) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem gościem programu jest popularna aktorka Teresa Lipowska. 15:50 MENINA (MENINA) Film fabularny kinowy, 93 min, Francja, 2017 Reżyseria: Cristina Pinheiro Scenariusz: Ghislain Cravatte, Laura Piani Aktorzy: Naomi Biton, Nuno Lopez, Beatriz Batarda 8 - letnia Luisa razem z rodzicami uciekła z Portugalii do Francji na początku lat siedemdziesiątych. Widmo terroru jednak cały czas ją prześladuje, zwłaszcza że nie ma wsparcia ani u ojca, który jest alkoholikiem, ani u matki, która nie poświęca jej uwagi, zajęta jedynie swoja osobą. Luisa całkiem nieźle zaadaptowała się w nowym kraju, mówi bezbłędnie po francusku i czuje się jak Francuzka. Pewnego dnia ojciec oznajmia, że musi wyjechać i nie wróci prędko. Dziewczynka jest zrozpaczona.... 2018 - główna nagroda na festiwalu w Goeteborgu. 17:55 URODZENI ARTYŚCI - RODZINA BYTOMSKICH Reportaż, 24 min, Polska, 2020 Tym razem Emilia i Redbad odwiedzają utalentowaną rodzinę złotników i projektantów biżuterii artystycznej. 18:55 ROZWAŻNA I ROMANTYCZNA - ODC. 2/3 (SENSE AND SENSIBILITY) Serial kostiumowy, 51 min, Wielka Brytania, 2008 Autor: Jane Austen Reżyseria: John Alexander Scenariusz: Andrew Davies Aktorzy: Hattie Morahan, Charity Wakefield, Dominic Cooper, Dan Stevens Jako konkurent Marianne, uroczy i hojny Willoughby szybko zdobywa zaufanie i przychylność Dashwoodów. Zapytany przez rywala, pułkownika Brandona, o jego intencje, chłodno przyznaje, że są poważne. Kiedy Brandon nie może uczestniczyć we wspólnej podróży z Middletonami do posiadłości Delaford, Willoughby stara się zrobić jak najlepsze wrażenie, opowiadając o ciotce, która wysyła go do Londynu na czas nieokreślony. Nie zdradza jednak prawdziwego powodu podróży. Tymczasem zjawia się niezapowiedzianie Edward, ale szybko też opuszcza posiadłość bez jakichkolwiek wyjaśnień. 21:10 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - SZRON (ŠERKSNAS/ FROST) Dramat,115 min, Francja/Litwa/Polska/Ukraina 2017 Reżyseria: Šarunas Bartas Scenariusz: Šarunas Bartas, Anna Cohen - Yanay Aktorzy: Mantas Janciauskas, Lyja Maknaviciute, Andrzej Chyra, Vanessa Paradis, Weronika Rosati Film w reżyserii litewskiego twórcy, Šarunasa Bartasa. Fabuła dramatu będącego swoistym kinem drogi została osnuta wokół historii dwojga młodych wolontariuszy z Litwy, spieszących z pomocą humanitarną dla ukraińskich żołnierzy. Rokas i jego dziewczyna Inga wyruszają ciężarówką do targanego konfliktem zbrojnym regionu we wschodniej Ukrainie. Zdani tylko na własne siły przemierzają długą drogę narażeni na przemoc i śmierć w ogarniętym wojną Donbasie. Choć mają chwile zwątpienia, nie zważając na grożące im niebezpieczeństwo kontynuują swoją misję. W drodze poznają wielu ludzi, których życie naznaczyła wojna, sami doświadczają bolesnych przeżyć. Przekonują się, jaki ogrom zniszczeń i cierpień przynosi zbrojny konflikt, co zbliża ich bardziej do siebie. Poznają też reporterów wojennych, relacjonujących te dramatyczne wydarzenia. 23:15 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - ANALOGOWY WIZJONER (AN IMPOSSIBLE PROJECT) Film dokumentalny, 94 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Jens Meurer Dr Florian Doc Kaps to ekscentryczny wiedeński biolog, który od zawsze zafascynowany był analogowymi nośnikami obrazu i dźwięku. Gdy w 2008 roku, w rok po pojawieniu się na rynku pierwszego iPhone’a, ostatniej fabryce Polaroida w Enschede w Niderlandach groziła rozbiórka, postanowił zebrać 180 000 euro potrzebnych do jej odkupienia, żeby uratować ją od upadku. Początkowo nie mógł używać nazwy Polaroid, więc nazwał swoją firmę Impossible i otworzył biuro w Berlinie, gdzie zatrudnił grupę kreatywnych cyfrowych zapaleńców. Marzenie na przywrócenie popularności Polaroida było trudne do spełnienia, bo formuła polaroidowego filmu została utracona. Nie było chemikaliów potrzebnych do jego produkcji i w ten sposób rozpoczął się proces jego ponownego odkrywania. Doc okazał się wizjonerem, ale nie był zbyt przedsiębiorczy. Gdy na horyzoncie pojawił się polski fotograf osadzony w Nowym Jorku Oskar Smołokowski wraz z ojcem - multimilionerem Wiaczesławem Smołokowskim, Doc musiał opuścić założoną przez siebie firmę, dzieląc los Steve’a Jobsa (cytowanego w filmie kilka razy). Film dokumentuje działalność Doca i innych pasjonatów analogowej rewolucji. Poznajemy jej technologię i zaplecze: telefony stacjonarne, odtwarzacze płyt i prasy drukarskie. I oczywiście wiele ciekawych polaroidowych zdjęć: od Andy Warhola po Lady Gagę. Film, kręcony przez sześć lat na taśmie 35 mm, z pełną partyturą orkiestrową nagraną na żywo bezpośrednio na płytę winylową, pokazuje, że w epoce cyfrowej Polaroid jest nie tylko alternatywną rozrywką, ale także szansą na ponowne zaufanie naszym zmysłom. 01:05 JAZZ - GOOD EVENING EV'RYBODY. W HOŁDZIE LOUISOWI ARMSTRONGOWI (GOOD EVENING EV'RYBODY: IN CELEBRATION OF LOUIS ARMSTRONG) Film dokumentalny, 55 min, USA, 1970 Reżyseria: George Wein, Sidney J. Stiber Wykonawcy: Louis Armstrong, Dizzy Gillespie, Bobby Hackett, Joe Newman, Jimmy Owens, George Wein, Wild Bill Davison, Mahalia Jackson Filmowy zapis koncertu zorganizowanego na Festiwalu Newport Jazz w 1970 r. z okazji 70. urodzin Louisa Armstronga. Zaprezentowano na nim wiele znanych utworów Armstronga m. in. "Pennies From Heaven", "Blueberry Hill', "What A Wonderful World". Na koncercie zaśpiewał sam Louis Armstrong oraz m. in. Dizzy Gillespie. Louis Armstrong zmarł w 1971 r. Jest to prawdopodobnie ostatni film z jego udziałem. 02:55 LEKKIE OBYCZAJE - DWORZEC DLA DWOJGA (VOKZAL DLYA DVOIKH) Film fabularny kinowy, 132 min, ZSRR, 1982 Reżyseria: Eldar Riazanow Zdjęcia: Wadim Alisow Muzyka: Andriej Petrow Aktorzy: Ludmiła Gurczenko, Oleg Bazilaszwili, Nikita Michałkow, Nonna Mordjukowa Wzruszająca opowieść o miłości dwojga samotnych ludzi, którzy poznają się na dworcu kolejowym prowincjonalnego miasteczka. Smutna komedia - - takie określenie chyba najbardziej pasuje do "Dworca dla dwojga" - jest filmem nastroju i zamyślenia. Riazanow jest mistrzem obserwacji, potrafiącym z błahych szczegółów zbudować sytuacje frapujące i nieodparcie śmieszne. Ludmiła Gurczenko stworzyła tu niezapomnianą kreację, subtelnie ukazując spowodowaną przez miłość przemianę krzykliwej kelnerki z dworcowej restauracji w opiekuńczą i pełną oddania kobietę. [Filmoteka Narodowa]