TVP Historia Wtorek, 13.04.2021 Zmiany z dnia 14.04.2021 w stosunku do raportu z dnia 31.03.2021 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 11:35 CZAS PIENIĄDZA - ODC. 1. SKĄD POCHODZĄ PIENIĄDZE Magazyn, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Pierwszy odcinek cyklu "Czas pieniądza" dotyczy najstarszych znanych form płatności oraz procesu, w jakim powstały znane nam dziś pieniądze: monety i banknoty. Zaczęło się od handlu wymiennego usługa za towar. Ale w takiej transakcji wartość jednego i drugiego musiały być równe, bo nie sposób było wydać reszty. Dlatego od czasów wymiany usług i towarów, kiedy ludzie uświadomili sobie, że taka wymiana uniemożliwia np. wydanie reszty, zaczęli szukać wygodniejszej waluty. 3 tysiące lat p.n.e. w Mezopotamii było nią zboże, a np. w Korei ryż. Tymczasem około VII wieku przed Chrystusem w Azji Mniejszej pojawiły się pierwsze monety, coraz bardziej przypominające pieniądze, które dziś używamy. Pieniądze z metali, choć wygodniejsze niż zboże, czy płacidła były ciężkie i zajmowały sporo miejsca w bagażu kupców. Dlatego wymyślono pieniądze papierowe, które mając równowartość pieniędzy z kruszców, zajmowały mało miejsca i były dużo wygodniejsze w kupieckich transakcjach. Pionierami w wynalezieniu pieniędzy papierowych byli Chińczycy, co nie powinno nas dziwić, ponieważ byli tymi, którzy wynaleźli papier i sprawnie posługiwali się pismem. W czasach dynastii Tang, w latach 608 - 907 n.e. , papierowe pieniądze zwano latającymi, feiqian. Badania archeologiczne wykazały, że płacideł w postaci zboża używano na ziemiach polskich w jeszcze w II połowie X wieku. Pierwsze polskie monety pojawiły się wraz z rządami pierwszych władców z dynastii piastowskiej, na przełomie X i XI wieku. Zaś pierwsze banknoty, po rozbiorach, podczas powstania pod wodzą Tadeusza Kościuszki. Naczelnik, aby zebrać niezbędne do sformowanie oddziałów fundusze, wypuścił do obiegu pierwsze pieniądze papierowe. Banknoty nosiły nazwę polski złoty. O tym jakie były dalsze losy polskiego złotego już w kolejnym odcinku. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 17:30 MARSZ CIENI Film dokumentalny, 21 min, Polska, 2020 Reżyseria: Lesław Dobrucki Scenariusz: Lesław Dobrucki Zdjęcia: Marci Szołtysek, Marcin Kwaśniewski, Łukasz Perkowski Katyński Marsz Cieni to coroczny pochód upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej organizowany od 2008 roku w Warszawie z okazji obchodów Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Tworzą go członkowie grup rekonstrukcyjnych w historycznych mundurach polskich oficerów oraz pilnujących ich funkcjonariuszy NKWD, którzy w milczeniu przechodzą trasę od Muzeum Wojska Polskiego do Pomnika Poległym i Pomordowanym na Wschodzie. (dodano pozycję programową) 24:00 PRZYSTANEK LAMSDORF. POWSTAŃCY WARSZAWSCY W NIEWOLI Film dokumentalny, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Mirosław Basaj, Dariusz Jakubiak Scenariusz: Mirosław Basaj, Dariusz Jakubiak Zdjęcia: Mirosław Basaj Największa, prawie sześciotysięczna grupa, idących do niewoli powstańców warszawskich, została skierowana do Stalagu 344 Lamsdorf (od 1945 r. Łambinowice na Śląsku Opolskim). Walczący o Warszawę żołnierze Armii Krajowej przybyli do Lamsdorf w pierwszej połowie października 1944 r. Czekały tam na nich izolacja, baraki, druty kolczaste, wieże strażnicze, głód, trudne warunki sanitarne, chłód, nagła bezczynność po okresie wytężonej pracy i walki. W Lamsdorf przeprowadzano ewidencję, nadawano powstańcom numery jenieckie i selekcjonowano w celu dalszych przemieszczeń w głąb Rzeszy. Zanim więc zdążyli się przyzwyczaić do nowego życia, zaczęły się transporty do innych obozów. W pierwszej kolejności objęły oficerów sztabowych, następnie oficerów, kobiety, dzieci, a na końcu podchorążych, podoficerów i szeregowych. Ostatni transport odszedł 20 stycznia 1945 r. Nieliczni ranni i chorzy, niezdolni do marszu ewakuacyjnego, zostali w obozie do czasu wkroczenia oddziałów Armii Czerwonej 17 marca 1945 r. Niektórzy, jak zabici podczas prób ucieczek, pozostali już tam na zawsze.