TVP Kultura Poniedziałek, 12.04.2021 09:55 REŻYSERZY - SIDNEY LUMET 3/10 SEZON 3 (THE DIRECTORS - SIDNEY LUMET) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się sylwetce Sidneya Lumeta, reżysera "Dwunastu gniewnych ludzi", "Werdyktu" czy "Sieci". 11:00 POLSKIE DROGI - ODC. 1/11 - MISJA SPECJALNA Serial wojenno - obyczajowy, 86 min, Polska 1977 Scenariusz: Jerzy Janicki Reżyseria: Janusz Morgenstern Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Jerzy Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Marek Walczewski, Zofia Mrozowska, Aleksander Bardini, Stanisław Zaczyk, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Beata Tyszkiewicz, Leszek Herdegen, Stanisław Mikulski, Ryszarda Hanin, Irena Laskowska, Anna Nehrebecka, Piotr Fronczewski, Ryszard Barycz "Polskie drogi" były jednym z najpopularniejszych polskich seriali lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych. Pokazany po raz pierwszy w roku 1977, doczekał wielu powtórek. Dzieło Jerzego Janickiego i Janusza Morgensterna to epicka (łącznie 17 godzin projekcji), wielowątkowa opowieść o losach Polaków w latach II wojny światowej. "Czas pogardy" ukazano przede wszystkim z punktu widzenia dwóch głównych bohaterów - porucznika Władysława Niwińskiego (Karol Strasburger) i Leona Kurasia (wielka rola Kazimierza Kaczora) - drobnego cwaniaka, niepozbawionego jednak znamion heroizmu. Autorzy serialu starali się pokazać zwłaszcza dzień powszedni okupacji hitlerowskiej w Polsce. Konspirację, akcje zbrojne, strzelaniny programowo odsunięto na drugi plan. W zamian "Polskie drogi" dawały przekrój przez wszystkie ówczesne warstwy społeczne. Opowiadały o ludziach częstokroć zaskoczonych przez historię, którzy stopniowo uczą się złowrogiej logiki hitlerowskiego terroru. Janusz Morgenstern potraktował pracę nad serialem jako dopełnienie swoich poprzednich filmów o II wojnie światowej: "Kolumbów" i "Potem nastąpi cisza". "Jest to kontynuacja o nieco odwróconej chronologii."Kolumbów"poświęciłem tylko losom żołnierzy Armii Krajowej. W"Polskich drogach"obszerniej zajmujemy się lewicą społeczną, nie zapominając o ugrupowaniach AK" - tłumaczył reżyser w jednym z wywiadów. We wrześniu 1939 r, podchorąży strzelców konnych Władysław Niwiński otrzymuje rozkaz eskortowania do Kamieńca Podolskiego ważnej przesyłki państwowej. W drodze natyka się na stacjonujący w dworze polski batalion, którego dowódca jest ranny. Do dworu przyjeżdża także kapitan Tadeusz Miszczyk z II Oddziału w nadziei, że zdobędzie tu trochę benzyny. W czasie nalotów i starć z Niemcami ginie sprowadzony lekarz, pozbawiony opieki medycznej dowódca batalionu umiera. Ginie także kapitan Miszczyk. Niwiński przejmuje wiezione przez niego ważne dokumenty. W nocy pluton Niwińskiego zostaje zdziesiątkowany przez grupę dywersyjną pod wodzą Johanna Heymanna, syna niemieckiego kolonisty, młynarza, który umiera nagle w trakcie walki. Niwiński znał Heymannów jeszcze sprzed wojny, gdy przyjeżdżał tam na wakacje. Johann poprzysięga mu zemstę za śmierć ojca. 12:35 ZASADA PETERA (PETER’S PRINCIPLE) Film animowany, 5 min, Niemcy, 2007 Reżyseria: Jim Lacy, Kathrin Albers Scenariusz: Jim Lacy Krótki film animowany. Historia o krokodylu, myszce, kocie i słoniu. Zwierzęta starają się piąć się po szczeblach kariery, wcielając w życie teorie z poradników zarządzania. Które ze zwierząt zostanie nowym prezesem firmy? 12:40 A - B Film animowany, 4 min, Polska, 1978 Reżyseria: Mirosław Kijowicz Scenariusz: Mirosław Kijowicz Zdjęcia: Jan Tkaczyk Muzyka: Bohdan Mazurek Groteska na temat hipokryzji i dwulicowości. 12:45 FOTEL Film animowany, 5 min, Polska, 1963 Reżyseria: Daniel Szczechura Scenariusz: Daniel Szczechura, Emil Saski Zdjęcia: Wacław Fedak Muzyka: Włodzimierz Kotoński Historia walki o władzę opowiedziana za pomocą genialnie prostych środków graficznych. Gdzieś w kolumnowej sali pewnego monumentalnego gmachu odbywa się ważne zebranie. Jedno miejsce przy stole prezydialnym jest puste. Zasiądzie przy nim ten, kto użyje lepszego fortelu, by się do niego dostać. Wszystkie chwyty z podstawianiem nogi przeciwnikom dozwolone. Rozgrywka o tytułowy fotel ukazana jest z lotu ptaka: walczące ludziki przypominają ruchliwe, abstrakcyjne kółka zbijające się w gromadki lub rozpierzchające na różne strony. 13:20 NIEDZIELA Z... - JERZYM MAKSYMIUKIEM Dysk./wywiad/debata, 39 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Marta Perchuuć - Burzyńska (prowadząca) Bohaterem programu jest dyrygent, kompozytor, pianista i wizjoner - Jerzy Maksymiuk. Bez niego kultura muzyczna byłaby bezbarwna. Wulkan energii, obdarzony niespotykaną muzykalnością i ekspresją, a przy tym bezkompromisowy. Prowadząca program Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z samym maestro i zaproszonymi do studia gośćmi o jego perfekcjonizmie, metodach pracy i pasji. 14:15 LATO 1993 (ESTIU 1993) Dramat, 94 min, Hiszpania, 2017 Reżyseria: Carla Simón Scenariusz: Carla Simón Zdjęcia: Santiago Racaj Muzyka: Pau Bogues Aktorzy: Laia Artigas, Paula Blanco, Bruna Cusi, Etna Campillo, David Verdaguer, Jordi Figueras Akcja filmu zaczyna się latem 1993 roku. Po śmierci rodziców, który zmarli na tajemniczą chorobę, 6 - letnia Frida opuszcza Barcelonę i swoich dziadków, by zamieszkać na prowincji z wujem Estevem i jego żoną Margą. Dziewczynka próbuje się odnaleźć w nowej dla niej rzeczywistości, poznaje górzyste okolice, farmę ze starym domem z kamienia, otoczoną gęstym lasem. Na szczęście jej nowi rodzice okazują się bardzo życzliwi dla swej podopiecznej. Frida odnajduje też bratnią duszę i towarzyszkę zabaw w 3 - letniej Annie, córce wujostwa. Mimo że czas spędzony na farmie przypomina permanentne wakacje, to jednak dziewczynka wciąż nie może się pogodzić ze stratą rodziców, żyje wspomnieniami o świecie, którego już nie ma. Choć z drugiej strony potrafi docenić, że ma nowy dom i nową kochającą rodzinę, stara się od nowa budować swoje szczęście. Czy Fridzie uda się pokonać wszystkie lęki i problemy? 16:00 TRIO Z BELLEVILLE (TRIPLETTES DE BELLEVILLE, LES) Film animowany, 77 min, Kanada/Belgia/Wielka Brytania/Francja, 2003 Reżyseria: Sylvain Chomet Film animowany. Champion jest samotnym, małym chłopcem. Jego ulubione zajęcie to jazda na rowerze. Fascynację tę dostrzega wychowująca go babcia, madame Souza i namawia do forsownych treningów. Po latach pracy wnuczek startuje w słynnym wyścigu kolarskim Tour de France. Niestety, podczas zawodów Champion zostaje porwany przez dwóch ubranych na czarno, podejrzanych typów. Madame Souza i pies Bruno rozpoczynają poszukiwania. Docierają aż za ocean, do miasta Belleville (przypominającego trochę Nowy Jork). Tam spotykają trzy starsze kobiety tworzące grupę wokalną - tytułowe "Trio z Belleville". Wkrótce natrafią na ślad Championa, lecz chcąc go ratować, będą musieli stawić czoło francuskiej mafii. 20:00 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - UCIEKAJĄCY POCIĄG (RUNAWAY TRAIN) Thriller, 106 min, USA 1985 Reżyseria: Andriej Konczałowski Scenariusz: Djordie Milicevic, Paul Zindel, Edward Bunker Aktorzy: Jon Voight, Eric Roberts, Rebecca De Mornay, Kyle T. Heffner, John P. Ryan, T. C. Carter, Kenneth McMillan, Stacey Pickren, Walter Wyatt i inni Drugi, po "Kochankach Marii", amerykański film Andrieja Konczałowskiego. Zanim wybitny reżyser rozpoczął karierę w Hollywood, znany był w świecie z głośnych produkcji radzieckich "Wujaszek Wania", "Romanca dla zakochanych", "Syberiada", obsypywanych w latach 70. nagrodami na prestiżowych festiwalach. W "Uciekającym pociągu" krytyka dopatruje się związków z kulturą i tradycjami rodzinnego kraju reżysera, nawiązań do bezkresnej, ośnieżonej Syberii, potrzeby wolności za wszelką cenę. Konczałowski, znany dotychczas z filmów, odznaczających się poetyką, filozoficznymi podtekstami, spowolnioną narracją, bezbłędnie konstruuje napięcie i grozę, ukazując cały dramatyzm walki bohaterów o przeżycie. Akademia przyznała "Uciekającemu pociągowi" trzy nominacje do Oscara - dla najlepszego aktora Jona Voighta, za najlepszą rolę drugoplanową dla Erica Robertsa oraz za montaż. Pierwowzór scenariusza, autorstwa mistrza kina japońskiego Akiry Kurosawy, powstał w połowie 60. lat. Reżyser nie mógł jednak nakręcić filmu z powodu braku funduszy. Tekstem, który przeleżał na półkach dwadzieścia lat, zainteresował się Francis Ford Coppola, zachęcając producentów, by powierzyli reżyserię Andriejowi Konczałowskiemu. Milicevic, Zindel i Bunker napisali nową wersję gotowego scenariusza, wzbogacając go o nowe wątki. Akcja rozpoczyna się na Alasce w więzieniu Stonehaven o zaostrzonym rygorze. Wśród skazańców, odsiadujących kary długoletnich wyroków, znajduje się groźny recydywista Manny (Jon Voight), szczególnie znienawidzony przez szefa zakładu, Wardena Rankena (John P. Ryan). Po zaaranżowanej przez sadystycznego dyrektora rozróbie, którą Manny omal nie przypłaca życiem, udaje mu się zbiec. Wraz z nim kanałem ściekowym ucieka z więzienia 20 - letni Buck (Eric Roberts). W kilkudziesięciostopniowym mrozie, wyczerpani i przemarznięci, docierają do najbliższej stacji kolejowej, ukrywając się przed obławą w stojącym na bocznicy składzie lokomotyw. Kiedy ruszają, obaj nie mają pojęcia, że jadą bez maszynisty, który zmarł na atak serca. Nie wiedzą również, że w lokomotywie spaliły się hamulce. Wierząc, że najgorsze mają już za sobą, wiwatują i cieszą się z wolności. Tymczasem pociąg widmo mknie coraz szybciej przez lodową pustynię Alaski. 21:55 KRONOS - UPIÓR Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu "Kronos" profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi dyskutuje o upiorach. Upiór inaczej wampir. Istota nadprzyrodzona będąca zagrożeniem dla żywych. Czy wampir ma płeć? Jak unieszkodliwić wampira? Czy dziś jeszcze, w świecie porządnie zelektryfikowanym nadal obawiamy się wampirów, czy jednak ten lęk mamy od dawna za sobą? 22:40 PANORAMA KINA POLSKIEGO - UŁASKAWIENIE (UŁASKAWIENIE) Dramat, 96 min, Czechy/Polska/Słowacja 2018 Scenariusz i reżyseria: Jan Jakub Kolski Muzyka: Dariusz Górniok Aktorzy: Grażyna Błęcka - Kolska, Jan Jankowski, Michał Kaleta, Krzysztof Globisz, Michał Malinowski, Michał Kowalski, Dobromir Dymecki, Wojciech Mecwaldowski Osadzona w realiach powojennej Polski historia zmagających się z żałobą rodziców, wyruszających ze swoim synem w ostatnią podróż, opowiedziana z perspektywy ich wnuka Jana. Syn Hanny i Jakuba, żołnierz AK Wacław Odrowąż Szewczyk, zostaje jesienią 1946 roku zastrzelony przez UB. Po serii upokorzeń doznanych ze strony nowej władzy, bezczeszczącej zwłoki ich dziecka, Hanna i Jakub postanawiają zapewnić synowi godny pochówek w oddalonej o 500 km Kalwarii Pacławskiej. Podróż rodziców przez wciąż pogrążoną w powojennym koszmarze Polskę staje się metaforyczną wyprawą w głąb ludzkiej duszy i próbą stworzenia na nowo definicji człowieczeństwa w świecie, w którym sąsiedzi zwracają się przeciwko sobie, a nieoczekiwanym sojusznikiem może stać się dotychczasowy wróg. Złote Lwy na festiwalu w Gdyni w 2018 r. za najlepszy scenariusz, najlepszą rolę żeńską (Grażyna Błęcka - Kolska) i najlepsze kostiumy 00:30 SCENA TANECZNA - TAŃCE DAWNE Artystyczne/estradowe (widowisko), 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Aleksandra Dziurosz (prowadząca), Klaudia Carlos (prowadząca), Cracovia Danza W odcinku wystąpi Balet Dworski Cracovia Danza pod kierownictwem Romany Agnel. Taniec poprzedzi rozmowa Aleksandry Dziurosz i Klaudii Carlos. Opowiedzą o działalności mistrzów tańca na dworach europejskich XV - XVIII w, metodach notacji ruchu oraz dzisiejszej rekonstrukcji tańców dawnych. 00:55 SCENA TANECZNA - TAŃCE TOWARZYSKIE XIX I XX WIEKU Artystyczne/estradowe (widowisko), 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Aleksandra Dziurosz (prowadząca), Klaudia Carlos (prowadząca), Kornelia Kopaczyńska, Bartosz Lech, Mikołaj Tama, Marta Kuląg, Aleksandra Szatkowska, Alexey Kazennov W kolejnym odcinku - taniec towarzyski w formie turniejowej. Program "Scena taneczna" przyjrzy się tańcom standardowym, takim jak: walc angielski, wiedeński, foxtrot i quickstep, latynoamerykańskim - zobaczymy: sambę, jive'a, cha - chę i rumbę. Pojawi się także para tańcząca amerykański lindy hop. 04:20 ZAPOMNIANE RZEŹBIARKI (WOMEN SCULPTORS / SCULPTRICES, NI MUSES NI MODELES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Emilie Valentin Film przedstawiający historię i portrety najważniejszych rzeźbiarek w historii sztuki: Properzie de’ Rossi, Luise Roldan, Marie Anne Collot, Helene Bertaux, Camille Claudel, Jane Poupelet, Kathe Kollwitz, Germaine Richier, Niki de Saint Phalle, Louise Bourgeois.