TVP Kultura Wtorek, 13.04.2021 09:25 TRIO Z BELLEVILLE (TRIPLETTES DE BELLEVILLE, LES) Film animowany, 77 min, Kanada/Belgia/Wielka Brytania/Francja, 2003 Reżyseria: Sylvain Chomet Film animowany. Champion jest samotnym, małym chłopcem. Jego ulubione zajęcie to jazda na rowerze. Fascynację tę dostrzega wychowująca go babcia, madame Souza i namawia do forsownych treningów. Po latach pracy wnuczek startuje w słynnym wyścigu kolarskim Tour de France. Niestety, podczas zawodów Champion zostaje porwany przez dwóch ubranych na czarno, podejrzanych typów. Madame Souza i pies Bruno rozpoczynają poszukiwania. Docierają aż za ocean, do miasta Belleville (przypominającego trochę Nowy Jork). Tam spotykają trzy starsze kobiety tworzące grupę wokalną - tytułowe "Trio z Belleville". Wkrótce natrafią na ślad Championa, lecz chcąc go ratować, będą musieli stawić czoło francuskiej mafii. 11:00 POLSKIE DROGI - ODC. 2/11 - OBYWATELE GG Serial wojenno - obyczajowy, 85 min, Polska 1977 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Jerzy Janicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Karol Strasburger, Kazimierz Kaczor, Zofia Mrozowska, Piotr Pawłowski, Marek Walczewski, Henryk Bąk, JadwigaJankowska - Cieślak, Włodzimierz Boruński, Franciszek Trzeciak, Bronisław Pawlik, Aleksander Bardini, Beata Tyszkiewicz, Zygmunt Kęstowicz, Jan Englert, Leszek Herdegen, Barbara Sołtysik, Roman Stankiewicz, Bohdan Ejmont, Stanisław Zaczyk, Piotr Fronczewski, Maciej Góraj, Henryk Talar, Mieczysław Milecki, Monika Goździk, Zbigniew Zapasiewicz, Anna Nehrebecka, Arkadiusz Bazak, Stanisław Mikulski, Jan Machulski, Jerzy Kaliszewski, Emil Karewicz, Mieczysław Kalenik Podchorąży Władysław Niwiński z kapralem Leonem Kurasiem, już w cywilnych ubraniach, zatrzymują się na wiejskiej plebanii. Wpadają w ręce Niemców, ale dzięki sprytowi kaprala wykupują się. Kuraś zostaje jednak złapany na dworcu kolejowym i wysłany do stalagu. Niwiński udaje się do Krakowa. Tymczasem w Warszawie Johann Heimann - już w mundurze SS - szuka śladów po rodzinie Niwińskich, chce bowiem pomścić śmierć ojca. Władysław spotyka w Krakowie uratowanego przez siebie profesora, który oferuje mu pomoc w znalezieniu mieszkania i wyrobieniu nowych dokumentów. Wkrótce dochodzi do aresztowania profesora podczas osławionej niemieckiej akcji na Uniwersytecie Jagiellońskim. 12:35 TYPOGRAFIA MIASTA (TYPE HUNTERS) Film dokumentalny, 45 min, Francja, 2016 Reżyseria: Thomas Sipp Typografia jest istotną częścią współczesnej kultury. Film zabiera widzów do nowoczesnych metropolii, by rozszyfrowywać przed dżungle otaczających nas różnorodnych krojów pisma. 15:00 LEGENDA ZŁOTEJ PALMY (THE LEGEND OF THE PALME D'OR) Film dokumentalny, 60 min, Szwajcaria, 2015 Reżyseria: Alexis Veller Dokument przedstawia historię Złotej Palmy, najważniejszej nagrody filmowej przyznawanej każdego roku na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes. W filmie wypowiadają się zdobywcy nagrody, m.in.: Wim Wenders, Martin Scorsese, Jane Campion, Emir Kusturica. Artyści wspominają prace nad nagrodzonymi filmami, atmosferę imprezy, chwile związane z ceremonią wręczenia nagród i towarzyszące im wówczas emocje. Film pokazuje także poszczególne etapy produkcji projektu statuetki, która przybierała różne formy, początkowo była inspirowana rysunkiem Jeana Cocteau, od 1997 roku przyjęła kształt projektu szwajcarskiego jubilera Choparda. W dokumencie obserwujemy proces produkcji w kopalni złota Fairtrade w Kolumbii, w której powstaje statuetka wykonana z 18 - karatowego złota. 16:15 KAPRYŚNE LATO (ROZMARNE LETO) Film komediowy, poetycki, 72 min, Czechosłowacja, 1967 Autor: Vladislav Vanura Reżyseria: Jiri Menzel Scenariusz: Vclav Nvlt, Jiri Menzel Zdjęcia: Jaromir Šofr Aktorzy: Rudolf Hruinsk, Vlastimil Brodsk, Frantiek Rehk, Mila Myslikov, Jana Drachalov, Jii Menzel, Bohu Zhorsk I Inni Adaptacja powieści Vladislava Vanury. Ironiczny i uroczy obraz małomiasteczkowej społeczności. Melancholijny, pełen ciepłego humoru portret trzech starzejących się przyjaciół. Nudę życia w małym miasteczku zburzy przyjazd ponętnej akrobatki. Do niewielkiego miasteczka przyjeżdża magik z uroczą asystentką. Trzej miejscowi notable w ciągu kilku nocy próbują uwieść uroczą asystentkę - bez powodzenia. Tymczasem sztuka ta udaje się jednej z ich żon, ale z magikiem. Kiedy magik doznaje kontuzji, żona potulnie wraca do męża. 17:55 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRYSTYNA TKACZ Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuc - Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem w podróż do krainy dzieciństwa i młodości zabiera nas popularna aktorka, Krystyna Tkacz. 20:00 TEATR TELEWIZJI - OŻENEK Teatr, 88 min, Polska 1976 Autor: Mikołaj Gogol Przekład: Julian Tuwim Reżyseria i adaptacja: Ewa Bonacka Realizacja tv: Barbara Sałacka Występują: Anna Seniuk (Agafia), Elżbieta Wieczorkowska (Ciotka), Irena Kwiatkowska (Swatka), Wiesław Michnikowski (Podkolesin), Czesław Wołłejko (Koczkariow), Kazimierz Brusikiewicz (Jajecznica), Jan Kobuszewski (Anuczkin), Wojciech Pokora (Żewakin), Jerzy Turek (Stiepan) oraz Janina Seredyńska, Barbara Winiarska, Ryszard Nawrocki, Andrzej Stockinger Pierwszą komedią Mikołaja Gogola miała być historia urzędnika, którego doprowadziła do obłędu chęć otrzymania za wszelką cenę orderu św. Włodzimierza III stopnia. Satyra wyszydzająca oficjalną, urzędniczą Rosję nie miała szansy uzyskania akceptacji cenzury. Gogol ograniczył więc "Włodzimierza III stopnia" do kilku scen, wykorzystanych później w innych utworach. Pragnął jednak ujrzeć którekolwiek ze swoich dzieł w teatrze i aby spełnić to marzenie, poszedł na pewnego rodzaju kompromis z cenzurą. Tak powstał "Ożenek", komedia pozornie wprowadzająca tematykę prywatnego życia zwykłych ludzi, naprawdę zaś - ostra satyra obyczajowa. Jak była ona bulwersująca dla ówczesnej elity rosyjskiej, niech świadczy choćby to, że w czasie petersburskiej premiery w grudniu 1842 car Mikołaj I po kilku scenach demonstracyjnie opuścił teatr. Spektakl zakończył się ogólną klapą. Powód tego niepowodzenia nie leżał jedynie w niechlujnej grze aktorskiej i nieporadnej inscenizacji. "Ożenek" łamał wszelkie prawa komedii, do której przyzwyczajona była ówczesna widownia. Był utworem nowatorskim, rozpoczynającym zupełnie inny rozdział w dziejach rosyjskiej komedii. Gogol zrezygnował z tradycyjnej miłosnej intrygi prowadzącej - mimo spiętrzonych nieporozumień między kochankami - do szczęśliwego finału. W sztuce nie ma słowa o miłości. Odbywa się natomiast zwyczajny targ i zwyczajna handlowa rywalizacja. Agafia Tichonowa nie jest typową amantką pełną romantycznych uniesień, lecz osobą obdarzoną kupiecką rozwagą, pragnącą przede wszystkim podnieść swój społeczny status. Akcja nie kończy się ślubem - narzeczony w ostatniej chwili ucieka. Ożenek jest więc "komedią o nie - spełnionych zamiarach, o zdarzeniach, które się nie zdarzyły". Jest także pierwszą narodową komedią obyczajową, wprowadzającą na scenę zamiast lokaja - zwyczajnego chłopa pańszczyźnianego, a zamiast arystokracji - pospolite rosyjskie kupiectwo. Każda z tych postaci posługuje się właściwym sobie językiem, który bardziej niż czyny określa jej charakter. "Ożenek" w reżyserii Ewy Bonackiej jest powtórzeniem archiwalnego spektaklu z 1976 roku. Biorą w nim udział najwybitniejsi polscy aktorzy komediowi. Tłumaczenie Juliana Tuwima przekazuje w mistrzowski sposób słynne dialogi Mikołaja Gogola. 00:25 MŁODA POLSKA - THE CAVE Film fabularny kinowy, 26 min, Polska, 2017 Reżyseria: Kamil Krukowski Scenariusz: Kamil Krukowski Zdjęcia: Piotr Matysiak Aktorzy: Bartłomiej Firlet, Ewa Szykulska, Dorota Naruszewicz Trzydziestoletni Paweł chciałby się uniezależnić, ale na przeszkodzie stoi jego skomplikowana relacja z matką (źródło: PISF) 01:05 PANORAMA KINA POLSKIEGO - UŁASKAWIENIE (UŁASKAWIENIE) Dramat, 96 min, Czechy/Polska/Słowacja 2018 Scenariusz i reżyseria: Jan Jakub Kolski Muzyka: Dariusz Górniok Aktorzy: Grażyna Błęcka - Kolska, Jan Jankowski, Michał Kaleta, Krzysztof Globisz, Michał Malinowski, Michał Kowalski, Dobromir Dymecki, Wojciech Mecwaldowski Osadzona w realiach powojennej Polski historia zmagających się z żałobą rodziców, wyruszających ze swoim synem w ostatnią podróż, opowiedziana z perspektywy ich wnuka Jana. Syn Hanny i Jakuba, żołnierz AK Wacław Odrowąż Szewczyk, zostaje jesienią 1946 roku zastrzelony przez UB. Po serii upokorzeń doznanych ze strony nowej władzy, bezczeszczącej zwłoki ich dziecka, Hanna i Jakub postanawiają zapewnić synowi godny pochówek w oddalonej o 500 km Kalwarii Pacławskiej. Podróż rodziców przez wciąż pogrążoną w powojennym koszmarze Polskę staje się metaforyczną wyprawą w głąb ludzkiej duszy i próbą stworzenia na nowo definicji człowieczeństwa w świecie, w którym sąsiedzi zwracają się przeciwko sobie, a nieoczekiwanym sojusznikiem może stać się dotychczasowy wróg. Złote Lwy na festiwalu w Gdyni w 2018 r. za najlepszy scenariusz, najlepszą rolę żeńską (Grażyna Błęcka - Kolska) i najlepsze kostiumy 02:50 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - UCIEKAJĄCY POCIĄG (RUNAWAY TRAIN) Thriller, 106 min, USA 1985 Reżyseria: Andriej Konczałowski Scenariusz: Djordie Milicevic, Paul Zindel, Edward Bunker Aktorzy: Jon Voight, Eric Roberts, Rebecca De Mornay, Kyle T. Heffner, John P. Ryan, T. C. Carter, Kenneth McMillan, Stacey Pickren, Walter Wyatt i inni Drugi, po "Kochankach Marii", amerykański film Andrieja Konczałowskiego. Zanim wybitny reżyser rozpoczął karierę w Hollywood, znany był w świecie z głośnych produkcji radzieckich "Wujaszek Wania", "Romanca dla zakochanych", "Syberiada", obsypywanych w latach 70. nagrodami na prestiżowych festiwalach. W "Uciekającym pociągu" krytyka dopatruje się związków z kulturą i tradycjami rodzinnego kraju reżysera, nawiązań do bezkresnej, ośnieżonej Syberii, potrzeby wolności za wszelką cenę. Konczałowski, znany dotychczas z filmów, odznaczających się poetyką, filozoficznymi podtekstami, spowolnioną narracją, bezbłędnie konstruuje napięcie i grozę, ukazując cały dramatyzm walki bohaterów o przeżycie. Akademia przyznała "Uciekającemu pociągowi" trzy nominacje do Oscara - dla najlepszego aktora Jona Voighta, za najlepszą rolę drugoplanową dla Erica Robertsa oraz za montaż. Pierwowzór scenariusza, autorstwa mistrza kina japońskiego Akiry Kurosawy, powstał w połowie 60. lat. Reżyser nie mógł jednak nakręcić filmu z powodu braku funduszy. Tekstem, który przeleżał na półkach dwadzieścia lat, zainteresował się Francis Ford Coppola, zachęcając producentów, by powierzyli reżyserię Andriejowi Konczałowskiemu. Milicevic, Zindel i Bunker napisali nową wersję gotowego scenariusza, wzbogacając go o nowe wątki. Akcja rozpoczyna się na Alasce w więzieniu Stonehaven o zaostrzonym rygorze. Wśród skazańców, odsiadujących kary długoletnich wyroków, znajduje się groźny recydywista Manny (Jon Voight), szczególnie znienawidzony przez szefa zakładu, Wardena Rankena (John P. Ryan). Po zaaranżowanej przez sadystycznego dyrektora rozróbie, którą Manny omal nie przypłaca życiem, udaje mu się zbiec. Wraz z nim kanałem ściekowym ucieka z więzienia 20 - letni Buck (Eric Roberts). W kilkudziesięciostopniowym mrozie, wyczerpani i przemarznięci, docierają do najbliższej stacji kolejowej, ukrywając się przed obławą w stojącym na bocznicy składzie lokomotyw. Kiedy ruszają, obaj nie mają pojęcia, że jadą bez maszynisty, który zmarł na atak serca. Nie wiedzą również, że w lokomotywie spaliły się hamulce. Wierząc, że najgorsze mają już za sobą, wiwatują i cieszą się z wolności. Tymczasem pociąg widmo mknie coraz szybciej przez lodową pustynię Alaski.