TVP Kultura Piątek, 14.05.2021 08:30 KRONOS - STRATA Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu "Kronos" profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi poddaje analizie pojęcie straty. Co oznacza strata? Utracenie, niesprawiedliwość, krzywda, porażka, utrata, smutek, niechęć, nieszczęście. Jak sobie poradzić ze stratą? Czy strata jest wpisana w kondycję ludzką? Czy tracimy zawsze, wszystko? 09:15 STO MINUT WAKACJI Film dla młodych widzów, 90 min, Polska/Niemcy 1998 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Maleszka Zdjęcia: Jacek Januszyk Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Jolanta Fraszyńska, Andrzej Zieliński, Kamila Natkaniec, Piotr Budzowski, Tomek Wroński, January Brunov, Zofia Czerwińska, Edyta Jungowska, Anna Milewska, Cezary Morawski, Radosław Pazura, Zbigniew Zamachowski Andrzej Maleszka, urodzony w 1955 roku scenarzysta i reżyser, niemal od początków swej kariery specjalizuje się w produkcjach dla młodych widzów. W 1992 roku otrzymał Nagrodę Prezesa Komitetu ds. Radia i Telewizji za programy dla najmłodszych. W tym samym mniej więcej czasie postanowił spróbować sił w filmie. Zrealizował m. in. seriale: "Mama - Nic" (1992), "Jacek" (1993) i bardzo popularną "Maszynę zmian" (1995 - 1996). Ma też na koncie filmy telewizyjne ("Polowanie", "Koniec świata u Nowaków"). Powstałe w 1998 roku "Sto minut wakacji" to koprodukcja polsko - niemiecka, która wyróżnia się tym, że mogą ją z powodzeniem oglądać i dzieci, i rodzice. Zwłaszcza ci zapracowani i zabiegani, z trudem znajdujący wolną chwilę na zabawę lub choćby dłuższą rozmowę ze swymi pociechami. Mama Tosi jest znaną aktorką, zaś ojciec Piotrka - wziętym reporterem telewizyjnym. Oboje nie spędzają ze swymi dziećmi zbyt wiele czasu. Dlatego zarówno Tosia, jak i Piotrek bardzo cieszą się na od dawna zaplanowane wspólne wakacje. Tymczasem w życiu zawodowym rodziców pojawiają się niespodziewane kłopoty. Mamie dziewczynki wydłużają się zdjęcia do filmu i w efekcie spóźnia się na samolot do Włoch. Tosia jest ogromnie zawiedziona. Obietnica, że pojadą samochodem, tylko trochę poprawia jej humor. Tymczasem ojciec Piotrka tuż przed urlopem dostaje od redaktora naczelnego zadanie śledzenia z kamerą matki Tosi. A wszystko dlatego, że najnowszy film z jej udziałem dostał nominację do Oscara. Pomimo wielu przeszkód i często zabawnych perypetii, obie rodziny lądują wreszcie na urokliwej wyspie, położonej na jednym z mazurskich jezior. Czy jednak dane im będzie spokojnie spędzić wakacje? 11:00 KOMEDIANTKA - ODC. 5/9 Serial obyczajowy, 53 min, Polska, 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Premiera "Chamów" zostaje bardzo dobrze przyjęta przez publiczność. Janka gra swą epizodyczną rolę z ogromnym sercem, czym wzbudza zachwyt Głogowskiego. Pisarz żałuje, że dyrektor nie powierzył jej partii Zarzeckiej. Po premierze odbywa się huczny bankiet, podczas którego Janka po raz pierwszy upija się. Prosi Kotlickiego o odwiezienie do domu. Ten wszakże próbuje ją uwieść w dorożce. Dziewczyna wyrywa się z jego ramion i ucieka. Wbrew reakcji publiczności recenzje sztuki Głogowskiego są nieprzychylne. Na kolejne przedstawienia "Chamów" przychodzi coraz mniej ludzi. Na domiar złego deszczowa aura sprawia, że spektakle są coraz częściej odwoływane. Tymczasem Janka wdaje się w romans z Władkiem. Żarliwe uczucie do Niedzielskiego pomaga jej znosić coraz dotkliwszą biedę. Idąc za sugestią kochanka Orłowska prosi Cabińską o główną rolę. Ku swemu zdumieniu i wielkiej radości otrzymuje propozycję kreowania tytułowej postaci w "Fedorze". Tymczasem Topolski i Majkowska coraz silniej prą do utworzenia własnego towarzystwa. Chcąc zdobyć na nie pieniądze namawiają Jankę, by poprosiła o nie Kotlickiego. Wiedzą bowiem, że ten od dawna ma na Orłowską "ochotę". Mimo obietnic głównych ról w nowym zespole Janka odrzuca propozycję. Zemsta obojga ustosunkowanych aktorów przyjdzie szybciej niż się jej zdaje. 12:05 KOMEDIANTKA - ODC. 6/9 Serial obyczajowy, 52 min, Polska, 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Ku wielkiemu żalowi Janki, Głogowski wyjeżdża z Warszawy. Borykającej się z biedą dziewczynie zostawia trochę pieniędzy. Wkrótce Orłowska odkrywa, że jest w ciąży z Witkiem. Nie mówi jednak o tym nikomu. Cały czas gorączkowo pracuje nad rolą Fedory. Tuż przed premierą czeka ją bolesne rozczarowanie. Rozgniewana na Jankę Majkowska skłania dyrektora, by powierzył jej zagranie tej postaci. Cabiński zgadza się. Żądna zemsty Majkowska nie poprzestaje na tym. Oprócz pierwszej dużej roli, odbiera też Jance ukochanego Witka. Na Orłowską spada prawdziwy grad nieszczęść i kłopotów. Głód i skrajna nędza sprawiają, że wyprzedaje się z własnej garderoby. Uzyskane w ten sposób pieniądze nie wystarczają na zapłatę czynszu, wskutek czego madame Stępniak wyrzuca ją na bruk. Sponiewierana duchowo i fizycznie Janka jest na granicy rozpaczy. Ciąża i stosunki w teatrze przekreślają jej szanse na karierę. Duma nie pozwala przyjąć propozycji Cabińskiej i jechać z "Tivoli" na prowincję. Uniemożliwia też powrót do ojca. Bieda i coraz gorszy stan zdrowia czynią życie nieznośnie trudnym i upadlającym. W ataku desperacji Janka wynajmuje pokój w hotelu, by popełnić samobójstwo. 13:05 NAUKA Film dokumentalny, 19 min, Polska, 2016 Reżyseria: Emi Buchwald Scenariusz: Tomasz Gajewski Dokument pokazujący paradoksy nauczania szkolnego. Uczniowie czwartej klasy szkoły podstawowej starają się zrozumieć i wraz z rodzicami interpretować wiersz Juliana Tuwima "Nauka". (filmpolski.pl) 13:30 SCENA TANECZNA - MŁODZI CHOREOGRAFOWIE WSPÓŁCZEŚNI CZ. I Artystyczne/estradowe (widowisko), 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Aleksandra Dziurosz (prowadząca), Klaudia Carlos (prowadząca), Gosia Mielech, Aleksandra Tucka, Daniel Pustelnik, Zofia Grażyńska, Maria Salwińska, Jacek Foltyn, Krzysztof Łuczak W kolejnych odcinkach "Sceny tanecznej" poznamy młodych choreografów. Wystąpi Gosia Mielech - tancerka, nauczycielka GAGA we fragmencie swojej choreografii pt. "FearLess" oraz tancerze z Wydziału Tańca Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina w Warszawie we własnych etiudach choreograficznych. 13:55 SCENA TANECZNA - MŁODZI CHOREOGRAFOWIE WSPÓŁCZEŚNI CZ. II Artystyczne/estradowe (widowisko), 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Aleksandra Dziurosz (prowadząca), Klaudia Carlos (prowadząca), Kompania Tańca AWF Poznań W kolejnym odcinku "Sceny tanecznej" wystąpią studenci kierunku Taniec w Kulturze Fizycznej Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu. Wykonają etiudy taneczne oraz sola dyplomowe. 14:50 CARY GRANT - PO DRUGIEJ STRONIE LUSTRA (BECOMING CARY GRANT) Film dokumentalny, 51 min, USA/Francja, 2018 Reżyseria: Mark Kidel Kim był Cary Grant? Kulisy życia i kariery jednego z największych aktorów Hollywood. Burzliwa historia Granta opowiedziana jest w filmie jego własnymi słowami, za kanwę scenariusza posłużyła bowiem jego niepublikowana autobiografia. W dokumencie wykorzystano także nowo odkryte materiały video z prywatnego archiwum gwiazdora. (planeteplus.pl) 15:55 ŻYCIE JAKO ŚMIERTELNA CHOROBA PRZENOSZONA DROGĄ PŁCIOWĄ Dramat psychologiczny, 97 min, Polska 2000 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Zanussi Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Zbigniew Zapasiewicz, Krystyna Janda, Tadeusz Bradecki, Monika Krzywkowska, Paweł Okraska, Aleksander Fabisiak, Szymon Bobrowski, Jerzy Radziwiłowicz, Teresa Marczewska i inni Filmem tym Krzysztof Zanussi powrócił do tematów poruszanych już w początkach swojej twórczości ("Śmierć prowincjała", "Spirala"), ale także do wielkiej formy twórczej, co potwierdziły liczne nagrody przyznane jego dziełu, m.in.: Złote Lwy Gdańskie, nagroda za najlepszą rolę męską dla Zbigniewa Zapasiewicza i nagroda dziennikarzy na FPFFw Gdyni w 2000 r. , Grand Prix na MFF w Moskwie oraz 6 nagród Orła - Polskiej Nagrody Filmowej w najważniejszych kategoriach. Na szczególne uznanie zasługuje kreacja grającego główną rolę Zbigniewa Zapasiewicza, która na trwałe wpisze się do kronik polskiego kina. Tytuł zaczerpnięty z napisu na warszawskim murze wskazuje na sposób prowadzenia wywodu oparty na ironii i paradoksach, co nie umniejsza powagi tematu. Zanussi uświadamiabowiem widzom prawdę, o której na co dzień nie chcemy pamiętać: że życie od chwili powstania to nieustanny marsz ku śmierci, który czasami gwałtownie przyśpiesza swój rytm. I nawet lekarz z wieloletnią praktyką onkologiczną, obeznany z umieraniem innych, nie od razu jest przygotowany duchowo na przyjęcie własnej śmierci. "Życie..." otwiera sekwencja filmu w filmie rozgrywająca się w średniowieczu. Schwytany na gorącym uczynku koniokrad zostaje skazany na stryczek. Przybyły do wioski zakonnik na osiołku, Bernard z Clairvaux, założyciel zakonu cystersów, prosi, by tymczasowo odstąpiono od wykonania wyroku. Chce zabrać skazańca do klasztoru i przygotować do nieuniknionej egzekucji. Cała scena rozgrywa się na planie, gdzie nad zdrowiem ekipy filmowej czuwa lekarz Tomasz Berg. Od zakonnika - konsultanta filmu Tomasz chce się dowiedzieć, jakie słowa Bernarda pozwoliły złodziejowi pokornie przystać na śmierć. Pyta nie tylko z ciekawości. Ten około 60 - letni racjonalista i cynik podejrzewa, że sam jest śmiertelnie chory. Badania potwierdzają jego przypuszczenia. Tomasz, który potrafił korzystać z uroków życia, teraz desperacko próbuje się bronić przed wyrokiem. Prosi zamożną byłą żonę Annę, która po rozwodzie kupiła mu mieszkanie i samochód, by teraz sfinansowała jego operację w Paryżu. Kobieta, związana z dużo młodszym, nowym partnerem, Karolem, bez wahania na to przystaje. Ale na ratunek jest już za późno. Pozostaje czekanie na śmierć i z góry przegrana walka z narastającym cierpieniem. Berg nie chce jednak umierać bez sensu. W ostatnich tygodniach, jakie mu zostały, szuka wyjaśnienia, rady kogoś, kto pomógłby mu pojąć i zaakceptować sam fakt przemijania, odnaleźć harmonię między życiem i śmiercią, której nie potrafił odnaleźć jako lekarz i naukowiec. 18:55 REŻYSERZY - JOHN FRANKENHEIMER 6/10 SEZON 3 (THE DIRECTORS - JOHN FRANKENHEIMER) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Johna Frankenheimera, twórcy m.in. "Przeżyliśmy wojnę", "Ptasznika z Alcatraz" czy"Pociągu". 20:00 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - MANIFESTO Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2021 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Manifesto" w reż. Juliana Rosenberga. 00:25 TERAZ ANIMACJE! - MGNIENIA OKA (AUGENBLICKE / A BLINK OF AN EYE) Film animowany, 3 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Kiana Naghshineh Scenariusz: Kiana Naghshineh Krótki film animowany. Ciemna ulica, stukot obcasów i cień kobiety rzucony na drogę. Nagle pojawia się coś jeszcze - cień mężczyzny, który nie zwiastuje niczego dobrego. Czy kobiecie uda się przed nim obronić? Ten animowany thriller to rejestracja zbrodni z perspektywy ofiary i jej oprawcy. Ujęcia pokazujące punkt widzenia kobiety i mężczyzny zmieniają się tak szybko jak mrugnięcie okiem. Całą sytuację obserwują ludzie w oknach, ale dla nich dramat rozgrywający się na ulicy również jest tylko mrugnięciem. Film zdobył nagrody i wyróżnienia na europejskich festiwalach filmów animowanych, m.in. w Krakowie i Lublanie. [opis festiwalowy] 00:29 TERAZ ANIMACJE! - OGIEŃ (WILDFIRE) Film animowany, 3 min, Francja, 2015 Reżyseria: Hugues Opter Wykonawcy: Marion Lebastard, Arnaud Tribout Krótki film animowany. Animacja o strażaczce walczącej z pożarami lasów. 00:30 TERAZ ANIMACJE! - JAJKO (EGG) Film animowany, 11 min, Dania/Francja, 2018 Reżyseria: Martina Scarpelli Scenariusz: Martina Scarpelli Muzyka: Amos Cappuccio, Sofie Birch Obsypany nagrodami film animowany. Kobieta zamknięta w domu z jajkiem, które pociąga ją i zarazem napawa strachem. Kobieta zjada jajko, a następnie za to pokutuje. Film jest ważnym głosem w sprawie anoreksji, za sprawą plastyki obrazu tłumaczy sposób pojmowania rzeczywistości przez chore osoby. Reżyserka rozrysowała topografię świata swojej bohaterki, ściskając go do wielkości małej kuchni przytłaczającej, miażdżącej, dyscyplinującej. (źródło: blizejekranu.pl) 01:15 ŻYCIE JEST CUDEM (ZIVOT JE CUDO / VIE EST UN MIRACLE) Komediodramat, 148 min, Francja, Serbia i Czarnogóra, Włochy 2004 Reżyseria: Emir Kusturica Scenariusz: Ranko Bozic, Emir Kusturica Występują: Slavko Stimac, Ntasa Solak, Vesna Trivalic, Vuk Kostic, Aleksandar Bercek, Stribor Kusturica, Nikola Kojo, Branislaw Lalovic W 2004 roku w Cannes Emir Kusturica za "Życie jest cudem" otrzymał nagrodę francuskiego ministra edukacji, był na tymże festiwalu nominowany do Złotej Palmy Zresztą każde dzieło urodzonego w Sarajewie reżysera odbija się szerokim echem w filmowym świecie, tak było w przypadku debiutanckiego "Czy pamiętasz Dolly Bell?" (Złote Lwy w Wenecji), "Ojca w podróży służbowej" (Złota Palma w Cannes), "Czasu Cyganów" (Złota Palma), "Arizony Dream" (Srebrny Niedźwiedź w Berlinie, Nagroda Publiczności na warszawskim festiwalu w 1994 r.) czy "Czarnego kota, białego kota". (Srebrne Lwy w Wenecji), a także "Undergroundu" (Złota Palma). Akcja "Życia..." rozgrywa się w czasie wojny domowej, jaka ogarnęła rozpadającą się Jugosławię na początku lat 90. XX wieku. Dramat wojny i tragiczne wydarzenia z tego okresu, reżyser umiejętnie połączył z sielankowymi obrazami prowincji. Jak każdy film Emira Kusturicy, tak i ten cechuje ciągła zmiana nastrojów, absurdalny humor, dziwaczne postaci oraz żywiołowa muzyka i piosenki, podkreślające klimat opowieści. Główny bohater to Luka mieszkający wraz żoną Jadranką i dorosłym synem Milosem w drewnianej chacie przy torach, pośród malowniczych górskich krajobrazów. W przydomowym składziku rodzina trzyma kury i kaczki. To raj dla ludzi kochających przyrodę i piękne widoki, ale nie dla operowej śpiewaczki Jadranki. Niezrównoważona emocjonalnie kobieta na przemian wpada w szał, albo utyskuje na swój los, ma żal do męża, że przywlókł ją na tę głuchą prowincję, a ona powinna występować na wielkiej scenie i robić karierę w dużym mieście. Pretensje do Luki ma również syn Milos, którego interesuje tylko piłka nożna, chciałby grać w drużynie w Belgradzie, a nie gnuśnieć na wsi. Ale marzenia ma także inżynier Luka, który pragnie doprowadzić do szczęśliwego finału swój projekt odbudowy linii kolejowej łączącej bośniackie miasteczko, w którym teraz mieszka, z Serbią. Ma nadzieję, że zdążą z pracami na Dzień Wyzwolenia. Sprzyjający rozwojowi turystyki i handlu projekt, to jego całe życie. Realizacji marzeń poświęcił swój czas, zrezygnował z wygodnej egzystencji w Belgradzie, czego nie może mu darować rodzina. Luka nie ma łatwego życia, miota się między swoim projektem a rodzinnymi sprawami, próbując przede wszystkim pomóc ukochanemu synowi. Obiecuje mu, że chłopak trafi do najlepszej drużyny piłkarskiej. Ale zamiast tego Milos otrzymuje powołanie do wojska. Ojciec pociesza więc syna, że najpierw przejdzie militarne szkolenie, a potem zostanie zwolniony na treningi, ale Milos nie daje się zwieść obietnicami. Wkrótce dom opuszcza także Jadranka, która ucieka do Belgradu z węgierskim muzykiem. Luka zostaje sam na gospodarstwie. Tymczasem w ogarniętym wojną regionie, konflikt narasta. Kolej przechodzi pod bezpośrednią kontrolę wojska. We wszystkich sprawach Luka ma się zwracać do dowódcy Aleksica. Dostaje też smutną wiadomość o niewoli Milosa. Załamany Luka rozważa nawet zakończyć swój marny żywot. Właśnie wtedy w jego życiu pojawia się pielęgniarka Sabaha. Została przechwycona przez żołnierzy z załogi serbskiej karetki. Lekarza i kierowcę zlikwidowano, a pielęgniarke oszczędzono, by wymienić ją na jeńca Milosa. Między Luką a piękną Sabahą nawiązuje się nić porozumienia. Ich znajomość przeradza się w głębokie uczucie. Tymczasem do domu wraca oszukana przez Węgra Jadranka.