TVP Historia Piątek, 21.05.2021 Zmiany z dnia 19.05.2021 w stosunku do raportu z dnia 12.05.2021 (dodano pozycję programową) 11:50 HETMAN Film animowany, 12 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Czeczot Scenariusz: Krzysztof Czeczot, Wojciech Kalwata Wykonawcy: Danuta Stenka Film animowany "Hetman", w reżyserii Krzysztofa Czeczota upamiętnia, obchodzoną w 2020 roku, 400. rocznicę śmierci hetmana Stanisława Żołkiewskiego. Wojennemu kunsztowi i sprytowi hetmana Stanisława Żółkiewskiego zawdzięczamy m.in. zwycięstwo w bitwie pod Kłuszynem w 1610 roku. Gdy Żółkiewski zginął w potyczce z Turkami i Tatarami pod Cecorą w roku 1620, na jego nagrobku, który stanął w prezbiterium kolegiaty św. Wawrzyńca, wykuto symboliczny cytat z Eneidy: Exoriare aliquis nostris ex ossibus ultor (Powstanie kiedyś z kości naszych mściciel), który później odnoszono do słynnego prawnuka hetmana, króla Jana III z rodu Sobieskich. (dodano pozycję programową) 18:05 16 MM HISTORII - DO ZIEMI TORELLA Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Scenariusz: Jacek Tokarczyk Wykonawcy: Jacek Tokarczyk (prowadzący) Kolejny odcinek cyklu "16 mm historii" dotyczy polskich wypraw badawczych na Spitsbergen. Opiera się na fragmencie filmu z 1959 roku "Mały reportaż spod bieguna" w reżyserii Jarosława Brzozowskiego. Film to dokumentalna rejestracja polskiej wyprawy polarnej z 1958 roku pod kierownictwem docenta dr. Stanisława Siedleckiego. Prace ekspedycji wpisały się w obchody przypadającego wówczas Międzynarodowego Roku Geograficznego i przyniosły zapisy i dane z wielu różnych dziedzin nauki. (dodano pozycję programową) 20:05 TEATR TELEWIZJI - NI Z TEGO NI Z OWEGO Teatr, 77 min, Polska, 2020 Reżyseria: Maciej Wojtyszko Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Obsada: Monika Buchowiec (Maria Juszkiewiczowa), Maria Gudejko (Aleksandra Szczerbińska), Mariusz Ostrowski (Józef Piłsudski), Dariusz Kowalski (Roman Dmowski), Bartosz Turzyński (Bolesław Wieniawa - Długoszowski), Riho Okuno (Gejsza), Alicja Pietras (Wanda Juszkiewiczówna, córka Marii) Znakomici aktorzy, kostiumy z epoki i zabytkowa XIX - wieczna sceneria zabudowań skansenu. Tekst sztuki powstał w 2019 roku i opowiada o Polsce, miłości, rodzącej się niepodległości. To dramat o młodym Józefie Piłsudskim i o Romanie Dmowskim, o relacjach między nimi. Bohaterami sztuki są nie tylko Piłsudski i Dmowski, ale przede wszystkim kobiety, pierwsza i druga żona Piłsudskiego: Maria Juszkiewicz i Aleksandra Szczerbińska. Utwór rozpisany na dziesięć scen prezentuje dwie różne koncepcje odzyskania Niepodległości, wyrosłe z innych światopoglądów obu bohaterów, kochających w dodatku tę samą kobietę. Dramat rozgrywa się w ciągu dwudziestu lat. Maria wybrała w końcu Józefa i została jego żoną. Maciej Wojtyszko pokazuje jednak, że dla walki o Niepodległość potrafili oni powściągnąć uczucia i przekroczyć własną dumę, ceniąc w sobie nawzajem determinację w kwestii walki o wolność ojczyzny i absolutne oddanie tej sprawie. Przedstawiona została również druga miłość życia Józefa Piłsudskiego - Aleksandra. Dzięki wpisaniu osobistych wątków z życia obu mężczyzn w bieg wydarzeń politycznych, autor przekazuje solidną wiedzę o namiętnościach i źródłach konfliktu pomiędzy dwoma najważniejszymi graczami przedwojennej sceny politycznej. Utwór nawiązuje zarazem do współczesności, pokazując historyczne korzenie dzisiejszych konfliktów i sprawiedliwie prezentując oba nurty myślenia o Polsce. (dodano pozycję programową) 01:40 TAJEMNICE, ZAMKI I PODZIEMIA - RAPORT OGRODNIKA Reportaż, 18 min, Polska, 2004 Program historyczny. Reportaż opowiada o działalności polskiego konsulatu działającego w Breslau do 1939 roku, o pracy polskich agentów wywiadu przed wybuchem II wojny światowej. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 03:35 TAJEMNICE, ZAMKI I PODZIEMIA - ZAGADKA PLEBANII ŚW. MACIEJA Reportaż, 20 min, Polska, 2005 Program historyczny. Tym razem staramy się rozwiązać zagadkę znalezionych pod plebanią św. Macieja we Wrocławiu dwóch szkieletów. Narrator stara się znaleźć odpowiedź na pytanie: dlaczego, kiedy, kto?