TVP Kultura Poniedziałek, 17.05.2021 10:00 REŻYSERZY - JOHN FRANKENHEIMER 6/10 SEZON 3 (THE DIRECTORS - JOHN FRANKENHEIMER) Film dokumentalny, 43 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Johna Frankenheimera, twórcy m.in. "Przeżyliśmy wojnę", "Ptasznika z Alcatraz" czy"Pociągu". 11:00 KOMEDIANTKA - ODC. 7/9 Serial obyczajowy, 54 min, Polska, 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Po nieudanej próbie samobójstwa Janka wraca do Bukowca. Jej rekonwalescencja przebiega powoli. Zarówno ojciec, jak i czuwający nad jej zdrowiem lekarz zachowują w tajemnicy przyczynę "choroby" panny Orłowskiej. Mimo to po Bukowcu krążą różne plotki. Nieszczęście córki głęboko poruszyło starego Orłowskiego. Choć nie przychodzi mu to łatwo, próbuje po raz pierwszy od lat zbliżyć się do córki. Osamotniona i zgnębiona Janka ze zdumieniem wita przemianę ojca. Odkrywa też, że być może jest jedynym naprawdę bliskim jej człowiekiem. Tymczasem stan zdrowia dziewczyny poprawia się na tyle, że pozwala na przyjmowanie gości. Jankę odwiedza stary przyjaciel Głogowski i ciągle w niej zakochany Grzesikiewicz. 12:05 KOMEDIANTKA - ODC. 8/9 Serial obyczajowy, 54 min, Polska, 1987 Autor: Władysław Reymont Reżyseria: Jerzy Sztwiertnia Scenariusz: Jerzy Sztwiertnia Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Małgorzata Pieczyńska, Elżbieta Kępińska, Piotr Dejmek, Beata Tyszkiewicz, Marzena Trybała, Bronisław Pawlik, Krzysztof Gosztyła, Krzysztof Kowalewski, Krzysztof Wakuliński, Jerzy Zelnik, Grażyna Szapołowska, Witold Dębicki, Stanisław Brudny, Katarzyna Gniewkowska, Jan Jankowski Janka wyjeżdża po zakupy do Kielc, przypadkiem spotyka aktorów z "Tivoli". Dyrektor Cabiński proponuje jej powrót do teatru i obiecuje główną rolę. Ponieważ jednak jej ojciec jest bardzo chory, dziewczyna decyduje się zostać w Bukowcu i wyjść za mąż za Grzesikiewicza. Świerkowski, który chciałby ożenić się z Janką, knuje intrygę. Tuż po oświadczynach Grzesikiewicz otrzymuje anonimowy list informujący go o życiu Janki w Warszawie. Zaręczyny zostają zerwane. Wykorzystuje to Świerkowski, oświadczając się Jance, lecz oburzona dziewczyna wyrzuca go z domu, a sama wyjeżdża do Heli Halder. 13:10 SIOSTRY Film dokumentalny, 19 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Hytroś Scenariusz: Michał Hytroś Zdjęcia: Janusz Szymański Za potężnym 800 - letnim murem, w najstarszym żeńskim klasztorze klauzurowym w Polsce - klasztorze benedyktynek w podkrakowskich Staniątkach, toczy się życie 12 sióstr - średnia wieku 70 lat. Mimo podeszłego wieku i zmieniającego się za murem, w szaleńczym tempie świata, każdego dnia starają się podporządkować swoje życie wymyślonej ponad 10 wieków temu regule "ORA et LABORA". Nasze bohaterki - siostry Anuncjata i Benedykta, (w klasztorze od 40 lat), z właściwym sobie urokiem wprowadzają nas w świat za murem, opowiadają o swoim życiu i podjętych w nim decyzjach. Pokazują nam świat klasztorny z wszystkimi jego odcieniami, zupełnie odarty ze stereotypu, często wzruszający i zabawny zarazem. To film o ciszy opowiedziany niezwykle głośno. 13:30 SYZYF Film animowany, 7 min, Polska, 1970 Reżyseria: Zdzisław Kudła Scenariusz: Marek Neyman Krótki film animowany. Satyra na ludzi wykonujących syzyfową pracę. 13:35 DOKTOR FAUST Film animowany, 9 min, Polska, 1968 Reżyseria: Jerzy Zitzman Scenariusz: Jolanta Hanisz, Andrzej Wydrzyński Muzyka: Marek Stachowski Krótki film animowany. Doktor Faustus kupuje od szatana cudowny eliksir i po odzyskaniu młodości wyrusza na poszukiwanie przygód. Historia Fausta i jego miłości do Małgorzaty potraktowana jest żartobliwie i przeniesiona do współczesności. (filmpolski.pl) 13:45 ARENA Film animowany, 8 min, Polska, 1968 Reżyseria: Zdzisław Kudła Scenariusz: Maciej Szumowski Krótki film animowany. Mężczyzna, który przypadkowo znalazł się na cyrkowej arenie, zostaje zmuszony do wykonywania sztuczek akrobatycznych ku uciesze cyrkowców siedzących na widowni. 14:05 NIEDZIELA Z... TWÓRCZOŚCIĄ ZBIGNIEWA WODECKIEGO Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2019 Scenariusz: Aleksandra Czernecka Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska (prowadząca) Odcinek "Niedzieli z..." poświęcony twórczości Zbigniewa Wodeckiego, polskiego artysty estradowego, multiinstrumentalisty (skrzypce, trąbka, fortepian), kompozytora, aktora i osobowości telewizyjnej. Do jego najbardziej popularnych utworów należą piosenki: "Chałupy Welcome To", "Lubię wracać tam, gdzie byłem", "Pszczółka Maja", "Zacznij od Bacha", "Znajdziesz mnie znowu" oraz "Z Tobą chcę oglądać świat". 14:50 PIES NA ŚRODKU DROGI Film obyczajowy, 36 min, Polska, 1986 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Andrzej Roman Zdjęcia: Wiesław Zdort Aktorzy: Tadeusz Chudecki, Krzysztof Majchrzak Opowieść o samotności w wielkim mieście. Bohater, pracownik fizyczny Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu, ma jedyną bliską istotę - wychowaną od szczeniaka sukę o imieniu Kora. Kiedy zwierzę ginie pod kołami ciężarówki, zrozpaczony mężczyzna postanawia odszukać kierowcę i zabić go... 15:40 PANNA NIKT Dramat, 98 min, Polska/Niemcy 1996 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Radosław Piwowarski Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Andrzej Korzyński Występują: Anna Wielgucka, Anna Powierza, Anna Mucha, Stanisława Celińska, Jan Janga Tomaszewski, Małgorzata Potocka, Leszek Teleszyński, Małgorzata Pieczyńska, Anna Romantowska, Adam Siemion i inni Adaptacja głośnej powieści Tomka Tryzny, uznanej przez polską krytykę literacką za jeden z najważniejszych debiutów lat dziewięćdziesiątych. Historia piętnastoletniej Marysi, która pod wpływem dwu koleżanek wyrzeka się swego kodeksu moralnego i ukształtowanych przez tradycję poglądów na życie, daje się rozmaicie interpretować. Można ją odczytywać zgodnie z wymową podtytułu ("tajemnicza podróż o dojrzewaniu") jako opowieść o bolesnej inicjacji w dorosłość lub potraktować w kategoriach filozoficznej powiastki o rozpadzie świata. Równie uprawione są interpretacje, których myślowym tworzywem będzie kontrast między naturą i kulturą, cywilizacją wiejską i miejską. Oniryczno - erotyczna warstwa "Panny Nikt" z pewnością zainspiruje freudystów, zaś wielowarstwowa narracja - zwolenników postmodernizmu. Andrzej Wajda poszedł jeszcze innym tropem. Jego adaptacja powieści Tryzny to przede wszystkim współczesny moralitet. W dziejach wchodzącej w dorosłość Marysi reżyser dostrzegł metaforę sytuacji duchowej współczesnego Polaka, który zafascynowany mirażami dobrobytu i obyczajowo - politycznej swobody zbyt pochopnie i niejako "hurtowo" rezygnuje z dotychczas pielęgnowanych wartości. Tymczasem Wajdowska "Panna Nikt" zdaje się przywoływać znane jeszcze w XIX wieku powiedzenie o zdejmowaniu kajdan razem z butami. Reżyser zdaje się za romantycznym poetą ostrzegać, że z "pawia narodów" łatwo stać się "papugą". Udziałem tej ostatniej jest śmieszność i wewnętrzna pustka, o czym tak boleśnie przekonała się Marysia. Film Wajdy to nie tylko kryptocharakterystyka dzisiejszego stanu "duszy polskiej". To także świetnie zagrana i nowocześnie zrealizowana (krótsze ujęcia, oryginalne zdjęcia) opowieść o pokusach młodości. To wreszcie pierwsza od wielu lat próba nawiązania przez reżysera autentycznego kontaktu z nastoletnim widzem. Wszak "każdy był kiedyś małą dziewczynką", jak mówił w wywiadzie twórca "Korczaka". Problem tylko w tym, czy uda się odkryć ją w sobie na nowo. Piętnastoletnia Marysia mieszka w starej wiejskiej chałupie wspólnie z ojcem, matką i licznym rodzeństwem. Kiedy jej rodzice dostają mieszkanie w bloku, dziewczynka przenosi się do miasta. Musi też zmienić szkołę. W nowej nie czuje się jednak dobrze. Jej widoczny na każdym kroku prowincjonalizm wywołuje nieustanne drwiny i szyderstwa kolegów. Uwagę Marysi szybko zwracają dwie dziewczynki. Pierwsza, Kasia Bogdańska, ma duszę artystki. Ponadprzeciętna inteligencja łączy się u niej z talentem kompozytorskim oraz cygańskim, buntowniczym stylem życia. Druga zaś, Ewa Bogdaj, imponuje nieśmiałej i zahukanej prowincjuszce niezwykłą urodą i modnymi, kosztownymi ubraniami. Przypadek sprawia, że Marysia zaprzyjaźnia się po kolei z obiema, co radykalnie zmienia jej życie i spojrzenie na świat. 22:10 KRONOS - ROZPACZ Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi poddaje analizie pojęcie rozpaczy. Czym jest rozpacz? Czy jest to uczucie całkowitego braku jakiejkolwiek nadziei, przekonanie, że nic już nam nie zostało? Czy rozpacz prowadzi do bezsilności? Jak możemy sobie poradzić z tym stanem ducha? 22:45 PANORAMA KINA POLSKIEGO - KRÓL ŻYCIA Film komediowy, obyczajowy, 92 min, Polska, 2015 Reżyseria: Jerzy Zieliński Scenariusz: Fadi Chakkour Zdjęcia: Jan Holoubek Aktorzy: Robert Więckiewicz, Magdalena Popławska, Bartłomiej Topa, Krzysztof Czeczot, Anna Niedźwiecka, Jan Peszek, Jerzy Trela Opowiedziany z humorem, ale też skłaniający do refleksji film ukazuje życie w wielkim mieście, świat korporacyjnych układów i zależności. Dla korporacji pracuje właśnie główny bohater, czterdziestokilkuletni Edward, który nie lubi swego zajęcia, nie asymiluje się z otaczającym go środowiskiem. Jego głębokie frustracje i niechęć do wszystkiego przekłada się także na relacje rodzinne. Nie potrafi porozumieć się z żoną Normą, która stała się mu obojętna, brakuje mu cierpliwości do dziesięcioletniej córki Frani, nie znajduje czasu dla starzejącego się ojca. Ale pewnego dnia wszystko się zmienia, a to za sprawą wypadku samochodowego. Może to obrażenia głowy powodują, że Edward łagodnieje, staje się innym człowiekiem. Choć nadal żyje w tym samym mieście i w otoczeniu tych samych ludzi, inaczej patrzy na świat, swoją rodzinę, znajomych, sąsiadów. Teraz widzi wszystko w lepszych kolorach, z innej perspektywy, dostrzega nowe wartości, a przy tym odzyskuje radość życia i po prostu czuje się szczęśliwy. 00:30 SCENA TANECZNA - TEATR TAŃCA CZ. I Artystyczne/estradowe (widowisko), 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Aleksandra Dziurosz (prowadząca), Klaudia Carlos (prowadząca), Adrianna Kazimierz, Anna Szopa, Jakub Stępnik, Dawid Kołcz, Benedykt Król W kolejnym odcinku "Scena taneczna" gości studentów Zakładu Tańca, który powstał z inicjatywy Jacka Łumińskiego w Akademii Muzycznej w Katowicach. Artyści wykonają fragment spektaklu "Wrócę tu po swoje serce". Całość spektaklu to opowieść o tęsknocie za innym światem, w którym ludzie żyją w poczuciu więzi. 01:00 SCENA TANECZNA - TEATR TAŃCA CZ. II Artystyczne/estradowe (widowisko), 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Aleksandra Dziurosz (prowadząca), Klaudia Carlos (prowadzący), Polski Teatr Tańca W kolejnym odcinku "Sceny tanecznej" wystąpi Polski Teatr Tańca, profesjonalny zespół, który działa w Poznaniu od 1973 roku. Od 2016 roku dyrektorem PTT jest dr Iwona Pasińska - tancerka, choreograf, pedagog, doktor teatrologii, wieloletnia pierwsza solistka PTT. W programie zobaczymy fragmenty kilku spektakli z repertuaru PTT, m.in. "Kurka wodna albo urojenie", "Fabula rasa", "Trucizna". 02:30 ŻELAZNA KLASYKA - PIĘKNOŚCI NOCY (LES BELLES DE NUIT) Komedia przygodowam kostiumowa, 82 min, Włochy/Francja, 1952 Reżyseria: Rene Clair Scenariusz: Rene Clair Zdjęcia: Armand Thirard Muzyka: Georges Van Parys Aktorzy: Grard Philipe, Martine Carol, Gina Lollobrigida, Magali Vendeuil, Marilyn Buferd Claude, przystojny nauczyciel muzyki, jest rozczarowany swym doczesnym życiem. Nikt nie ceni jego talentów muzycznych, przyjaciele mają go za głupca, a codzienny zgiełk uniemożliwia mu napisanie opery dzieła życia. Pewnego dnia, zapadając w sen, przenosi się w inne czasy, gdzie jest doceniany i kochany przez piękne kobiety. Podobnie dzieje się następnego dnia, i jeszcze następnego. Claude w snach wędruje przez okres fin de siecle’u, czas rewolucji francuskiej, epokę Burbonów, a nawet przenosi się w czasy dinozaurów. Zdawałoby się, że nic nie będzie w stanie nakłonić go do powrotu do życia na jawie. A jednak senne marzenie może przecież zamienić się w koszmar. [sfp.org.pl] 04:10 KONIEC WAKACJI Dramat sensacyjno - obyczajowy, 74 min, Polska 2003 Scenariusz i reżyseria: Marcin Krzyształowicz Zdjęcia: Adam Sikora Muzyka: Michał Woźniak, Bartłomiej Gliniak Aktorzy: Anna Szymczak, Beata Fudalej, Roman Gancarczyk, Adam Ferency, Leszek Zdybał, Dariusz Starczewski, Rafał Maćkowiak, Adam Ciołek, Krzysztof Jędrysek, Iwona Bielska, Marcin Kuźmiński, Magda Biegańska, Małgorzata Stawończyk, Ewa Bartos Drugi, po debiutanckim "Eukaliptusie" z 2001 r. , film fabularny w dorobku Marcina Krzyształowicza, absolwenta psychologii na UJ i wydziału reżyserii łódzkiej szkoły filmowej. 35 - letni obecnie twórca, scenarzysta, autor tomiku wierszy oraz cyklu opowiadań, jest laureatem kilku nagród za dokonania artystyczne, m.in. za reżyserię na Festiwalu Filmów Studenckich w Nowym Jorku oraz nagrody specjalnej jury na Festiwalu Filmów Dokumentalnych w Sienie. "Koniec wakacji" to opowieść o brutalnej konfrontacji dzieciństwa z dorosłością, niewinności ze złem. 12 - latka poznaje mroczną tajemnicę swojej rodziny i podejmuje decyzję, która zaważy na losach jej samej i jej bliskich. Marta (w tej roli Anna Szymczak oglądana już w "Białej sukience" z cyklu "Święta polskie") dorasta na wsi wychowywana samotnie przez matkę, Annę. Nic nie wyszło z planowanego wakacyjnego wyjazdu nad morze i mała nudzi się setnie, czekając z utęsknieniem na początek nowego roku szkolnego. Dziewczynka nie zna swojego ojca, matka powiedziała jej, że umarł. W pobliżu mieszka wuj Marty, a brat Anny - Czarek, który prowadzi warsztat samochodowy. Zajmuje się jednak nie tyle naprawami, co paserstwem - jego warsztat to "dziupla", do której złodzieje sprowadzają luksusowe limuzyny, rozbierane następnie na części. Marta, która mimo upomnień matki spędza długie godziny w warsztacie lubianego przez nią wujka, parokrotnie widziała "dostawców" aut. W pewien letni wieczór dziewczynka, która snuje się bez celu po okolicy, jest świadkiem brutalnego gwałtu. Zawiadamia o tym posterunkowego. Nie potrafiłaby rozpoznać sprawcy, bo ten miał na twarzy kominiarkę, ale milicjant nie tylko z tego powodu nie przywiązuje wagi do jej słów. Wkrótce jednak dochodzi do kolejnych napadów, po okolicy rozchodzi się wieść, że grasuje tam seryjny morderca kobiet. Przybyły z Warszawy komisarz Klener przejmuje śledztwo. Zupełnie przypadkowo dowiaduje się, że Marta już wcześniej była w komisariacie. Postanawia z nią porozmawiać, ale matka dziewczynki nie wyraża na to zgody. Nieoczekiwanie do wsi przyjeżdża mąż Anny. Nie było go 13 lat, zostawił żonę, gdy ta zaszła w ciążę. Dziecko nie było jego i nie potrafił oswoić się z tą myślą, wolał uciec od dylematów i obowiązków. Teraz pragnął spotkać się z Anną, poznać wreszcie prawdę. Ale kobieta nadal nie chce wyjawić, kto jest biologicznym ojcem Marty. Zaprasza jednak męża na kolację, pozwala mu spotkać się z córką. Marta traktuje przybysza wrogo. Ma żal do matki, że ją oszukała, do ojca - że ją zostawił. Anna wyraźnie unika brata, panicznie boi się jego wizyt. Kiedy Czarek wieczorem puka do jej drzwi, wpada w przerażenie, próbuje uciekać. Nieświadoma przyczyn takiej reakcji matki Marta z rosnącym niepokojem obserwuje rozwój wypadków. Wkrótce dokonuje szokującego odkrycia.