TVP Kultura Środa, 19.05.2021 08:30 NIEDZIELA Z... TWÓRCZOŚCIĄ ZBIGNIEWA WODECKIEGO Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2019 Scenariusz: Aleksandra Czernecka Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska(Prowadzący) Odcinek "Niedzieli z..." poświęcony twórczości Zbigniewa Wodeckiego, polskiego artysty estradowego, multiinstrumentalisty (skrzypce, trąbka, fortepian), kompozytora, aktora i osobowości telewizyjnej. Do jego najbardziej popularnych utworów należą piosenki: "Chałupy Welcome To", "Lubię wracać tam, gdzie byłem", "Pszczółka Maja", "Zacznij od Bacha", "Znajdziesz mnie znowu" oraz "Z Tobą chcę oglądać świat". 09:25 SPOKÓJ Dramat obyczajowy, 82 min, Polska 1976 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Jacek Petrycki Muzyka: Piotr Figiel Aktorzy: Jerzy Stuhr, Danuta Ruksza, Jerzy Trela, Michał Sulkiewicz, Izabela Olszewska, Stanisław Gronkowski, Jerzy Fedorowicz, Jan Adamski, Janusz Sykutera, Marian Cebulski, Elżbiet Karkoszka, Ryszard Dreger i inni "Spokój" czekał na premierę cztery lata. Krzysztof Kieślowski zrealizował go w "gorącym" 1976 roku. Wymowa filmu wzbudziła wówczas niepokój cenzury, która skazała utwór na "odpoczynek" na półce. Gdy nadszedł jeszcze "gorętszy" rok 1980, "Spokój" powrócił do łask. Jego telewizyjna premiera odbyła się 19 września, w niespełna trzy tygodnie po podpisaniu Porozumień Sierpniowych. Krytyka uznała dzieło Kieślowskiego za prekursorskie i wyprzedzające tzw. kino moralnego niepokoju. Film uhonorowano Nagrodą Jury na Festiwalu w Gdańsku w 1981 roku oraz Złotym Ekranem przyznawanym przez pismo "Ekran". Głównym bohaterem "Spokoju" jest Antoni Gralak - robotnik z kryminalną przeszłością, rewelacyjnie grany przez Jerzego Stuhra. Po wyjściu z więzienia Gralak przekonuje się, że nie ma już dlań miejsca w rodzinie. Nie jest też nim zainteresowana dawna narzeczona. Próbując odnaleźć się na nowo w życiu, zatrudnia się na budowie. Nawiązuje też kontakt z dziewczyną, która okazała mu serce, gdy był jeszcze więźniem. Znajomość z nią niebawem przerodzi się w uczucie. Jego ukoronowaniem będzie małżeństwo i dziecko. Wydaje się, że życie Antoniego wreszcie się poukładało i nabrało sensu. "Robotę mam. Spać, jeść. Dobrze mam, co? Teraz popatrz: kobieta, dzieci, własny kąt, obiad zawsze w domu" - zwierza się przyjacielowi. I właśnie wtedy nad jego głową zaczynają gromadzić się czarne chmury. Na budowie nagle ginie cement i cegła. Kierownik, który bynajmniej nie ma w tej sprawie "czystych rąk", zaczyna go podejrzewać. Szykanuje też innych robotników. Wybucha strajk. Koledzy patrzą na Antoniego nieufnie. Przypuszczają, że donosi na nich kierownikowi. 11:00 ZAKLĘTY DWÓR - ODC. 2/7 MARZYCIEL I AWANTURNIK Serial przygodowo - historyczny, 57 min, Polska 1976 Reżyseria: Antoni Krauze Scenariusz: Andrzej Wydrzyński Występują: Krzysztof Jasiński, Olgierd Łukaszewicz, Danuta Kowalska, Wiesław Wójcik, Roman Wilhelmi, Jerzy Binczycki, Gustaw Lutkiewicz, Tadeusz Bartosik, Jan Nowicki, Zdzisław Maklakiewicz, Stanisław Michalski, Jerzy Cnota Damazy Czorgut odwiedza swego przyjaciela, Juliusza Żwirskiego. Nie widzieli się przez sześć lat. Damazy opowiada, jak udało mu się wymigać od służby w wojsku austriackim. Z kolei Juliusz zwierza się ze swojej życiowej porażki. Próbował kontynuować tradycje Mikołaja, chciał znieść pańszczyznę, omal nie został zabity przez rozzuchwalonych chłopów. Opowiada też o swoich wizytach u Zygmunta Żwirskiego i o jego pięknej córce Eugenii. Jeszcze tego samego dnia Juliusz mianuje Damazego swoim rządcą. Obaj postanawiają rozwiązać tajemnicę "zaklętego dworu", w którym wieczorami pali się światło i widać ludzkie sylwetki. Czy to duch Mikołaja - czy raczej realni ludzie: Bulij, kręcący się po okolicy tajemniczy maziarz, czy może Eugenia Żwirska? 12:10 ZAKLĘTY DWÓR - ODC. 3/7 W SIEDZIBIE UPIORA Serial przygodowo - historyczny, 55 min, Polska 1976 Reżyseria: Antoni Krauze Scenariusz: Andrzej Wydrzyński Występują: Krzysztof Jasiński, Olgierd Łukaszewicz, Danuta Kowalska, Roman Wilhelmi, Jerzy Binczycki, Wiesław Wójcik, Jan Nowicki, Bogusław Sochnacki, Janusz Paluszkiewicz, Wiesław Gołas i inni Nocą w zaklętym dworze maziarz prowadzi tajne zebranie patriotyczne. Wśród przyszłych uczestników rewolucji są szlachcic, mieszczanin, kilku chłopów. Tymczasem do dworu zakrada się Czorgut. Nie odkrywa jednak spiskowców, sam natomiast zostaje zauważony przez Bulija i omal nie ginie z jego ręki. Życie ratuje mu piękna dziewczyna podobna do Eugenii Żwirskiej. Rano Bulij wywozi ją z zamku. Widzi to Juliusz, a także Horawa. Horawa chce złożyć w cyrkule skargę na Bulija o okradanie zamku. Juliusz układa się z sędzią Gągolewskim, że ten zatrzyma Horawę w areszcie. Tymczasem komisarz Kraxelhuber żąda od Juliusza pomocy w wyłapywaniu emisariuszy - za jednego z nich uważa Czorguta. 13:10 FOTOPLASTYKON Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1978 Reżyseria: Piotr Andrejew Zdjęcia: Zbigniew Wichłacz Muzyka: Lech Brański Sylwetka Zdzisława Beksińskiego-fotografika, malarza. 13:30 RZECZ POLSKA - PLAKAT ZAMECZNIKA I POLSKA SZKOŁA PLAKATU Film dokumentalny, 12 min, Polska, 2021 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Piotr Pawlus Muzyka: Adam Walicki, Bartosz Kruczyński Jednym z najciekawszych fenomenów artystycznych, który rozwinął się w naszym kraju w latach 60. XX wieku była Polska Szkoła Plakatu. Nigdy nie stanowiła formalnej grupy i choć badacze sztuki spierają się dziś, czy narodziła się w latach 20. czy w 50. , to zgodnie mogą wymienić jej najważniejszych przedstawicieli: Tomaszewski, Mroszczak, Cieślewicz, Fangor, Lenica, Świerzy czy Zamecznik. Początkowo plakaty były tworzone do reklamowania filmów, ale artyści, którzy podjęli się ich wykonywania, szybko zrozumieli, z jak wdzięcznym medium mają do czynienia: tanie w produkcji, powstające w wielu egzemplarzach i egalitarnie docierające do widzów plakaty stanowiły świetną przestrzeń do własnych poszukiwań artystycznych. Plakaty tamtych lat wyróżniają się prostym przekazem graficznym, oszczędną formą, malarskim sznytem i dobrym liternictwem. Wszystko to sprawiło że ten polski fenomen zdobył rozgłos na całym świecie. Wśród wymienionych twórców wyróżniał się Wojciech Zamecznik. Ten znakomity artysta łączący w swojej twórczości różne media, rozwijał nowoczesny język masowej wizualności. Zamecznik znany jest przede wszystkim za sprawą swoich plakatów, w których udało mu się w eksperymentalny sposób wykorzystać fotografię. Jednym z najbardziej znanych jest plakat, jaki przygotował dla 9. Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Współczesnej Warszawska Jesień. Wspólnie z Galerią Archeologia Fotografii postaramy się prześledzić proces twórczy, by pokazać, jak udało się artyście stworzyć ten projekt. Przybliżymy również historię festiwalu i opowiemy o fenomenie jazzu w latach 60. Zastanowimy się, na czym polegała wyjątkowość Polskiej Szkoły Plakatu i czy dziś ma ona swoich kontynuatorów? Co składa się na dobry plakat i czy jest możliwe wypunktowanie cech koniecznych do stworzenia plakatu, którego nie sposób zapomnieć. 13:45 GALERIA SZTUKI STAROŻYTNEJ - MUZEUM NARODOWE W WARSZAWIE Reportaż, 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Galeria Sztuki Starożytnej w Muzeum Narodowym w Warszawie została udostępniona publiczności po gruntownym remoncie w zupełnie nowej aranżacji. Jej podstawowym założeniem jest uporządkowanie zabytków wedle antycznych cywilizacji (Egipt, Bliski Wschód, Grecja, Rzym) w kolejności chronologicznej, przy jednoczesnym przedstawieniu wzajemnych więzi poszczególnych cywilizacji oraz ich wpływu na czasy nowożytne. Ekspozycji towarzyszy 6 stanowisk multimedialnych, które w ciekawy i innowacyjny sposób ukażą sekrety sztuki starożytnych cywilizacji. (www.mnw.art.pl) 14:05 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MARTA LIPIŃSKA Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadzący) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem swoje dzieciństwo i wspomina znana i popularna aktorka filmowa i teatralna, Marta Lipińska. Rozmowa toczy się w warszawskim parku Królikarnia, miejscu dziecięcych zabaw małej Marty. 14:40 60 KILO NICZEGO Dramat, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Piotr Domalewski Scenariusz: Piotr Domalewski Zdjęcia: Barsztosz Swiniarski Aktorzy: Grzegorz Damięcki, Andrzej Grabowski, Tomasz Schuchardt Zimny poranek w odkrywkowej kopalni kruszców. Krzysztof zaczyna swój pierwszy dzień pracy na stanowisku kierownika. Żeby przetrwać w środowisku pracowników fizycznych, do którego wyraźnie nie pasuje, zamierza trzymać dyscyplinę twardą ręką. Jednak nieoczekiwany wypadek, którego ofiarą staje się jeden z pracowników, wystawi zasady moralne Krzysztofa na ostateczną próbę. Bohater zrozumie, że łatwo być stanowczym w sprzyjających okolicznościach, jednak trudno przeciwstawić się złu, kiedy konsekwencje mogą być dla nas dramatyczne. Źródło: www.studiomunka.pl 15:20 PIEŚŃ BEZ KOŃCA (SONG WITHOUT END) Dramat, 124 min, USA, 1960 Reżyseria: George Cukor, Charles Vidor Zdjęcia: James Wong Howe Muzyka: Harry Sukman, Morris Stoloff Aktorzy: Dirk Bogarte, Capucine Capucine, Genevieve Page, Patricia Morison Dramat, który otrzymał statuetkę Oskara za muzykę i nagrodę Złotego Globu za najlepszy musical roku. Dirk Bogarde występuje tu w roli muzycznego geniusza Franciszka Liszta, a cały film opisuje jego życie osobiste i sprawy sercowe. Liszt pragnie poślubić mężatkę, urodziwą rosyjską księżną Karolinę, zrywając ze swą dawną narzeczoną, baronową Marie. Pierwotnie utwór miał reżyserować Charles Vidor, jednak zmarł po paru tygodniach prac na planie i zastąpił go George Cukor. Nagrody: 1961 Oscar w kategorii Najlepsza muzyka w musicalu Harry Sukman, Morris Stoloff 1961 Złoty Glob w kategorii Najlepszy musical nominacja: Złoty Glob - Najlepszy aktor w komedii lub musicalu Dirk Bogarde i Najlepsza aktorka w komedii lub musicalu Capucine 17:55 URODZENI ARTYŚCI - JAN I TADEUSZ POLKOWSCY Reportaż, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Emilia Komarnicka - Klynstra (prowadząca), Redbad Klynstra - Komarnicki (prowadzący) Bohaterami tego odcinka są ojciec i syn - Jan i Tadeusz Polkowscy, poeci. Pierwszy z nich jest laureatem najbardziej prestiżowych, polskich nagród poetyckich, jak nagroda Fundacji Kościelskich, Nagroda Poetycka im. Wisławy Szymborskiej czy Orfeusz. Drugi znany jest jako raper Tadek. 21:15 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - KLIENT (FORUSHANDE) Dramat, 118 min, Iran/Francja, 2016 Reżyseria: Asghar Farhadi Scenariusz: Asghar Farhadi Zdjęcia: Hossein Jafarian Muzyka: Sattar Oraki Aktorzy: Shahab Hosseini, Taraneh Alidoosti, Babak Karimi, Farid Sajjadi Hosseini, Mina Sadati, Mehdi Koushki W 2017 roku "Klient" zdobył Oscara za najlepszy film zagraniczny, a także był nominowany do Złotego Globu i BAFTA w tej samej kategorii. Główny wątek fabularny koncentruje się na historii młodego małżeństwa z Teheranu, które nagle musi opuścić zajmowane dotąd luksusowe lokum i poszukać nowego domu, bo ich stary budynek grozi zawaleniem. Para aktorów Emad i Rana przenoszą się do mieszkania poleconego przez kolegę z teatru, który jednak nie wspomniał, że przedtem zajmowała je prostytutka. Ale na razie wszystko wygląda wspaniale i szczęśliwi małżonkowie szybko się aklimatyzują w nowym miejscu. Rodzinną sielankę burzy jednak niespodziewany atak na panią domu. Gdy pewnego razu ktoś dzwoni do drzwi, Rana otwiera bez sprawdzenia, przekonana, że to Emad. Sytuacja zmienia się diametralnie. Okazuje się, że Rana została brutalnie napadnięta we własnym domu i z poważnymi obrażeniami ciała przebywa w szpitalu. Tymczasem zdesperowany Emad próbuje na własną rękę schwytać napastnika. Jego bezradność przeradza się we wściekłość i agresję, co doprowadza do kryzysu w małżeństwie, a zgodny dotąd związek zostaje wystawiony na próbę. 23:25 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - DRAMATYCZNY ROK (A YEAR FULL OF DRAMA) Film dokumentalny, 108 min, Estonia, 2019 Reżyseria: Marta Pulk Reżyserzy z estońskiej szkoły teatralnej ogłaszają niezwykły casting na recenzenta. Zasady są proste: szukają osoby, która nigdy nie była w teatrze i która zobowiąże się, że w ciągu roku obejrzy wszystkie przedstawienia teatralne powstałe w Estonii. Przed nią ponad 200 sztuk i tylko 365 dni. Każde obejrzane przedstawienie musi być opatrzone recenzją, publikowaną w ciągu 24 godzin na specjalnie stworzonym blogu. Casting wygrywa zjawiskowa piękność z zapadłej wioski, zamieszkanej przez rosyjską mniejszość. Tak zaczyna się jej porywająca podróż przez świat teatru - od awangardowych przedstawień dla tallińskiego beau monde, po farsy wystawiane w prowincjonalnych domach kultury. 01:30 DZIEDZINIEC KULTURY NCK - MISTRZYNIE KLASYKI Koncert, 57 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Hania Rani, Dobrawa Czocher Koncert Hani Rani i Dobrawy Czocher, które będą odwoływać się do mistrzów klasyki. 03:30 LEKKIE OBYCZAJE - PANI HYDE (MADAME HYDE) Czarna komedia, 91 min, Francja/Belgia 2017 Scenariusz i reżyseria: Serge Bozon Aktorzy: Isabelle Huppert, Romain Duris, Jose Garcia Pani Gequil to wrażliwa, zamknięta w sobie nauczycielka fizyki, którą pogardzają zarówno uczniowie, jak i koledzy z pracy. Na próżno próbuje walczyć o akceptację i zrozumienie, którego nie ma dla niej nawet dyrektor szkoły. Pewnej nocy, gdy rozpętuje się burza, dochodzi do zdarzenia, po którym już nic nie będzie takie samo. Rażona piorunem w swojej pracowni nauczycielka traci przytomność, a kiedy się budzi, jest już zupełnie inną osobą. Czuje inaczej, zachowuje się inaczej. Od tej pory władcza i niebezpieczna pani Hyde zaczyna wpływać na życie innych, zmienia również całą szkołę. W podwójnej roli wystąpiła genialna Isabelle Huppert, francuska aktorka nominowana do Oscara za thriller "Elle".