TVP Kultura Niedziela, 30.05.2021 07:00 LITURGIA PRAWOSŁAWNA Z CERKWI W KALNIKOWIE Sprawozdanie, 80 min, Polska, 2021 Autor: Katarzyna Popławska Parafia prawosławna w Kalnikowie pod wezwaniem Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy swoją historią sięga aż do XIV wieku. Pierwsza wzmianka o cerkwi prawosławnej Najświętszej Maryi Panny, zachowana w przemyskich aktach grodzkich pochodzi z 1378 roku. Obecna cerkiew od roku 1958 jest użytkowana przez Kościół prawosławny. Liturgia prawosławna sprawowana tego dnia pozwoli wiernym prawosławnym na modlitewne przeżywanie niedzieli, wysłuchanie fragmentów Pisma Świętego oraz śpiewów liturgicznych. 08:25 OD UCHA DO UCHA - WSCHODZĄCE GWIAZDY BALETU. PIĘĆ LAT PÓŹNIEJ - POZOSTAĆ SOBĄ (LA LIBERTE D'ETRE SOI) Film dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Francoise Marie Dalsze losy uczniów szkoły baletowej, poznanych w serii "Graines d ' etoile". 09:00 OD UCHA DO UCHA - WSCHODZĄCE GWIAZDY BALETU. PIĘĆ LAT PÓŹNIEJ - DROGA DO GWIAZD (LE CHEMIN DES ETOILES) Film dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Francoise Marie Dalsze losy uczniów szkoły baletowej, poznanych w serii "Graines d ' etoile". 09:40 OD UCHA DO UCHA - PIOTRUŚ I WILK (PETER & THE WOLF) Film animowany, 30 min, Francja, 2013 Reżyseria: Christophe Graillot Wykonawcy: Orchestre National De France, Daniele Gatti Odkryjmy na nowo jedno z najsłynniejszych arcydzieł muzyki klasycznej: "Piotruś i Wilk". Film, który w artystyczny sposób łączy muzykę Sergiusza Prokofiewa z animacją, przybliżając muzykę klasyczną wszystkim niezależnie od wieku. W tej 30 - minutowej animacji usłyszymy muzykę w wykonaniu Orchestre National de France pod dyrekcją Daniele Gatti. 10:20 OD UCHA DO UCHA - GABRIELA BALCEREK - KONCERT W GOSTYNIU Koncert, 22 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Gabriela Balcerek, Michał Klauza, Sinfonietta Cracovia Występ Gabrieli Balcerek z towarzyszeniem Sinfonietty Cracovii pod dyrekcją Michała Klauzy. Niezwykle uzdolniona młoda skrzypaczka wystąpiła w niepowtarzalnym wnętrzu bazyliki w Gostyniu. Wykonała zróżnicowany program, m.in. "Legendę" Henryka Wieniawskiego, "Romans andaluzyjski" op. 32 Pablo Sarasate, "Liebesleid" Fritza Kreislera, "Hullmzó Balaton" Jenö Hubaya. Gabriela Balcerek jest laureatką polskich i międzynarodowych konkursów skrzypcowych. W październiku 2018 ukazała się jej debiutancka płyta z towarzyszeniem orkiestry Sinfonia Viva pod dyrekcją Tomasza Radziwonowicza. 12:35 ANDRIEJ TARKOWSKI. W ŚWIĄTYNI KINA (ANDREY TARKOVSKY. A CINEMA PRAYER) Film dokumentalny, 97 min, Szwecja/Rosja, 2019 Reżyseria: Andrey Tarkovsky Scenariusz: Andrey Tarkovsky Zdjęcia: Alexey Naidenov Dokument przedstawia sylwetkę Andrieja Tarkowskiego, mistyka kina, najważniejszego twórcę rosyjskiej kinematografii. Film został zrealizowany przez syna artysty, powstał w oparciu o unikalne archiwa, dzięki którym bliżej poznajemy wielkiego mistrza. 14:30 BILET DO KINA - DOBRZE SIĘ KŁAMIE W MIŁYM TOWARZYSTWIE (PERFETTI SCONOSCIUTI) Komediodramat, 92 min, Włochy, 2016 Reżyseria: Paolo Genovese Scenariusz: Paolo Genovese, Paolo Costella, Filippo Bologna, Paola Mammini, Rolando Ravello Zdjęcia: Fabrizio Lucci Aktorzy: Marco Giallini, Kasia Smutniak, Alba Rohrwacher, Valerio Mastandrea, Edoardo Leo, Anna Foglietta, Giuseppe Battison Film w żartobliwym tonie ukazuje problemy rodzinne par w średnim wieku. Terapeutka Eva i chirurg plastyczny Rocco zapraszają do siebie na kolację pięcioro starych przyjaciół. Wszystko jest już przygotowane: stół nakryty, pieczeń w piekarniku. W letni, ciepły wieczór w domu małżonków zjawiają się: Cosima i Bianca, Lele i Carlotta oraz Peppe. Dla urozmaicenia przyjacielskiego spotkania rozpoczynają specyficzną zabawę polegającą na dzieleniu się między sobą treścią każdego SMS - a, e - maila lub rozmowy telefonicznej, jakie otrzymują w trakcie kolacji. Początkowo nikt nie zdaje sobie sprawy, że tym samym zdradzają wiele swoich najskrytszych tajemnic, ujawniają rodzinne problemy i konflikty. Z pozoru niewinna gra zaczyna rodzić nieporozumienia między zaprzyjaźnionymi biesiadnikami. Czy na koniec uda się zażegnać spory? 16:15 KONCERT Z OKAZJI 25 - LECIA FESTIWALU W VERBIER (VERBIER FESTIVAL 25TH ANNIVERSARY CONCERT) Koncert, 46 min, Francja, 2018 Reżyseria: Corentin Leconte Koncert Verbier Festival Chamber Orchestra pod batutą Valery'ego Gergieva z okazji 25 - lecia festiwalu w Verbier. 17:15 NIEDZIELA Z... ROLAMI BOGUMIŁA KOBIELI Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Marta Perchuć - Burzyńska (prowadząca) Tym razem Niedziela z.. poświęcona jest wyjątkowo wszechstronnemu artyście - aktorowi filmowemu i teatralnemu, gwieździe kabaretu, reżyserowi i scenarzyście Bogumiłowi Kobieli. W swym krótkim życiu zdążył zagrać u największych mistrzów - Munka, Wajdy, Hasa. W zbiorowej pamięci zapisał się jako jako Jan Piszczyk w niezapomnianym "Zezowatym szczęściu". Znany przede wszystkim z talentów komediowych, był nieco niedoceniany jako aktor dramatyczny. Artystę wspominają: aktorka Magdalena Zawadzka, znajoma z czasów kabaretu "Dudek", Tadeusz Wojtych, aktor i przyjaciel z czasów gdańskiego teatrzyku Bim - Bom, reżyser, Roman Dziewoński i krytyk filmowy, Łukasz Maciejewski. 18:05 NIEDZIELA Z... - Z ROLAMIA BOGUMIŁA KOBIELI PRZEKŁADANIEC Komedia science fiction, 35 min, Polska, 1968 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Stanisław Lem Zdjęcia: Wiesłwa Zdort Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Bogumił Kobiela, Ryszard Filipski, Tadeusz Pluciński, Anna Prucnal, Jerzy Zelnik, Piotr Wysocki Zrealizowana pod koniec lat 60. nowela filmowa opowiada o wydarzeniach rozgrywających się w przyszłości, u progu XXI wieku. Scenariusz napisał specjalista od utworów fantastyczno - naukowych i groteskowych, Stanisław Lem. Od premiery "Przekładańca" minęło kilkadziesiąt lat, w tym czasie medycyna zrobiła ogromny postęp. Dziś transplantacje organów ludzkich są powszechne i nikogo nie zaskakują. To, co niegdyś wydawało się czystą fantazją, stało się rzeczywistością. Przed laty groteska filmowa w reżyserii Wajdy wzbudziła sporo emocji, zdobyła uznanie krytyki, a potwierdzeniem sukcesu były liczne prestiżowe nagrody i wyróżnienia, m.in. Komitetu ds Radia i Telewizji oraz Medal Specjalny na festiwalu filmów fantastycznych w Sitges w Hiszpanii. Z ogromnym powodzeniem opowieść science fiction przeszła przez ekrany telewizji w Europie. Bohaterem filmu jest kierowca rajdowy, Richard Fox (znakomita rola Bogumiła Kobieli). Wielokrotny medalista, zdobywca wielu nagród odnosi sukcesy wraz ze swym bratem, Thomasem, który świetnie się sprawdza w roli pilota. Udział w kolejnym ważnym rajdzie samochodowym kończy się tragicznie. Bracia ulegają groźnemu wypadkowi i z poważnymi obrażeniami trafiają do kliniki prowadzonej przez genialnego doktora (Jerzy Zelnik), specjalizującego się w przeszczepach ludzkich organów. Ofiary tragicznej katastrofy zostają poddane skomplikowanym operacjom. Niestety, obydwu mężczyzn nie udaje się ocalić. Doktor ratuje życie jedynie Richardowi, który, jak się okazuje, ma przeszczepionych wiele organów Thomasa. Gdy żona zmarłego próbuje uzyskać należne jej odszkodowanie od towarzystwa ubezpieczeniowego, wybucha skandal. Firma postanawia wypłacić zaledwie 30 procent całej sumy, uzasadniając decyzję tym, że pochowano jedynie część zmarłego. Reszta narządów Thomasa "żyje" i normalnie funkcjonuje w ciele jego brata. Richard, któremu również należy się odszkodowanie, postanawia wyegzekwować pieniądze od firmy ubezpieczeniowej, angażując adwokata (Ryszard Filipski). Sprawa okazuje się bardzo trudna. Tymczasem dochodzi do kolejnego tragicznego wypadku podczas rajdu. Ginie osiem osób przebywających na trasie wyścigu, wśród nich wdowa po Thomasie. Richardowi znów udaje się przeżyć groźną kolizję dzięki interwencji genialnego chirurga. "Poskładany" z narządów ofiar wypadku rajdowiec ma już niewiele własnych części. 18:45 NIEDZIELA Z... - Z ROLAMI BOGUMIŁA KOBIELI, KOBIELA NA PLAŻY Dokument fabularyzowany, 32 min, Polska, 1963 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Scenariusz: Andrzej Kondratiuk Zdjęcia: Bogusław Lambach Aktorzy: Bogumił Kobiela Niemiłosiernie zatłoczona plaża w Sopocie. Z jednej z kabin wychodzi Bogumił Kobiela. Jest w kombinezonie, wełnianej czapeczce, goglach. Na nogach ma narty. W takim przebraniu rusza między opalających się, budząc sensację wśród dzieciaków i rozbawienie dorosłych, którzy nie wiedzą, że aktor ma przypięty mikrofon wielkości guzika, a śledzi go z oddali ukryta kamera. Tak zaczyna się szalona prowokacja. Już po chwili Kobiela jako ratownik - dmąc w trąbkę, by zwrócić na siebie uwagę - brodzi w wodzie i sprawdza, czy kąpiący się mają karty pływackie. Zaraz potem przykłada ramię do ramion napotkanych plażowiczów, by stwierdzić kto jest bardziej opalony. Zbiera ogromne muszle (skąd takie w Bałtyku?), a następnie rybaków, którzy właśnie wrócili z połowu, przekonuje, że łowienie ryb siecią jest nie fair, nie daje bowiem zwierzęciu - w odróżnieniu od wędki - żadnych szans. Nie przeszkadza mu to w kupieniu pięknej flądry, którą przyczepia do haczyka swojej wędki i dumny paraduje wzdłuż plaży, budząc sensację. Flądra znika. Kobiela z papierosem w ustach wyszukuje palących, staje obok i - zaciągając się głęboko - zachwala zdrowotne walory morskiego powietrza. Po chwili usiłuje się wcisnąć do długaśnej kolejki stojącej karnie przed kioskiem z napojami. Udaje mu się to, lecz trzymając kilka butelek piwa, wyraża swoje niezadowolenie, że nie było już wody sodowej. Potem sprzedaje lody "Mewa" i namawia jedną z pięknych dziewczyn na wspólną acz niefortunną przejażdżkę wiosłowym katamaranem. Na koniec - uzbrojony w aparat fotograficzny z ogromnym teleobiektywem - prosi kilka osób, by mu pozowały do zdjęcia. Narobiwszy tyle zamieszania, opuszcza plażę ściskając ludziom dłonie na pożegnanie. Doskonały film. Niektóre epizody może straciły swoją wymowę - jak ten z wszechobecnym dziś piwem, niegdyś przedmiotem pożądania. Całość jednak nieodparcie śmieszy, a aktor w brawurowej błazenadzie wykorzystuje cały swój talent komiczny, bezbłędnie tworząc i rozwijając przezabawne sytuacje. 19:25 NIEDZIELA Z... ROLAMI BOGUMIŁA KOBIELI TO JEST TWÓJ NOWY SYN Nowela filmowa, 27 min, Polska 1967 Reżyseria: Jerzy Zarzycki Scenariusz: Joanna Wilińska, Jerzy Baranowski Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Występują: Danuta Szaflarska, Krystyna Sienkiewicz, Bogumił Kobiela, Wojciech Pokora, Czesław Wołłejko, Juliusz Lubicz - Lisowski Miniatura fabularna Jerzego Zarzyckiego ("Miasto nieujarzmione", "Zagubione uczucia", "Żołnierz królowej Madagaskaru", "Kochankowie z Marony"), której satyryczne ostrze wymierzone jest w młodzieńczy egoizm i lekkomyślność. "To jest twój nowy syn" to jeden z ostatnich filmów wyreżyserowanych przez Zarzyckiego (trzy lata później artysta zmarł). Ala jest atrakcyjną, lecz - niestety - nieco zepsutą dziewczyną. Zmienia mężów jak rękawiczki pod byle pretekstem. Pomimo swej niefrasobliwości, pamięta wszakże, by przedstawić każdego następnego małżonka matce. Czyni to nieodmiennie słowami: "To jest twój nowy syn". Jeden jest pingpongistą, drugi cybernetykiem, trzeci aktorem. Kiedy pełna wyrozumiałości teściowa zdoła się już zżyć z nowym wybrankiem córki, poznaje jego upodobania i zwyczaje, gotuje jego ulubione potrawy, dogląda w chorobie, córka przedstawia jej następnego "syna". Matka załamuje ręce. Czy jej córka zdoła się kiedykolwiek ustatkować? 20:00 MŁODY TANCERZ ROKU 2021 - PÓŁFINAŁ (2) Artystyczne/estradowe (widowisko), 75 min, Polska, 2021 Pierwszy półfinał tegorocznej edycji konkursu Młody Tancerz Roku 2021. W półfinałach weźmie udział szesnastu młodych tancerzy. Następnie jury złożone z autorytetów w dziedzinie tańca wybierze najlepszych szweściu uczestników finału. 21:30 HAIR (HAIR) Musical, 121 min, USA 1979 Reżyseria: Milos Forman Scenariusz: Michael Weller Zdjęcia: Miroslav Ondricek Muzyka: Galt MacDermot Piosenki: Gerome Ragni, James Rado Występują: Treat Williams, John Savage, Annie Golden, Dorsey Wright, Don Dacus, Beverly D'Angelo, Miles Chapin, Cheryl Barnes, Richard Bright, Nicholas Ray, Fern Tailer, Charlotte Rae, Charles Deney i inni Trzeci amerykański film Milosa Formana, urodzonego w Czechosłowacji wybitnego reżysera, twórcy "Czarnego Piotrusia", "Miłości blondynki", "Lotu nad kukułczym gniazdem", "Amadeusza". Forman był w 1967 roku zaproszony na jedno z pierwszych przedstawień teatralnych musicalu "Hair", który potem odniósł oszałamiający sukces na Broadwayu. Płyty ze szlagierowymi songami sprzedawały się w milionowych nakładach na całym świecie, trafiały na czołowe miejsca list przebojów. Zachwycony musicalem Forman zapragnął przenieść go na duży ekran. Swoje marzenia zrealizował dopiero przeszło 10 lat po scenicznej premierze "Hair", tworząc ciepły, choć nie pozbawiony ironii obraz dzieci - kwiatów. Uwagę zwracają znakomita reżyseria, zaskakująca dynamizmem choreografia, wspaniała muzyka. Lata 60. , wielka eksplozja kultury młodzieżowej. Hipisi zrywający z wszelkimi obowiązującymi normami, występujący przeciwko wojnie, nawołujący do pokoju i miłowania prawdy noszą kolorowe stroje, długie włosy, obwieszają się naszyjnikami, wisiorkami i dzwoneczkami, jeżdżą samochodami pomalowanymi w kwiaty i słuchają głośnej muzyki. Żyją według własnych, nowych wzorów i nowych wartości, buntują się przeciwko purytańskiemu wychowaniu, przemocy, kultowi pieniądza. W oparach LSD i innych środków halucynogennych oddają się marzeniom o miłości i życiu bez wojen. 29 - letni Claude Hooper Bukowski (John Savage) opuszcza Oklahomę, by stawić się w Nowym Jorku przed komisją wojskową. Rankiem w Parku Centralnym spotyka hipisów George'a Bergera (Treat Williams), Joannie Ryan (Annie Golden), Woofa Daschunda (Don Dacus) i Murzyna Laffayette Johnsona (Dorsey Wright). Ratuje z opałów panienkę z dobrego domu Sheilę (Beverly D'Angelo), którą ponosi koń. Zachwyceni jego kowbojskimi umiejętnościami hipisi przyjmują go do komuny. Berger, który właśnie spalił kartę powołania do wojska, stara się mu wytłumaczyć bezsens wojny w Wietnamie. Jednak Claude nie zamierza wymigiwać od spełnienia obywatelskiego obowiązku. Młodzi ludzi nie dają za wygraną, postanawiają pokazać mu uroki hipisowskiego życia. 00:15 GRA TAJEMNIC (THE IMITATION GAME) Dramat biograficzny, 109 min, USA/Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: Morten Tyldum Scenariusz: Graham Moore Zdjęcia: Oscar Faura Muzyka: Alexandre Desplat Aktorzy: Benedict Cumberbatch, Keira Knightley, Matthew Goode, Mark Strong, Rory Kinnear, Charles Dance Dramat biograficzny, któremu spośród ośmiu nominacji do nagrody Oscara 2015, Akademia przyznała jedną statuetkę w kategorii: najlepszy scenariusz adaptowany. To wzbogacona o wątki sensacyjne i obyczajowe historia Alana Turinga, genialnego brytyjskiego matematyka i kryptologa, który podczas drugiej wojny światowej skutecznie zmagał się z niemieckim kodem Enigma. Nad złamaniem skomplikowanego kodu, stosowanego przez nazistów, Turing współpracował z zespołem najbardziej utalentowanych ludzi w tej dziedzinie na świecie. Niezwykłe dokonanie pozwala dużo wcześniej położyć kres najbardziej okrutnej wojnie w historii. Niestety, w filmie nie wspomniano o wkładzie polskich naukowców. Alan Turing to także twórca podstaw nowoczesnej informatyki. Po złamaniu kodu Enigma, w blasku chwały przystępuje do badań, a ich efektem będzie rewolucyjne osiągnięcie naszych czasów - powstanie komputera. Zasługi i triumf bohatera filmu przyćmiewają jednak jego problemy osobiste. Ostatecznie doprowadzają one do kompletnego załamania i upadku genialnego Alana Turinga. 02:15 TERAZ ANIMACJE! - NAD ZAKURZONE MORZE (A LA MER POUSSIERE/TO THE DUSTY SEA) Film animowany, 12 min, Francja, 2020 Reżyseria: Heloise Ferlay Scenariusz: Heloise Ferlay Wykonawcy: Amandine Bataille, Alix Deshay, Violette Renoir Krótki film animowany. Malo i Zoe, pozostawieni sami sobie w samym środku lata, robią wszystko, co w ich mocy, by zwrócić uwagę nieuchwytnej matki. (opis festiwalowy, źródło: https: //alekino.com/) 02:35 KINO NOCNE - NIEWINNE (LES INNOCENTES/AGNUS DEI) Dramat, 110 min, Belgia/Francja/Polska, 2015 Reżyseria: Anne Fontaine Scenariusz: Sabrina B. Karine, Alice Vial Zdjęcia: Caroline Champetier Muzyka: Gregoire Hetzel Aktorzy: Agata Kulesza, Agata Buzek, Lou De Lage, Anna Próchniak, Vincent Macaigne, Joanna Kulig, Katarzyna Dąbrowska, Eliza Rycembel, Klara Bielawka, Helena Sujecka, Dorota Kuduk Akcja filmu rozgrywa się w Polsce, zimą 1945 r. Mathilde Beaulieu to młoda stażystka pracująca w lokalnym oddziale francuskiego Czerwonego Krzyża, który ma na celu odnalezienie, wyleczenie i repatriację Francuzów ocalonych z niemieckich obozów. Pewnego dnia do szpitala przyjeżdża polska zakonnica. Łamanym francuskim błaga Mathilde, żeby wróciła z nią do klasztoru. Życie i przekonania Mathilde zmieniają się, gdy odkrywa zaawansowane ciąże u kilku sióstr mieszkających w zakonie, tuż obok szpitala, w którym pracuje dziewczyna.