TVP Kultura Wtorek, 01.06.2021 08:50 LITERATURA DZIECIĘCA - REPORTAŻ Reportaż, 15 min, Polska, 2021 Reportaż poświęcony literaturze dziecięcej - wysokiej jakości nowości wydawniczych z tego obszaru, jak również tytanicznej pracy małych polskich wydawnictw. 09:15 KURARA (KURARA: HOKUSAI NO MOSUME) Film biograficzny, 73 min, Japonia, 2017 Reżyseria: Takao Kato Aktorzy: Aoi Miyazaki, Hiroki Miyake, Ryuthei Matsuda, Kimiko Yo Film oparty na biografii córki jednego z najwybitniejszych malarzy japońskich, twórcy barwnych drzeworytów, świetnego rysownika, pejzażysty i ilustratora z przełomu XVIII i XIX wieku - Hokusai Katsushika. Swojej córce O - Ei wpajał on od najmłodszych lat zamiłowanie do malarstwa. Dziewczynka zaczęła postrzegać świat, jego barwy i kształty z myślą o przenoszeniu swych wrażeń na papier lub drewno, a malowanie stało się sensem jej życia. Po ojcu odziedziczyła niebywały talent, ale też wolnomyślicielstwo, była kobietą dosyć ekscentryczną jak na owe czasy, rozwiodła się z nudnym mężem, by oddać się swej malarskiej pasji. Asystowała ojcu w jego pracowni przy tworzeniu zamówionej serii obrazów "36 widoków góry Fudżi", zafascynowana barwami i półcieniami wypracowała własny styl malarski. Odtwarzała sceny z życia codziennego Japończyków, krajobrazy, florę, faunę, wykazując znakomite opanowanie rzemiosła i bujną wyobraźnię. 10:35 CO DWIE SZTUKI, TO NIE JEDNA Reportaż, 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska Zdjęcia: Kamil Hasiuk Wykonawcy: Zofia Dubowska, Karolina Iwańczyk, Anna Zdzieborska, Katarzyna Kołodziej - Podsiadło Wystawa w warszawskiej Galerii Zachęta zatytułowana "Co dwie sztuki to nie jedna" jest efektem twórczej, rodzinnej współpracy współczesnych artystów z ich dziećmi. Znana ze społecznie zaangażowanych projektów artystycznych Jaśmina Wójcik wraz z córkami Zoją i Leą zaproszą młodych i starszych widzów do wspólnego budowania przestrzeń galerii, która wypełni się m.in. kryjówkami z koców. Z kolei w plenerze stworzą różne, survivalowe budowle. Naczelną ideą ich projektu będzie powrót do natury. Nazywany często "reżyserem obrazów" malarz Zbigniew Rogalski, tym razem wraz synem Tymonem stworzy instalację, dla której inspiracją było wspólne czytanie. Tak przedstawiono to w opisie wystawy: Instalacja "W poszukiwaniu straconego czasu" zabierze widzów w epicentrum śnieżycy stworzonej z tysięcy liter, najmniejszych cząstek wszelkich, przeczytanych oraz nieprzeczytanych jeszcze książek. Olaf Brzeski, którego znakiem rozpoznawczym są surrealistyczne rysunki, wspólnie z synem Konstantym zrealizują instalację rzeźbiarską. Malarka Kinga Nowak z synem Tytusem przygotują wielkoformatową abstrakcyjną grę Parkour, nawiązującą między innymi do popularnej wśród dzieci i młodzieży gry komputerowej Minecraft. Na wystawie znajdą się także prace Pawła Althamera, Cecylii Malik, Malwiny Konopackiej, które również stanowić będą efekt rodzinnej współpracy. Twórców wystawy odwiedzimy kilka dni przed jej otwarciem. Pierwszy dzień zdjęciowy poświęcimy na dokumentalną obserwację: interakcji między dziećmi i ich rodzicami. Przysłuchamy się ostatnim rozmowom, negocjacjom dotyczącym koncepcji i idei pokazywanych prac, a także twórczym sporom dotyczącym sposobu ich finalnej prezentacji. Poprosimy twórców, by opowiedzieli, o czym mówią ich dzieła, dla kogo i w jakim celu zostały zrobione, co ich inspirowało, jak wyglądał podział ról podczas pracy. Zapytamy również artystów o to, w jaki sposób interpretują tytuł pokazu w Zachęcie, i co dało im doświadczenie przygotowania razem z dziećmi takiej ekspozycji. Nasza kamera będzie również obecna podczas uroczystego wernisażu. Pokażem, jak wygląda efekt końcowy artystycznych zmagań oraz w jaki sposób na wystawę zareagowali widzowie. 11:00 MODRZEJEWSKA - CZERNIOWCE ODC. 3/7 Serial biograficzny, 78 min, 7 odc. , Polska 1989 Autor: Anna Bojarska Reżyseria: Jan Łomnicki Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Piotr Hertel Występują: Krystyna Janda, Marek Bargiełowski, Jan Englert, Barbara Horawianka, Olgierg Łukaszewicz, Zdzisław Wardejn, Karol Strasburger, Leon Niemczyk i inni Gustaw Zimajer coraz częściej traktuje Helenę jak towar, który można korzystnie sprzedać. Próby stręczenia jej bogatemu prowincjuszowi doprowadzają do ostrego konfliktu między nimi. Modrzejewska debiutuje na scenie w języku niemieckim, otwiera się przed nią szansa prawdziwej kariery. Wykazuje ogromny hart ducha, walcząc o wielkie role, stopniowo tworzy własną teorię gry aktorskiej. Zimajer czuje się zagrożony, staje się jej największym wrogiem. Śmierć drugiego dziecka sprawia, że Helena postanawia odejść od Gustawa. 12:25 MYSZ Film obyczajowy, 40 min, Polska 1979 Scenariusz i reżyseria: Wiktor Skrzynecki Zdjęcia: Zdzisław Kaczmarek Muzyka: Lech Brański Występują: Zuzanna Antoszkiewicz, Sławomira Kozieniec, Piotr Łysak, Filip Łobodziński, Maria Homerska, Magda Teresa Wójcik, Marek Bargiełowski, Zygmunt Maciejewski, Leszek Bałdyga, Wiktoria Buczyńska, Katarzyna Figura, Barbara Grabowska, Sławomir Górecki, Dariusz Jurczyk, Krzysztof Miazga, Janina Nowicka, Witold Sadowski, Ryszard Słonimski i inni Debiut fabularny wieloletniego operatora warszawskiej WFD oraz cenionego dokumentalisty ("Ksiądz Szarkowski", "Była taka szkoła"). Kanwą scenariusza "Myszy" jest opowiadanie Marii Dańkowskiej pod tym samym tytułem. Akcja toczy się w warszawskim liceum. Uczniowie jednej z klas postanawiają nie pisać klasówki z chemii. Na znak protestu oddają czyste kartki. Z tą postawą nie zgadza się tylko jedna dziewczyna: Ania zwana "Myszą". Na jej nieszczęście incydent ma poważne reperkusje. Klasa zostaje zawieszona na kilka dni, zapada decyzja o obniżeniu stopni ze sprawowania. Ukarani uczniowie chcą zemścić się na Myszy za brak solidarności i domniemane lizusostwo wobec nauczycieli. Wpadają więc na szatański pomysł. Klasowy przystojniak Piotr ma rozkochać w sobie "zdrajczynię", a następnie ją porzucić. Jak na ironię całą akcję inspiruje Ada, sympatia Piotra, obiecując mu w nagrodę antykwaryczny rarytas - stare wydanie tomiku poezji Norwida. Chłopak przystępuje do dzieła. Zaprasza Mysz do teatru, na wystawy, chodzi z nią na spacery, wymyśla coraz to nowe formy adoracji. Wreszcie nieświadoma podstępu Ania zaczyna darzyć go uczuciem. Pora więc wykonać drugą, mniej przyjemną część planu. Piotr jednak zaczyna mieć wątpliwości... III nagroda na Międzynarodowym Festiwalu Telewizyjnym w Monachium (1980), Brązowe Koziołki na 7. Ogólnopolskim Festiwalu Filmów dla Dzieci i Młodzieży w Poznaniu (1981). 14:50 SCENA MUZYCZNA - KUSY JANEK Koncert, 50 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadzący), Piotr Piszczatowski, Kaja Prusinowska, Janusz Prusinowski, Michał Żak Gośćmi kolejnej Sceny Muzycznej będzie Teatr Słuchaj Uchem, w którego skład wchodzą: Piotr Piszczatowski Kaja Prusinowska Janusz Prusinowski Michał Żak. Zespół zaprezentuje spektakl pt. "Kusy Janek". Główny bohater wyrusza w świat na spotkanie swojej wyśnionej Królewny z Drewna. Do drogi pomagają mu się wyszykować Mama Bredzia, Łojciec i Starszy Brat. Czy chłopak na opak, który ma trudności ze zliczeniem do trzech, zajdzie tam gdzie go sny prowadzą? 15:55 MIRAI (MIRAI NO MIRAI) Film animowany, 93 min, Japonia, 2018 Reżyseria: Mamoru Hosoda Scenariusz: Mamoru Hosoda Muzyka: Masakatsu Takagi Wykonawcy: Katarzyna Łaska - Kaczanowska, Joanna Pach - Żbikowska, Modest Ruciński, Lidia Sadowa Pełnometrażowy film animowany. Pojawienie się młodszego rodzeństwa wywraca do góry nogami życie Kuna, który nie kryje swojej zazdrości i wściekłości. Niespodziewanie odkrywa, że ogród obok domu umożliwia podróże w czasie i spotkania z krewnymi z przeszłości lub przyszłości. Pozwala to chłopcu na niezwykłą przygodę, w czasie której Kun lepiej poznaje dzieje własnej rodziny. Obserwuje dziadka, którego pasją były motocykle, mamę, która zupełnie tak jak on wcale nie sprzątała po sobie zabawek oraz swoją nastoletnią siostrę. Dzięki temu powoli uczy się empatii, równowagi oraz wrażliwości na innych. "Mirai" to ujmujące anime, udowadniające siłę rodzinnego ciepła i ogromną rolę bliskich relacji, których budowanie wymaga ciągłej pracy nad sobą. (ŹRÓDŁO: kinodzieci.pl) 17:55 LITERATURA DZIECIĘCA - REPORTAŻ Reportaż, 15 min, Polska, 2021 Reportaż poświęcony literaturze dziecięcej - wysokiej jakości nowości wydawniczych z tego obszaru, jak również tytanicznej pracy małych polskich wydawnictw. 20:00 TEATR DLA DZIECI - DZIECI Z BULLERBYN Teatr, 40 min, Polska, 1996 Autorka: Astrid Lindgren Przekład: Irena Wyszomirska Scenariusz tv: Iwona Bielska, Mikołaj Grabowski Reżyseria: Mikołaj Grabowski Zdjęcia: Bogdan Stachurski, Krzysztof Stawowczyk Scenografia i kostiumy: Jacek Ukleja Muzyka: Krzysztof Suchodolski Występują: Karolina Nowak (Lisa), Michał Grabowski (Lasso), Ludwik Popiel (Bosse), Agata Winiarska (Anna), Katarzyna Bojanowska (Britta), Andrzej Popiel (Olle), Weronika Suchodolska (Marta), Iwona Bielska (Mama), Zbigniew Ruciński (Tata), Juliusz Grabowski (Dziadek), Lidia Bogacz (Kristin), Halina Wyrodek (Agda), Bernadetta Ćwierzyk (Nauczycielka), Ryszard Sobolewski (Szewc), Ryszard Jasiński (Oskar), Krystian Lupa (Jan z młyna), Alicja Kamińska (Pani z miasta), Róża Morawska (Monika) Na tej książce wychowało sie wiele pokoleń. "Dzieci z Bullerbyn" (1946) to jedno z arcydzieł światowej literatury dla dzieci, zarazem jedna z najbardziej znanych spośród blisko 40 książek Astrid Lindgren. Sędziwa szwedzka pisarka (ur. 1907), doktor honoris causa kilku uczelni, w tym Uniwersytetu Warszawskiego, należy też do autorów najbardziej lubianych i popularnych wśród polskich dzieci, które w 1978 r. obdarzyły ją Orderem Uśmiechu. Autorka słynnej "Pippi Langstrump" często powtarza, że pisze dla tego dziecka, którym sama kiedys była. Odwołuje się do przeżyć z własnego dzieciństwa, ze wspomnień czerpiąc inspiracje dla swojej twórczości. Kreuje jedyny w swoim rodzaju świat, wzniesiony na fundamencie mądrości, prawdy, wzajemnej życzliwości i przyjaźni. A na pytanie, czego chciałaby dzieci nauczyć, odpowiada z pokorą właściwą największym: "Ja niczego nie chcę ich nauczyć. Chcę tylko, żeby wiedziały, kim jest człowiek tolerancyjny, humanistyczny". "Dzieci z Bullerbyn" należą do nurtu powieści realistycznych, wspomnieniowych. Książka jest przesycona niczym nieskrępowaną radością życia, dziecięcych zabaw i przyjaźni, niegroźnych waśni i szczerych zadziwień światem. W adaptacji telewizyjnej z konieczności zostały uwzględnione tylko niektóre opowieści z życia maleńkiej osady Bullerbyn: . o urodzinach Lisy i nadzwyczaj długiej drodze ze szkoły do domu. O szewcu, panu Grzecznym, który wcale nie był grzeczny, i o Pontusie, jagniątku wykarmiionym butelką, które nie dojrzało do wieku szkolnego. O tym, jak Lisa i jej przyjaciółki "od zaraz" chciały być dobre dla innych i jak trudno jest sprawić dorosłym przyjemność. O trollach, które może istnieją, o Janie z młyna zaprzyjaźnionym z elfami i nocnej wyprawie dzieci na spotkanie z wodnikiem. Te dziwne opowieści, godzące racjonalność myślenia i bujną fantazję, znalazły najbardziej wiarygodnychwykonawców - dzieci. Spektakl zrealizowano w skansenie w Zubrzycy Górnej na Orawie i w pięknych górskich plenerach. 23:10 MŁODA POLSKA - JASKINIA ŻÓŁWI Dramat, etiuda filmowa, 20 min, Polska, 2019 Reżyseria: Klaudia Folga Scenariusz: Klaudia Folga Aktorzy: Zuzanna Ostrowska, Sandra Korzeniak, Tomasz Haładaj, Radosław Osypiuk, Natalia Rybicka Obraz jest retrospekcją zdarzeń z dzieciństwa głównej bohaterki - Hani. Dziewczynka przywołuje historię swojej mamy, która wciąga ją w problemy rodzinne. Hania próbuje na zawsze uwolnić się z poczucia winy. Zamykając oczy, stara się zniknąć. 01:20 KINO NOCNE - TATO Dramat, 110 min, Polska 1995 Scenariusz i reżyseria: Maciej Ślesicki Zdjęcia: Maciej Ramlau Muzyka: Przemysław Gintrowski Występują: Bogusław Linda, Dorota Segda, Ola Maliszewska, Teresa Lipowska, Cezary Pazura, Krystyna Janda, Renata Dancewicz, Daria Trafankowska, Bronisław Wrocławski, Krzysztof Kumor, Barbara Sołtysik, Ewa Wawrzoń, Stanisław Brudny, Katarzyna Dowbor, Lew Rywin i inni Dramat rodzinny z nietypową rolą Bogusława Lindy. Akcja filmu toczy się współcześnie. Życie Michała, jego żony Ewy i siedmioletniej córeczki Kasi z pozoru wygląda normalnie. Jednak tylko z pozoru. Pewnego wieczoru Ewa dokonuje samookaleczenia i wybiega na ulicę z krzykiem, że została pobita przez męża. Nazajutrz wyjeżdża do matki i wnosi pozew o rozwód. Michał, początkowo nieco zaskoczony zachowaniem żony, zaczyna się domyślać, że jest ona chora psychicznie. W czasie nielicznych kontaktów z dzieckiem z niepokojem dostrzega na ciele dziewczynki ślady pobicia. Mimo jego protestów sąd przyznaje Ewie prawo do opieki nad dzieckiem. Na niekorzyść Michała przemawia zapracowanie i pociąg do trunków. Jednak upokorzony mężczyzna nie zamierza rezygnować. Jego adwokat zgłasza apelację, on sam zaś udaje się po pomoc do Stowarzyszenia Obrony Praw Ojca. "Tato" jest efektownym debiutem Macieja Ślesickiego, syna znanej kierowniczki produkcji Barbary Pec - Ślesickiej. Film zyskał przychylne recenzje krytyków i "głosującej nogami" publiczności, dzięki której został jedną z najbardziej kasowych polskich produkcji sezonu. Ślesicki udowodnił, że ma autentyczny talent. Ujawnił też - potwierdzoną dwa lata później w "Sarze" - dość silną skłonność do jawnych zapożyczeń, służących swoistej zabawie z widzem. W "Tacie" nietrudno odnaleźć nawiązania do arcydzieł światowego kina, takich jak "Sprawa Kramerów" Roberta Bentona, "Papierowy księżyc" Petera Bogdanovicha, "Brzdąc" Charliego Chaplina, "Casablanca" Michaela Curtiza i "Fatalne zauroczenie" Adriana Lyne'a. To wszakże nie wszystko. Oprócz katalogu cytatów, "Tato" jest również nadzwyczaj sprawnie skonstruowanym kolażem gatunkowym. Jest tu trochę z thrillera, trochę z komedii i sentymentalnego "wyciskacza łez". Bogusław Linda, naczelny twardziel polskiego kina, zaskakuje subtelnością i mistrzostwem w ukazywaniu duchowej ewolucji bohatera, Ola Maliszewska zdumiewa aktorską dojrzałością, a Ślesicki scenarzysta - "uchem" na prawniczy żargon. Wartka akcja i rzadko poruszany w naszej kinematografii problem (walka ojca o dziecko) to kolejne przyczyny powodzenia "Taty" - bodaj najbardziej udanego debiutu od czasów "Vabanku" Juliusza Machulskiego. Liczne nagrody na XX Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, w tym dla Macieja Ślesickiego za reżyserię, dla Bogusława Lindy za pierwszoplanową rolę męską, dla Renaty Dancewicz i Cezarego Pazury za role drugoplanowe i dla Ewy Smal za montaż. 03:20 STRASZNY SEN DZIDZIUSIA GÓRKIEWICZA Komedia, 101 min, Polska 1993 Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Występują: Edward Dziewoński, Janusz Gajos, Jan Peszek, Marek Kondrat, Zbigniew Zamachowski, Agnieszka Pilaszewska, Leon Niemczyk, Katarzyna Skrzynecka, Barbara Połomska, Stanisława Celińska, Artur Barciś, Barbara Horawianka, Grzegorz Damięcki, Leonard Pietraszak, Zofia Czerwińska, Anna Radwan i inni W "Strasznym śnie Dzidziusia Górkiewicza" Kazimierz Kutz nawiązuje do "Eroiki", słynnego nowelowego filmu "szkoły polskiej" z 1957 roku. Bohaterem pierwszej noweli dzieła Andrzeja Munka jest bowiem właśnie Dzidziuś Górkiewicz, stołeczny cwaniaczek i handlarz, który wskutek zbiegu okoliczności bierze udział w powstaniu warszawskim. Dzięki temu pomysłowi fabularnemu Munk w bardzo interesujący sposób skonfrontował dwie filozofie życia: racjonalizm mocno stąpającego po ziemi cywila z irracjonalizmem i romantycznymi ideałami powstańców. Postawił też intrygujące pytanie o genezę bohaterstwa. Czy zawsze jest ono wynikiem głęboko przemyślanej postawy życiowej, czy też może niejako spontanicznie udzielić się każdemu? Po z górą trzydziestu pięciu latach Jerzy Stefan Stawiński (scenarzysta "Eroiki") dopisał dalszy ciąg losów Górkiewicza, dając przy okazji suto zaprawioną ironią interpretację powojennych dziejów Polski. Dzidziuś jest obecnie emerytem, mieszkającym z wnuczką w małym podwarszawskim miasteczku. Po latach wypełnionych robieniem interesów (nie zawsze zgodnych z prawem) ma nadzieję w spokoju dożyć swoich dni. Lokalnej społeczności szybko daje się poznać jako człowiek o szerokich horyzontach, odważny, a zarazem tolerancyjny, znający się na gospodarce. Dochodzi do tego, że grupa miejscowych biznesmenów zaczyna w nim widzieć idealnego kandydata na nowego burmistrza. Pomysł chętnie podchwytuje wnuczka Dzidziusia i inicjuje kampanię wyborczą dziadka. Górkiewicz nie jest do końca przekonany, czy ubieganie się o urząd to dobry pomysł. Pewnego razu zapada w drzemkę. Śni mu się posiedzenie rady gminy, na którym przedstawia swój program. Radni zaczynają mu zadawać kłopotliwe pytania dotyczące przeszłości. Zebranie niepostrzeżenie zmienia się w sąd nad Górkiewiczem...