TVP Kultura Piątek, 11.06.2021 09:10 CUDOWNE MIEJSCE Film obyczajowy, 94 min, Polska 1994 Scenariusz i reżyseria: Jan Jakub Kolski Zdjęcia: Piotr Lenar Muzyka: Marek Krzyżanowski Występują: Adam Kamień, Grażyna Błęcka - Kolska, Krzysztof Majchrzak, Elżbieta Dębska, Lech Gwit, Michał Pawlicki, Tadeusz Szymków, Andrzej Grabowski, Magdalena Dandourian, Franciszek Pieczka, Henryk Niebudek i inni Na planie tego filmu spotkali się laureaci Złotych Kaczek '98 - Jan Jakub Kolski (twórca "Historii kina w Popielawach" - Złota Kaczka dla najlepszego polskiego filmu 1998 roku) i Krzysztof Majchrzak (Złota Kaczka dla najlepszego polskiego aktora). Scenariusz Jan Jakub Kolski napisał zanim zrealizował swój najgłośniejszy film "Jańcia Wodnika". Jednak "Cudowne miejsce" powstało dopiero po "Jańciu". Na festiwalu w Gdyni w roku 1994 film został obsypany nagrodami - za reżyserię dla Jana Jakuba Kolskiego, za scenografię dla Tadeusza Kosarewicza, za role drugoplanowe dla Grażyny Błęckiej - Kolskiej i Krzysztofa Majchrzaka. Do małej wioski przyjeżdża młodziutki, przystojny ksiądz Jakub, by objąć pierwszą w swoim życiu parafię. W sąsiedniej parafii, prowadzonej przez porywczego księdza Andrzeja, wierni oczekują cudu stygmatyzacji. Ale cud zdarza się w parafii księdza Jakuba, a stygmatyczką zostaje nie świątobliwy pustelnik, ale kobieta lekkich obyczajów. U kelnerki Grażynki Andryszkówny pojawiają się rany Chrystusowe. Nieoczekiwanie ksiądz Jakub zakochuje się w Grażynce. To niespełnione uczucie doprowadza do tragedii. Ludzie napadają na dom Andryszkówny. Ksiądz Andrzej staje w jej obronie. 11:00 CHŁOPI - ODC. 7/13 - BÓR Serial obyczajowy, 51 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Emilia Krakowska, Ignacy Gogolewski, Krystyna Królówna, August Kowalczyk, Magda Wołłejko, Kazimierz Wichniarz, Tadeusz Janczar, Franciszek Pieczka, Aleksander Fogiel, Stanisław Milski, Wiesława Kwaśniewska, Zofia Merle, Józef Nowak Antkowi nie układa się romans z Jagną, młody Boryna pije na umór. Hanka udaje się do jego ojca po pomoc. Antek urządza jej za to potworną awanturę, żona grozi mu siekierą. Zaczyna się wyrąb lasu. Wójt proponuje wniesienie skargi na dziedzica. Roch tłumaczy chłopom, że serwituty z lasu należą się także najbiedniejszym. Chłopi boją się jednak, że zanim legalnie dojdą sprawiedliwości, lasu już nie będzie. Cała wieś z Maciejem Boryną na czele rusza przeciw drwalom. Wywiązuje się walka, drwalom pomaga służba dworska. Zaczajony za drzewami Antek chce zastrzelić ojca, ale zmienia zamiar. Kiedy Maciej osuwa się na ziemię ugodzony przez borowego, Antek dopada napastnika i zabija. 12:00 CHŁOPI - ODC. 8/13 - GOSPODYNIE Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1972 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Jan Rybkowski, Ryszard Kosiński Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Adam Sławiński Aktorzy: Władysław Hańcza, Ignacy Gogolewski, Emilia Krakowska, Jadwiga Chojnacka, Tadeusz Fijewski, Tadeusz Janczar, Kazimierz Wichniarz, Krystyna Królówna, Franciszek Pieczka, Irena Karel, Lech Ordon, Halina Kossobudzka, Bronisław Pawlik, August Kowalczyk, Wanda Łuczycka, Stanisław Milski i inni Zbliżają się święta wielkanocne, ale w Lipcach panuje smutek. Uczestników bójki o las zamknięto w kryminale, szczególnie surowo traktując Antka. We wsi zostali wójt, kowal, para parobków i ciężko chory, niewstający z łóżka po pobiciu Maciej Boryna. Przeczuwając jego rychłą śmierć, kowal czuwa przy łożu teścia w nadziei, że Boryna zdradzi, gdzie ukrył pieniądze. Maciej mówi o tym tylko Hance, a synowa znajduje mieszek ukryty w zbożu. Jagna bagatelizuje sytuację, mimo napomnień matki i rzadko pojawia się przy łożu męża. Im bliżej Wielkanocy, tym intensywniejsze stają się przygotowania do świąt. Odbywa się świniobicie, gospodynie pieką ciasta. 14:50 PAS DE DEUX Dramat, 34 min, Polska, 2003 Reżyseria: Kinga Lewińska Scenariusz: Kinga Lewińska Zdjęcia: Konrad Spyra Aktorzy: Krzysztof Globisz, Gabriela Kownacka, Przemysław Chojęta, Małgorzata Sadowska, Andrzej Szopa, Karol Stępkowski, Gabriela Czyżewska Pokazywany w 2002 roku na festiwalu w Gdyni w ramach konkursu Polskie Kino Niezależne film, który stanowił pracę absolutoryjną Kingi Lewińskiej, wówczas studentki IV roku reżyserii na Wydziale Radia i Telewizji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Akcja rozgrywa się w małym miasteczku. Józef Struziak (Krzysztof Globisz), miejscowy weterynarz, jest znudzony codziennymi obowiązkami, swoją żoną Anną (Gabriela Kownacka) i jej dość nietypową, jak na prowincjonalną rzeczywistość, pasją - baletem. Anna była kiedyś tancerką, do dziś z nostalgią wspomina tamte lata, wyobraża sobie, jak mogłoby potoczyć się jej życie, gdyby nie zrezygnowała ze sztuki. Józefa drażni jednak jej zamiłowanie do muzyki poważnej, ćwiczone przed lustrem baletowe kroki, wystudiowane gesty. Odreagowuje małżeński stres i rutynę, spotykając się potajemnie z kochanką w swoim gabinecie przy rynku. Pewnego dnia do weterynarza przyjeżdża na praktyki student, Wiktor Malec (debiutujący na ekranie Przemysław Chojęta). Sytuacja w domu Struziaków zaczyna się dość szybko zmieniać. Józef wykorzystuje obecność gościa, aby tym częściej wymykać się na schadzki, a Anna dostrzega w nieśmiałym, pełnym dobrej woli chłopaku bratnią duszę i wciąga go w swoje domowe próby baletowe. Józef postanawia maksymalnie wykorzystać sytuację i wreszcie ułożyć sobie życie po nowemu. Pozorując wezwanie do nagłego wypadku pryszczycy, wychodzi z domu. Pod jego nieobecność Anna wkłada swój dawny strój baletnicy, aby przećwiczyć z praktykantem pas de deux z "Jeziora abędziego". Ale za skąpa sukienka ciśnie, więc trzeba ją trochę rozsznurować, spocony od podnoszenia tancerki Wiktor zdejmuje koszulę i wtedy Józef wraca niespodziewanie z "frontu walki z pryszczycą". Przyłapawszy żonę "na zdradzie", pakuje manatki i pełen świętego oburzenia opuszcza dom. Udaje się do kochanki, ale tam czeka go niemiła niespodzianka. 15:35 JAŃCIO WODNIK Dramat obyczajowy, 100 min, Polska 1993 Reżyseria: Jan Jakub Kolski Scenariusz: Jan Jakub Kolski Zdjęcia: Piotr Lenar Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Franciszek Pieczka, Bogusław Linda, Grażyna Błęcka - Kolska, Olgierd Łukaszewicz, Katarzyna Aleksandrowicz, Henryk Niebudek, Lech Gwit, Joanna Jędrejek, Katarzyna Kurylońska Reżyser Jan Jakub Kolski (ur. 1956) jest wierny swojemu oryginalnemu stylowi i tematyce. W filmach dokumentalnych, które realizuje od 1982 roku, częstym tematem była kontemplacja porządku natury. W filmach fabularnych Kolski rozwija ten temat. Opowiada o wsi, ale nie czyni tego na sposób realistyczny. Są to przypowieści o życiu - często brutalnym - w bliskim kontakcie z naturą, a więc bliżej Boga. Kino Kolskiego, porównywane z latynoskim "realizmem magicznym", to refleksja na temat dobra i zła, pełna tęsknoty za duchowymi wartościami. W "Pogrzebie kartofla" (1990) Kolski odwołuje się do biblijnego mitu Hioba, kreśląc obraz gwałtownych przemian na polskiej wsi po II wojnie światowej. W "Pograbku" (1992) przedstawił historię niezwykłego uczucia ludzi z "dołów" wiejskiej hierarchii. W świecie filmów Kolskiego ciągle jest obecne pytanie o sens dobrych i złych uczynków, które zdają się determinować losy ich sprawców. W roli Jańcia wystąpił wybitny aktor teatralny i filmowy - Franciszek Pieczka (ur. 1928). Stworzył niezwykłą, barwną galerię bohaterów o ludowym rodowodzie, zagrał m.in. tytułową rolę w "Żywocie Mateusza" (1968) Witolda Leszczyńskiego, w "Perle w koronie" (1972) stworzył pełną godności postać powstańca śląskiego, był zbuntowanym przeciw komunistycznej władzy góralem Haratykiem w zatrzymanym kilka lat przez cenzurę filmie "Słońce wschodzi raz na dzień" (1972) i doskonałym Czepcem w "Weselu" (1973) Andrzeja Wajdy według dramatu Stanisława Wyspiańskiego. Wielką popularność przyniosła mu rola Gustlika w serialu "Czterej pancerni i pies" (1968 - 70). Dużą zaletą jego aktorstwa jest naturalność i zróżnicowanie ról. Grając postaci często zbliżone charakterem, Pieczka potrafi uczynić z nich zawsze niepowtarzalne osobowości. "Jańcio Wodnik" zdobył Nagrodę Specjalną Jury "Złote Lwy Gdańskie" za najlepszą rolę męską dla Franciszka Pieczki i Nagrodę Dziennikarzy na XVIII Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w 1993 roku w Gdyni. Jeden z chłopów wygnał ze stajni i skatował chorą klacz. Znajduje ją wędrowny dziad (Łukaszewicz), który, gdy klacz zdycha, rzuca klątwę na wieś. W tym samym czasie jeden z jej mieszkańców Jańcio (Pieczka) odkrywa w sobie niezwykłe zdolności. Jest mu posłuszna woda, może dokonywać i innych nadnaturalnych czynów. Jańcio opuszcza ciężarną młodą żonę Weronikę (Błęcka - Kolska). Chce nieść ludziom pociechę i pomoc. Na swej drodze spotyka sprytnego oszusta - stygmatyka (Linda). To spotkanie odmieni życie Jańcia. 17:30 SCENA MUZYCZNA - CHOPIN BY LESZEK MOŻDŻER Koncert, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Leszek Możdżer, Barbara Schabowska (prowadząca) Kolejny odcinek Sceny muzycznej poświęcony będzie Fryderykowi Chopinowi. W październiku 2020 miała odbywać się XVIII edycja prestiżowego Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Z powodu pandemii COVID - 19 pianistyczne zmagania młodych muzyków z całego świata zostały przesunięte o rok. Widzów TVP Kultura, którzy z niecierpliwością oczekują na konkurs, zapraszamy na odcinek "Sceny muzycznej", w którym wystąpi wybitny pianista Leszek Możdżer. To właśnie jazzowe "Impresje" Możdżera są jednymi z najbardziej znanych współczesnych reinterpretacji dzieł Chopina. 18:50 SERIALOWA NOSTALGIA - PODRÓŻ ZA JEDEN UŚMIECH - ODC. 2/7 - HOTEL POD GWIAZDAMI Serial przygodowy dla młodych widzów, 29 min, Polska 1972 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz wg własnej powieści: Adam Bahdaj Występują: Filip Łobodziński, Henryk Gołębiewski, Alina Janowska, Jolanta Bohdal, Jadwiga Chojnacka, Joanna Duchnowska, Jerzy Cnota, Marian Cybulski i inni W swej wędrówce z Krakowa nad morze Leopold i Duduś dołączają do dzieci z kolonii. Małym podróżnikom grunt pali się pod nogami. Ukradkiem opuszczają kolonię i następną noc spędzają pod gołym niebem, w "hotelu pod gwiazdami". 19:15 SERIALOWA NOSTALGIA - PODRÓŻ ZA JEDEN UŚMIECH - ODC. 3/7 - BABCIU! RATUNKU! Serial przygodowy dla młodych widzow, 27 min, Polska 1971 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz na podstawie własnej powieści: Adam Bahdaj Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Henryk Gołębiewski, Filip Łobodziński, Jolanta Zykun, Jan Machulski, Alina Janowska, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Bogusław Sochnacki, Henryk Bąk Następny etap podróży z Krakowa nad morze Poldek i Duduś przebywają ukryci w ogromnym meblowozie. Kierowca odkrywa jednak obecność pasażerów na gapę i zostawia chłopców w szczerym polu. Tymczasem zaniepokojona rodzina rozpoczyna poszukiwanie chłopców przez radio. 20:00 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - DWUNASTU GNIEWNYCH LUDZI Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2021 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Dwunastu gniewnych ludzi" w reż. Sidneya Lumeta. 20:05 WIECZÓR KINOMANA - DWUNASTU GNIEWNYCH LUDZI (TWELVE ANGRY MEN) Dramat sądowy, 92 min, USA, 1957 Reżyseria: Sidney Lumet Scenariusz: Reginald Rose Zdjęcia: Borys Kaufman Muzyka: Kenyon Hopkins Aktorzy: Martin Balsam, Henry Fonda, Lee J. Cobb, Ed Begley, Jack Klugman, John Fiedler, Jack Warden, Edward Binns, E.G. Marshall Trzy Oscary, cztery nominacje do Złotych Globów to tylko kilka z wielu wyróżnień, jakimi został uhonorowany film Sidneya Lumeta z 1957 roku. Do tak spektakularnego międzynarodowego sukcesu przyczyniły się z pewnością doskonały scenariusz Reginalda Rose’a i gwiazdorska obsada z udziałem tak znakomitych postaci kina jak Henry Fonda, Lee J. Cobb, Ed Begley i Jack Klugman. Prestiżowe amerykańskie czasopismo The Hollywood Reporter"okrzyknęło dzieło Lumeta jednym z najlepszych filmów wszech czasów". Dramat sądowy, którego akcja toczy się w pokoju dla ławników sądowych - tytułowych dwunastu gniewnych. Ławnicy zbierają się, żeby wydać jednogłośny werdykt w sprawie o morderstwo. Wyrok skazujący chłopaka za zamordowanie ojca wydaje się być przesądzony. Jednak jeden z przysięgłych ma wątpliwości. Narada w dusznym pokoju przedłuża się niemiłosiernie, napięcie rośnie, jednak stopniowo, kolejni ławnicy ulegają argumentacji kolegi. 21:50 GENIUSZ: PICASSO - ODC. 2 (ODC. 2) Serial biograficzny, 47 min, USA, 2018 Reżyseria: Kenneth Biller Zdjęcia: Mathias Herndl Aktorzy: Antonio Banderas, Alex Rich, Clemence Poesy odc. 2. Z powodu wojny związek Picassa z Dorą Maar przeżywa trudne chwile. Młodemu Pablowi z powodzeniem udaje się naśladować mistrzów, mimo to decyduje się on na poszukiwanie własnego stylu. 22:50 KTO ZABIŁ NANCY? (WHO KILLED NANCY?) Film dokumentalny, 92 min, Wielka Brytania, 2007 Reżyseria: Alan G. Parker 12 października 1978 roku w hotelu Chelsea znaleziono zwłoki młodej kobiety. To ciało 20 - letniej Nancy Spungen, bliżej znanej jako dziewczyna frontmana Sex Pistols - Sida Viciousa. Pierwsze oskarżenia padły właśnie na niego, jednak sprawa została umorzona, ponieważ sześć miesięcy później podejrzany zmarł z przedawkowania. Do tej pory nikt nie dowiódł niewinności Sida Viciousa. Film "Who Killed Nancy?" to próba odtworzenia zdarzeń z tamtej feralnej nocy. 00:50 POD MOCNYM ANIOŁEM Dramat, 105 min, Polska 2014 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Smarzowski Zdjęcia: Tomasz Madejski Muzyka: Mikołaj Trzaska Aktorzy: Robert Więckiewicz, Julia Kijowska, Kinga Preis, Andrzej Grabowski, Izabela Kuna, Jacek Braciak, Marian Dziędziel, Arkadiusz Jakubik, Lech Dyblik, Adam Woronowicz, Marcin Dorociński Dramat zrealizowany na podstawie powieści Jerzego Pilcha pod tym samym tytułem. Zdjęcia do filmu kręcono w Krakowie, Brzesku i Nowym Sączu. Studium stopniowego upadku człowieka, pogrążonego w alkoholowym nałogu. Bohater filmu, Jerzy, jest pisarzem, ale także alkoholikiem, który na próżno próbuje się wyrwać ze szponów zgubnego nałogu. Akurat jest na etapie leczenia i ma doskonały powód ku temu, by uwierzyć, że tym razem mu się uda. Bo Jerzy zakochuje się w pięknej i młodej dziewczynie i nareszcie ma dla kogo żyć i trzeźwieć. Stan błogiego spokoju nie trwa jednak długo. Większą pokusą okazuje się bar "Pod Mocnym Aniołem", gdzie bohater zagląda na kielicha i już nie może przestać pić. Potem kupuje jeszcze alkohol w nocnym sklepie i wraca do swego mieszkania, gdzie dalej oddaje się alkoholowemu szaleństwu. Przepity Jerzy trafia na oddział intensywnej terapii i po raz kolejny zostaje skierowany na kilkudniowy odwyk. Wśród delikwentów podejmujących dramatyczną walkę z nałogiem są: reżyser, kierowca TIR - a, inżynier, farmaceutka, robotnik, fryzjerka i cała galeria innych barwnych postaci. Ważną rolę odgrywają tu doktor Granada i cały personel. Jerzy, podobnie jak reszta nieszczęśników ogarniętych nałogiem, przeżywa wzloty i upadki, chwile wielkiej nadziei i zwątpienia. Dla niego światełkiem w tunelu może okazać się odwzajemniona miłość, dodająca sił i determinacji do dalszej walki. Film obsypany nagrodami: 2013 Września Nagroda Jańcio Wodnik za najlepszą role męską dla Roberta Więckiewicza; 2014 - Gdynia Srebrne Lwy; Nagrody za muzykę, montaż; Tokio nagroda dla Roberta Więckiewicza; 2015 Orzeł - nagroda dla Kingi Preis w kategorii najlepsza drugoplanowa rola kobieca. 02:45 KINO NOCNE - TRZY KOLORY - NIEBIESKI (TROIS COULEURS: BLEU) Melodramat psychologiczny, 94 min, Szwajcaria/Polska/Francja, 1993 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Krzysztof Kieślowski, Krzysztof Piesiewicz Zdjęcia: Sławomir Idziak Muzyka: Zbigniew Preisner Aktorzy: Juliette Binoche, Benoit Regent, Florence Pernel, Charlotte Very, Philippe Volter, Claude Duneton "Złoty Lew", nagroda za zdjęcia oraz nagroda OCIC na MFF w Wenecji w 1993 r. Cezary 1994 w kategoriach: pierwszoplanowa rola kobieca, montaż, dźwięk. Nagroda Stowarzyszenia Krytyków Filmowych w Los Angeles w 1993 r. za muzykę. "Złota Kaczka" czasopisma "Film" oraz szereg innych nagród. Pierwsza część mistrzowskiej trylogii Kieślowskiego, nawiązującej do francuskich haseł wolności, równości i braterstwa. "Niebieski" to refleksja na temat wolności. Bohaterka próbuje bowiem uwolnić się od cierpienia, od wspomnień, znaleźć rację bytu w pustce, którą wybrała, zbudować sobie nową rzeczywistość, niezależną od przymusów, hierarchii wartości, nawet uczuć. W wypadku samochodowym Julia traci pięcioletnią córeczkę i męża, wybitnego kompozytora. Chce popełnić samobójstwo, lecz brakuje jej odwagi. Spędza noc z młodym muzykiem Olivierem, aby zabić swą miłość do męża. Postanawia odrzucić wszystko, co ma jakikolwiek związek z dotychczasowym życiem. Nie potrafi jednak uniknąć bliższych kontaktów z ludźmi. Zaprzyjaźnia się z prostytutką Sandrine, ponieważ czuje, że jest jej potrzebna. próbuje walczyć o Julię, lecz bezskutecznie. Moment przełomowy następuje, gdy Julia przypadkowo odkrywa, że jej mąż miał kochankę, która jest w ciąży... 04:35 BERLIN LIVE - LP (BERLIN LIVE - LP) Koncert, 53 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Stefan Mathieu Wykonawcy: LP Cykl koncertów, które od lat odbywają się regularnie na scenie berlińskiego klubu SchwuZ i są transmitowane w całej Europie. To mieszanka stylów współczesnej muzyki, wykonana w wyjątkowym klimacie nocnego życia Berlina. Występy poprzedzone są krótkimi wywiadami z artystami. W kolejnej odsłonie "Berlin Live" wystąpiła LP - amerykańska piosenkarka i kompozytorka. Artystka zaczynała swoją karierę, tworząc przeboje dla innych muzyków, m.in. Rihanny, Avril Lavigne i Christiny Aguilery. Jako wokalistka zdobyła jednak prawdziwą sławę hitami "Lost On You" oraz "Muddy Waters". Podczas berlińskiego koncertu usłyszymy te utwory, a także m.in. piosenki "Strange", "Other People", "Up Against Me".