TV Polonia Poniedziałek, 28.06.2021 06:30 BISKUP ZDZISŁAW TRANDA - BUDOWNICZY POMOSTÓW... Reportaż, 20 min, Polska, 2021 Autor: Beata Kamińska Biskup Zdzisław Tranda - ekumenista, duchowny Kościoła Ewangelicko - Reformowanego. Odznaczony Medalem Polonia Mater Nostra Esta, Nagrodą Pontifici oraz Nagrodą Polskiej Rady Ekumenicznej. W 1978 r. ks. Zdzisław Tranda objął funkcję biskupa Kościoła ewangelicko - reformowanego i stał się jednym z liderów ruchu ekumenicznego w Polsce. W 1984 r. podczas nabożeństwa ekumenicznego w kościele ewangelicko - reformowanym w Warszawie odmówił modlitwę o uwolnienie aresztowanego przez władze komunistyczne obrońcy w procesach politycznych mec. Macieja Bednarkiewicza. Po wyborze ks. Zdzisława na prezesa Polskiej Rady Ekumenicznej witał Jana Pawła II 9 czerwca 1991 r. w Parafii Ewangelicko - Augsburskiiej Świętej Trójcy w Warszawie. Wielki przyjaciel wielu ludzi, którym ofiarował serce i dobro. W reportażu opowieść o biskupie Zdzisławie Trandzie i jego zaangażowaniu w pracę Kościoła Ewangelicko - Reformowanego i w rozwój ekumenizmu. Przypomnienie rozmów z nim prowadzonych na tematy istotne dla Kościoła i życia społecznego. 07:00 KUCHNIA POLSKICH ŻYDÓW - DWA TALENTY PIEPRZU Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łuasz Modelski (prowadzący) W tym odcinku, poznamy przepis na potrawę zwaną mujaddara według przepisu Yotama Ottolenghi. Jest to ryż z soczewicą. Drugą potrawą jest żydowski kawior z podrobów. 11:30 JA TO MAM SZCZĘŚCIE! - ODC. 6 Serial komediowy, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Sylwerster Jakimow Scenariusz: Karol Klementewicz, Kuba Wecsile Zdjęcia: Marcin Figurski Muzyka: Marcin Macuk Aktorzy: Kinga Preis, Jacek Braciak, Antoni Królikowski, Natalia Idzikiewicz, Weronika Kosobudzka, Dominika Kluźniak, Gabriel Piotrowski Ela ma zatańczyć w szkolnym przedstawieniu. Ku jej przerażeniu w przygotowaniu choreografii postanawiają pomóc jej rodzice. Zosia (Weronika Kosobudzka) drąży rodzinne powiązania: dlaczego Natalia jest jej przyrodnią siostrą i co to znaczy? Do Marcina (Antek Królikowski) przychodzi przystojny kolega Damian (Gabriel Piotrowski). Ela próbuje go zauroczyć, co nie podoba się Joannie. Okazuje się jednak, że Damiana interesują starsze kobiety. Joanna traci głos. Nie wszyscy jednak należycie się tym martwią... Poranki - jak wiadomo - są ciężkie. Wyprowadzona z równowagi Joanna przekazuje pałeczkę Jerzemu. Jemu jednak też opadają ręce, kiedy widzi szkolny strój Zosi. Jerzy daje żonie prezent - piękny pierścionek. Zachwyconą Joannę sprowadza na ziemię nieoceniona przyjaciółka Iwona (Dominika Kluźniak). Twierdzi ona, że to tylko kawałek szkiełka i marny metal. 12:35 TAJEMNICA TWIERDZY SZYFRÓW - ODC. 5/13 Serial wojenno - sensacyjny, 45 min, Polska, 2007 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz na podstawie własnej książki: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Stanisław Syrewicz Dźwięk Dolby Digital 5.1 Aktorzy: Paweł Małaszyński, Jan Frycz, Borys Szyc, Paweł Deląg, Piotr Grabowski, Karolina Gruszka, Anna Dereszowska, Cezary Żak, Jan Wieczorkowski, Marcin Dorociński Na leśnej drodze przed Czochą Anna Maria staje w obronie więźnia katowanego przez esesmana. Dowódca konwoju każe ją za to powiesić. Ujmuje się za nią Jorg. Obydwojgu grozi śmierć, ale esesmanów przepędza oddział Wehrmachtu. Globcke, który dowiaduje się o tym zajściu od Beera, nie zgadza się na ukaranie Jorga, co wydaje się dziwne, ponieważ dotychczas usiłował go osaczyć. Tymczasem Rosjanie są już coraz bliżej. Z zamku widać łuny nad pobliskim Lubaniem. Generał Zawieniagin przyjeżdża do oddziału spadochroniarzy, którzy mają dokonać desantu na zamek. Są gotowi zniszczyć maszynę deszyfrującą. W kościele w Leśnej Jorg przekazuje Natalii materiały szpiegowskie. Widzi ich właścicielka mieszkania, folksdojczka Ewelina Robak. Będzie to miało konsekwencje w niedalekiej przyszłości. W strefie X Jorg odkrywa, co blokuje "Aparat". Można go uruchomić, ale potrzebne są do tego radzieckie depesze, zdobyte przez wojska niemieckie w 1941 r. w Charkowie. Wydaje się to nieprawdopodobne, ale Jorg dowiaduje się, że zdobyte depesze przechowywane są w archiwum Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy w podziemiach Książa. Jorg musi się tam dostać. Jego szef, profesor Kunze, obiecuje pomoc. Wóz pelengacyjny namierza Natalię nadającą depeszę. W panice dziewczyna pozostawia antenę od radiostacji, którą znajduje Beer. Psy doprowadzają go do ulicy, przy której mieszka Natalia, tam gubią trop. W pokoju Jorga niespodziewanie pojawia się Anna Maria. Pokazuje mu sekretne przejście i prowadzi do lochów, o których wie tylko ona i jej wuj. Nabrała zaufania do Jorga, gdy stanął w jej obronie przed esesmanami. Dziewczyna wyjawia mu, że jest córką Hanny Solof, aresztowanej za działalność przeciwko Hitlerowi i oczekującej na proces w więzieniu w Berlinie. W pobliżu zamku lądują radzieccy spadochroniarze, którzy mają wedrzeć się do wnętrza i zniszczyć "Aparat". Ta samobójcza misja ma jednak szanse powodzenia. W zamku musi być ktoś, kto otworzy im sekretne przejście i doprowadzi do "Aparatu". 13:25 U PANA BOGA W OGRÓDKU - ODC. 3/12 Serial komediowy, 40 min, Polska, 2008 Scenariusz i reżyseria: Jacek Bromski Muzyka: Henri Seroka Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Aktorzy: Krzysztof Dzierma, Andrzej Beya - Zaborski, Emilian Kamiński, Jan Wieczorkowski, Agata Kryska, Wojciech Solarz, Irina Łaczina, Mieczysław Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach Oddział elewów szkoły policyjnej zmaga się na torze ćwiczeń. Ubrani w polowe mundury młodzieńcy jeden po drugim pokonują przeszkody. Na trybunie obserwatorów kilku wyższych rangą oficerów ocenia ich umiejetności. Jeden z elewów, Marian Cielęcki, usiłuje nadążyć za kolegami, ale na każdej przeszkodzie widać, jak wielkie mu to sprawia trudności. Wszystkim udaje się przeskoczyć rów z wodą, jeden Marian wpada do niego, mocząc się po pas. Dwaj sanitariusze zabierają go na noszach. Generał Piecuch, komendant szkoły nie widzi możliwości zaliczenia Marianowi tego egzaminu. Ale okazuje się, że chłopak ma silnego protektora, a więc zdać musi. Komisja postanawia go promować, ma być wysłany do małego posterunku na prowincji. Wybór pada na miasteczko Królowy Most. Tam przynajmniej młody policjant za bardzo się nie skompromituje. 15:20 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - POTRAWY Z MŁODEJ KAPUSTY Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnej wyprawie kulinarnej Karol zaprasza widzów na potrawy z młodej kapusty. Kapusta to jedno z najbardziej popularnych warzyw w naszym kraju. Uprawiana od wieków, była dla ubogiej ludności podstawowym źródłem witamin. Głównie spożywano ją w wersji kiszonej, ale też świeżej, która dość dobrze się przechowuje. Młoda kapusta, bardziej delikatna i subtelna w smaku, była i jest dostępna tylko wiosną lub wczesnym latem. To najlepsza pora, aby przygotować ją w nowy, niezwykły sposób. Będzie więc grillowana młoda kapusta z sosem z palonych pieczarek i pieczonym łososiem. Ponadto placek z młodej kapusty z majonezem z lubczyku, a także młoda kapusta duszona w sosie z ogórków. 15:50 ZAGADKI ZWIERZOGROMADKI - BOCIANY CZARNE Magazyn, 14 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Czy bociany czarne bywają białe? Gdzie i dlaczego najłatwiej je spotkać? I czy naprawdę tak uwielbiają żaby? Razem z naszą Zwierzogromadką poszukamy odpowiedzi na te i inne zagadki! 16:30 RODZINKA.PL S.IV - ODC. 83 "ORZEŁ CZY PILOT" Serial komediowy, 24 min, Polska, 2013 Reżyseria: Patrick Yoka Scenariusz: Karol Klementewicz, Kuba Wecsile Aktorzy: Małgorzata Kożuchowska, Tomasz Karolak Współpraca i zgoda między rodziną jest zerowa. Kuba wstydzi się ojca, kłóci się z Kacprem od rana do wieczora i ignoruje polecenia mamy. Kacper nie umie pomóc w domowych obowiązkach, a Tomek najlepiej rozumie się z dziadkiem. Rozmowy nie wychodzą, a wspólne oglądanie telewizji kończy się kłótnią. 18:20 JA TO MAM SZCZĘŚCIE! - ODC. 6 Serial komediowy, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Sylwerster Jakimow Scenariusz: Karol Klementewicz, Kuba Wecsile Zdjęcia: Marcin Figurski Muzyka: Marcin Macuk Aktorzy: Kinga Preis, Jacek Braciak, Antoni Królikowski, Natalia Idzikiewicz, Weronika Kosobudzka, Dominika Kluźniak, Gabriel Piotrowski Ela ma zatańczyć w szkolnym przedstawieniu. Ku jej przerażeniu w przygotowaniu choreografii postanawiają pomóc jej rodzice. Zosia (Weronika Kosobudzka) drąży rodzinne powiązania: dlaczego Natalia jest jej przyrodnią siostrą i co to znaczy? Do Marcina (Antek Królikowski) przychodzi przystojny kolega Damian (Gabriel Piotrowski). Ela próbuje go zauroczyć, co nie podoba się Joannie. Okazuje się jednak, że Damiana interesują starsze kobiety. Joanna traci głos. Nie wszyscy jednak należycie się tym martwią... Poranki - jak wiadomo - są ciężkie. Wyprowadzona z równowagi Joanna przekazuje pałeczkę Jerzemu. Jemu jednak też opadają ręce, kiedy widzi szkolny strój Zosi. Jerzy daje żonie prezent - piękny pierścionek. Zachwyconą Joannę sprowadza na ziemię nieoceniona przyjaciółka Iwona (Dominika Kluźniak). Twierdzi ona, że to tylko kawałek szkiełka i marny metal. 18:50 WIELCY POLSCY WYNALAZCY W II RZECZYPOSPOLITEJ - TADEUSZ WENDA (1863 - 1948) Film dokumentalny, 9 min, Polska, 2020 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Zdjęcia: Michał Baczuń, Filip Baczuń Cykl dokumentalny o wyjątkowych polskich postaciach historycznych. Odcinek o Tadeuszu Apolinarym Wendzie, inżynierze komunikacji, budowniczym linii kolejowych, głównym projektancie i kierowniku budowy Gdyni. 19:00 WIELCY POLSCY WYNALAZCY W II RZECZYPOSPOLITEJ - ALEKSANDER WASIUTYŃSKI (1859 - 1944) Film dokumentalny, 12 min, Polska, 2020 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Zdjęcia: Michał Baczuń, Filip Baczuń Cykl dokumentalny o wyjątkowych polskich postaciach historycznych. Odcinek o Aleksandrze Wasiutyńskim, wybitnym specjaliście w dziedzinie kolejnictwa, projektancie i budowniczym linii kolejowych, pionierze badań nad pracą toru kolejowego podczas jazdy pociągów. 19:15 RZECZ POLSKA - FIGURKA Z ĆMIELOWA Film dokumentalny, 11 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Piotr Pawlus Muzyka: Adam Walicki, Bartosz Kruczyński Figurki z Ćmielowa znajdują się w najważniejszych światowych muzeach sztuki dekoracyjnej. Projektowane były na przełomie lat 50. i 60. ubiegłego wieku w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. Uznawane za najbardziej oryginalny wytwór polskich projektantów czasów odwilży. Ich autorzy stworzyli nowoczesny styl, który odmienił postrzeganie kameralnej rzeźby i nadał jej rangę dzieła sztuki. Historia porcelanowych figurek sięga połowy lat pięćdziesiątych. To wtedy w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie zatrudniono czterech młodych artystów rzeźbiarzy: Henryka Jędrasiaka, Mieczysława Naruszewicza, Lubomira Tomaszewskiego i Hannę Orthwein. Młodzi projektanci dostali zadanie stworzenia wzoru figurek, które wejdą do masowej produkcji i spełnią oczekiwania nowej estetyki zgodnie z którą, społeczeństwo socjalistyczne miało się rozstać z ideałami mieszczańskimi. Projektantom udało się zerwać z tradycyjną dekoracyjnością, uciec od pastelowych kolorów i stworzyć bardzo awangardową, syntetyczną i minimalistyczną formę. Ich porcelanowe figurki to właściwie małe rzeźby, które zaprojektowano tak, by oglądać je ze wszystkich stron. Figurki cieszyły się dużą popularnością i szybko znikały z półek sklepowych. Pokazywano je na krajowych i zagranicznych wystawach, gdzie cieszyły się dużym zainteresowaniem. Tak było np. podczas targów w Chicago, gdzie błyskawicznie wyprzedano wszystkie prezentowane egzemplarze, na wystawie w Moskwie do stoiska z figurkami ustawiały się kilometrowe kolejki. Produkowały je wszystkie największe wytwórnie porcelany w Polsce - w Wałbrzychu, Ćmielowie, Chodzieży, Jaworzynie Śląskiej, Katowicach - Bogucicach i Tułowicach. Z produkcji porcelanowej rzeźby zasłynęła jednak przede wszystkim ćmielowska wytwórnia "Świt". Przez 10 lat powstało około 130 projektów, choć nie wszystkie trafiły do produkcji. Autorem blisko 30 wzorów i mistrzem w odtwarzaniu w porcelanie miękkich ruchów i łagodnych kształtów sylwetek kobiecych: hipisowskich dziewczyn w spodniach, śpiewaczek, czeszących i kąpiących się kobiet, a także figurek zoomorficznych takich jak "Kura", "Kogut", "Wielbłąd" jest Lubomir Tomaszewski. To jego projektom poświęcimy najwięcej uwagi. Porcelanowe ikony sprzed czterech dekad zestawimy z nowymi projektami Marka Cecuły, sprawdzając, jak dziś eksperymentuje się z tym kruchym materiałem. Naszymi ekspertami będą: Katarzyna Rzehak - dyrektor Działu Kreatywnego i PR IWP, historyk sztuki i krytyk designu; Czesława Frejlich - wykładowczyni warszawskiej i krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych; David Crowley - kierownik Department of Critical Writing in Art and Design w Royal College of Art w Londynie; profesor Józefa Mrozek - historyk designu, krytyk designu Krystyna Łuczak - Surówka oraz Marek Cecuła. Dowiemy się od nich, na czym polegał fenomen porcelanowych figurek, jaki był kontekst polityczny i ideologiczny zapotrzebowania na nowoczesną formę, którą te projekty realizowały, czy rzeczywiście figurki są oryginalnym dziełem polskich twórców i nie mają swojego odpowiednika na świecie, w jaki nurt projektowania światowego się wpisują, w jaki sposób odzwierciedlają poszukiwania nowego języka w sztuce. Dlaczego po dekadzie świetności zaprzestano ich produkcji. W dokumentalnej formie pokażemy fragmenty procesu technologii produkcji figurek w fabryce Ćmielowie, a figurki znajdujące się w muzealnych zbiorach pokażemy za pomocą zdjęć kreacyjnych. 20:20 LEKKIE KINO LETNIE - SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO JORKU Dramat, 91 min, Polska 1997 Reżyseria: Janusz Zaorski Scenariusz: Edward Redliński, Janusz Zaorski Zdjęcia: Paweł Edelman Muzyka: Marek Kościkiewicz Aktorzy: Bogusław Linda, Zbigniew Zamachowski, Janusz Gajos, Cezary Pazura, Katarzyna Figura, Rafał Olbrychski, Tara Leone, Eugeniusz Priwieziencew, Danuta Stenka, Liliana Okowity, Katarzyna Szydłowska, Zygmunt Hobot, Sławomir Pacek, Dorota Dobrowolska - Ferenc, Dorota Chotecka, Małgorzata Rożniatowska, Ilja (Igor) Zmiejew, Andrzej Wasilewicz i inni Janusz Zaorski debiutował w okresie tzw. trzeciego kina. Tym wspólnym mianem krytycy próbowali połączyć reżyserów, których pierwsze samodzielne filmy powstały na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Zaorski był w tej grupie najmłodszy. Szybko jednak ujawnił swój talent i swobodę poruszania się w różnych tematach i gatunkach, od groteski przez moralitet, kameralny dramat psychologiczny, po klasyczne kino akcji. Z sukcesem przenosił na ekran dzieła pisarzy tak różnych, jak Edward Redliński ("Awans"), Stanisław Grochowiak ("Partita na instrument drewniany"), Stanisław Dygat ("Jezioro Bodeńskie"), Kazimierz Brandys ("Matka Królów"), czy Maria Nurowska ("Panny i wdowy"). Jest laureatem licznych nagród, zarówno polskich, jak i zagranicznych. Są wśród nich tak prestiżowe, jak Srebrny i Złoty Lampart oraz Srebrny Niedźwiedź i gdyńskie Złote Lwy. "Szczęśliwego Nowego Jorku" to kolejna adaptacja literackiego utworu Edwarda Redlińskiego. Tym razem Janusz Zaorski wziął na warsztat dramat "Cud na Greenpoincie", w którym autor "Konopielki" zawarł szereg gorzkich refleksji związanych ze swym pobytem w USA. Głównymi bohaterami filmu jest sześcioro polskich emigrantów, wywodzących się z różnych środowisk. Niegdyś wyruszyli za ocean pełni wiary w poprawę własnego losu, lecz na miejscu rzeczywistość okazała się rażąco odmienna od mitu "amerykańskiego snu". Oderwanie od tradycji i kulturowych korzeni, nieznajomość języka i realiów nowojorskiego życia powodują postępującą izolację przybyszów z Polski. Większość z nich żyje na granicy ubóstwa, z trudem ciuła grosz do grosza, haruje od świtu do nocy. Do Polski zaś wszyscy wysyłają kasety wideo, na których rejestrują fałszywy obraz własnej prosperity. Akcja filmu toczy się w trzy kolejne niedziele przed świętami Bożego Narodzenia. Dzień Wigilii stanie się punktem zwrotnym w życiu wszystkich sześciorga bohaterów. Obraz polskiej emigracji w filmie Zaorskiego nie różni się zbytnio od tego, jaki zarejestrowali w swych sztukach m. in. Sławomir Mrożek i Janusz Głowacki, a w kinie Jerzy Skolimowski ("Fucha", "Najlepszą zemstą jest sukces"). Opowiadając o powikłanych perypetiach Azbesta, Potejty, Terizy, Profesora i innych, Zaorski "nie odkrył więc Ameryki". Film jednak został dostrzeżony przez krytykę i odniósł sukces frekwencyjny (ok. pół miliona widzów). Nie bez znaczenia był tu z pewnością udział wielu gwiazd rodzimego ekranu (Cezary Pazura, Bogusław Linda, Janusz Gajos, Katarzyna Figura, Zbigniew Zamachowski, Daniel Olbrychski). Recenzenci chwalili także reżyserską sprawność i wrażliwość, wartkie tempo narracji, dobre zdjęcia, zgrabne łączenie elementów komediowych z tragicznymi oraz efektownie wplecione w fabułę fragmenty muzyczne. Nagroda za reżyserię dla Janusza Zaorskiego na FPFF w Gdańsku - Gdyni (1997), Złoty Bilet na Targach "Film Pro Expo" w Krakowie (1997). 22:35 PADEREWSKI. CZŁOWIEK CZYNU, SUKCESU I SŁAWY Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2013 Reżyseria: Wiesław Dąbrowski Scenariusz: Wiesław Dąbrowski Wykonawcy: Dariusz Odija, Andrzej Krajewski Film dokumentalny o Ignacym Paderewskim, prezentujący życiorys genialnego Polaka, światowej sławy artysty, wielkiej muzycznej gwiazdy swoich czasów, wybitnego patrioty, męża stanu, polityka i filantropa. 23:30 RODZINKA.PL S.IV - ODC. 83 "ORZEŁ CZY PILOT" Serial komediowy, 24 min, Polska, 2013 Reżyseria: Patrick Yoka Scenariusz: Karol Klementewicz, Kuba Wecsile Aktorzy: Małgorzata Kożuchowska, Tomasz Karolak Współpraca i zgoda między rodziną jest zerowa. Kuba wstydzi się ojca, kłóci się z Kacprem od rana do wieczora i ignoruje polecenia mamy. Kacper nie umie pomóc w domowych obowiązkach, a Tomek najlepiej rozumie się z dziadkiem. Rozmowy nie wychodzą, a wspólne oglądanie telewizji kończy się kłótnią. 00:50 POLONIA JEST KOBIETĄ - ODC. 3 Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Temat przewodni cyklu to sukcesy Polek za granicą. 01:15 RZECZ POLSKA - FIGURKA Z ĆMIELOWA Film dokumentalny, 11 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Piotr Pawlus Muzyka: Adam Walicki, Bartosz Kruczyński Figurki z Ćmielowa znajdują się w najważniejszych światowych muzeach sztuki dekoracyjnej. Projektowane były na przełomie lat 50. i 60. ubiegłego wieku w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. Uznawane za najbardziej oryginalny wytwór polskich projektantów czasów odwilży. Ich autorzy stworzyli nowoczesny styl, który odmienił postrzeganie kameralnej rzeźby i nadał jej rangę dzieła sztuki. Historia porcelanowych figurek sięga połowy lat pięćdziesiątych. To wtedy w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie zatrudniono czterech młodych artystów rzeźbiarzy: Henryka Jędrasiaka, Mieczysława Naruszewicza, Lubomira Tomaszewskiego i Hannę Orthwein. Młodzi projektanci dostali zadanie stworzenia wzoru figurek, które wejdą do masowej produkcji i spełnią oczekiwania nowej estetyki zgodnie z którą, społeczeństwo socjalistyczne miało się rozstać z ideałami mieszczańskimi. Projektantom udało się zerwać z tradycyjną dekoracyjnością, uciec od pastelowych kolorów i stworzyć bardzo awangardową, syntetyczną i minimalistyczną formę. Ich porcelanowe figurki to właściwie małe rzeźby, które zaprojektowano tak, by oglądać je ze wszystkich stron. Figurki cieszyły się dużą popularnością i szybko znikały z półek sklepowych. Pokazywano je na krajowych i zagranicznych wystawach, gdzie cieszyły się dużym zainteresowaniem. Tak było np. podczas targów w Chicago, gdzie błyskawicznie wyprzedano wszystkie prezentowane egzemplarze, na wystawie w Moskwie do stoiska z figurkami ustawiały się kilometrowe kolejki. Produkowały je wszystkie największe wytwórnie porcelany w Polsce - w Wałbrzychu, Ćmielowie, Chodzieży, Jaworzynie Śląskiej, Katowicach - Bogucicach i Tułowicach. Z produkcji porcelanowej rzeźby zasłynęła jednak przede wszystkim ćmielowska wytwórnia "Świt". Przez 10 lat powstało około 130 projektów, choć nie wszystkie trafiły do produkcji. Autorem blisko 30 wzorów i mistrzem w odtwarzaniu w porcelanie miękkich ruchów i łagodnych kształtów sylwetek kobiecych: hipisowskich dziewczyn w spodniach, śpiewaczek, czeszących i kąpiących się kobiet, a także figurek zoomorficznych takich jak "Kura", "Kogut", "Wielbłąd" jest Lubomir Tomaszewski. To jego projektom poświęcimy najwięcej uwagi. Porcelanowe ikony sprzed czterech dekad zestawimy z nowymi projektami Marka Cecuły, sprawdzając, jak dziś eksperymentuje się z tym kruchym materiałem. Naszymi ekspertami będą: Katarzyna Rzehak - dyrektor Działu Kreatywnego i PR IWP, historyk sztuki i krytyk designu; Czesława Frejlich - wykładowczyni warszawskiej i krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych; David Crowley - kierownik Department of Critical Writing in Art and Design w Royal College of Art w Londynie; profesor Józefa Mrozek - historyk designu, krytyk designu Krystyna Łuczak - Surówka oraz Marek Cecuła. Dowiemy się od nich, na czym polegał fenomen porcelanowych figurek, jaki był kontekst polityczny i ideologiczny zapotrzebowania na nowoczesną formę, którą te projekty realizowały, czy rzeczywiście figurki są oryginalnym dziełem polskich twórców i nie mają swojego odpowiednika na świecie, w jaki nurt projektowania światowego się wpisują, w jaki sposób odzwierciedlają poszukiwania nowego języka w sztuce. Dlaczego po dekadzie świetności zaprzestano ich produkcji. W dokumentalnej formie pokażemy fragmenty procesu technologii produkcji figurek w fabryce Ćmielowie, a figurki znajdujące się w muzealnych zbiorach pokażemy za pomocą zdjęć kreacyjnych. 02:40 LEKKIE KINO LETNIE - SZCZĘŚLIWEGO NOWEGO JORKU Dramat, 91 min, Polska 1997 Reżyseria: Janusz Zaorski Scenariusz: Edward Redliński, Janusz Zaorski Zdjęcia: Paweł Edelman Muzyka: Marek Kościkiewicz Aktorzy: Bogusław Linda, Zbigniew Zamachowski, Janusz Gajos, Cezary Pazura, Katarzyna Figura, Rafał Olbrychski, Tara Leone, Eugeniusz Priwieziencew, Danuta Stenka, Liliana Okowity, Katarzyna Szydłowska, Zygmunt Hobot, Sławomir Pacek, Dorota Dobrowolska - Ferenc, Dorota Chotecka, Małgorzata Rożniatowska, Ilja (Igor) Zmiejew, Andrzej Wasilewicz i inni Janusz Zaorski debiutował w okresie tzw. trzeciego kina. Tym wspólnym mianem krytycy próbowali połączyć reżyserów, których pierwsze samodzielne filmy powstały na przełomie lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Zaorski był w tej grupie najmłodszy. Szybko jednak ujawnił swój talent i swobodę poruszania się w różnych tematach i gatunkach, od groteski przez moralitet, kameralny dramat psychologiczny, po klasyczne kino akcji. Z sukcesem przenosił na ekran dzieła pisarzy tak różnych, jak Edward Redliński ("Awans"), Stanisław Grochowiak ("Partita na instrument drewniany"), Stanisław Dygat ("Jezioro Bodeńskie"), Kazimierz Brandys ("Matka Królów"), czy Maria Nurowska ("Panny i wdowy"). Jest laureatem licznych nagród, zarówno polskich, jak i zagranicznych. Są wśród nich tak prestiżowe, jak Srebrny i Złoty Lampart oraz Srebrny Niedźwiedź i gdyńskie Złote Lwy. "Szczęśliwego Nowego Jorku" to kolejna adaptacja literackiego utworu Edwarda Redlińskiego. Tym razem Janusz Zaorski wziął na warsztat dramat "Cud na Greenpoincie", w którym autor "Konopielki" zawarł szereg gorzkich refleksji związanych ze swym pobytem w USA. Głównymi bohaterami filmu jest sześcioro polskich emigrantów, wywodzących się z różnych środowisk. Niegdyś wyruszyli za ocean pełni wiary w poprawę własnego losu, lecz na miejscu rzeczywistość okazała się rażąco odmienna od mitu "amerykańskiego snu". Oderwanie od tradycji i kulturowych korzeni, nieznajomość języka i realiów nowojorskiego życia powodują postępującą izolację przybyszów z Polski. Większość z nich żyje na granicy ubóstwa, z trudem ciuła grosz do grosza, haruje od świtu do nocy. Do Polski zaś wszyscy wysyłają kasety wideo, na których rejestrują fałszywy obraz własnej prosperity. Akcja filmu toczy się w trzy kolejne niedziele przed świętami Bożego Narodzenia. Dzień Wigilii stanie się punktem zwrotnym w życiu wszystkich sześciorga bohaterów. Obraz polskiej emigracji w filmie Zaorskiego nie różni się zbytnio od tego, jaki zarejestrowali w swych sztukach m. in. Sławomir Mrożek i Janusz Głowacki, a w kinie Jerzy Skolimowski ("Fucha", "Najlepszą zemstą jest sukces"). Opowiadając o powikłanych perypetiach Azbesta, Potejty, Terizy, Profesora i innych, Zaorski "nie odkrył więc Ameryki". Film jednak został dostrzeżony przez krytykę i odniósł sukces frekwencyjny (ok. pół miliona widzów). Nie bez znaczenia był tu z pewnością udział wielu gwiazd rodzimego ekranu (Cezary Pazura, Bogusław Linda, Janusz Gajos, Katarzyna Figura, Zbigniew Zamachowski, Daniel Olbrychski). Recenzenci chwalili także reżyserską sprawność i wrażliwość, wartkie tempo narracji, dobre zdjęcia, zgrabne łączenie elementów komediowych z tragicznymi oraz efektownie wplecione w fabułę fragmenty muzyczne. Nagroda za reżyserię dla Janusza Zaorskiego na FPFF w Gdańsku - Gdyni (1997), Złoty Bilet na Targach "Film Pro Expo" w Krakowie (1997). 04:20 JA TO MAM SZCZĘŚCIE! - ODC. 6 Serial komediowy, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Sylwerster Jakimow Scenariusz: Karol Klementewicz, Kuba Wecsile Zdjęcia: Marcin Figurski Muzyka: Marcin Macuk Aktorzy: Kinga Preis, Jacek Braciak, Antoni Królikowski, Natalia Idzikiewicz, Weronika Kosobudzka, Dominika Kluźniak, Gabriel Piotrowski Ela ma zatańczyć w szkolnym przedstawieniu. Ku jej przerażeniu w przygotowaniu choreografii postanawiają pomóc jej rodzice. Zosia (Weronika Kosobudzka) drąży rodzinne powiązania: dlaczego Natalia jest jej przyrodnią siostrą i co to znaczy? Do Marcina (Antek Królikowski) przychodzi przystojny kolega Damian (Gabriel Piotrowski). Ela próbuje go zauroczyć, co nie podoba się Joannie. Okazuje się jednak, że Damiana interesują starsze kobiety. Joanna traci głos. Nie wszyscy jednak należycie się tym martwią... Poranki - jak wiadomo - są ciężkie. Wyprowadzona z równowagi Joanna przekazuje pałeczkę Jerzemu. Jemu jednak też opadają ręce, kiedy widzi szkolny strój Zosi. Jerzy daje żonie prezent - piękny pierścionek. Zachwyconą Joannę sprowadza na ziemię nieoceniona przyjaciółka Iwona (Dominika Kluźniak). Twierdzi ona, że to tylko kawałek szkiełka i marny metal. 04:50 PADEREWSKI. CZŁOWIEK CZYNU, SUKCESU I SŁAWY Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2013 Reżyseria: Wiesław Dąbrowski Scenariusz: Wiesław Dąbrowski Wykonawcy: Dariusz Odija, Andrzej Krajewski Film dokumentalny o Ignacym Paderewskim, prezentujący życiorys genialnego Polaka, światowej sławy artysty, wielkiej muzycznej gwiazdy swoich czasów, wybitnego patrioty, męża stanu, polityka i filantropa.