TVP Historia Poniedziałek, 05.07.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 5 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1600 - ufundowano Akademię Zamoyską; 1943 - początek bitwy na Łuku Kurskim; 1946 - zaprezentowano kostium bikini; 1958 - wyrok na Hannę Rewską za kolportaż "Kultury" paryskiej; 07:20 CZTEREJ PANCERNI I PIES - ODC. 20/21 - BRAMA Serial przygodowy, 53 min, Polska 1970 Reżyseria: Andrzej Czekalski Scenariusz: Janusz Przymanowski, Maria Przymanowska Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Występują: Janusz Gajos, Franciszek Pieczka, Włodzimierz Press, Wiesław Gołas, Pola Raksa, Małgorzata Niemirska, Tadeusz Fijewski, Witold Pyrkosz i inni Załoga "Rudego" przedostaje się na niezalaną stronę metra. Kapitan Pawłow zamierza podłożyć pod niemiecką kwaterę ładunki trotylu. Nikt z załogi nie może dotrzeć do końca wąskiego tunelu, tymczasem trzeba przyspieszyć atak. Jeśli bowiem do północy nie nastąpi wybuch, wojska polsko - radzieckie okupią akcję dużymi stratami. Szarik przenosi trotyl w ustalone miejsce. Nie ma jednak już dość sił, by dostarczyć zapalnik. Ponieważ liczy się każda minuta, załoga musi działać błyskawicznie. Postanawiają wysadzić materiał wybuchowy strzałem z czołgu. Niemieckie wojska zostają kompletnie zaskoczone. Do szturmu rusza także oddział sierżanta Szawełły. Polacy zdobywają wreszcie przyczółek, a Niemcy ogłaszają komunikat o kapitulacji. Zwycięzcy wspólnie świętują koniec wojny. Pod Bramą Brandenburską odbywa się mała uroczystość. Za dotychczasowe zasługi Janek i młody Łażewski zostają awansowani do stopnia podporucznika. 09:10 U ŹRÓDŁA - MAREK CECUŁA Film dokumentalny, 31 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dorota Kosierkiewicz Scenariusz: Dorota Kosierkiewicz Zdjęcia: Krzysztof Pęczalski Marek Cecuła to artysta światowej sławy związany z Kielcami i Ćmielowem. Tutaj mieszka i tworzy instalacje i defragmentacje, nowatorskie rzeźby i ceramikę. Rozlicza nas z wielonarodowości i różnic religijnych. Jest Żydem, którego historia wpisuje się w dzieje naszego kraju. Powinien nazywać się Marek Kohn i jest synem Motla (Mordechaja) Kohna i Jadwigi z Kowalików. Jan Cecuła, przyjaciel Motla, w czasie II wojny światowej, podarował mu dokumenty swojego zmarłego brata Stanisława Cecuły, ratując w ten sposób życie swojemu żydowskiemu przyjacielowi. 09:50 "SENSACJE XX WIEKU" - KREW, MIŁOŚĆ, ZDRADA (KREW, MIŁOŚĆ, ZDRADA) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Mikołaj Roznerski, Natalia Klimas, Krzysztof Warunek, Maria Konarowska, Zbigniew Paterak, Ziemowit Pędziwiatr, Klaudiusz Kaufmann, Łukasz Konopka, Ksawery Szlenkier Rotmistrz Jerzy Sosnowski do dziś pozostaje legendą polskiego wywiadu. Ten bohater wojny polsko - bolszewickiej był jednym z najbardziej skutecznych polskich szpiegów w Berlinie. Nadzwyczaj przystojny kawalerzysta, a do tego skuteczny i śmiertelnie niebezpieczny szpieg. Wiedział jak korzystać ze swoich atutów - uwodził kobiety mające dostęp do tajemnic Reichswehry zdobywając cenne informacje wywiadowcze. Aresztowany przez niemiecki kontrwywiad został w drodze negocjacji wymieniony za kilku niemieckich szpiegów schwytanych w Polsce. Niespodziewanie polski sąd skazał go na długoletnie więzienie, ale co ciekawe nie odbył kary. Ewakuowany na wschód trafił w ręce NKWD. Tu zaczynają się mnożyć pytania, na które do dziś szukamy odpowiedzi. Czy był zdrajcą, podwójnym agentem pracującym dla niemieckiego wywiadu? Czy też polski wywiad poświęcił go, aby ochronić tajemnicę złamania Enigmy? Czy zdradził podwójnie, współpracując w czasie wojny z sowieckim wywiadem? W pierwszym odcinku Sensacji XX wieku w postać Sosnowskiego wcieli się Mikołaj Roznerski, a u jego boku pojawi się m.in. Natalia Klimas. 10:40 BRAZYLIA. HISTORIA NATURALNA. RAJSKIE WYBRZEŻE (WILD BRAZIL) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2014 Reżyseria: Christian Baumeister, Paul Reddish Wybrzeże brazylijskie jest jednym z najbardziej spektakularnych na świecie, choć bardziej znana jest czterokilometrowa plaża Copacabana. Brazylijskie wybrzeże atlantyckie to nie tylko pas suchego piachu. Są tu dziwnie ukształtowane wydmy, dalekie skaliste wysepki i unikalne rafy tropikalne. Płytkie wody to miejsce bogatego, podwodnego świata: pływają w nim humbaki, ośmiornice, mureny, groźne węże i delfinki długoszczękie. Wszystkie te zwierzęta żyją wzdłuż niezwykłego wybrzeża Brazylii. Wybrzeże rozciąga się na blisko 7500 km - od umiarkowanych klimatów południa po tropiki. Linia wybrzeża to dzikie, skaliste brzegi i tropikalne, rajskie plaże. Olbrzymie stada ptaków korzystają z obfitości pokarmu w tych wodach. Wiele z nich leci na żer tysiące kilometrów z Ameryki Północnej. Bekasy potrzebują lagun, by odbudować rezerwy tłuszczu przed długą drogą powrotną do domu. Również szlamniki amerykańskie. Długimi dziobami sięgają w głąb piasku. Migranci mieszają się z tutejszymi rezydentami. Flamingi najpierw przeszukują łapami grząskie podłoże, potem filtrują pożywienie z mętnej wody. Laguna jest tak bogata w pokarm, że flamingi nigdy nie muszą emigrować. To jedyne miejsce w Brazylii, gdzie można je zobaczyć przez okrągły rok. Prawdziwy mistrz wód wybrzeża to fregata wielka, unosi się bez wysiłku na skrzydłach o rozpiętości 2 m. Żywi się rybami bez zamoczenia łap. Fregaty wielkie można napotkać wzdłuż całych 7500 kilometrów brzegu brazylijskiego. Gniazdują na wielu wysepkach, jednak nie na tych wyglądających tak idyllicznie. 32 km od głównego lądu leży Quelmada Grande Wyspa Węży - tuż przy zwrotniku Koziorożca. Wyspa jest domem tysięcy węży żażaraków wyspowych. To jedne z najbardziej jadowitych węży na świecie. Szacuje się, że jest ich 4 tysiące na malutkiej wyspie, jeden wąż przypada na metr kwadratowy. Najbliższy krewny żażaraki wyspowej to wąż żywiący się ssakami. Na wyspie nie ma jednak ssaków, dlatego węże wpełzły na drzewa, by polować na ptaki, co nie jest prostym zadaniem. Ciepłe i płytkie wody są idealne dla raf koralowych, a Abrolhos jest największą i najważniejszą rafą Atlantyku Południowego. Rafa jest unikalna, ponieważ występują tu koralowce, które można znaleźć wyłącznie w Brazylii. Gdy korale rosną, tworzą przedziwne formacje. To pradawne gatunki, które przetrwały jedynie tutaj, odseparowane od pobliskich raf karaibskich. Rafa Abrolhos to dom dla sporej liczby gatunków ryb. Ławice patrolują otwarte wody ponad rafą. Mniejsze ryby wykorzystują szczeliny i zakamarki, by kryć się przed tymi większymi. Humbaki wykorzystują Abrolhos jako miejsce do wychowywania młodych. Ale wyspy te są równie ważne dla fregat wielkich. Samce rywalizują o samice w dziwaczny sposób: nabierają powietrze do płuc i wyglądają jak wielkie, czerwone balony. Samice oceniają samców z góry i wybierają partnerów w locie. Im większe nadęcie i głośniejsze wezwanie, tym samiec jest atrakcyjniejszy. 11:40 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 12 PREZYDENCKIE SIEDZIBY Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski W jakich warunkach mieszkali i pracowali prezydenci Polski w czasie XX - lecia międzywojennego? Co zmieniło się od tego czasu? Jak wygląda otoczenie prezydentów po 1989 roku? Jakie tajemnice skrywają ich pomieszczenia? Na te pytania odpowie Radosław Kotarski w "Podróżach z historią", zabierając widzów w fascynującą podróż po Pałacu Prezydenckim, Belwederze i rezydencji w Wiśle. 12:15 WOJENNE DZIEWCZYNY S.III - ODC. 37 (SERIA III ODC. 11) Serial wojenny, 44 min, Polska, 2019 Reżyseria: Michał Rogalski, Łukasz Ostalski Scenariusz: Hanna Węsierska Aktorzy: Wanessa Aleksander, Marta Mazurek, Aleksandra Pisula, Michał Czernecki, Danuta Stenka, Sebastian Jasnoch, Marcin Korcz, Peter Wolf, Mathias Gall, Mickey Hardt, Robert Gonera, Eryk Kulm, Magdalena Smalara, Magdalena Czerwińska W pokoju Andrzej czyta dziecku bajkę. Wchodzi Marysia, wręcza mu świadectwo chrztu dla Ani. Oboje patrzą na śpiącą dziewczynkę. Przy stole w laboratorium pracują Hans i Szczęsny. Inżynier pozoruje omdlenie. Upada na podłogę, tłukąc lampę elektronową, którą miał w dłoni. Na Szucha esesman katuje Janka. Martin każe wprowadzić jego rodziców. Ojciec zabrania synowi mówić. W mieszkaniu dowództwa Kruk obawia się, jak Janek zniesie przesłuchania. Ewa decyduje, że utrzyma kontakt z Leonem. W laboratorium Erwin surowo upomina doktora Kellera. Daje mu dwa tygodnie na skończenie projektu. Martin zabiera Marysię na egzekucję więźniów. Wśród zebranych ludzi są rodzice Janka. Marysia nie chce patrzeć, ucieka do samochodu. W burdelu Leon wybiera dla swojego opiekuna Ninę. Chce w ten sposób zaprzyjaźnić się z nim. Sam idzie z Ewą do pokoju. Omawiają sprawę aparatu i mikrofilmów. W kuchni Ania uczy się swojej nowej tożsamości. Po obiedzie chce pobawić się z królikiem. Szuka go wszędzie, wychodzi na ulicę. Stamtąd zabiera ją szmalcownik. Wszyscy poszukują Ani, ale bezskutecznie. 13:15 KOGEL - MOGEL Komedia, 100 min, Polska 1988 Reżyseria: Roman Załuski Scenariusz: Ilona Łepkowska, Roman Załuski Zdjęcia: Jacek Mierosławski Muzyka: Seweryn Krajewski Aktorzy:: Grażyna Błęcka - Kolska, Ewa Kasprzyk, Zdzisław Wardejn, Katarzyna Łaniewska, Małgorzata Lorentowicz, Jerzy Turek, Dariusz Siatkowski, Jerzy Rogalski, Maciek Koterski Po emocjach związanych z egzaminami wstępnymi na wydział pedagogiki Katarzyna Solska wraca do rodzinnej wsi. I tu czeka ją niespodzianka - rodzina bez jej wiedzy rozpoczęła przygotowania do zaręczyn dziewczyny z bogatym sąsiadem Kolasą. Kasia wpada w rozpacz, próbuje się sprzeciwić decyzji rodziców, ale zostaje zamknięta w swoim pokoju. W dniu wizyty narzeczonego ucieka przez okno i z poczty dzwoni na uczelnię. Otrzymuje mylną informację i jest przekonana, że nie została przyjęta na studia. Zrezygnowana wraca więc do domu i zgadza się na ślub. Tymczasem w przeddzień wesela listonosz przynosi zawiadomienie o przyjęciu na uniwersytet. O świcie następnego dnia Kasia wsiada w pociąg i odjeżdża do stolicy. Akademik jest jeszcze zamknięty, więc dziewczyna nie ma gdzie się podziać. Przypadkowo spotyka babcię poszukującą opiekunki do swojego co nieco rozwydrzonego wnuczka. I tak Kasia trafia do domu docenta Wolańskiego. Z czasem okazuje się, że bardzo dobrze radzi sobie z upiornym Piotrusiem. Zbieg okoliczności sprawia, że żona docenta posądza go o romans z Kasią. Dziewczyna czym prędzej chce opuścić dom Wolańskich, ale nie dopuszcza do tego Piotruś. W końcu rozpoczynają się zajęcia na uczelni i Kasia wyprowadza się. Okazuje się, że Wolańska zupełnie nie radzi sobie z prowadzeniem domu, a Piotruś zamęcza domowników, tęskniąc za swą opiekunką. Rad nie rad, docent Wolański udaje się na poszukiwania dziewczyny. A odnajduje ją w tłumie studentów na swoim wykładzie. Scenariusz film napisany został przez Romana Załuskiego wspólnie z Iloną Łepkowską, współautorką scenariusza filmu "Och, Karol", seriali "M jak miłość", czy "Na dobre i na zła". Roman Załuski jest absolwentem PWSTTviF w Łodzi. Jako realizator filmów fabularnych zadebiutował w roku 1970 filmem "Dom". Jego kolejne realizacje to m.in. "Kardiogram", "Anatomia miłości", "Jeśli się odnajdziemy", "Och, Karol", "Głód serca". Zajmuje się również reżyserią teatralną, sporadycznie występuje też jako aktor. 15:10 WYSPY CZASÓW ODYSEUSZA - POWSTAŁE Z OGNIA (ISLANDS IN TIME - A WILDLIFE ODYSSEY 1. BORN OF FIRE) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2017 Reżyseria: Matt Hamilton, Paul Reddish Trzyczęściowy film dokumentalny o wyspach Azji Południowo - Wschodniej, które należą do najbardziej ciekawych i różnorodnych miejsc na ziemi. Położone między Australią i Azją, mają najbogatszą przyrodę na świecie. Są habitatami pięknych i dziwnych stworzeń. To świat, gdzie ptaki wykluwają się na zboczach aktywnych wulkanów, świnie się boksują, a kangury wspinają na drzewa. Te niezwykłe krajobrazy od dziesiątków milionów lat kształtują się za sprawą wulkanów. To tu 25 milionów lat temu kontynent australijski zderzył się z Azją. Na skutek kataklizmu Nowa Gwinea została wciśnięta między oba kontynenty. Ze szczytami gór dochodzącymi do blisko 5 tysięcy metrów jest to najwyższa wyspa na naszej planecie. Nogale melanezyjskie żyją w jednym z najbardziej ekstremalnych środowisk w przyrodzie. To miejsce jest śmiertelnie groźną strefą popiołów wulkanicznych i toksycznych gazów. Tymczasem gatunek tego ptaka w wyjątkowy sposób przystosował się i wykorzystuje niszczycielskie siły. Temperatura tuż pod powierzchnią sięga ponad tysiąca stopni Celsjusza. O dziwo ptaki te właśnie szukają ciepła. Nogale melanezyjskie wyposażone są w ogromne stopy, idealne do kopania. Mają niezwykłą zdolność wyczuwania temperatury. Za pomocą specjalnego gruczołu w gardle ptak ten wyczuwa różnicę nawet pół stopnia. Wokół wulkanu jest zaledwie kilka miejsc o odpowiedniej dla nich temperaturze 33 stopni ciepła. O takie miejsca warto powalczyć. Gorące zbocze jest znakomitym inkubatorem dla jaja. Pisklę wykluje się po 60 dniach. To jeden z najdłuższych okresów inkubacji u ptaków. Natychmiast po wykluciu pisklak jest w stanie odfrunąć. Aktywny wulkan jest jedynym rodzicem, jakiego zna, więc od pierwszej chwili małe jest samodzielne. 16:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - TAJEMNICA W BETONIE ZAKLĘTA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Tajemnica w betonie zaklęta Tajemnica ma dziwną naturę. Przez dziesiątki potrafi tkwić niezauważona w ciszy i mroku, aż nagle z niewiadomych przyczyn postanawia z tym skończyć. Ta, o której chcemy dziś opowiedzieć, tkwiła od końca wojny w niepozornych, betonowych słupach domowego ogrodzenia. Wraz z kolegami z Muzeum Broni Pancernej rozbijemy dziś sporą ilość betonu, by dostać się do zatopionych w nim części amerykańskiego samolotu Bell P - 39 Airacobra, samolotu myśliwskiego zaprojektowanego w zakładach Bell Aircraft. To jednak nie wszystkie odzyskane sprzęty. Wśród betonowej masy znalazły się także karabiny maszynowe będące na wyposażeniu niemieckich samolotów rozpoznawczych. Wszystkie odkryte militaria zostają poddane właściwej konserwacji, a następnie znajdą się na ekspozycji Muzeum Broni Pancernej. Tym razem będziemy też mieli okazję uczestniczyć w pierwszym uruchomieniu rekonstruowanego tu czołgu M4 Sherman. 16:50 POLSKA GÓRA BYŁA ICH REDUTĄ - KOSTIUCHNÓWKA 1916 Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2016 Reżyseria: Leszek Wiśniewski Scenariusz: Leszek Wiśniewski Zdjęcia: Jacek Grzelak Ideą filmu jest przywrócenie pamięci, ocalenie od zapomnienia przebiegu walk, uczestników wydarzeń, bohaterów bitwy pod Kostiuchnówką, jej znaczenia dla sprawy polskiej. Opowieść o wydarzeniach sprzed 100 lat, zarysowanych przez historyków, ale przede wszystkim widzianych oczyma żołnierzy - uczestników tamtych bojów, ma być przesłaniem dla kolejnych pokoleń, obroną przed zapomnieniem. 17:40 NIEZWYKŁE HISTORIE BIAŁO - CZERWONYCH - STANISŁAW KRÓLAK Reportaż, 14 min, Polska, 2020 Autor: Krzysztof Miklas Wykonawcy: Krzysztof Miklas (prowadzący) Stanisław Królak, legendarny kolarz, zwycięzca Wyścigu Pokoju 1956 roku. Następnie zdyskwalifikowany za to, że uczestniczył w pokazowych wyścigach w różnych miastach Polski. Do formy z 1956 roku już nie powrócił, choć bardzo tego pragnął. Sylwetka wspaniałego kolarza, ale także opowieść o Wyścigu Pokoju - imprezie tak sportowej, jak i wielce propagandowej, którą jednak żyła cała Polska. 18:00 CZTEREJ PANCERNI I PIES - ODC. 21/21 - DOM Serial przygodowy, 65 min, Polska 1970 Reżyseria: Konrad Nałęcki Scenariusz: Maria Przymanowska, Janusz Przymanowski, Stanisław Wohl Muzyka: Adam Walaciński Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Aktorzy: Janusz Gajos, Franciszek Pieczka, Włodzimierz Press, Wiesław Gołas, Pola Raksa, Małgorzata Niemirska, Barbara Krafftówna, Witold Pyrkosz, Tadeusz Fijewski i inni Nadchodzą pierwsze dni pokoju. Załoga "Rudego" wraca do Polski wraz z trzema dziewczętami. Snują plany na przyszłość. Zwycięskich żołnierzy uroczyście wita cały Śląsk. Odbywają się wspólne zaręczyny trzech par. Wkrótce przychodzi czas zaślubin. Najpierw wstępują w związki małżeńskie Janek i Marusia oraz Gustlik i Honorata. Następnego dnia odbywa się wesele Lidki i Grigorija. Hucznym uroczystościom nie ma końca. 19:30 ARTYLERZYSTA Z WICHRA Reportaż, 22 min, Polska, 2008 Autor: Tomasz Miegoń Zdjęcia: Krzysztof Iglikowski Reportaż ukazujący sylwetkę komandora Zbigniewa Kowalskiego. Bohater programu wspomina studia w Oficerskiej Szkole Marynarki Wojennej w Toruniu, służbę oficera flagowego dowódcy floty wojennej. Zasadniczą część reportażu wypełniają jego wspomnienia z trzech dni września 1939 roku, gdy był pierwszym oficerem artylerii na niszczycielu ORP Wicher. 19:55 PRASA DONOSI - ODC. 2 Felieton, 5 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska Tematem odcinka jest przełomowy rok 1923 i powojenna odbudowa Państwa Polskiego. "Prasa donosi" to cykl krótkich programów filmowych. Ich celem jest przedstawienie II Rzeczpospolitej z perspektywy codziennej prasy, która ukazywała się w Polsce, w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Zakres tematyczny jest bardzo szeroki i narzucają go artykuły, które ukazywały się w prasie. Towarzystwo akcyjne francusko - belgijskie zaproponowało rządowi polskiemu zbudowanie kasyna w Gdyni oraz wybudowanie plant angielskich oraz kolonii robotniczych w formie ruchomych szwedzkich domów. Chce zainwestować 100 mld marek celem rozbudowy portu w młodym mieście. Budowa drogi z Krakowa do Ojcowa - doniosłe znaczenie tej drogi dla aprowizacji Krakowa. Dzięki wybudowaniu tej drogi wycieczki do cudownego Ojcowa (odległość 21 km), staną się niemal codziennością dla mieszkańców Krakowa. Ogłoszenia drobne: anipulant leśny i tartaczny, obznajomiony z prowadzeniem kancelarii szuka posady. Mundantki, piszącej biegle na maszynie w kancelarii adwokata zatrudnię. Komentarz historyka - rozwój/ odbudowa Polski - budowa portu w Gdyni, budowa dróg, w prasie dużo ogłoszeń - szukają pracy i pracownika. Czy rok 1923 w Polsce napawał optymizmem? 20:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - MARIA KAROLINA, NIEZŁOMNA KRÓLOWA NEAPOLU (MARIA CAROLINA OF NAPLES) Film dokumentalny, 96 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Niezwykła opowieść o błyskotliwej, odważnej i dumnej władczyni, która uczyniła ze swego małego królestwa europejskie centrum polityki i kultury. Potrafiła je bronić nawet przed tak niebezpiecznymi wrogami, jak Napoleon Bonaparte. Pochodziła ze znanego rodu Habsburgów, była siostrą straconej na gilotynie Marii Antoniny, nieszczęsnej królowej Francji. Film odkrywa zagmatwane losy królestwa Neapolu i dzieje jego wspaniałej władczyni królowej Marii Karoliny. 22:00 SPÓR O HISTORIĘ - POLSKIE ZWYCIĘSTWA: WOJNY BOLESŁAWA CHROBREGO Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Bolesław Chrobry to pierwszy koronowany władca Polski. Jednak na nałożenie korony królewskiej czekał ponad 30 lat. W tym czasie wzmocnił pozycję Polski w Europie. Prowadził rozliczne, ciągnące się latami wojny. Zajął Czechy, Morawy i Słowacczyznę. Przyłączył Milsko i Łużyce do Polski. Wyprawił się na Ruś i wkroczył do Kijowa. Odzyskał Grody Czerwieńskie. Jakie cele polityczne postawił sobie na początku panowania? [konsolidacja i ekspansja]. Jakie znaczenie miał zjazd w Gnieźnie [Bolesław rządzi od 8 lat]. Wojny z cesarstwem. Przebieg i największe sukcesy. Podporządkowanie sobie Moraw i Słowacczyzny. Rok 1018. Apogeum zwycięstw. Pokój w Budziszynie. Wielki sukces dyplomatyczny - przyłączenie do Polski Milska i Łużyc. Wyprawa kijowska. Bitwa nad Bugiem. Zwycięstwo nad Jarosławem. Zajęcie Kijowa i Rusi. Przyłączenie Grodów Czerwieńskich. Czym była wyprawa kijowska? Jaki miała cel? Czy Chrobremu marzyło się stworzenie wielkiego państwa (wysyła poselstwa do cesarza rzymskiego w Konstantynopolu i cesarza niemieckiego z Kijowa)? Czy Bolesław osiągnął zamierzony cel? Jakie były cele zewnętrznej polityki Bolesława Chrobrego? Jakie błędy popełnił w polityce? [Czy zadbał o zabezpieczenie sojuszy? Czy to nie zemściło się na nim?]. Dlaczego nie doszło do ścisłej współpracy z Węgrami? Co było największym sukcesem Bolesława Chrobrego? 22:40 WIEDEŃ - MIASTO CESARZY - ODC. 2/3 (VIENNA: EMPIRE, DYNASTY AND DREAM) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Film dokumentalny przedstawia miasto, które zostało przekształcone i na nowo zdefiniowane przez historię. Rzymskie pochodzenie Wiednia i strategiczne położenie geograficzne sprawiły, że stał się świadkiem wojny, intrygi, podstępu i niekończących się walk o władzę. 23:40 DOKTOR FREMONT NA TROPIE (WORLD WAR I UNDER THE MICROSCOPE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Jean - Francois Meplon Kiedy lekarz sądowy zostaje wezwany, żeby zbadać ludzkie szczątki, zwykle mamy do czynienia ze sprawą kryminalną. Ale nie w Verdun we Francji, gdzie takie przypadki należą do rutynowych. Rutynowych, ale jednak niezwykłych. Doktor Bruno Fremont, który od ponad trzydziestu lat pracuje w miejskim szpitalu, wie, czego się w takich sytuacjach spodziewać: najprawdopodobniej znaleziono szczątki żołnierza z czasów pierwszej wojny światowej i trzeba go zidentyfikować. 01:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - TAJEMNICA W BETONIE ZAKLĘTA Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Tajemnica w betonie zaklęta Tajemnica ma dziwną naturę. Przez dziesiątki potrafi tkwić niezauważona w ciszy i mroku, aż nagle z niewiadomych przyczyn postanawia z tym skończyć. Ta, o której chcemy dziś opowiedzieć, tkwiła od końca wojny w niepozornych, betonowych słupach domowego ogrodzenia. Wraz z kolegami z Muzeum Broni Pancernej rozbijemy dziś sporą ilość betonu, by dostać się do zatopionych w nim części amerykańskiego samolotu Bell P - 39 Airacobra, samolotu myśliwskiego zaprojektowanego w zakładach Bell Aircraft. To jednak nie wszystkie odzyskane sprzęty. Wśród betonowej masy znalazły się także karabiny maszynowe będące na wyposażeniu niemieckich samolotów rozpoznawczych. Wszystkie odkryte militaria zostają poddane właściwej konserwacji, a następnie znajdą się na ekspozycji Muzeum Broni Pancernej. Tym razem będziemy też mieli okazję uczestniczyć w pierwszym uruchomieniu rekonstruowanego tu czołgu M4 Sherman. 01:45 "SENSACJE XX WIEKU" - KREW, MIŁOŚĆ, ZDRADA (KREW, MIŁOŚĆ, ZDRADA) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Mikołaj Roznerski, Natalia Klimas, Krzysztof Warunek, Maria Konarowska, Zbigniew Paterak, Ziemowit Pędziwiatr, Klaudiusz Kaufmann, Łukasz Konopka, Ksawery Szlenkier Rotmistrz Jerzy Sosnowski do dziś pozostaje legendą polskiego wywiadu. Ten bohater wojny polsko - bolszewickiej był jednym z najbardziej skutecznych polskich szpiegów w Berlinie. Nadzwyczaj przystojny kawalerzysta, a do tego skuteczny i śmiertelnie niebezpieczny szpieg. Wiedział jak korzystać ze swoich atutów - uwodził kobiety mające dostęp do tajemnic Reichswehry zdobywając cenne informacje wywiadowcze. Aresztowany przez niemiecki kontrwywiad został w drodze negocjacji wymieniony za kilku niemieckich szpiegów schwytanych w Polsce. Niespodziewanie polski sąd skazał go na długoletnie więzienie, ale co ciekawe nie odbył kary. Ewakuowany na wschód trafił w ręce NKWD. Tu zaczynają się mnożyć pytania, na które do dziś szukamy odpowiedzi. Czy był zdrajcą, podwójnym agentem pracującym dla niemieckiego wywiadu? Czy też polski wywiad poświęcił go, aby ochronić tajemnicę złamania Enigmy? Czy zdradził podwójnie, współpracując w czasie wojny z sowieckim wywiadem? W pierwszym odcinku Sensacji XX wieku w postać Sosnowskiego wcieli się Mikołaj Roznerski, a u jego boku pojawi się m.in. Natalia Klimas. 02:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ARMIA CZERWONA CZ. 1 Magazyn, 21 min, Polska, 1991 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Andrzej Galiński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W tym odcinku historia Armii Czerwonej (w okresie od 1939 do końca 1941 roku).