TVP Historia Piątek, 09.07.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 9 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1762 - Katarzyna II imperatorową Rosji; 1945 - zmarła Maria Pawlikowska - Jasnorzewska; 1947 - Polska pod naciskiem ZSRS odrzuciła Plan Marshalla; 1950 - zakaz kolportażu "Kultury" w Polsce; 07:25 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 3/18 - ŚCIŚLE TAJNE Serial przygodowy, 54 min, Polska, 1967 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Wanda Koczeska, Leon Niemczyk, Igor Śmiałowski, Emil Karewicz, Lech Ordon, Marian Opania Rok 1942. Schwytany zostaje dr Pulkowski, który przed wojną zajmował się badaniami nad nowym typem silnika odrzutowego. Inżynier Erwin Reil próbuje namówić go na współpracę z Niemcami. Zadanie odbicia polskiego naukowca otrzymuje Kloss. Kloss i Rioletto przygotowują plan działania. Akcja kończy się sukcesem. Wkrótce doktor zostaje uwolniony. Udaje się zbiec także Edwardowi i Kazikowi. Podejrzenie o szpiegostwo zostaje skierowane na Puschkego, który ginie z rąk Rioletta. 08:25 KUCHNIA JAGIELLONÓW - ODC. 2 JOGAJŁA. KULINARNE DZIEDZICTWO LITWY. Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Cykl przedstawiający czasy dynastii Jagiellonów od strony kuchni. A kuchnia tamtych czasów to nie tylko tłuste mięsiwa suto podlewane miodem. To kuchnia pełna finezji, owoców, warzyw, zup, wypieków. Kuchnia zwana dziś litewską kształtowała się przede wszystkim w wieku XVIII i XIX, niełatwo jest więc odnaleźć dziś średniowieczne przepisy. W kolejnym odcinku prowadzący proponuje barszcz. Jagiellonowie nie jedli barszczu czerwonego z buraków. Przysmakiem był barszcz szczawiowy na ciepło lub jako chłodnik. Drugą potrawą jest tarta gruszkowa ze śmietaną i orzechami. 08:55 TAK BLISKO... TAK DALEKO... Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Maciej Dutkiewicz Scenariusz: Michał Komar Zdjęcia: Jacek Knopp Muzyka: Jan Komar Film dokumentalny "Tak blisko... tak daleko" to opowieść Szewacha Weissa - polskiego Żyda, polityka, dyplomaty i dziennikarza - o trudnych relacjach między Polakami i Żydami po II wojnie światowej. Tytuł filmu został zaczerpnięty z wypowiedzi profesora Szewacha Weissa. 10:05 SENSACJE XX WIEKU - MATA HARI Kameralne i studyjne (widowisko), 48 min, Polska, 2004 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Dariusz Żebrowski Aktorzy: Danuta Stenka, Adam Ferency, Rafał Królikowski, Henryk Talar, Piotr Grabowski, Zbigniew Kosowski, Mirosław Neinert, Bolesław Abart, Zbigniew Paterak, Adam Kopciuszewski, Jacenty Jędrusik, Andrzej Warcaba, Grzegorz Przybył, Ziemowit Pędziwiatr Margaretha Gertruda Zelle, szerzej znana pod scenicznym pseudonimem Mata Hari, została aresztowana pod zarzutem szpiegostwa i następnie rozstrzelana 15 października 1917 r. Choć od egzekucji Maty Hari minęło już niemal 100 lat, jej szpiegowska działalność wciąż budzi wiele niejasności. Najsłynniejsza femme fatale XX wieku, kobieta, która za życia stała się egendą, urodziła się w 1876 r. w Holandii. Z Amsterdamu wygnał ją w wieku 18 lat skandal wywołany jej romansem z dyrektorem szkoły. Wyszła wcześnie za mąż za znacznie starszego od siebie oficera wojsk kolonialnych MacLeoda. Małżeństwo szybko się rozpadło. Jego rozpad przyśpieszyła tragiczna i tajemnicza śmierć synka oraz hulaszczy tryb życia kapitana. Margaretha chyba też nie była bez winy, skoro mąż pewnego dnia zabrał córkę i odszedł, zostawiając żonę bez środków do życia. Trzy lata później Margaretha znalazła się w Paryżu, gdzie zamierzała spróbować szczęścia jako modelka. Za pośrednictwem francuskiego dyplomaty trafiła na salony, gdzie zaczęła występować jako tancerka. Z Paryża przeniosła się do Berlina. Szokowała zarówno odwagą artystyczną, jak i obyczajową. Wśród jej kochanków byli: ambasador Francji w Berlinie, prefekt berlińskiej policji oraz szef kontrwywiadu niemieckiego. Te znajomości przyniosły Macie Hari kosztowności, towarzyskie uznanie i wystawne życie, ale równocześnie wciągnęły w niebezpieczną grę, której wygrać nie mogła. Gdy w 1914 r. wybuchła wojna, Matę Hari niewiele to obeszło. Nie interesowała się polityką, ale polityka zainteresowała się nią. Władze niemieckie potrakowały ją jako obywatelkę wrogiego państwa i zagroziły internowaniem. Podobno zarekwirowano jej futra i kosztowności, co miało niemały wpływ na jej późniejsze decyzje. Udało się jej wrócić do Holandii, skąd wyjechała niebawem do Paryża. Wojna, która zapowiadała się na kilkutygodniowy konflikt, przeciągnęła się na miesiące, a później lata. W 1916 r. , najbardziej krwawym, lecz nieprzynoszącym żadnych rozstrzygnięć na frontach, zaczęły nasilać się działania pozamilitarne. Mata Hari, uznana za niemieckiego szpiega, była stale śledzona. Chcąc zdobyć milion franków na wygodne życie u boku młodego rosyjskiego arystokraty, Wadima Masloffa, którego kochała, a którego rodzice nie zgadzali się na ich ślub, Mata Hari przyjęła propozycję pracy szpiegowskiej na rzecz Francji. Jej pierwszą misją miało być uwiedzenie i wydobycie ważnych informacji od niemieckiego następcy tronu. Miała mu być przedstawiona na zamku w Pszczynie. Nie zwróciła uwagi na poważny sygnał ostrzegawczy. W widowisku "Sensacje XX wieku" fascynujące kreacje stworzyli Danuta Stenka i Adam Ferency. 10:55 MORZE HALLERA Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2019 Reżyseria: Piotr Kuciński Zdjęcia: Mirosław Basaj Film przywołuje historię Zaślubin Polski z morzem. Ten patriotyczny akt dokonał się 10 lutego 1920 roku w Pucku. W filmie zostanie przedstawiona sylwetka generała Józefa Hallera, wzbogacona historią jego armii. 11:45 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 16 SMAK TORUNIA Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak wiele miasto może zawdzięczać piernikom? Okazuję się, że naprawdę sporo. To one rozsławiły imię Torunia na całym świecie i co najciekawsze - dzieje się tak do dzisiaj! Radosław Kotarski tym razem bierze sprawy we własne ręce, dosłownie i w przenośni, ponieważ sam wypieka pierniki według tradycyjnej receptury. Poza tym sprawdza, jak wiele słów i stwierdzeń przeniknęło do języka polskiego dzięki toruńskim wyrobom. 12:20 DO PRZERWY 0:1 - ODC. 3/7 - KŁOPOTY Z KASĄ Serial dla młodych widzów, 25 min, Polska 1969 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz na podstawie własnej powieści: Adam Bahdaj Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jerzy Duszyński, Halina Kowalska, Roman Wilhelmi, Anna Ciepielewska, Marian Tchórznicki, Mirosław Domański, Marcel Nowak, Henryk Bąk, Jerzy Porębski, Jan Smoliński Chłopcy kontynują przygotowania do turnieju drużyn podwórkowych. Paragon znowu ma kłopoty. Chłopak musi w kilka godzin zdobyć trzysta złotych, żeby uratować swój honor skarbnika. A zgromadzenie takiej kwoty jest zadaniem niezmiernie trudnym. Tymczasem konkurencyjna drużyna potrzebuje lewego skrzydłowego. Paragon waha się, czy zdradzić kolegów i zagrać z "obcymi". Zdesperowanemu chłopakowi przybywa jeszcze jeden poważny problem - jego mama ulega wypadkowi. 12:50 DO PRZERWY 0:1 - ODC. 4/7 - UCIECZKA Serial dla młodych widzów, 26 min, Polska 1969 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz na podstawie własnej powieści: Adam Bahdaj Zdjęcia: Stanisław Loth Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Roman Wilhelmi, Józef Nalberczak, Marian Tchórznicki, Aleksander Fogiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Milski, Wanda Łuczycka, Józef Nowak, Henryk Bąk i inni Mama Paragona przebywa w szpitalu. Chłopiec martwi się o nią, ciągle dręczy go też sprawanie uregulowanego długu. Chcąc zwrócić pieniądze kolegów, podpisał zobowiązanie udziału w turnieju w obcej drużynie. Czuje jednak, że nie jest w porządku wobec przyjaciół. Włócząc się po mieście spotyka kolegę, z którym postanawia uciec na Jamajkę. Gromadzą fundusze na wyprawę, sprzedając butelki. Wreszcie mogą ruszać w świat. Niestety, zostają schwytani przez patrol rzeczny niedaleko Warszawy. Paragonem ma zająć się tymczasowo kurator, którym zostaje pan Wacek. 16:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CIĄG DALSZY NASTĄPIŁ. Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ Ciąg dalszy nastąpił. Relacje z naszych wypraw, wprawdzie na antenie stanowią jedną całość, jednak niemal zawsze istnieje jakiś ciąg dalszy. Utrzymujemy kontakt z naszymi bohaterami, rozpytujemy o losy uratowanych od zapomnienia przedmiotów, a czasem uznajemy za sensowne ukazanie postępów prac konserwatorskich. Tak będzie i tym razem. Efektem jednej z akcji poszukiwawczych ostatnich miesięcy było wyrwanie spod ziemi mocarnego, młyńskiego silnika. Dziś zechcemy zapytać o jego losy. 2/ Gapa nr 927. Wartości przedmiotów historycznych nie da się wycenić w żadnej walucie. To ich wartość emocjonalna, ta którą czujemy, buduje ich rangę. Takie też, silne emocje towarzyszą nam, gdy spoglądamy na gapę lotniczą, której historię opowiedział nam jeden z naszych widzów, pochodzący z Wilna Waldemar Dąbrowski. 17:30 WOŁYŃ - ZAPIS ZBRODNI Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2003 Scenariusz: Jadwiga Nowakowska Zdjęcia: Dariusz Jadach Muzyka: Jan Zawierski Film poświęcony tragicznym wydarzeniom, jakie miały miejsce na Wołyniu. Bohaterami są ludzie, którym udało się przeżyć. Dramat wołyńskich rodzin pozostawał przez lata objęty politycznym milczeniem. Dopiero teraz badacze zajmują się zbieraniem dowodów i opracowywaniem dokumentów. Wołyń od 1919 roku należał do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie traktatu ryskiego. Polacy stanowili tu liczną grupę, bo ponad 300 tysięcy osób. Stosunki z Ukraińcami układały się dobrze. Dlatego zaskoczeniem i szokiem stały się narastające w 1941 roku napady na Polaków, których organizatorami byli nacjonaliści ukraińscy skupieni w OUN i UPA, kierowani przez Melnyka, Bulbę i Banderę. Ich akcje cechowało niesłychane okrucieństwo połączone z rabunkiem i paleniem gospodarstw. Film zrealizowany w Polsce i na Ukrainie zaczyna się mszą w kościele w Otwocku, gdzie przed obrazem Matki Boskiej przywiezionej przez ocalałych Polaków z Wołynia spotkali się świadkowie tamtych wydarzeń. Pokazano także miejsca kaźni Polaków, prace ekshumacyjne i stan prac nad śledztwem, jakie z ramienia Instytutu Pamięci Narodowej prowadzi prokuratura. 18:40 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 4/18 - CAFE ROSE Serial przygodowy, 70 min, Polska 1967 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Alina Janowska, Joanna Jedlewska, Barbara Klimkiewicz, Janusz Bylczyński, Jolanta Wołłejko, Edmund Fetting, Jerzy Przybylski, Mieczysław Voit, Leon Pietraszkiewicz, Eugeniusz Kamiński i inni Rok 1942 r. Hans Kloss otrzymuje rozkaz wyjazdu do Ankary, aby "rozpracować" agenta wywiadu brytyjskiego, który działa na terenie konsulatu niemieckiego w stolicy Turcji. Równocześnie polski wywiad powierza mu inne ważne zadanie szpiegowskie w tamtym rejonie. Punktem kontaktowym w obu sprawach ma być Caf? Rose, prowadzona przez Rose Arens. Nie od razu Klossowi udaje się ustalić, że szefem siatki brytyjskiej jest właściciel hotelu. Ale do wykonania pozostaje jeszcze druga, trudniejsza część zadania: trzeba znaleźć dla Niemców fałszywego agenta. Kloss ma do wyboru konsula Grandela, radcę handlowego Wittego, gruzińskiego księcia Mżawanadze i Greka Christopoulisa. 19:55 TWARZE SOLIDARNOŚCI - ANDRZEJ KOŁODZIEJ Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego: NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Andrzej Kołodziej - Wolne Związki Zawodowe, strajk Stocznia Gdynia. 20:20 TAJEMNICE III RZESZY - ODC. 3/6 KOBIETY HITLERA (LAST SECRETS OF THE THIRD REICH. HITLER’S WOMEN) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2011 Reżyseria: Steffi Schoebel, Anja Greulich Prywatne życie Hitlera było wśród Trzeciej Rzeszy najlepiej strzeżoną tajemnicą. Eva Braun nie była jedyną kobietą w jego życiu. Wcześniej miał inne kochanki. Były też wpływowe wielbicielki, i oczywiście bliskie krewne, jak jego siostra i jej córka. Maria Reiter miała 16 lat. Jej szwagier zdołał zapobiec jej samobójstwu, gdy Hitler ją odtrącił. Geli Raubal była siostrzenicą Hitlera. Miała zaledwie 23 lata, gdy zabiła się w jego mieszkaniu. Unity Mitford, angielska arystokratka zafascynowana Hitlerem, strzeliła sobie w głowę w wieku 25 lat. Hitler miał władzę nad każdą z tych kobiet. Twierdził, że nie ma nic lepszego niż wychować sobie młode dziewczę i lepić je jak wosk. Fascynacji Hitlerem ulegały także kobiety dojrzałe z wyższych sfer. Winifred Wagner, synowa kompozytora Richarda Wagnera, była urzeczona jego urokiem i polityczną potęgą. Gdy owdowiała, Hitler podobno proponował jej małżeństwo. Było to wykalkulowane posunięcie, które zapewniłoby mu prestiż, a może zaspokoiło osobiste pasje. Między rokiem 1930 a 1933 dwukrotnie pytał ją, czy wyjdzie za niego za mąż. Odpowiadała, że mogłaby to zrobić, gdyby objął oficjalne stanowisko. Ale gdy już został kanclerzem, nie musiał żenić się dla prestiżu. W jedynym wywiadzie przed kamerą w 1975 roku Winifred Wagner opisywała urok Hitlera. "Od razu wywarł na mnie wielkie i głębokie wrażenie, zwłaszcza jego oczy były niezmiernie pociągające. Niebieskie, duże, wyraziste oczy". Pod wrażeniem Hitlera była również Magda Goebbels, rozwiedziona z bogatym przemysłowcem. Poźniej już jako żona ministra propagandy awansowała do roli pierwszej damy w nazistowskiej Rzeszy. Magda Goebbels była typem kobiety, jaki Hitler uwielbiał, kimś w rodzaju aryjskiej supermatki. Miała sześcioro dzieci, była bogata, urocza. Uważała siebie za ikonę narodowego socjalizmu. Kiedy Hitler bywał w Berlinie, wydawała dla niego przyjęcia. Na zdjęciach widać kobiety omdlewające z namiętności do niego, oczywiście po części był to efekt propagandowej machiny Goebbelsa, ale z pamiętników i listów wynika, że wiele kobiet było w Hitlerze zakochanych. Co motywowało je do ślepego uwielbienia Hitlera, czasem nawet do naśladowania go? Wszystkie te kobiety przenosiły na niego swoje fantazje, co nie byłoby oczywiste, gdyby miał narzeczoną, kochankę czy żonę i rodzinę. To, że Hitler żyje w celibacie, było bardzo ważne dla goebbelsowskiej propagandy. Stworzono wykalkulowany wizerunek wodza, którego sercem i duszą zawładnęła Germania i nic nie powinno go rozpraszać. W oczach opinii publicznej Ewa Braun nie istniała. Dopiero po ślubie i wspólnym samobójstwie w berlińskim bunkrze stała się znana. Kobiety, które uwielbiały Hitlera, pozwalały się zwodzić lub przez niego umierały. Ich miłość była skazana na klęskę, tak jak Wielka Rzesza Niemiecka. 21:20 TAJEMNICE III RZESZY - ODC. 4/6 PIENIĄDZE HITLERA (LAST SECRETS OF THE THIRD REICH. HITLER'S MONEY) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2011 Reżyseria: Alexander Berkel, Stefan Brauburger Na nazistowskim wiecu Hitler prezentuje się jako skromny wódz, oddany narodowi. "Uważajcie mnie za człowieka, który nie przynależy do żadnej klasy. Nie mam nic, poza więzią z narodem niemieckim". Minister propagandy Joseph Goebbels przedstawiał Fuehrera jako sługę narodu, który z biedy doszedł na szczyt. Było to niezupełnie zgodne z prawdą. Tworzony przez nazistowską propagandę mit ascetycznego, bezinteresownego Fuehrera, gotowego do największych wyrzeczeń w imię ojczyzny i narodu, nie miał nic wspólnego z rzeczywistością. Z dokumentów i badań wynika, że Hitler był multimilionerem, żył w wielkim luksusie na koszt państwa. Wykorzystywał publiczne pieniądze. Uchylał się od płacenia podatków. Czerpał korzyści z przymusowej sprzedaży swego politycznego manifestu Mein Kampf. Otrzymywał ogromne datki od bogatych przemysłowców. Jako wódz przyciągał uwagę i pieniądze, a granice między funduszami partii a prywatnymi rachunkami Hitlera stawały się płynne. Prowadził bardzo wygodne życie. Wstawał późno, spędzał niewiele czasu w biurze, po południu pił herbatę do ciasta, wieczorami oglądał filmy, lubił się otaczać partyjnymi towarzyszami i przyjaciółmi. Osoby, które łączyły z Hitlerem interesy, frustrował fakt, że tak niewiele uwagi poświęcał zarządzaniu. Po wojnie miliony marek na koncie Hitlera straciły na wartości. Dawna waluta zniknęła w 1948 roku wraz z reformą monetarną. Pieniądze ze spadku Hitlera przypadły w udziale rządowi Bawarii. Pozostała część schedy - zbiory sztuki, nabyte dla Muzeum Hitlera w Linzu znajdują się w gestii Republiki Federalnej Niemiec. Wydobyto je z kopalni soli w Aultaussee w Austrii, gdzie zostały ukryte przed nalotami bombowymi aliantów. Niemcy planowali wysadzić w powietrze wejścia do kopalni, zanim przybyli Amerykanie, ale plan się nie powiódł. Zarejestrowano więc tysiące obrazów i sprawdzano, czy nie zostały skradzione. Wiele z nich wróciło do Francji czy Holandii, skąd wcześniej zostały wywiezione podczas niemieckiej okupacji. Ustalono też, że niemal dwie trzecie kolekcji Hitlera nabyto legalnie. Dzieła te przekazano rządowi Niemiec Zachodnich. Oprócz kilku budynków w Alpach bawarskich niewiele pozostało z niegdyś ogromnej fortuny Hitlera. Wierny sługa Niemiec nie tylko dopuszczał się oszustw podatkowych, ale też przywłaszczał sobie zrabowane dzieła sztuki. 22:15 NIE MA RÓŻY BEZ OGNIA Komedia, 92 min, Polska 1974 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja i Jacek Fedorowicz Zdjęcia: Andrzej Ramlau Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jacek Fedorowicz, Halina Kowalska, Jerzy Dobrowolski, Stanisława Celińska, Mieczysław Czechowicz, Stanisław Tym, Wiesław Gołas, Bronisław Pawlik, Jan Kobuszewski, Henryk Kluba, Wojciech Siemion, Monika Sołubianka, Jadwiga Chojnacka, Jan Himilsbach, Krzysztof Kowalewski, Wojciech Pokora, Bohdan Łazuka Janek i Wanda zajmują maleńki pokoik w starej willi i jest to jedyne mieszkanie w tym budynku - pozostałe pomieszczenia zostały zamienione na hałaśliwe biura. Stąd też Janek często bierze nadliczbowe godziny w pracy, byle tylko za wcześnie nie wracać do ciasnego lokum. Pewnego dnia małżonków odwiedza niejaki Malinowski, który przed laty mieszkał w tym samym pokoiku. A teraz chce za niego odstąpić swój przydział na nowe, dwupokojowe mieszkanie. Janek i Wanda nie mogą początkowo w to uwierzyć, ale w końcu dochodzi do zamiany. Okazuje się jednak, że w nowym mieszkaniu zadomowił się już były mąż Wandy, Jerzy. Pomimo że on i Wanda się rozwiedli, Jerzy - jako zameldowany u Wandy - ma prawo mieszkać w jej mieszkaniu. Janek próbuje więc znaleźć sposób na pozbycie się intruza. W administracji dowiaduje się, że powodem do eksmisji mogą być skargi lokatorów na zachowanie Jerzego. Pod nieobecność żony Janek przygotowuje więc libację. Skargi wpływają, tyle że na niego. Janek nie poddaje się: odnajduje niejaką Lusię, narzeczoną Jerzego, która bezskutecznie go poszukuje, i sprowadza ją do Warszawy, gdyż - jak sądzi - pozwoli mu to pozbyć się sublokatora. Fatalny zbieg okoliczności sprawia, że musi zameldować Lusię u siebie. Na dodatek okazuje się, że dziewczyna ma także drugiego narzeczonego, Zenka, który wprowadza się razem z nią, a jej ojciec zaczyna już zwozić meble do mieszkania Janka i Wandy. Pięć osób w dwóch pokojach to więcej, niż Janek może znieść. Zupełnie załamany trafia więc do szpitala dla nerwowo chorych. A tymczasem nieoczekiwanie wyjaśnia się sprawa mieszkania. Temat - kłopoty lokalowe - już wielokrotnie przedstawiany był w polskim kinie w ujęciu komediowym, np. w filmach "Skarb" czy "Człowiek z M - 3". W przypadku "Nie ma róży bez ognia" dobrą zabawę gwarantują znakomita obsada i scenariusz autorstwa Stanisława Barei i Jacka Fedorowicza. W jednym z wywiadów Stanisław Bareja mówił, że film ten "jest popisem aktorskim Jacka Fedorowicza. Ten świetny aktor, wyjątkowo sprawny i bardzo ofiarny, całkowicie żył rolą, nie korzystając niemal, mimo ryzyka, z pomocy dublerów". "Nie ma róży bez ognia" zrealizowane zostało wyłącznie we wnętrzach naturalnych, bez dekoracji. Nawet kryształy, które w ataku furii tłucze bohater, były prawdziwymi, wybrakowanymi odrzutami produkcyjnymi. 01:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CIĄG DALSZY NASTĄPIŁ. Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ Ciąg dalszy nastąpił. Relacje z naszych wypraw, wprawdzie na antenie stanowią jedną całość, jednak niemal zawsze istnieje jakiś ciąg dalszy. Utrzymujemy kontakt z naszymi bohaterami, rozpytujemy o losy uratowanych od zapomnienia przedmiotów, a czasem uznajemy za sensowne ukazanie postępów prac konserwatorskich. Tak będzie i tym razem. Efektem jednej z akcji poszukiwawczych ostatnich miesięcy było wyrwanie spod ziemi mocarnego, młyńskiego silnika. Dziś zechcemy zapytać o jego losy. 2/ Gapa nr 927. Wartości przedmiotów historycznych nie da się wycenić w żadnej walucie. To ich wartość emocjonalna, ta którą czujemy, buduje ich rangę. Takie też, silne emocje towarzyszą nam, gdy spoglądamy na gapę lotniczą, której historię opowiedział nam jeden z naszych widzów, pochodzący z Wilna Waldemar Dąbrowski. 01:45 SENSACJE XX WIEKU - MATA HARI Kameralne i studyjne (widowisko), 48 min, Polska, 2004 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Dariusz Żebrowski Aktorzy: Danuta Stenka, Adam Ferency, Rafał Królikowski, Henryk Talar, Piotr Grabowski, Zbigniew Kosowski, Mirosław Neinert, Bolesław Abart, Zbigniew Paterak, Adam Kopciuszewski, Jacenty Jędrusik, Andrzej Warcaba, Grzegorz Przybył, Ziemowit Pędziwiatr Margaretha Gertruda Zelle, szerzej znana pod scenicznym pseudonimem Mata Hari, została aresztowana pod zarzutem szpiegostwa i następnie rozstrzelana 15 października 1917 r. Choć od egzekucji Maty Hari minęło już niemal 100 lat, jej szpiegowska działalność wciąż budzi wiele niejasności. Najsłynniejsza femme fatale XX wieku, kobieta, która za życia stała się egendą, urodziła się w 1876 r. w Holandii. Z Amsterdamu wygnał ją w wieku 18 lat skandal wywołany jej romansem z dyrektorem szkoły. Wyszła wcześnie za mąż za znacznie starszego od siebie oficera wojsk kolonialnych MacLeoda. Małżeństwo szybko się rozpadło. Jego rozpad przyśpieszyła tragiczna i tajemnicza śmierć synka oraz hulaszczy tryb życia kapitana. Margaretha chyba też nie była bez winy, skoro mąż pewnego dnia zabrał córkę i odszedł, zostawiając żonę bez środków do życia. Trzy lata później Margaretha znalazła się w Paryżu, gdzie zamierzała spróbować szczęścia jako modelka. Za pośrednictwem francuskiego dyplomaty trafiła na salony, gdzie zaczęła występować jako tancerka. Z Paryża przeniosła się do Berlina. Szokowała zarówno odwagą artystyczną, jak i obyczajową. Wśród jej kochanków byli: ambasador Francji w Berlinie, prefekt berlińskiej policji oraz szef kontrwywiadu niemieckiego. Te znajomości przyniosły Macie Hari kosztowności, towarzyskie uznanie i wystawne życie, ale równocześnie wciągnęły w niebezpieczną grę, której wygrać nie mogła. Gdy w 1914 r. wybuchła wojna, Matę Hari niewiele to obeszło. Nie interesowała się polityką, ale polityka zainteresowała się nią. Władze niemieckie potrakowały ją jako obywatelkę wrogiego państwa i zagroziły internowaniem. Podobno zarekwirowano jej futra i kosztowności, co miało niemały wpływ na jej późniejsze decyzje. Udało się jej wrócić do Holandii, skąd wyjechała niebawem do Paryża. Wojna, która zapowiadała się na kilkutygodniowy konflikt, przeciągnęła się na miesiące, a później lata. W 1916 r. , najbardziej krwawym, lecz nieprzynoszącym żadnych rozstrzygnięć na frontach, zaczęły nasilać się działania pozamilitarne. Mata Hari, uznana za niemieckiego szpiega, była stale śledzona. Chcąc zdobyć milion franków na wygodne życie u boku młodego rosyjskiego arystokraty, Wadima Masloffa, którego kochała, a którego rodzice nie zgadzali się na ich ślub, Mata Hari przyjęła propozycję pracy szpiegowskiej na rzecz Francji. Jej pierwszą misją miało być uwiedzenie i wydobycie ważnych informacji od niemieckiego następcy tronu. Miała mu być przedstawiona na zamku w Pszczynie. Nie zwróciła uwagi na poważny sygnał ostrzegawczy. W widowisku "Sensacje XX wieku" fascynujące kreacje stworzyli Danuta Stenka i Adam Ferency. 02:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - DECYDUJĄCA BITWA Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony największej bitwie pancernej w dziejach świata, bitwie na Łuku Kurskim w 1943 roku.