TVP Kultura Wtorek, 06.07.2021 08:20 POWIDOKI - ARYSTOTELES POLITYKA Dysk./wywiad/debata, 12 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. W tym odcinku prowadzący rozmawiają o "Polityce" - rozprawie Arystotelesa, w której wykłada w systematyczny sposób swoje poglądy na organizację państwa i ustroju politycznego. 08:40 RZECZ POLSKA - LOGO CPN Film dokumentalny, 11 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Piotr Pawlus Muzyka: Adam Walicki, Bartosz Kruczyński Logo Centrali Przemysłu Naftowego jest uznawane za jedno z najlepszych w historii krajowego wzornictwa i funkcjonuje także jako jeden z najbardziej popularnych znaków graficznych w Polsce. Choć logo zniknęło ze stacji benzynowych w 2000 roku i zostało zastąpione nową identyfikacją wizualną Orlenu, to wciąż bez problemu jest rozpoznawalne jako przykład świetnego projektu. Co czyni to logo tak wyjątkowym? Ten biało - pomarańczowy znak przedstawiający litery CPN został zaprojektowany w 1967 roku przez Ryszarda Bojara, Stefana Solika i Jerzego Słowikowskiego. Trzy litery miały swoim kształtem przywoływać symbol rozdzielnika paliwa w latach 60. Nowe logo było częścią poprawienia wizerunku firmy, która w tamtych czasach reglamentacji paliwa, nie budziła pozytywnych skojarzeń. O ile dziś takie myślenie jest standardem, to w latach 60. nie była to codzienna praktyka. Ponadczasowe logo przez ponad pół wieku nie wymagało odświeżenia. Mało tego: w 2019 roku reaktywowano stację pod marką CPN, głównie z powodu świetnego loga, które wywołuje pozytywne skojarzenia wśród konsumentów. Jak mówili przedstawiciele firmy Orlen: "Marka wciąż żyje w świadomości Polaków, którzy traktują ją z dużym sentymentem. Reaktywując markę, chcemy naszym klientom dać okazję do tego, by mogli bezpośrednio obcować z dziedzictwem nierozerwalnie związanym z historią Polski i rodzimej motoryzacji. W odcinku zastanowimy się, na czym polega fenomen dobrego znaku graficznego. Przywołując inne ikoniczne przykłady, postaramy się pokazać, jak wiele świetnych projektów powstało na przestrzeni ostatnich dekad. Naszym gościem będzie Patryk Hardziej - ilustrator, projektant i wykładowca akademicki, który jest autorem wydanej w 2019 roku książki "CPN. Znak, identyfikacja, historia". 08:55 WAKACJE WALTERA (SECONDHAND LIONS) Film komediowy, przygodowy, 104 min, USA 2003 Scenariusz i reżyseria: Tim McCanlies Aktorzy: Robert Duvall, Michael Caine, Haley Joel Osment, Josh Lucas, Kyra Sedgwick Osadzona w latach 60. ubiegłęgo wieku ciepła historia familijna łącząca pokolenia. Opowieść o marzeniach, dorastaniu i odkrywaniu wartości rodzinnych. Głównym bohaterem jest zamknięty w sobie 10 - letni Walter, którego samotna matka, Mae, wysyła na wakacje do Teksasu. Chłopak ma spędzić lato na wsi, z dala od domu, u swoich ekscentrycznych wujów, Gartha i Huba, których zupełnie nie zna. W role zatwardziałych kawalerów, cieszących się życiem na łonie przyrody z dala od wielkomiejskiego zgiełku, wcielili się znakomici aktorzy starszego pokolenia: Michael Caine i Robert Duvall. Dopiero pod wpływem wujów, którzy okazują się wspaniałami kompanami, zahukany, nieśmiały dotąd nastolatek nabiera pewności siebie i odkrywa zupełnie nowe wartości w życiu, o jakich nie miał dotąd pojęcia. Garth i Hub mieszkają na odludziu, w zrujnowanym domu na farmie, ale krążą o nich plotki w okolicy, że są właścicielami zdobytej nielegalnie tajemniczej fortuny. Budzą szczególne zainteresowanie domokrążców, którzy chcą im coś sprzedać. A oni zazwyczaj przesiadują z nabitymi strzelbami na ganku i są gotowi mierzyć do każdego, kto się zbliży do ich domu. Początkowo nie w smak im także wizyta krewnego, którego bez entuzjazmu przyjmują pod swój dach. Walter zajmuje pokój na poddaszu. Z czasem tych troje odkrywa wspólny język i zaczyna świetnie się rozumieć. Wychowujący się bez ojca Walter ma w wujach oparcie, czuje się bezpiecznie i bardziej otwiera się na świat. Dodatkowy wątek w filmie stanowi odkrycie na poddaszu przez Waltera zdjęcia pięknej kobiety. Kim jest tajemnicza nieznajoma? Garth snuje ciekawą opowieść z przeszłości, kiedy Hub zakochał się w arabskiej księżniczce. 11:00 PRZEPROWADZKI - ODC. 3/10 - SERWANTKA GENERAŁOWEJ Serial historyczno- obyczajowy, 50 min, Polska 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Krzysztof Banaszyk, Artur Janusiak, Anna Romantowska, Leon Charewicz, Maja Ostaszewska, Piotr Adamczyk, Krzysztof Kolberger, Łukasz Lewandowski, Paweł Gędłek, Marian Glinka, Tomasz Pijanowski, Maciej Stuhr, Kinga Preis Rok 1905. Po kolejnym nieudanym zamachu na generała - gubernatora jego żona ma dosyć życia w ciągłym zagrożeniu. Postanawia więc wrócić do Petersburga. Przeprowadzkę zleca firmie Szczygła. Niebawem dowiadują się o tym koła konspiracyjne. Do Cześka zgłasza się bojowiec, który zamierza zgładzić namiestnika, umieszczając w jego serwantce bombę. Szczygieł staje przed poważnym dylematem: dobro ojczyzny czy klienta, który mu zaufał. Mimo oporów Czesiek przyjmuje bojowca do pracy, by ułatwić mu umieszczenie śmiercionośnego ładunku. Tymczasem pozostali tragarze buntują się, widząc, że "nowy" wyraźnie i bezkarnie lekceważy swoje obowiązki. Niewygodną dla Cześka sytuację niespodziewanie rozwiązuje Róża. Znalazłszy bombę, zwraca ją bojowcom, oświadczając, że jej firma nie zajmuje się wysadzaniem klientów w powietrze. Nawet, jeśli stoją za tym wzniosłe pobudki patriotyczne. 12:05 PRZEPROWADZKI - ODC. 4/10 - KANAPA DOKTORA REUTTA Serial historyczno- obyczajowy, 52 min, Polska, 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Piotr Śliskowski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Krzysztof Banaszyk, Artur Janusiak, Krzysztof Kolberger, Leon Charewicz, Łukasz Nowicki, Wiktor Zborowski, Maja Ostaszewska, Olaf Lubaszenko, Kinga Preis, Maria Pakulnis Rok 1914. Wybucha I wojna światowa. Wzrastają nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości. W Warszawie mobilizacja idzie pełną parą. Mietek Szczygieł - wciąż zakochany w Róży, choć ożeniony z pracownicą firmy, Celiną - wstępuje do rosyjskiej armii i rusza na front. Tymczasem władze carskie zmuszają warszawiaków pochodzenia niemieckiego do opuszczenia miasta. Do firmy Cześka Szczygła zgłasza się Zygfryd Reutt, student medycyny, a zarazem syn znanego ordynatora Szpitala Ewangelickiego. Młodzian zamawia przeprowadzkę rodzinnego majątku do Niemiec. Zamówienie wiąże się z wielkim ryzykiem, gdyż jest równoznaczne z przekroczeniem linii frontu. Róża, która po długim oczekiwaniu niedawno zaszła w ciążę, chce odrzucić ofertę. Jednak, ku jej rozpaczy, Czesiek postanawia przeprowadzić Reuttów. Na granicy Królestwa stary ordynator dostaje ataku serca. Trzeba zrobić przystanek w pobliskiej szopie. Tymczasem ostrzał wokoło wzmaga się, a umierający Reutt nakazuje synowi wracać i walczyć o wolność Polski, gdyż to ona jest jego prawdziwą ojczyzną. 13:05 WAKACJE Film obyczajowy, 15 min, Polska, 2018 Reżyseria: Filip Bojarski Scenariusz: Filip Bojarski Zdjęcia: Tomasz Wierzbicki Aktorzy: Monika Kwiatkowska, Bogusław Suszka, Paweł Deląg Jest dzień zakończenia roku szkolnego, ale 40 - letnia nauczycielka Ewa nie pojedzie nigdzie na wakacje. Mimo wszystko spróbuje wyciągnąć z domu swojego rozczarowanego życiem męża na spontaniczną wycieczkę rowerową nad pobliską rzekę. (filmpolski.pl) 13:30 KRAINA MIODU (HONEYLAND) Film dokumentalny, 85 min, Macedonia, 2019 Reżyseria: Tamara Kotevska, Ljubomir Stefanov Wykonawcy: Janusz Szydłowski Film dokumentalny nagrodzony na wielu festiwalach. To niezwykła opowieść, której bohaterką jest 50 - letnia Hatidze mieszkająca z chorą matką w opustoszałej macedońskiej wiosce bez prądu i bieżącej wody. Hoduje pszczoły i jest ostatnią z linii niezależnych pszczelarzy, którzy sprzedają miód w małych partiach. Handluje nim w najbliższym mieście, oddalonym od jej domu o cztery godziny drogi. Codziennie chodzi po zboczu wzgórza, aby sprawdzić swoje ule. Kocha pszczoły, zaklina je śpiewem, delikatnie manewrując plastrami miodu bez kombinezonu, siatki na twarzy lub rękawiczek. Żyje tradycyjnie, w zgodzie z naturą. Pewnego dnia w jej okolicy pojawia się wielodzietna rodzina, która tu się osiedla. W życie Hatidze wkradają się wrzeszczące dzieci, ryczące krowy i silniki. Nowi sąsiedzi również hodują pszczoły, ale traktują miód i pszczoły zgoła inaczej. Tradycję zastępuje twardy biznes i maksymalna eksploatacja. Hatidze czuje, że to, czego nie da się zmienić, należy zaakceptować. Przybysze mogą jednak poważnie zagrozić jej życiu oraz jej ulom. Film ukazuje zanikającą tradycję szacunku do pszczół i traktowania ich jak partnerów, a nie poddanych człowiekowi niewolników produkujących miód. Pięknie sfilmowana opowieść daje nadzieję na zmianę komercyjnego nastawienia człowieka do pszczół i natury. Dokument zdobył wiele nagród: 2019 FF Sundance: nagroda World Cinema Grand Jury Prize: Documentary, World Cinema Documentary Special Jury Award for Impact for Change, World Cinema Documentary Special Jury Award for Cinematography, 2019 MFF Hong Kong, 2019 New Direction/New Films FF Nowy Jork. Produkcja: Macedonia Północna /2018 / Atanas Georgiew 15:05 FERAL (FERAL) Film animowany, 12 min, USA, 2012 Reżyseria: Daniel Sousa Scenariusz: Daniel Sousa Krótki film animowany nominowany do Oscara. Myśliwy przygarnia znalezionego w lesie dzikiego chłopca i stara się go wprowadzić w świat cywilizacji. Chłopiec, wyobcowany w dziwnym nowym środowisku, próbuje się przystosować do życia, wykorzystując te same strategie, dzięki którym przetrwał w lesie. (opis festiwalowy, źródło: ANIMATOR) 18:40 SERIALOWA NOSTALGIA - KARINO - ODC. 7/13 DROGA DO SŁAWY Serial przygodowy, 25 min, Polska, 1975 Autor: Jan Batory/Jan Dobraczyński/Marek Nowakowski Reżyseria: Jan Batory Scenariusz: Jan Batory, Jan Dobraczyński, Marek Nowakowski Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Wanda Warska Aktorzy: Claudia Reischel, Karol Strasburger, Tadeusz Schmidt, Zdzisław Maklakiewicz, Leon Niemczyk Karino przybywa na Służewiec. Zostaje przydzielony młodemu dżokejowi Romkowi. Od początku koń i jeździec nie przypadają sobie do gustu. Koń zrzuca chłopca, Romek łamie rękę. Karino nie pozwala dosiadać się praktycznie nikomu poza młodziutkim praktykantem Felkiem. Dyrektor Służewca i główny trener nie mają innego wyjścia - decydują, że Felek zadebiutuje na wyścigach, jadąc na Karino. Starzy dżokeje umawiają się, że zamkną go przy bandzie, jednak Karino w wielkim stylu wygrywa swój pierwszy wyścig. 19:15 SERIALOWA NOSTALGIA - KARINO - ODC. 8/13 KLĘSKA Serial przygodowy, 25 min, Polska 1974 Reżyseria: Jan Batory Scenariusz: Jan Batory, Jan Dobraczyński, Marek Nowakowski Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Wanda Warska Aktorzy: Claudia Rieschel, Karol Strasburger, Tadeusz Schmidt, Leon Niemczyk, Zygmunt Kęstowicz, Stanisław Niwiński, Krzysztof Wakuliński, Zdzisław Maklakiewicz, Zdzisław Kuźniar, Jerzy Moes i inni Wieści o sukcesach Karino, który wygrywa wszystkie wyścigi, docierają do stadniny. Grażyna, trener Stolarek i dyrektor Klimczak jadą do Warszawy, by obejrzeć swojego pupila na torze. Karino wygrywa prestiżowy wyścig, ale po przekroczeniu linii mety zaczyna kuleć. Okazuje się, że ma złamane kości śródręcza. W praktyce oznacza to, że już nigdy nie wróci na tor wyścigowy. Grażyna obiecuje sobie, że nie dopuści do tego, by wspaniałego konia u progu kariery spisano na straty. 19:40 MUZEUM POLSKIEJ PIOSENKI - /59/ - "KONCERT JESIENNY NA DWA ŚWIERSZCZE I WIATR W KOMINIE" - MAGDA UMER Felieton, 8 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Knittel, Jerzy Kapiński, Michał Bogusławski, Krystyna Brzostkowska Scenariusz: Tomasz Knittel Zdjęcia: Michał Rułka, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Magda Umer W każdym odcinku twórcy programu zrealizowanego w koprodukcji z Muzeum Polskiej Piosenki w Opolu p rzedstawiają historię jednego rodzimego hitu sprzed lat. Prawie każdy przebój ma swoją historię, która obrosła anegdotami, wiążą się z nią zakulisowe opowieści, zdarzenia losowe, życiowe rozterki, zabawne sytuacje. W programie historia piosenki "Koncert jesienny na dwa świerszcze i wiatr w kominie". 20:00 LEKKIE OBYCZAJE - MAUDIE (MAUDIE) Film obyczajowy, 111 min, Kanada 2016 Reżyseria: Aisling Walsh Aktorzy: Sally Hawkins, Ethan Hawke, Kari Matchett, Billy Maclellan Poruszający film zainspirowany historią życia kanadyjskiej malarki Maud Lewis (1903 - 1970) z Nowej Szkocji. Dziś jest uważana za jedną z najważniejszych artystek ludowych. Niesamowita opowieść o romansie pomiędzy pustelnikiem a kruchą, ale pełną energii i życia, która pragnie niezależności, by móc z wielką pasją malować swoje wyjątkowe obrazy.. 22:35 DOKUMENT W PODRÓŻY - PAUL GAUGUIN - DALEKA DROGA DO RAJU (PAUL GAUGUIN - PARADISE BEYOND THE HORIZON) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania/Francja, 2017 Reżyseria: Laurence Thiriat Paul Guaguin był pierwszym artystą, który od czasów Matisse ' a i Picassa mówił o sztuce tubylczej w kategoriach tego, co dziś nazywamy sztuką plemienną. Wyspa Hiva Oa na Markizach stała się dla artysty głównym celem podróży. Po Paryżu, Peru, Danii, Bretanii, Panamie, Martynice i Tahiti malarz w 1901 roku postawił swoją sztalugę na tej dzikiej i odległej wyspie po drugiej stronie świata. Czego tam szukał? Czy odnalazł mityczny raj? Paul Gauguin był jednym z nielicznych, którzy w tym czasie podróżowali tak daleko i jednym z niewielu, którzy inspirowali się obcą kulturą, której ślady można odnaleźć w jego bogatej twórczości. 23:45 AŻ DO PIEKŁA (HELL OR HIGH WATER) Dramat, kryminał, 97 min, USA 2016 Reżyseria: David Mackenzie Scenariusz: Taylor Sheridan Aktorzy: Chris Pine, Ben Foster, Jeff Bridges, Dale Hickey, Gregory Cruz Film stanowiący melanż thrillera, westernu, kryminału, a nawet dramatu psychologicznego. Całość dopełnia fantastyczna muzyka Nicka Cave'a i Warrena Ellisa, świetnie oddająca specyficzny klimat filmu. 4 nominacje do nagrody Oscara (w tym dla najlepszego filmu) oraz do Złotych Globów i nagrody BAFTA. Twórcy poruszają w swoim filmie problemy natury społecznej, dotykają trudnych tematów, jak niesprawiedliwość, bieda, rozpaczliwa walka o lepszą przyszłość. Akcja tej historii rozgrywa się współcześnie, a miejsce to pogranicze Nowego Meksyku i Teksasu. Bohaterami są dwaj bracia: rozwiedziony Toby, który chciałby stworzyć jak najlepsze życie dla swego syna oraz wybuchowy i nieobliczalny Tanner, mający już za sobą kryminalną przeszłość i wyrok. Bracia łączą siły w napadach na banki na teksaskiej prowincji. Mają powody, by ograbiać właśnie te banki. Jeden z oddziałów skonfiskował ich zadłużoną ziemię, od pokoleń należącą do rodziny. Zorganizowany przez nich kolejny napad kończy się wprawdzie sukcesem, ale sprawy szybko wymykają się spod kontroli. W pościg za rabusiami wyrusza bowiem Marcus (Jeff Bridges), który jest wyjątkowo zawzięty w pełnieniu funkcji strażnika Teksasu. Chce zabłysnąć jeszcze jedną udaną akcją przed odejściem na zasłużoną emeryturę. Towarzyszy mu jego latynoski partner, Bear, któremu stale dokucza, rzucając pod jego adresem niewybredne rasistowskie uwagi, choć tak naprwadę w jego wydaniu to raczej dobroduszne naigrywanie się. Policyjna obława trwa, ale Toby i Tanner nie zamierzają rezygnować ze złodziejskiego procederu. Przyświeca im tylko jeden cel: zdobyć jak największą forsę. Decydują się więc na kolejny wielki skok. Ostateczna konfrontacja braci z nieustępliwym stróżem prawa wydaje się jednak nieunikniona. 01:35 JESIENNA SONATA (AUTUMN SONATA) Film fabularny telewizyjny, 125 min, Finlandia, 2017 Reżyseria: Stephane Braunschweig Wykonawcy: Anne Sofie Von Otter, John Storgards Można śmiało powiedzieć, że jest to operowa wersja kongenialnego filmu Ingmara Bergmana, o tym samym tytule, ale byłoby to niesprawiedliwe. Rzadko bowiem doświadczamy w operze tak doskonałej gry aktorskiej, subtelnego, ale do granic emocjonalnego przekazu. Przedstawienie jest świetne muzycznie, dopełnione konwencją muzyka w muzyce. Oszczędna, ale zjawiskowa scenografia, która buduje na scenie obrazy jak płótna Hoppera. Dojmująco smutne, ale bardzo piękne. 03:50 KINO NOCNE - ZŁOTY WIEK (L'AGE D'OR) Film surealistyczny, komediodramat, 59 min, Francja, 1930 Reżyseria: Luis Bunuel Scenariusz: Luis Bunuel, Salvador Dali Zdjęcia: Albert Duverger Muzyka: Georges Van Parys Luis Bunuel zrealizował "Złoty wiek" w 1930 roku. Był to drugi film w jego reżyserskiej karierze. Od razu wywołal nim wielki skandal, a film uznano za obrazoburczy i zakazano jego wyświetlania. Reżyser szokuje filmem na wielu płaszczyznach. Przede wszystkim atakuje kościół i dogmaty wiary, ale uderza również w ogólny porządek społeczny. Szokujące są też, znacznie wyprzedzające epokę, śmiałe sceny erotyczne. Całość tworzy surrealistyczny obraz, w którym daje się zauważyć wpływy twórczości Salvadora Dali, mającego zresztą swój udział w scenariuszu do filmu.