TVP Kultura Piątek, 09.07.2021 08:30 KUCHNIA JAGIELLONÓW - ODC. 12 BLISKIE SPOTKANIA KULINARNE CZYLI: TURCY ZA GRANICĄ Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Zdjęcia: Maciej Brola W tym odcinku poznamy przepis na danie zwane mutancana (wym. mutandżana). Danie, które stanowi klucz do zrozumienia związków kuchni Jagiellonów z kuchnią polską i kuchnią turecką. Drugą potrawą jest danie znane na całych Bałkanach - borek, czyli inaczej mówiąc ciasto z serem. 09:15 SAUNA Film komediowy, 91 min, Polska 1992 Scenariusz i reżyseria: Filip Bajon Zdjęcia: Wit Dąbal Aktorzy: Bogusław Linda, Gabriela Kownacka, Piotr Machalica, Henryk Bista, Marek Kondrat, Zbigniew Zamachowski, Władysław Kowalski, Marian Opania Współczesna komedia satyryczna o charakterze politycznym, zrealizowana przez Filipa Bajona, twórcę "Arii dla atlety", "Wahadełka", Magnata","Przedwiośnia". Akcja"Sauny"rozgrywa się w Helsinkach, dokąd co roku przyjeżdżają na naukowe sympozja Rosjanin, Polak, Czech, Węgier i NRD - owiec. W hotelowej tytułowej saunie spotykają się z Finem i Amerykaninem. W filmie przedstawione zostały trzy takie spotkania - w roku 1980, kiedy w Polsce rodzi się właśnie"Solidarność", w roku 1982, kiedy wprowadzono stan wojenny, oraz w roku 1989, kiedy w naszym kraju dokonała się już zmiana ustroju. Rozmowy przyjaciół podczas dwóch pierwszych spotkań toczą się pod dyktando Jurija, tylko Polak Janek usiłuje wywalczyć niezależność. Kiedy dominacja imperium radzieckiego jest już historią, przedstawiciele bratnich krajów postanawiają odegrać się na Juriju i urządzają prowokację. 11:00 PRZEPROWADZKI - ODC. 9/10 - SEJF 1 - GO PUŁKU SZWOLEŻERÓW Serial historyczno-obyczajowy, 55 min, Polska 2001 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Maja Ostaszewska, Leon Charewicz, Rafał Królikowski, Wiktor Zborowski, Maciej Kozłowski, Paweł Deląg, Wojciech Majchrzak, Andrzej Precigs, Marcin Chochlew, Marcin Krawczyk, Magdalena Kriger, Tomasz Wieczerzak, Dariusz Lewandowski, Kazimierz Wojda, Tadeusz Koca, Tomasz Budyta, Olaf Lubaszenko, Łukasz Nowicki i inni Rok 1939. Męska część rodziny Szczygłów zostaje powołana do wojska, Krzysztof do piechoty, Ryszard do marynarki, Czesław i Wacław zaś do 1. Pułku Szwoleżerów im. Józefa Piłsudskiego. Niestety, nie oznacza to bynajmniej spełnienia marzeń o ułańskim mundurze. Szczygłowie znani są jako świetni przewoźnicy i takąż funkcję otrzymują w wojsku. Bo i któż lepiej nadaje się do przetransportowania pułkowego sejfu? Do plutonu transportowego zgłasza się na ochotnika niejaki Holz. Od samego początku budzi on nieufność Czesława. Nie bez powodu. Wkrótce okazuje się, że Holz to w cywilu król warszawskich kasiarzy, który zamierza wykraść z sejfu sztaby złota. 12:05 PRZEPROWADZKI - ODC. 10/10 - SZAFA BRYGADIERA ABRAMKA Serial historyczno-obyczajowy, 52 min, Polska, 2001 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Piotr Śliskowski Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Maja Ostaszewska, Wiktor Zborowski, Piotr Krukowski, Władysław Grzywna, Wojciech Majchrzak, Paweł Burczyk, Marcin Chocholewski, Olaf Lubaszenko, Łukasz Nowicki, Adam Kamień Rok 1941. Choć wokół szaleje hitlerowski terror, firma Szczygła jakoś funkcjonuje. Niedaleko jej siedziby staje mur getta. To zły znak dla Abrahama Rozenberga, silnego jak tur i niezwykle sympatycznego brygadiera z firmy Cześka. Szczygieł nie potrafi rozstać się ze swym długoletnim, lojalnym pracownikiem. Postanawia go ukrywać, ale pada ofiarą donosu szmalcownika. Czesław trafia na Szucha. Ma jednak wyjątkowe szczęście. Jednym z przesłuchujących go gestapowców okazuje się sturmfuhrer Reutt, krewny pewnego doktora, któremu niegdyś Szczygieł ocalił majątek. Dzięki interwencji Reutta Czesław wychodzi na wolność pod pretekstem samodzielnego odnalezienia Abramka. Gdy Szczygieł spotyka przyjaciela, na jego usilną prośbę pomaga mu przeprowadzić się do getta, gdzie znajduje się rodzina Rozenberga. Sam niesie szafę Abramka na plecach. Tuż po przekroczeniu muru strażnik wypędza Cześka razem z meblem na aryjską stronę. Szczygieł nie zdaje sobie sprawy, że w szafie ukrywa się żydowskie dziecko. 13:05 GDZIE JEST DZIADEK? Etiuda filmowa, 15 min, Polska, 2018 Reżyseria: Adam Uryniak Scenariusz: Rafał Sakowski Zdjęcia: Dagmara Kunecka Muzyka: Maria Janicka Aktorzy: Katarzyna Gajowniczek, Sebastian Gołda, Marek Dmoch Paweł wraz ze swoją dziewczyną przyjeżdża w odwiedziny do dziadka, który od lat mieszka w małej chatce stojącej w sercu starego lasu. Gdy bohaterowie docierają na miejsce, okazuje się, że staruszek zniknął. Młodzi ludzie postanawiają rozejrzeć się po okolicy. Poszukiwania nie dają rezultatu. Zniechęceni bohaterowie wracają do chatki. Wraz z zapadnięciem zmroku las trafia we władanie uśpionych za dnia sił. Paweł i Karolina dostają się pod ich urok i poddają prawom nocnego świata. Gdy wreszcie pojawia się zaginiony dziadek, okazuje się, że nie jest tym, za kogo wszyscy go uważali. (źródło: filmpolski.pl) 13:30 STANY ZJEDNOCZONE Z LOTU PTAKA. POŁUDNIE (USA FROM THE SKY / LES ETATS - UNIS VUS DU CIEL) Film dokumentalny, 26 min, Francja, 2011 Reżyseria: Yannick Charles Miniseria dokumentalna nakręcona w jakości HD, to panoramiczna podróż wzdłuż wybrzeża, które jest jednym z najdzikszych na świecie i najbardziej ciekawych. Takie zbliżenie się do Ameryki z nieba to nowy sposób na poznanie skrajnej różnorodności morskich krajobrazów Stanów Zjednoczonych. 20 000 kilometrów plaż, stromych linii brzegowych lub bagien, od obszarów pustynnych do najbardziej zurbanizowanych przestrzeni. Niewiele krajów na świecie może się poszczycić takimi brzegami: klify i lasy sekwoi w północnej Kalifornii, długie plaże Florydy i bagna Luizjany kontrastują z dzikimi wybrzeżami Maine. A miasta? Znajdujemy tutaj najbardziej niesamowite metropolie świata: Los Angeles i Nowy Jork, San Francisco, Nowy Orlean, nie wspominając o Miami, San Diego, Seattle i Bostonie, rozrzuconych wzdłuż amerykańskiego wybrzeża. Wielkie miasta, które buzują, uwodzą, rewitalizują się. A mity? Nie można przegapić, osadzonych mocno w kulturze i historii Stanów Zjednoczonych, Key West, wyspy Nantucket lub Martha's Vineyard na wschodnim wybrzeżu i nadmorskiego kurortu Daytona Beach, gdzie znajduje się znany na całym świecie tor wyścigowy. Pilotem jest Cod Bailey. Lecimy nad stanem Luizjana. Plan zakłada lot wzdłuż wybrzeża - od Nowego Orleanu do Florydy. Chcemy dotrzeć na południowy kraniec Stanów Zjednoczonych, do Key West. Wybrzeże naszpikowane jest niedostępnymi miejscami. Docierają tu tylko poduszkowce. Jest za głęboko dla zwykłych łodzi. Na mokradłach sprawdzają się poduszkowce. Na Południu, wzdłuż wybrzeża, ulubionym środkiem transportu jest śmigłowiec - zwłaszcza dla działających tu kompanii naftowych. Zatoka Meksykańska jest najeżona platformami wiertniczymi. To źródło olbrzymich dochodów, a jednocześnie zmora ekologów i mieszkańców stanu. W kwietniu 2010 roku wybuchła tu platforma Deep Water. Miliony ton ropy zanieczyściły ocean. Docieramy do Leeville. Za chwilę opuścimy Luizjanę i weźmiemy kurs na Florydę. Ale za chwilę koniec z mokradłami i aligatorami. Lecimy teraz wzdłuż wybrzeża Alabamy. Przed nami Ocean Atlantycki i wschodnie wybrzeże Florydy. Dla Amerykanów Floryda to kraina słońca. Południe Florydy to jedno z ulubionych miejsc amerykańskich bogaczy. W Palm Beach znajduje się jedna z najdroższych rezydencji w całych Stanach Zjednoczonych, wyceniana na ponad 120 milionów dolarów. Należy do Donalda Trumpa. Ma czterdzieści osiem miejsc parkingowych i "tylko" dziewięć sypialni. Pierwszy postój czeka nas w kultowym mieście Daytona Beach - znanym z plaży i z toru samochodowego. Wystartowaliśmy z Luizjany, z wybrzeża ukształtowanego przez ludzi i żywioły. Dotarliśmy do najdalej wysuniętego na południe punktu Stanów Zjednoczonych. Archipelag Florida Keys wygląda z góry tak pięknie, że, podobnie jak Paul, wolimy pozostać w powietrzu. 13:55 STANY ZJEDNOCZONE Z LOTU PTAKA. PÓŁNOCNO - ZACHODNIE WYBRZEŻE (USA FROM THE SKY / LES ETATS - UNIS VUS DU CIEL) Film dokumentalny, 27 min, Francja, 2011 Reżyseria: Charles Yannick Oto północno - zachodni brzeg Pacyfiku w Stanach Zjednoczonych: chłostany przez wiatry i podmywany przez fale. Lecimy wzdłuż najmniej znanego i najmniej przyjaznego wybrzeża Ameryki. Pomimo trudnych warunków pogodowych, mamy zamiar tu wylądować, poznać z bliska te surowe pejzaże i spotkać się z mieszkańcami. Ze stanu Oregon weźmiemy kurs na północ, zboczymy z trasy nad rzeką Columbia, zrobimy krótki postój w Seattle i wreszcie, na granicy z Kanadą, dotrzemy na północno - zachodni kraniec Stanów Zjednoczonych, na ziemię Indian. Pokonamy ponad 1500 kilometrów, lecąc nad wierzchołkami olbrzymich drzew. Oregon słynie z daglezji zielonej. Jej drewno to popularny tutaj surowiec, wykorzystywany do budowy domów i łodzi. W każdą niedzielę, na plażę Pacific City, wracają z połowów płaskodenne kutry. Wybrzeże w stanie Oregon ma długość pięciuset kilometrów. Pogoda może się tu zmienić w ciągu kilku godzin. Można tu łowić ryby, jednak kąpiel w wielu miejscach jest niemożliwa. Temperatura wody rzadko przekracza 15 stopni Celsjusza. Żegnamy się z Tommym, by po raz ostatni spojrzeć z lotu ptaka na Ocean Spokojny i terytorium Indian Makah. Tu kończą się Stany Zjednoczone... 14:35 ROK 2020 Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2020 Reżyseria: Kasior Krzysztof Scenariusz: Zasępa Grzegorz Serial dokumentalny poświęcony artystom i ich pracy w dobie pandemii wirusa COVID - 19. Adam Sztaba - kompozytor, pianista, aranżer i producent muzyczny. "To niezwykłe, jak kombinacja dźwieków potrafi wyzwalać wielkie emocje. Problem dzisiejszego świata to przesyt, także muzyki. Każdy, kto ma komputer i"ambicje", uważa się za kompozytora, bo może stworzyć coś muzycznego. Ktoś, kto zorientuje sie w muzyce, historii, kierunkach itd. pomyśli -"co ja mam tu jeszcze robić? Wszystko zostało juz zrobione... ". Potrzebny jest autorytet, który wskaże drogę i oddzieli ziarno od plew". A najdoskonalszym instrumentem na świecie jest ludzki głos. Chóru nie przebije żaden fortepian czy gitara. Same nuty to jeszcze nie jest "dzieło". Nuty muszą być zagrane, czyli przefiltrowane przez wrażliwość muzyków. Wtedy, gdy trafiaja do publiczności, stają się "dziełem". Nie można czekać na natchnienie, bo można sie nie doczekać. Przychodzę codziennie "do roboty' i siedzę, pracuję, niezależnie, czy mam natchnienie. Pandemia sprawiła, że wielu artystów musiało zmianić zawód. Należy robić wszystko, by ci zdolni ludzie nam sie nie rozpierzchli. Olga Bończyk - wokalistka, aktorka filmowa i teatralna:"Jeśli naszym śpiewem potrafimy wyzwolić w słuchaczach i widzach emocje, to jest to wielki sukces. Serial "Na dobre i złe" dał mi wielka popularność. Grali tam aktorzy z górnej półki, uczyłam się od najlepszych. Paradoksalnie - bardzo lubię ciszę. W ciszy najlepiej rozmawiamy ze sobą i poznajemy siebie". Jej rodzice to ludzie niesłyszący, a wychowali dwoje myzyków, ją i jej brata."Robię to, co zawsze chciałam robić. Marzenia się spełmiają. Pandemia uderzyła najsilniej w kulturę, a bez kultury nie istnieje żaden naród, ale zawsze na świecie jest tak, że jeśli zamykają sie jedne okna i drzwi, to otwieraja się drugie. I tego się trzymajmy". 17:00 DORADCY KRÓLA HYDROPSA Film animowany, 20 min, Polska, 2016 Reżyseria: Natalia Brożyńska Scenariusz: Natalia Brożyńska, Mateusz Moczulski Zdjęcia: Hubert Napierała Muzyka: Tomasz Jerzy Tumidajewicz Film animowany Natalii Brożyńskiej, autorki "Drżących trąb". Film opowiada historię króla Akwacji Hydropsa oraz jego doradców, którzy otrzymali od władcy zadanie stworzenia następcy tronu. Rywalizacja i intrygi dotyczące cech, jakie miał mieć zaszczepione królewicz, doprowadziły do wszczepienia matrycy "zamiłowania" do rzeczy małych. Tak zrodziła się obsesja zmniejszania się. (filmpolski.pl) 17:30 SCENA MUZYCZNA - KAPELA FEDAKÓW Koncert, 49 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Kapela Fedaków, Marek Horodniczy (prowadzący) W kolejnym odcinku wystąpi zespół Kapela Fedaków w składzie: Iga Fedak (śpiew, baraban), Kuba Fedak (akordeon, cymbały), Karo Przewłoka (skrzypce). Ten rodzinny zespół z Katowic gra muzykę tradycyjną ze Śląska i innych części kraju, oraz kompozycje własne inspirowane polską muzyką tradycyjną. Członkowie grupy regularne prowadzą warsztaty polskich tańców ludowych i zajęcia z zakresu polskiej muzyki tradycyjnej. 18:50 SERIALOWA NOSTALGIA - KARINO - ODC. 13/13 CENA SUKCESU Serial przygodowy, 24 min, Polska 1974 Reżyseria: Jan Batory Scenariusz: Jan Batory, Jan Dobraczyński, Marek Nowakowski Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Wanda Warska Aktorzy: Claudia Rieschel, Karol Strasburger, Tadeusz Schmidt, Zdzisław Maklakiewicz, Janusz Gajos, Zdzisław Kuźniar, Stanisław Niwiński, Kazimierz Wichniarz, Władysław Hańcza i inni Stolarek odbywa rehabilitację w Konstancinie. Jest załamany, dopiero Grażyna pomaga mu w przezwyciężeniu kryzysu psychicznego. Tymczasem z USA nadchodzi oferta - 300 tysięcy dolarów za Karino. Wszyscy są zgodni, że konia należy sprzedać. Grażyna rozpacza, próbuje interweniować. Małecki, który również jest bardzo przywiązany do Karino, stara się nauczyć konia, jak ma kuleć, żeby zniechęcić potencjalnych nabywców. Jednak wszelkie próby i interwencje zawodzą, Grażyna już żegna się ze swym pupilem. Nieoczekiwanie sprzedaży konia zakazuje sam minister. 19:20 SERIALOWA NOSTALGIA - RODZINA LEŚNIEWSKICH - ODC. 1/7 - PRZEPROWADZKA Serial obyczajowy, familijny, 24 min, Polska, 1978 Reżyseria: Janusz Łęski Scenariusz: Janusz Łęski, Krystyna Bogler Aktorzy: Krzysztof Kowalewski, Krystyna Sienkiewicz, Barbara Kraftówna, Tadeusz Kwinta Obraz codziennego życia sympatycznej warszawskiej rodziny, składającej się z zapracowanego ojca (Krzysztof Kowalewski), zabieganej matki (Krystyna Sienkiewicz) oraz czworga dzieci: 15 - letniej Agnieszki, 14 - letniego Leszka i 7 - letnich bliźniąt zwanych Bąblami. Serial, a także późniejszy film kinowy cieszyły się swego czasu popularnością i uznaniem - na IV Biennale Sztuki dla Dzieci w Poznaniu film Janusza Łęskiego zdobył "Brązowe Koziołki" i wyróżnienie specjalnego jury dziecięcego. Współautorką scenariusza była Krystyna Boglar - jej książka "Nie głaskać kota pod włos" stała się punktem wyjścia serialu, bezpośrednio zaczerpnięto z niej pomysły do dwóch nowel: "Imieniny" i "Wywiadówka". "Rodzina Leśniewskich" zyskała sympatię widzów, którzy docenili humor oraz ciepły, serdeczny klimat filmu. Seria zabawnych perypetii rodzinnych zaczyna się w momencie, gdy pochłonięta domowymi kłopotami mama postanawia wrócić do przerwanych przed laty studiów. Właściwie skłania ją do tego solidarnie cała rodzina, po obejrzeniu programu telewizyjnego, w którym indagowana podczas sondy ulicznej pani Leśniewska wyznała, że nie ma czasu na takie rzeczy jak samorealizacja. A oni dotychczas sądzili, że ich mamie niczego do szczęścia nie brakuje. W pierwszym odcinku Leśniewscy przeprowadzają się do nowego mieszkania. Uporawszy się z bagażami i kłopotami, zaczynają nawiązywać pierwsze konktakty z sąsiadami, nie zawsze najżyczliwsze. Gdy w nowo zasiedlonym domu wybucha pożar, ktoś niesłusznie oskarża o jego spowodowanie wszędobylskie Bąble. 20:00 KOMEDIOWE LATO - ZEZOWATE SZCZĘŚCIE Komediodramat, 110 min, Polska 1960 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Jerzy Lipman i Krzysztof Winiewicz Muzyka: Jan Krenz Występują: Bogumił Kobiela, Maria Ciesielska, Helena Dąbrowska, Barbara Kwiatkowska, Krystyna Karkowska, Barbara Połomska, Irena Stalończyk, Tadeusz Bartosik, Henryk Bąk, Aleksander Dzwonkowski, Wojciech Lityński, Kazimierz Opaliński, Jerzy Pichelski, Wojciech Siemion, Wiesław Gołas, Adam Pawlikowski i inni "...powoli zaczynam rozumieć impulsy, które kierowały moim postępowaniem. Otóż chyba zawsze usiłowałem, całkiem nieświadomie, przystroić się w szaty uznanego przez opinię bohatera danego historycznego okresu. W życiu dziecka był nim harcerz, później podchorąży, wreszcie konspirator... Wszystkie te etapy przebiegłem w bezowocnej pogoni za życiowym powodzeniem. Czy mogłem przypuszczać, że wszędzie czeka mnie nieuchronna klęska?..." - tak podsumował swoje pechowe życie główny bohater opowiadania Jerzego Stefana Stawińskiego "Sześć wcieleń Jana Piszczyka". Nowela stała się kanwą scenariusza do "Zezowatego szczęścia" - filmu, który ugruntował wysoką pozycję Andrzeja Munka wśród polskich reżyserów debiutujących po wojnie. O klasie tego twórcy wiele mówiła już "Eroica" (1958) - do dziś uznawana za arcydzieło szkoły polskiej. "Zezowate szczęście" dowiodło jednak, że Munk to nie tylko mistrz w obnażaniu fałszu narodowych stereotypów i symboli. Pokazało biegłość twórcy w operowaniu zarówno językiem tragedii, jak i komedii. Stało się też świadectwem wyczulenia reżysera na problemy współczesności, takie jak choćby przerost biurokracji i jego konsekwencje. Wartość "Zezowatego szczęścia" ujawnia się jeszcze w czym innym. Film ów jest mianowicie zdumiewająco udanym połączeniem różnych stylów i poetyk. Krytycy znaleźli w dziele Munka zjadliwą ironię, groteskę, elementy czysto komediowe i dramatyczne oraz cechy powiastki filozoficznej w duchu wolteriańskim. Przy tak dużej różnorodności i "rozrzucie" stylistycznym próżno szukać w "Zezowatym szczęściu" zgrzytów, zbędnych scen, chybionego aktorstwa. W warstwie fabularnej film Munka stanowi studium postawy obecnej w każdej epoce i w każdym społeczeństwie. "Zezowate szczęście" opowiada bowiem o - by użyć określenia krytyka - "żywocie oportunisty poczciwego". Jest nim Jan Piszczyk, rewelacyjnie grany przez Bogumiła Kobielę. Już od wczesnej młodości jego głównym celem było płynąć na fali koniunktury, być zawsze "kimś", jak najlepiej dopasować się do aktualnej tendencji społecznej i politycznej. Zaczął już przed wojną, kiedy jako chłopiec zapisał się do harcerstwa. Niestety, mimo usilnych starań, skompromitował się na defiladzie. Niezrażony niepowodzeniem zapragnął zostać korporantem, lecz podczas antysemickich zajść na uniwersytecie wzięto go za Żyda. Podczas wojny założył upragniony mundur podchorążego, ale trafił do oflagu. Tu na domiar złego uznano go za szpiega. Nie lepiej powiodło mu się w konspiracyjnej organizacji podziemnej. Wreszcie wraz z nastaniem socjalistycznego państwa wydawało się, że los wreszcie się do Piszczyka uśmiechnął. Nie na długo. 22:05 GENIUSZ: PICASSO - ODC. 6 (ODC. 6) Serial biograficzny, 45 min, USA, 2018 Reżyseria: Kenneth Biller Aktorzy: Alex Rich, Clemence Poesy, Antonio Banderas Jako jeden z najbardziej wpływowych i znanych artystów XX wieku, Pablo Picasso widział i interpretował świat w niezwykły sposób. Jego naturę artysty pełnego pasji i niezwykle twórczego doskonale oddaje Antonio Banderas, który wcielił się w rolę Picassa w drugiej serii kultowej już produkcji. Życie Picassa to jednak nie tylko sztuka. To też burzliwe małżeństwa, nieustannie zmieniające się poglądy polityczne i osobiste sympatie. odc. 6 Picasso wyjeżdża z Francoise na wakacje. Młody Pablo razem z Georges'em Braque rozpoczyna nowy kierunek artystyczny - kubizm. Pablo zostaje oskarżony o kradzież Mona Lisy. 23:00 ŚWIAT W PIOSENCE - MASAKRA W KENT I WOJNA W WIETNAMIE (SOUNDTRACKS: KENT STATE & VIETNAM WAR) Film dokumentalny, 40 min, USA, 2017 Reżyseria: Dwayne Johnson, Dany Garcia Seria "Soundtracks" przedstawia związki muzyki z różnego rodzaju wydarzeniami historycznymi. Każdy odcinek dotyczy tragedii, momentów euforii lub zdarzeń, które dały początek nowym ruchom. Wraz z nimi prezentowane są muzyka, artyści i nurty mające szczególny związek z tymi przemianami. Tragiczne wydarzenia są często przyczynkiem do twórczych procesów. Tak było również w przypadku ruchu pacyfistycznego. Podczas protestu na Uniwersytecie Kent State w Ohio policja otworzyła ogień do uczestników. Kilku z nich zmarło, a ten niewyobrażalny akt brutalności dał podwaliny nowemu nurtowi w muzyce, która w pełni angażowała się politycznie. 00:15 BEZ LĘKU (FEARLESS) Dramat psychologiczny, 116 min, USA 1993 Reżyseria: Peter Weir Scenariusz na podstawie własnej powieści: Rafael Yglesias Aktorzy: Jeff Bridges, Isabella Rossellini, Rosie Perez, Tom Hulce, John Turturro, Benicio del Toro, Deirdre O'Connell, John De Lancie, Spencer Vrooman, Daniel Cerny i inni Film Australijczyka Petera Weira, twórcy m.in.: "Pikniku pod Wiszącą Skałą,"Gallipoli","Świadka","Roku niebezpiecznego życia", "Stowarzyszenia Umarłych Poetów","Zielonej karty","Truman Show". W Hollywood Weir ma renomę wręcz mistycznego reżysera. Podobnie jak inne jego produkcje,"Bez lęku"jest dziełem niezwykłym, zrealizowanym z dużą znajomością rzemiosła i wyczuciem tematu. Uwagę zwraca kilkuminutowa sekwencja otwierająca film, ale równie ważna jest scena końcowa - retrospekcyjna, w której grozę i narastające napięcie potęguje przejmująca muzyka. Bohater filmu, wzięty architekt Max Klein (Jeff Bridges), leci z San Francisco do Houston, gdzie ma podpisać intratny kontrakt. Samolot, którym podróżuje rozbija się. Ginie wielu pasażerów. Wśród zabitych jest Jeff Gordon, przyjaciel Kleina i partner w interesach. Wokół panuje straszliwy chaos, ludzie popadają w histerię. Max, który przeżył katastrofę, nie ulega emocjom, jest spokojny i opanowany. Ofiarnie ratuje rannych pasażerów, których życie jest wciąż w niebezpieczeństwie. Po skończonej akcji ratowniczej oddala się z miejsca zdarzenia, szukając schronienia w zaciszu hotelowego pokoju. Tymczasem o jego niezwykłym czynie wiedzą już wszyscy, media kreują go na bohatera. Katastrofa lotnicza odcisnęła piętno na psychice Maxa, zmienia się bardzo, staje się innym człowiekiem. Kiedyś cierpiał na różne alergie, miewał lęki wysokości, teraz wyzbył się wszystkich dolegliwości. Czuje się wolny, nie zależy mu na dalszej karierze, nie interesują go wielkie interesy i pieniądze. Nie chce nawet wracać do syna i żony Laury (Isabella Rossellini). Uświadamia sobie, że dla nich był jedynie skarbonką bez dna. Ale poszukujący Maxa agenci FBI w końcu go odnajdują. Klein wraca do rodziny, linie lotnicze opłacają psychiatrę (John Torturro), a najlepszy w mieście prawnik (Tom Hulce) walczy o odszkodowanie. Wtedy Max poznaje Carlę Rodrigo (nominowana do Oscara za drugoplanową rolę Rosie Perez), która w katastrofie lotniczej straciła dwuletniego syna. Carla siebie obwinia za śmierć jedynaka. Nie potrafi żyć z poczuciem winy, chce popełnić samobójstwo. Znajomość z Maxem pomoże jej jednak wyzbyć się lęków, pogodzić z losem i odkryć na nowo sens życia. 02:25 KINO NOCNE - SALTO Komediodramat psychologiczny, 100 min, Polska 1965 Scenariusz i reżyseria: Tadeusz Konwicki Zdjęcia: Kurt Weber Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Zbigniew Cybulski, Gustaw Holoubek, Marta Lipińska, Irena Laskowska, Wojciech Siemion, Andrzej Łapicki, Wojciech Boruński, Zdzisław Maklakiewicz, Iga Cembrzyńska, Jerzy Block, Krystyna Ciemniak, Krystyna Walczak i inni "Podczas seansów rozlegają się gwizdy i tupanie, zaś z drugiej strony oklaski zwolenników. Słyszy się zarzuty, że film jest "osobisty, prywatny, tyczy własnych kompleksów autora i nie powinien być finansowany przez instytucję publiczną", na co inni odpowiadają, że przeciwnie, "Salto" sięga głęboko w życie polskie i właśnie dlatego wzrusza, jak może żaden inny film, i to od dawna" - komentował recepcję utworu Konwickiego jeden z krytyków. Trzeci po "Ostatnim dniu lata" i "Zaduszkach" film autora "Rojstów" wywołał wiele kontrowersji. Jedno wszak nie ulegało wątpliwości. Konwicki po raz kolejny zmierzył się w nim z własnymi obsesjami, fascynacjami i urazami. Znalazły się wśród nich zarówno wojna, romantyczno-martyrologiczna tradycja polskiej kultury, jak i utracony świat dzieciństwa na Wileńszczyźnie. "Salto" było też interpretowane jako polemika ze "szkołą polską" i dzieło autotematyczne - wyraz wahań i niepewności artysty, dotyczących możliwości i pułapek sztuki. Reżyserowi udało się zgromadzić na planie czołówkę polskich aktorów, co może nieco dziwić w wypadku filmu z założenia trudnego i niekasowego. "Salto" bowiem najbliższe jest kinu poetyckiemu, nastrojowemu, obfitującemu w zagadki i niedomówienia. Akcja posuwa się wolno, wielką wagę odgrywa słowo. Po latach owa literackość może nieco razić. Współczesny widz przyzwyczajony do tempa kina akcji uzna "Salto" za przegadane. Akcja filmu rozgrywa się w prowincjonalnym miasteczku, bardzo podobnym do tego, które Konwicki opisywał w wydanej dwa lata wcześniej powieści "Sennik współczesny". Podobnie jak tam, także i tu sprawia ono wrażenie położonego na pograniczu jawy i snu, surrealistycznej fantazji i rzeczywistości. Pewnego dnia w miasteczku pojawia się tajemniczy mężczyzna. Przedstawia się jako Kowalski - Malinowski. Zdumionym mieszkańcom przedstawia różne wersje swej biografii. Jednym mówi, że walczył na wojnie, innym, że się ukrywa i grozi mu niebezpieczeństwo. Niepostrzeżenie jego fałszywa legenda burzy senne życie odludnej osady. Kowalski - Malinowski obejmuje "rząd dusz" nad mieszkańcami. Jego żałosne kabotyństwo i mitomańskie skłonności trafiają na podatny grunt. Każdy z miejscowych jest bowiem groteskowym ucieleśnieniem jakiegoś polskiego stereotypu - niestrudzonego, wiernego przysiędze wojaka (Rotmistrz), Żyda (Blumenfeld), wieszcza (Poeta). Wszystkich cechuje niezmierna podatność na górnolotne frazesy i romantyczne zaklęcia. Ich kwintesencją staje się finałowe "salto" - rodzaj dziwacznego tańca, którego rodowód sięga do "Wesela". Jednak podobnie jak u Wyspiańskiego, tak u Konwickiego następuje przebudzenie. Nie ma w nim jednak tragizmu, jest szyderstwo. Dyplom Honorowy na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Edynburgu.