TVP Historia Czwartek, 15.07.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 15 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1410 - bitwa pod Grunwaldem; 1902 - runęła dzwonnica na placu Św. Marka w Wenecji; 1908 - urodził się Henryk Zygalski, kryptolog zespołu, który złamał kod Enigmy; 1968 - spotkanie przedstawicieli kompartii w Warszawie, list do KPCz; 07:00 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 7/18 - PODWÓJNY NELSON Serial przygodowy, 54 min, Polska 1967 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Wiesława Mazurkiewicz, Ewa Młodnicka, Henryk Bąk, Iwa Młodnicka, Feliks Żukowski, Aleksander Sewruk, Adam Pawlikowski i inni Aresztowana przez Niemców agentka aliancka Eva Fromm nie wytrzymuje tortur i zaczyna sypać. W efekcie Kloss i major Hanna Busel zostają wysłani do małej miejscowości wypoczynkowej Liski, by do końca rozpracować informacje wydobyte od Evy Fromm. Kloss i Busel prowadzą przed sobą grę. Każde z nich dociera do partyzanckiego oddziału "Kornela", oboje żądają, by Kornel zlikwidował "tajnego agenta". Okazuje się, że Hanna Busel też jest agentką aliancką, ale Kloss, któremu tamci nie wierzą, jest w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Dopiero w ostatniej chwili Hans i Hanna sprzymierzają się przeciw prawdziwemu wrogowi. 08:00 W KOTLE HISTORII - GRUNWALD - KUCHNIA POLSKA I... ANGIELSKA Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Na antenie TVP Historia pojawia się kolejny program o tematyce kulinarnej z cyklu "W kotle historii". Treść odcinków wyznaczana jest przez wydarzenia historyczne, które pozwalają na pokazanie różnorodności kuchni. W pierwszym odcinku prowadzący program Łukasz Modelski przedstawi przepis na tartę z gruszkami i serem brie oraz peklowaną wołowinę i tafelspitz. 08:40 HAPPY OLO POGODNA BALLADA O OLKU DOBIE Film dokumentalny, 62 min, Polska, 2017 Reżyseria: Krzysztof Paweł Bogocz, Marcin Macuk Scenariusz: Marcin Macuk, Krzysztof Paweł Bogocz Zdjęcia: Tomasz Woźniczka Film dokumentalny o życiu Aleksandra Doby, jednego z najwybitniejszych polskich podróżników. 09:55 SENSACJE XX WIEKU - HISTORIA NIKCZEMNOŚCI Kameralne i studyjne (widowisko), 49 min, Polska, 2005 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jan Frycz ( Konrad ), Borys Szyc ( Fegelain ), Piotr Grabowski, Adam Woronowicz, Zbigniew Paterak, Ziemowit Pędziwiatr, Andrzej Warcaba, Adam Kopciuszewski, Dorota Liliental, Kasia Danysz O życiu Franza Konrada przed drugą wojną światową nie wiadomo wiele. Urodził się w Wiedniu w 1906 roku. 11 miesięcy swojego życia spędził w więzieniu skazany za kradzież. Przestępcza przeszłość nie zaszkodziła jednak Konradowi, kiedy wstępował do niemieckiej partii nazistowskiej NSDAP. Przeciwnie, już wkrótce jego talenty miały okazać się bardzo pożyteczne. Faszystowskie Niemcy potrzebowały środków na zbrojenia. Dzięki Anschlussowi III Rzesza zyskała bogate zasoby złota i walut z austriackich banków oraz zapasy surowców i silny przemysł. Późniejsze zagarnięcie Czech umożliwiło uzbrojenie 36. Dywizji Wehrmachtu. Eksploatacja podbitego kraju trwała. Z czeskich banków wywieziono do Niemiec 25 mln dolarów w złocie. Rabunkowa polityka państwa faszystowskiego nie znała umiaru. Nie przestrzegano umów międzynarodowych, rabowano także dzieła sztuki i obiekty sakralne. Kiedy wybuchła druga wojna światowa, ideologia nienawiści dała III Rzeszy nowe źródło funduszy umożliwiających prowadzenie działań na wielką skalę. Wrogowie Niemiec na podbitych terenach mieli zostać starci z powierzchni ziemi, lecz przedtem także ograbieni ze wszystkich wartościowych przedmiotów. Do opanowanych przez faszystów zakątków Europy zjeżdżali ludzie, którzy mieli się zająć tym programowym rabunkiem. Jednym z nich był Franz Konrad. Jego kariera zaczęła się w 1940 roku, gdy jako Leiter fuer Wertersfassung in Warschau Ghetto przybył do Warszawy. Stał się odpowiedzialny za przejęcie przez Rzeszę mienia żydowskiego w wydzielonej dzielnicy stolicy podbitej Polski. Wyszukiwał w majątku Żydów rzeczy wartościowe, nieraz podstępem wydzierał tajemnice o ukrytych dobrach. Zorganizował w Warszawie 15 magazynów zagrabionych przedmiotów. Nie działał wyłącznie na rzecz Niemiec, część łupów, które wpadły mu w ręce, chował na własny użytek i wywoził do zamku Fischorn w pobliżu Zell am See. Wkrótce Konrad zyskał ponure miano "króla getta" i w swojej złodziejskiej karierze awansował do stopnia Hauptsturmfuehrera SS. W 1942 roku los Konrada zetknął go z SS - Gruppenfuehrerem Hermannem Fegeleinem, dowódcą dywizji Waffen - SS "Florian Geyer". Esesman potrzebował zręcznego administratora grabieży podczas wojny ze Związkiem Radzieckim. Ofiarą rabusiów Fegeleina padło co najmniej 20 tysięcy ludzi. Wiele łupów Fegelein i Konrad zagarnęli dla siebie. Ale nie dane im było nacieszyć się złupionym bogactwem. W 1944 roku III Rzesza przegrywała wojnę. Fegelein został oddelegowany przez samego Hitlera do zamku Fischorn, gdzie miano ukryć zrabowane przez lata wojny dzieła sztuki i kosztowności. Wśród niezliczonych bogactw, przewożonych w skrzyniach do zamku, był też inny skarb. 12:05 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 20 JAK POWSTAŁA POLSKA? Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak spośród setek tysięcy plemion i grup wyłoniło się polskie państwo? Autorzy cyklu sprawdzają tropy powiązane z ewentualnym wpływem wikingów na formowanie się naszego kraju oraz to, jakie znaczenie dla nas miał chrzest. Odwiedzamy Gniezno, Wolin, Poznań i Ostrów Lednicki i sprawdzamy, jak wyglądało codzienne życie, system wierzeń i obyczaje w okresie Chrztu Polski. Radosław Kotarski podąża śladami naszych praprzodków. 12:35 WOJNA DOMOWA - ODC. 4/15 - PIERWSZY DZIEŃ Serial komediowy, 29 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Maria Zientarowa Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Jarema Stępowski, Anna Jaraczówna W mieszkaniu pani Ireny i jej męża pojawia się Anula. W związku z rozwodem rodziców siostrzenica pani domu zatrzyma się tutaj na dłuższy czas i będzie chodziła do tej samej szkoły, co Paweł. Chłopak jest mile zaskoczony tą wiadomością, z przyjemnością nawiązuje znajomość z nową, atrakcyjną koleżanką. 13:10 WOJNA DOMOWA - ODC. 5/15 - DWÓJKA Z AZYMUTU Serial komediowy, 29 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Maria Zientarowa Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Jarema Stepowski, Mieczysław Czechowicz Anula dostaje dwóję z terenoznawstwa. Zniechęcona do życia i świata, udaje się do Pawła na "jam session". Pani Jankowska, nie chcąc przeszkadzać młodym, wybiera się z wizytą do wujostwa Anuli, do towarzystwa przyłącza się także ojciec Pawła. "Starzy" bawią się wesoło w rytmie modnego tańca let's kiss, podczas gdy młodzi, piętro wyżej, smętnie słuchają muzyki improwizowanej. 14:45 SZLAK NADZIEI - /6/ Reality show, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał Scenariusz: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał, Mikołaj Wit Wykonawcy: Ida Nowakowska (prowadząca), Łukasz Nowicki Prowadząca Ida Nowakowska oraz uczestnicy: Kasia, Gosia, Janek, Jacek, Sławek i Rafał opuszczają Kazachstan i przez Morze Kaspijskie docierają do Iranu. Spotykają się tam z religią, kulturą i zwyczajami całkiem odmiennymi od europejskich. Lecz podobnie jak rodacy podczas drugiej wojny światowej szóstka śmiałków na każdym kroku spotyka się z życzliwością Persów. Uczestnicy wykonują zadanie powierzone przez prowadzącą Idę Nowakowską, poznając syna oraz męża Polki, która przybyła do Iranu z zesłania na Syberii wraz z Armią Andersa. 16:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - PUSZCZA PAMIĘTA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Puszcza pamięta To bardzo trudne wyzwanie. Ogromna, ciągle dzika, opierająca się przybyszom Puszcza Knyszyńska i bezmiar czasu dzielący nas od Powstania Styczniowego, którego wydarzenia każdy rok czyni coraz mniej czytelnymi. I pytania, na które chcemy szukać odpowiedzi: gdzie są mogiły bohaterów, którzy odważyli się stanąć sami przeciwko imperium? Znajdujemy się pod Waliłami, na uroczysku Pereciosy - jednym z największych pól bitewnych Powstania Styczniowego, gdzie walczył oddział Walerego Wróblewskiego. Wracamy tu kolejny raz. Każda kolejna wyprawa przybliża nas jednak do historii tego miejsca. 17:00 16 MM HISTORII - ZACHOR ZNACZY PAMIĘTAJ Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Scenariusz: Jacek Tokarczyk Wykonawcy: Jacek Tokarczyk (prowadzący) Kolejny odcinek programu "16 mm historii" zrealizowany został w oparciu o fragment 17 - minutowego filmu "Litzmanstadt - Ghetto" z 1965 roku w reżyserii Daniela Szylita. To reportaż historyczny stworzony z archiwalnych dokumentów z czasów II wojny światowej, ukazujący tragiczne życie Żydów z łódzkiego getta najdłużej istniejącego getta w okupowanej Polsce. 17:30 LEGENDA GRUNWALDU Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2010 Reżyseria: Mirosław Gronowski Scenariusz: Paweł Żmudzki Zdjęcia: Jacek Grzelak, Ładysław Lipkowski Wykonawcy: Błażej Brzostek, Szymon Drej, Hieronim Grala, Marek Janicki, Sławomir Jóźwiak, Krzysztof Ożóg, Tadeusz Sznuk Jedna z największych bitew średniowiecznej Europy obrastała legendą niemal od momentu zakończenia, a jej wpływu na losy Starego Świata nikt nigdy nie kwestionował. Jej skutki militarne i polityczne, wykorzystywane były, na przestrzeni dziejów, przez wszystkie nacje uczestniczące w bitwie. To, co dla Polaków stało się pod Grunwaldem, Niemcy nazwali bitwą pod Tannenbergiem, a dla Litwinów, to był i jest Żalgiris. Trwa spór o to, kto naprawdę dowodził wojskami sprzymierzonych, jak i gdzie zginął Wielki Mistrz, czy część zdobytych krzyżackich chorągwi faktycznie zawieziono do Wilna? W filmie dokumentalnym, w którym obok profesorów Henryka Samsonowicza i Romana Trąby, wystąpią naukowcy z Litwy, Białorusi i Niemiec, spróbujemy pokazać, jak przez wieki historycy i politycy wykorzystywali legendę Grunwaldu dla swoich partykularnych celów. 18:35 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 8/18 - WIELKA WSYPA Serial przygodowy, 52 min, Polska 1967 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Barbara Sołtysik, Barbara Drapińska, Czesław Wołłejko, Emil Karewicz, Bronisław Pawlik, Bogusław Sochnacki i inni Hans Kloss ustala najdogodniejszy moment zbombardowania niemieckich zakładów produkujących nowy model czołgu. Ponieważ łącznik polskiej organizacji podziemnej, któremu miał przekazać meldunek, został aresztowany, kapitan postanawia osobiście przekazać informacje dotyczące planowanej akcji. Ściąga tym na siebie śmiertelne niebezpieczeństwo. 19:25 TWARZE SOLIDARNOŚCI - ADAM POLAK, BOGUSŁAW KOŁACZ, KRZYSZTOF BLECHARCZYK Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda, czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Mielec 1 lipca, strajk w zakładach PZL. 20:00 SZWAJCARSKI BANK HITLERA (SWITZERLAND: HITLER`S BANKERS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2016 Kiedy badamy gospodarcze aspekty II wojny światowej, bardzo szybko zdajemy sobie sprawę, że III Rzesza była kolosem na glinianych nogach. Seria bezprecedensowych odkryć pokazuje, w jaki sposób Niemcy były w stanie sfinansować swoje ogromne wydatki wojenne. Wojna mogłaby się zakończyć w 1943 roku, gdyby Szwajcaria nie wprowadziła do obiegu złota zrabowanego przez nazistów w całej Europie. 21:00 GIGANCI HISTORII - ODC. 38. ZAKON KRZYŻACKI Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) To był jeden z trzech największych, obok templariuszy i joannitów, zakonów rycerskich, które powstały na fali krucjat XI i XII wieku. Zakon Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie. Znany nam wszystkim doskonale jako Zakon krzyżacki. Ich dewizą było: Helfen, Heilen und Wehren, czyli pomagać, leczyć i bronić. A jak było w praktyce? Wydaje nam się, że wiemy. Jednak obraz Krzyżaków, który wynieśliśmy z książki Sienkiewicza, filmu Aleksandra Forda, przedstawień malarzy oraz interpretacji XIX - i XX - wiecznych historyków jest dość stereotypowy i jednowymiarowy. W tym odcinku teleturnieju Giganci historii zmierzymy się z historią zakonu krzyżackiego. 22:25 ROKOSZANIN Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: Izabela Pieczara, Tomasz Kamiński Scenariusz: Izabela Pieczara, Tomasz Kamiński, Tomasz Szarliński Zdjęcia: Andrzej Misaczek, Maciej Mroziewski, Wojciech Kursa Mikołaj Zebrzydowski to jedna z najważniejszych postaci Polski II połowy XVI i początku XVII wieku, Film spróbuje zmierzyć się z czarną legendą, która otacza przywódcę sławnego buntu przeciwko królowi Zygmuntowi III Wazie. Przedstawimy istotne wydarzenia z życia Mikołaja Zebrzydowskiego: w młodości był żołnierzem i za panowania Stefana Batorego brał udział w wojnie polsko - rosyjskiej, walczył m.in. pod Pskowem. Potem zajmował wysokie stanowiska w administracji państwowej: był marszałkiem wielkim koronnym (odpowiednik współczesnego ministra spraw wewnętrznych), wojewodą krakowskim, marszałkiem Trybunału Głównego Koronnego (najwyższego sądu apelacyjnego Rzeczypospolitej). Drugim ważnym wątkiem filmu jest opowieść o sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej, nazywanym Polską Jerozolimą. Jej fundatorem był właśnie Mikołaj Zebrzydowski, znany ze swojej pobożności i filantropii. W 2020 roku minęło 400 lat od śmierci Zebrzydowskiego. 23:00 DWIE OJCZYZNY OZJASZA THONA Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2020 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Michał Bożek, Adam Szklarek Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Piotr Szefer, Krzysztof Grygier, Piotr Szefer (prowadzący), Urszula Grygier, Julia Wójcik, Andrzej Róg, Jacek Hołubowski, Adam Prucnal, Piotr Skupniewicz Film dokumentalny przedstawiający Ozjasza Thona (1880 - 1935), rabina krakowskiej synagogi Tempel, czołowego działacza syjonistycznego, posła parlamentu II RP, rzecznika polsko - żydowskiej współpracy. Był współtwórcą polskojęzycznej gazety żydowskiej Nowy Dziennik, a także patronem Gimnazjum Hebrajskiego w Krakowie, słynnego z wysokiego poziomu lekcji literatury polskiej. 23:30 NIEZWYKŁE HISTORIE BIAŁO - CZERWONYCH - BARBARA GROCHOLSKA Reportaż, 14 min, Polska, 2020 Autor: Krzysztof Miklas Wykonawcy: Krzysztof Miklas (prowadzący) Barbara Grocholska - Kurkowiak, ur. w 1927 roku w Warszawie, od 1945 roku mieszka w Zakopanem. 25 - krotna mistrzyni Polski narciarstwie alpejskim, dwukrotna olimpijka, uczestniczka Powstania Warszawskiego (ps. Kuczerawa), trenerka, poetka. Pochodzi z niezwykłej rodziny. Ojciec, pułkownik dyplomowany Wojska Polskiego, w 1926 roku był adiutantem Marszałka Józefa Piłsudskiego, matka - Barbara pochodziła z książęcego rodu Czetwertyńskich. Urodziła dziesięcioro dzieci, siedmiu synów i trzy córki (Barbara była najstarszą z córek). W Powstaniu Warszawskim ojciec Barbary Grocholskiej - Kurkowiakowej był dowódcą obwodu na Mokotowie, matka pracowała w szpitalu powstańczym, 17 - letnia Barbara była sanitariuszką, w Powstaniu walczyli trzej najstarsi jej bracia. Po wojnie ze względu na astmę znalazła się w Zakopanem, gdzie podczas nauki w Liceum Gospodarczym zaczęła się uczyć jazdy na nartach. Olbrzymi talent sprawił, że już w 1950 roku znalazła się w kadrze Polski, a w 1952 roku wystartowała na zimowych igrzyskach w Oslo, będąc najlepszą z Polek. Powtórzyła ten wyczyn na igrzyskach w 1956 roku w Cortina d’Ampezzo. Po zakończeniu kariery i skończeniu studiów trenerskich prowadziła kadrę Polski juniorów, pracowała też jako instruktorka jazdy na nartach, pisała wiersze, za co Polski Komitet Olimpijski uhonorował ją Wawrzynem Olimpijskim. Laureatka prestiżowych nagród. 23:55 HISTORIA TELEWIZJI. MAŁA STABILIZACJA Film dokumentalny, 58 min, Polska, 1992 Reżyseria: Barbara Pawłowska, Dariusz Król Scenariusz: Barbara Pawłowska, Dariusz Król Zdjęcia: Zbigniew Maziarz, Przemysław Chrząstek Cykl dokumentalny, poświęcony historii telewizji w Polsce. W tej części o funkcjonowaniu tej instytucji w latach sześćdziesiątych XX wieku. Ukazano kontekst społeczno - polityczny, związany z tamtym okresem. Wykorzystano materiały archiwalne Telewizji Polskiej oraz Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych. 01:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - PUSZCZA PAMIĘTA Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Puszcza pamięta To bardzo trudne wyzwanie. Ogromna, ciągle dzika, opierająca się przybyszom Puszcza Knyszyńska i bezmiar czasu dzielący nas od Powstania Styczniowego, którego wydarzenia każdy rok czyni coraz mniej czytelnymi. I pytania, na które chcemy szukać odpowiedzi: gdzie są mogiły bohaterów, którzy odważyli się stanąć sami przeciwko imperium? Znajdujemy się pod Waliłami, na uroczysku Pereciosy - jednym z największych pól bitewnych Powstania Styczniowego, gdzie walczył oddział Walerego Wróblewskiego. Wracamy tu kolejny raz. Każda kolejna wyprawa przybliża nas jednak do historii tego miejsca. 01:45 SENSACJE XX WIEKU - HISTORIA NIKCZEMNOŚCI Kameralne i studyjne (widowisko), 49 min, Polska, 2005 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jan Frycz ( Konrad ), Borys Szyc ( Fegelain ), Piotr Grabowski, Adam Woronowicz, Zbigniew Paterak, Ziemowit Pędziwiatr, Andrzej Warcaba, Adam Kopciuszewski, Dorota Liliental, Kasia Danysz O życiu Franza Konrada przed drugą wojną światową nie wiadomo wiele. Urodził się w Wiedniu w 1906 roku. 11 miesięcy swojego życia spędził w więzieniu skazany za kradzież. Przestępcza przeszłość nie zaszkodziła jednak Konradowi, kiedy wstępował do niemieckiej partii nazistowskiej NSDAP. Przeciwnie, już wkrótce jego talenty miały okazać się bardzo pożyteczne. Faszystowskie Niemcy potrzebowały środków na zbrojenia. Dzięki Anschlussowi III Rzesza zyskała bogate zasoby złota i walut z austriackich banków oraz zapasy surowców i silny przemysł. Późniejsze zagarnięcie Czech umożliwiło uzbrojenie 36. Dywizji Wehrmachtu. Eksploatacja podbitego kraju trwała. Z czeskich banków wywieziono do Niemiec 25 mln dolarów w złocie. Rabunkowa polityka państwa faszystowskiego nie znała umiaru. Nie przestrzegano umów międzynarodowych, rabowano także dzieła sztuki i obiekty sakralne. Kiedy wybuchła druga wojna światowa, ideologia nienawiści dała III Rzeszy nowe źródło funduszy umożliwiających prowadzenie działań na wielką skalę. Wrogowie Niemiec na podbitych terenach mieli zostać starci z powierzchni ziemi, lecz przedtem także ograbieni ze wszystkich wartościowych przedmiotów. Do opanowanych przez faszystów zakątków Europy zjeżdżali ludzie, którzy mieli się zająć tym programowym rabunkiem. Jednym z nich był Franz Konrad. Jego kariera zaczęła się w 1940 roku, gdy jako Leiter fuer Wertersfassung in Warschau Ghetto przybył do Warszawy. Stał się odpowiedzialny za przejęcie przez Rzeszę mienia żydowskiego w wydzielonej dzielnicy stolicy podbitej Polski. Wyszukiwał w majątku Żydów rzeczy wartościowe, nieraz podstępem wydzierał tajemnice o ukrytych dobrach. Zorganizował w Warszawie 15 magazynów zagrabionych przedmiotów. Nie działał wyłącznie na rzecz Niemiec, część łupów, które wpadły mu w ręce, chował na własny użytek i wywoził do zamku Fischorn w pobliżu Zell am See. Wkrótce Konrad zyskał ponure miano "króla getta" i w swojej złodziejskiej karierze awansował do stopnia Hauptsturmfuehrera SS. W 1942 roku los Konrada zetknął go z SS - Gruppenfuehrerem Hermannem Fegeleinem, dowódcą dywizji Waffen - SS "Florian Geyer". Esesman potrzebował zręcznego administratora grabieży podczas wojny ze Związkiem Radzieckim. Ofiarą rabusiów Fegeleina padło co najmniej 20 tysięcy ludzi. Wiele łupów Fegelein i Konrad zagarnęli dla siebie. Ale nie dane im było nacieszyć się złupionym bogactwem. W 1944 roku III Rzesza przegrywała wojnę. Fegelein został oddelegowany przez samego Hitlera do zamku Fischorn, gdzie miano ukryć zrabowane przez lata wojny dzieła sztuki i kosztowności. Wśród niezliczonych bogactw, przewożonych w skrzyniach do zamku, był też inny skarb. 02:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ATAK NA ZSRR Magazyn, 20 min, Polska, 1994 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony atakowi na ZSRR.