TVP Historia Poniedziałek, 19.07.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 19 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1900 - pierwsza linia metra w Paryżu; 1903 - zakończył się pierwszy Tour de France; 1944 - Armia Czerwona pod Miednikami otoczyła 6000 żołnierzy wileńskiej AK; 1983 - pierwsza rekonstrukcja mięsożernego dinozaura; 07:20 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 9/18 - GENIALNY PLAN PUŁKOWNIKA KRAFTA Serial przygodowy, 53 min, Polska 1967 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Zdzisław Mrożewski, Maciej Damięcki, Józef Nalberczak, Joanna Jędryka, Jan Englert, Andrzej Jurczak, August Kowalczyk, Tadeusz Schmidt, Elżbieta Borkowska Szef niemieckiego centrum dywersyjnego, pułkownik Kraft, wpada na genialny pomysł, który może mu przynieść szybki sukces i prestiż. Cały plan sprowadza się do sprytnej mistyfikacji z wykorzystaniem braci bliźniaków, których życiowe drogi się rozeszły. Wacek Słowikowski jest agentem wywiadu polskiego, Erich Go"tting - niemieckiego. Kraft proponuje Erichowi, by zajął miejsce brata. Erich godzi się na to pod warunkiem, że brat nie zostanie zabity. Oczywiście pułkownik nie zamierza dotrzymać umowy. Kloss dowiaduje się o jego zamiarach i skutecznie im przeciwdziała. 08:25 WOJOWNICY CZASU - Z ZIEMI ŚLĄSKIEJ DO POLSKI, CZYLI OBLĘŻENIE NYSY 1807 Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Piotr Matuś, Igor Awdiejew, Krzysztof Ridan Kiedy w listopadzie 1799 roku władzę we Francji przejął Napoleon Bonaparte, rozpoczęło to serię konfliktów zbrojnych, które przeszły do historii Europy jako wojny napoleońskie. Militarna epopeja boga wojny miała trwać przez kolejne 15 lat, a jeden z jej epizodów miał miejsce na Śląsku, w Nysie w 1807 roku. Rekonstruktorzy przypominają kulisy tego wydarzenia. 08:55 JONASZ W BRZUCHU LEWIATANA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2015 Reżyseria: Krzysztof Wierzbicki Scenariusz: Krzysztof Wierzbicki Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Opowieść o życiu Jonasza Kofty w PRL - u. O tym, jak w tym systemie znajdował sobie enklawy wolności i jaką cenę za to płacił. O jego wiecznej wędrówce, o sukcesach i dramatach, o chwilach buntu wobec zniewolenia i momentach godzenia się z losem, o chorobie, którą przewalczył i o śmierci, która przyszła niespodziewanie i za wcześnie. Ale i o radości życia, dowcipie i pogodzie ducha. Film nie jest wyliczanką piosenek autorstwa bohatera. Niektóre utwory Jonasza Kofty stały się wręcz komentarzem do kolejnych epizodów z życia poety. Film wzbogacają materiały archiwalne, które odtworzą atmosferę PRL - u w latach 60. , '70. i 80. Kontrapunkt stanowi piosenka Kofty "Radość o poranku". Z tego okresu pojawi się pięć obszarów działalności Jonasza: Kabaret pod Egidą, Klub Studencki Hybrydy, Polskie Radio, knajpa Estrada. Jonasza Koftę wspominają jego najbliżsi: żona Jaga i syn Piotr oraz aktorzy, kompozytorzy, wykonawcy jego tekstów, koledzy po piórze, m.in.: Jan Pietrzak, Stefan Friedmann, Wojciech Młynarski, Andrzej Dudziński, Ewa Dałkowska, Irena Karel, Hanna Banaszak, a także inni koledzy, towarzysze biesiad i wędrówek Jonasza po mieście. Współcześnie realizowane sceny (wspomnienia) zostały zilustrowane licznymi materiałami archiwalnymi. Na epilog złoży się opowieść przyjaciół o chorobie Jonasza i o jego niespodziewanej śmierci, oraz symboliczna scena w dawnym barze Przechodnim (naprzeciwko starych Hybryd). 10:10 SENSACJE XX WIEKU - ROMAN CZERNIAWSKI. TAJNA GRA Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2001 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Wojciech Pacyna Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Historia polskiego agenta kpt. Romana Czerniawskiego do dzisiaj pozostaje tajemnicą archiwów. Działając jako agent Abwhery, wprowadzał Niemców w błąd i przyczynił się do zwycięstwa wojsk alianckich w Normandii w 1944 roku. 11:05 NEANDERTALCZYCY. POZNAJ SWOICH PRZODKÓW - POZNAJ SWOICH PRZODKÓW. ODC. 1/2 (NEANDERTHALS: MEET YOUR ANCESTORS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Wykonawcy: Andy Serkis Neandertalczycy. Przywykliśmy myśleć o nich jako o prymitywach i małpoludach, jak o nieudanym prototypie nowoczesnego człowieka. Najnowsze badania jednak wykazują, że neandertalczycy wcale nie zniknęli. Wciąż żyją. W nas. Według naukowców większość dzisiejszych mieszkańców planety nosi w DNA geny neandertalczyków. Można to wytłumaczyć tylko w jeden sposób. Gdzieś, kiedyś neandertalczycy i praprzodkowie człowieka współczesnego musieli mieć wspólne dzieci. Co więcej, neandertalskie dziedzictwo wciąż daje o sobie znać. Wpływa na naszą skórę, układ odpornościowy, ryzyko zachorowania na raka. W filmie autorzy spróbują rozwikłać niektóre zagadki tajemniczych przodków ludzi. Na podstawie zachowanych szczątków stworzą najwierniejszy w historii komputerowy portret neandertalczyka. Zbadają ich siłę, umiejętności adaptacyjne i inteligencję, a nawet mowę. Następnie poproszą Andy’ego Serkisa, hollywoodzkiego eksperta od nowoczesnych technologii filmowych, by wyczarował cyfrowego neandertalczyka, przenosząc widzów o tysiąclecia wstecz. Z pierwszej części widzowie dowiedzą się, jak wyglądał, neandertalczyk, jak się poruszał i czemu zawdzięczał swoją nadzwyczajną siłę. 11:55 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 22 HISTORIA WŚRÓD FAL Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak wygląda życie na morzu, na statku z prawdziwego zdarzenia? Radosław Kotarski sprawdza to na własnej skórze! Opowiada o codziennym życiu, przesądach i trudach pracy marynarzy pokonujących setki mil morskich. Porównuje historyczne polskie statki szkoleniowe do tych współczesnych i odkrywa zaskakującą prawdę. Zapraszamy na pokład polskiej legendy - Daru Młodzieży! 12:35 WOJNA DOMOWA - ODC. 8/15 - WIZYTA STARSZEJ PANI Serial komediowy, 47 min, Polska, 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Maria Zientarowa Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Alina Janowska, Kazimierz Rudzki, Irena Kwiatkowska, Andrzej Szczepkowski, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Wanda Łuczycka, Wojciech Siemion, Jarema Stępowski Do państwa Jankowskich przyjeżdża z wizytą babcia. Poucza i strofuje wszystkich domowników, co najbardziej denerwuje wnuka. Starsza pani zmusza sąsiadki do drylowania wiśni i smażenia konfitur. Trafia nawet do szkoły Pawła, gdzie robi wykład nauczycielowi o szkodliwości noszenia miękkich kapci. 13:35 POSZUKIWANY, POSZUKIWANA Komedia, 83 min, Polska 1972 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Fedorowicz Zdjęcia: Jan Laskowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Adam Mularczyk, Wojciech Siemion, Jolanta Wołłejko, Bohdan Łazuka, Jerzy Januszkiewicz, Jan Kobuszewski, Wojciech Pokora, Jolanta Bohdaj, Maria Chwalibóg, Wiesław Gołas, Mieczysław Czechowicz, Krystyna Borowicz, Witold Dobrowolski, Filip Łobodziński, Jerzy Dobrowolski Twórczość Stanisława Barei dzieli się zwykle na dwa okresy. Pierwszy obejmuje lata sześćdziesiąte. Reżyser kręcił wówczas lekkie, przyjemne komedie sytuacyjne, zatrącające nawet o bulwarową farsę i wodewil. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych beztroski "śmiech dla śmiechu" zastąpił "śmiech z podtekstami" - zjadliwa ironia i kpina z peerelowskiej rzeczywistości, satyra na narodowe przywary, posunięta nierzadko aż do surrealizmu. Te cechy po raz pierwszy ujawniły się w "Poszukiwanym, poszukiwanej". Sprzyjał temu złożony z ciągu epizodów scenariusz, któremu krytyka początkowo zarzucała "niespójność", by po latach dostrzec w nim "głębszy sens". Bareja i Fedorowicz potraktowali zmiany miejsca pracy przez głównego bohatera jako doskonały pretekst do humorystycznego sportretowania różnych środowisk: od socjalistycznych "technokratów" począwszy, a na domorosłych bimbrownikach skończywszy. Stanisław Maria Rechowicz, fajtłapowaty historyk sztuki, zostaje niesłusznie posądzony o kradzież obrazu. Domniemanemu złodziejowi grozi 5 lat więzienia. Zdesperowany postanawia ukrywać się w przebraniu kobiety, dopóki nie namaluje kopii zrabowanego przez nieznanych sprawców płótna. Pozbawiony środków do życia, musi na jakiś czas podjąć inną pracę, rzecz jasna jako kobieta, by nikt go nie rozpoznał. Zatrudnia się więc w charakterze pomocy domowej. Nie ma jednak szczęścia do chlebodawców: pierwszy chce wykorzystać go, a raczej ją w celach erotycznych, drudzy mają rozwydrzone dziecko, trzeci pędzi w łazience bimber, a czwarty to dyrektor głupek, za którego nasz bohater pisze artykuły. W końcu obraz odnajduje się, ale panu Stanisławowi, zaprawionemu już w "gosposiowaniu", trudno zrezygnować z lukratywnego zajęcia i wrócić na cienką, muzealną posadkę. Czy więc nadal pozostanie pełną wdzięku gosposią Marysią? 15:15 WYSPY CZASÓW ODYSEUSZA - KRÓLESTWO SŁOŃCA (ISLANDS IN TIME - A WILDLIFE ODYSSESY 3. RULED BY THE SUN) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2017 Reżyseria: Matt Hamilton, Paul Reddish Trzyczęściowy film dokumentalny o wyspach Azji Południowo - Wschodniej, które należą do najbardziej ciekawych i różnorodnych miejsc na Ziemi. Są domem dla majestatycznych, pięknych i dziwacznych zwierząt. Na wyspach między Australią i Azją potężne siły utworzyły najbogatsze biosfery na ziemi. Istnieje moc, rządząca ponad wszystkimi i dyktująca codzienny rytm, do którego musi się dostosować każda forma życia. Zmienia jedne drzewa lasów deszczowych we wznoszące się olbrzymy, a drugie w groźnych zabójców. Dziwne stworzenia kryją się w cieniu, za to inne pławią się w dającej im życie energii tropikalnego słońca. Las czeka na swojego władcę. Życie tu od milionów lat podporządkowane jest rytmowi dnia. To stały cykl, rządzony przez moc słońca. Rodziny gibonów zaznaczają swoje miejsca na czubkach drzew specjalną pieśnią. Dźwięk niesie się daleko w chłodnym powietrzu świtu. Pieśń gibbonów zwiastuje pojawienie się największej siły, rządzącej tym prastarym lasem deszczowym. Wyspy ciągną się wzdłuż równika, dlatego słońce wstaje o tej samej porze każdego dnia. To stały element wiecznie powtarzającego się cyklu. Rośliny i zwierzęta w lesie deszczowym poddają się władzy słońca bardziej niż jakiekolwiek innej. Drzewa potrzebują energii słonecznej, by rosnąć. Miliardy liści parują, chłonąc życiodajne promienie. W trakcie dnia słońce staje się coraz mocniejsze. Wczesnym rankiem pod koronami drzew jest niezwykle ruchliwie. Zielone królestwo to niełatwe miejsce do życia, dlatego młody orangutan sumatrzański spędza 9 lat przy matce, ucząc się dżungli. U naczelnych, nie licząc nas ludzi, to najdłuższy okres dzieciństwa. Właśnie się zaczyna ważny dzień nauki. Wśród człowiekowatych orangutany sumatrzańskie to wyjątek, bo prowadzą głównie tryb życia nadrzewny. Nowo narodzony maluch spędzi całe życie w koronach drzew. Musi się nauczyć bezpiecznej nawigacji. Matka porusza się z wielką ostrożnością. Zachowuje równowagę w przemieszczaniu się nawet po najbardziej zdradzieckich lianach. Orangutany sumatrzańskie to nadzwyczajne naczelne ze względu na sposób poruszania się wśród drzew. Zamiast skakać matka powoli się przemieszcza, wykorzystując swój ciężar do pokonywania odległości między gałęziami. W czasie wspólnych lat samica uczy dziecko przetrwania w promieniach słońca. Habitat ten od milionów lat zdominowany przez jedną rodzinę drzew; są to dwuskrzydlcowate, jest ich setki gatunków i w niektórych miejscach zajmują 80 procent lasu. Jak w przypadku większości drzew walka o światło zaczyna się w ciemnych głębinach lasu. 16:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - JAŚLISK WIZERUNEK NOWY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Po latach funkcjonowania naszego programu, w całym kraju rozrosła się sieć naszych przyjaciół. To miejsca, które żartobliwie określamy naszymi oddziałami terenowymi. Do takich miejsc należy prywatne Muzeum Pól Bitewnych Podkarpacia w Krośnie. To jednostka niezwykła, gdzie pracownicy nie tylko odkurzają gabloty, ale i poszukują w terenie, gromadzą relacje i budują pewną środowiskową świadomość historyczną. Dziś przywiodła nas tu bardzo szczególna sprawa. W niedalekich Jaśliskach powstaje nowa placówka, Muzeum Regionalne - Kuźnia Tradycji, w której tworzenie zaangażowała się także ekipa z Krosna. 17:05 OSTATNI POWRÓT STANISŁAWA MIKOŁAJCZYKA Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2000 Reżyseria: Sylwester Kiełbiewski Scenariusz: Sylwester Kiełbiewski Zdjęcia: Grzegorz Borowski Film dokumentalny o życiu i działalności Stanisława Mikołajczyka, prezesa PSL, premiera rządu RP w latach 1943 - 1944, przymusowego emigranta. 18:00 NIEZWYKŁE HISTORIE BIAŁO - CZERWONYCH - ELŻBIETA DUŃSKA - KRZESIŃSKA Reportaż, 14 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Miklas Zdjęcia: Robert Jażdżyk Wykonawcy: Krzysztof Miklas (prowadzący) Celem cyklu jest przybliżenie sylwetek wybitnych polskich sportowców, którzy byli zarazem wielkimi polskimi patriotami, czasem oddając życie za Ojczyznę. Bohaterką odcinka jest Elżbieta Krzesińska (1934 - 2015). Nazywana była Złotą Elą, a to z tej racji, że na igrzyskach olimpijskich w Melbourne w 1956 roku zdobyła złoty medal w skoku w dal. Cztery lata później, w Rzymie, została wicemistrzynią olimpijską. Była też rekordzistką świata w tej lekkoatletycznej konkurencji. Urodzona 11 listopada, 26 lat po odzyskaniu przez Polską niepodległości zawsze twierdziła, że data urodzenia szczególnie ją zobowiązuje do umiłowania Ojczyzny, wykazywania się patriotyzmem. Była niezwykle uzdolniona sportowo, jako kilkunastoletnia dziewczyna zawsze zostawiała w tyle swojego brata i kolegów na Młocinach, gdzie się urodziła i wychowywała. Szczególną traumę w okresie okupacji wywołał u niej bestialski mord Niemców na człowieku, któremu kazano wykopać głęboki dół, po czym wrzucono do niego granat, rozrywając człowieka na strzępy. Podczas Powstania Warszawskiego, gdy miała niespełna 10 lat, z rodzicami i braćmi wyjechała z Warszawy, a gdy po Powstaniu wrócili na Młociny, okazało się, że jej rodzinny dom legł w gruzach. Ojciec z braćmi ruszył więc na Ziemie Zachodnie, zatrzymując się ostatecznie w Elblągu. Po pewnym czasie dołączyła do nich Ela z mamą. W Elblągu kończyła więc szkołę podstawową, a gdy groziła jej dwójka z wuefu i nauczyciel zarządził dla niej sprawdzian, okazało się, że ma niesamowity talent lekkoatletyczny. Po krótkim czasie skakała na poziomie reprezentantek Polski. Wysłano ją na igrzyska olimpijskie 1952 roku do Helsinek. Do legendy przeszedł tam jej skok, który powinien dać jej drugie miejsce i srebrny medal. Doszło wtedy do niezwykle kontrowersyjnej decyzji sędziów, którzy zmierzyli ten skok do śladu, jak pozostawił na piasku jej długi warkocz, kradnąc w ten sposób Krzesińskiej ok. 60 centymetrów. Zawsze była rogatą duszą, przeciwstawiając się często trenerom i działaczom służbistom, ślepo wykonującym polecenia partyjne. Często i ciągle podkreślała swoje niezależne poglądy, za co spotykały ją czasem nieprzyjemności. Trenując i startując w najważniejszych zawodach, skończyła stomatologię na Akademii Medycznej w Gdańsku. Przez wiele lat pracowała w dwóch rolach: dentystki i trenerki. 18:25 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 10/18 - W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ Serial przygodowy, 54 min, Polska 1968 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Bolesław Płotnicki, Władysław Kowalski, Ignacy Machowski, Mieczysław Stoor, Stanisław Niwiński, Jerzy Trela, Józef Nowak, Jerzy Nowak, Leopold Nowak, Bolesław Smela, Jerzy Molga Zdobyte informacje Kloss przekazuje niejakiemu Józefowi Podlasińskiemu. Łącznik ma cztery mieszkania i cztery dokumenty osobiste, może więc utrzymywać kontakt z wieloma członkami ruchu oporu. Pewnego dnia wpada krawiec Skowronek. Podczas przesłuchania zaczyna sypać. Potem udaje mu się uciec. Dociera do partyzantów i próbuje ich przekonać, że podwójnym agentem jest Kloss. Ruch oporu skazuje agenta J - 23 na śmierć "w imieniu Rzeczypospolitej". Tymczasem Podlasiński znika. Hans Kloss nie może go zastać w żadnym z umówionych miejsc. A partyzanci przygotowują zasadzkę. 19:25 TWARZE SOLIDARNOŚCI - KONRAD GAJEWSKI, MARIAN STAWICKI Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego: NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda, czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Tczew, strajk 1 lipca, Fabryka Przekładni Samochodowych Polmo. 19:40 PRASA DONOSI - ODC. 4 Felieton, 5 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska "Prasa donosi" to cykl krótkich programów filmowych. Ich celem jest przedstawienie II Rzeczpospolitej z perspektywy codziennej prasy, która ukazywała się w Polsce, w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Tematem odcinka są przestępstwa kryminalne w międzywojniu. Gazeta Łódzka, Kurjer, Echo, Kurjer Llwowski: Żelaznym łomem zabił kolegę, który mu odbił dziewczynę. Niewidomy otruł własna żonę. Tragiczne losy kobiety, która poślubiła kalekę. Dosypał arszeniku do herbaty. Porwał dziecko, bo żona chciała z nim się rozwieść. 16 l - atka zabiła nożem 83 - letnią kobietę! Historie kryminalne w codziennych gazetach, sposób relacjonowania - podawanie pełnych nazwisk, adresów ofiar i sprawców, szczegółowe opisywanie przebiegu zbrodni. Komentarz historyka - dlaczego przedwojenne gazety tak szczegółowo opisywały historie kryminalne? Czy był to sposób na przyciągnięcie czytelnika? Skąd popyt na sensację? Jak przed wojną były chronione dane osobowe? 22:00 SPÓR O HISTORIĘ - POLSKIE ZWYCIĘSTWA: WOJNY ROZBICIA DZIELNICOWEGO Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Kiedy Bolesław Krzywousty przed śmiercią, w roku 1138, ogłaszał swój testament, nie myślał zapewne, że przyczyni się on do rozbicia państwa na niemal dwa wieki. Synowie Krzywoustego dość szybko zapomnieli o ostatniej, politycznej woli ojca. Rozpoczęła się walka o władzę. Seniorat i pryncypat nie gwarantował pokojowych rządów w Polsce. Po śmierci Leszka Białego - zamordowanego podczas zjazdu w Gąsawie w 1227 roku - zasada pryncypatu zanikła. Pogłębiło to konflikty wewnątrz kraju. Udzielni książęta walczyli ze sobą. A rozbita na dzielnice Polska musiała walczyć z zagrożeniem zewnętrznym. Stałe zagrożenie ze strony Prus i Jaćwingów oraz Rusi, wreszcie najazd mongolski i klęska pod Legnicą w 1241 roku pokazały, że tylko silne, zjednoczone państwo może skutecznie się bronić. Tematy do dyskusji: Jak Krzywousty podzielił państwo pomiędzy swoich synów? W jakim stanie zostawił państwo? Realizacja testamentu i walki między książętami. Główne konflikty, najważniejsze starcia zbrojne (bitwy). Walki pomiędzy książętami dzielnicowymi, bitwa nad bagnami Pilicy, oblężenie Poznania, bitwa nad Mozgawą i inne. Konflikty z wrogami zewnętrznymi rozbitej Polski: Prusowie i Jaćwingowie, Ruś, Brandeburgia i Cesarstwo Niemieckie. Wojna o księstwo Halickie, zwycięstwo Polski. Najazdy mongolskie 1241 (liczne bitwy, najważniejsza pod Legnicą), 1331 Bitwa pod Płowcami z Krzyżakami. Ważne: w tym samym czasie idący na pomoc Krzyżakom Jan Luksemburski nie zdołał zdobyć Niemczy, bronionej przez księcia świdnickiego Bolka II. Goście - prof. Jerzy Grabowski - Archiwum Główne Akt Dawnych, prof. Marek Kazimierz Barański. 22:40 WINDSOR. NAJWIĘKSZA MIŁOŚĆ ELŻBIETY II - LATA 1992 - 2016: TRAGEDIA I TRIUMF. ODC. 1/4 (ODC. 1/4) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Paul Nelson Scenariusz: Paul Nelson Seria opowiada o historii zamku Windsor, w którym mury zamku i wieżyczki wciąż strzegą najgłębszych tajemnic rodziny królewskiej. Zamek w Windsorze jest czymś więcej niż tylko zamkiem i domostwem: od prawie 1000 lat jest sceną, na której występowały niektóre z największych nazwisk w historii Wielkiej Brytanii, gdzie planowały i realizowały swoje najbardziej kontrowersyjne posunięcia. Windsor, największy i najdłużej zamieszkiwany zamek na świecie, był świadkiem niezliczonych królewskich narodzin, zgonów i zaślubin, a także wytrzymał liczne oblężenia i bitwy. Dzięki porywającym rekonstrukcjom, szczerym wywiadom i nowym materiałom archiwalnym, seria ujawnia prawdę o najsłynniejszej brytyjskiej rodzinie. 23:40 KOŁO HISTORII - OKRUCHY ŚMIERCI I ŻYCIA Reportaż, 45 min, Polska, 2014 Scenariusz: Dariusz Zawrotny I wojna światowa oczami 14 - letniej Anny Kuklik z Dębińska, 12 - letniej Elfriede Kuhry z Piły i innych osób cywilnych, z mocnym uwzględnieniem prywatnych zapisów żołnierzy. 01:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - JAŚLISK WIZERUNEK NOWY Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Po latach funkcjonowania naszego programu, w całym kraju rozrosła się sieć naszych przyjaciół. To miejsca, które żartobliwie określamy naszymi oddziałami terenowymi. Do takich miejsc należy prywatne Muzeum Pól Bitewnych Podkarpacia w Krośnie. To jednostka niezwykła, gdzie pracownicy nie tylko odkurzają gabloty, ale i poszukują w terenie, gromadzą relacje i budują pewną środowiskową świadomość historyczną. Dziś przywiodła nas tu bardzo szczególna sprawa. W niedalekich Jaśliskach powstaje nowa placówka, Muzeum Regionalne - Kuźnia Tradycji, w której tworzenie zaangażowała się także ekipa z Krosna. 01:45 SENSACJE XX WIEKU - ROMAN CZERNIAWSKI. TAJNA GRA Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2001 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Wojciech Pacyna Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Historia polskiego agenta kpt. Romana Czerniawskiego do dzisiaj pozostaje tajemnicą archiwów. Działając jako agent Abwhery, wprowadzał Niemców w błąd i przyczynił się do zwycięstwa wojsk alianckich w Normandii w 1944 roku. 02:45 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - KWATERY HITLERA Magazyn, 23 min, Polska, 1990 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki, Wojciech Nalazek Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W tym wydaniu magazynu: kwatery Hitlera, Afrika Korps i bombowiec Gumman Avenger.