TVP Kultura                         Poniedziałek, 19.07.2021


Zmiany z dnia 21.07.2021
w stosunku do raportu z dnia 30.06.2021

(dodano pozycję programową)
08:25 CO DALEJ? - CZY PRZEGRAMY WALKĘ Z NATURĄ?

Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2021
Scenariusz: Paweł Krzemiński
Wykonawcy: Mateusz Bosak (prowadzący)

Delta, ten wyraz straszy i wzmaga poczucie niepewności. I tak ogromne po długich miesiącach pandemii. Czy za jego 
sprawą czeka nas kolejna fala Covid - 19? A przecież tuż za nim czai się już Lambda i nie wiadomo ile kolejnych mutacji. 
W programie "Co dalej?" nie chcemy straszyć, ale będziemy się zastanawiać, czy ludzkość jest w stanie zapanować nad 
naturą? Naturą, która potrafi o sobie przypomnieć w swojej najmniejszej cząstce, jaką jest wirus?
Nasza reakcja na pojawienie się tej małej istoty zatrzymała życie społeczne na wiele miesięcy i wywołała zamieszanie 
w relacjach ludzkich. A człowiek - ta dumna istota, wierząca w swoją wielką siłę - musiał odrzucić pychę i na nowo odkryć 
pokorę oraz świadomość, że wobec świata nie jest wcale wielki. Czy to poczucie zależności od natury jest nowym 
doświadczeniem dla współczesnego człowieka? Czy zmienia kierunek naszego myślenia o samych sobie? A może to jest 
po prostu powrót do korzeni? Wszak człowiek od zarania dziejów był od niej zależny. Poskramiając ogień i dokonując 
kolejnych wynalazków, nieco się uniezależnił, ale tylko nieco. 
Niezależnie od tego, czy wirus SARS COV 2 był samoistnym dziełem natury, czy człowiek nieco mu pomógł w apogeum 
pandemii i lockdownu, zatęskniliśmy za przyrodą, bo to ona jawiła się jako ta przestrzeń bezpieczna w przeciwieństwie do 
terenów zurbanizowanych, gęsto zaludnionych, gdzie łatwo było o zakażenie. Czy więc natura jest naszym wrogiem, 
czy przyjacielem? Czy jesteśmy w stanie żyć z nią w harmonii?
Historia uczy nas, że koncepcja ludzkości żyjącej w równowadze i harmonii z naturą to mit. Jesteśmy gatunkiem inwazyjnym, 
dlatego zawsze trudno nam będzie znaleźć tę równowagę. Tylko w wyniku rozwoju naszej populacji doprowadziliśmy do 
wymarcia tysięcy gatunków, a zniknięcie każdego kolejnego zbliża nas do końca ludzkiej cywilizacji. Gdyby nie nasz 
dynamiczny rozwój, część chorób i wirusów pozostałaby w świecie zwierząt, a teraz przechodzą one na człowieka. Nasza 
ekspansja zniszczyła zatem nasze naturalne instynkty, które nie chronią nas już przed dewastacją natury. A ta reaguje na 
nasze działania, bo chce odzyskać kontrolę. Dlatego jeśli chcemy mieć jakiekolwiek szanse na przetrwanie najbliższej
przyszłości, musimy bardziej niż kiedykolwiek korzystać z naszej wiedzy naukowej w sposób odpowiedzialny. 



(dodano pozycję programową)
13:15 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - ANNA BILIŃSKA

Magazyn, 5 min, Polska, 2020
Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska
Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks
Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk
Wykonawcy: Renata Higersberger

Anna Bilińska - Bohdanowicz urodziła się w 1854 roku w Złotopolu. Była pierwszą polską artystką, która zdobyła akademickie 
wykształcenie, i której dzieła pokazywano na najważniejszych wystawach i salonach sztuki w XIX wieku. Nagrodzono ją złotym
medalem na Salonie 1887 roku i srebrnym na Wystawie Światowej w Paryżu w roku 1889. Bilińska malowała martwe natury, 
pejzaże, ale przede wszystkim była cenioną i znaną portrecistką. Większość jej prac pozostała w prywatnych, zagranicznych 
kolekcjach. Jedną z nielicznych znajdujących się w polskich zbiorach jest akademicki portret czarnoskórej modelki, który powstał 
na zajęciach na paryskiej Akademii Julian. Obraz trafił do zbiorów znanego polskiego kolekcjonera Dominika Jeżewskiego, 
który w 1933 roku zdecydował się najpierw na oddanie go w depozyt, a potem na sprzedanie obrazu warszawskiemu Muzeum 
Narodowemu. Płótno zaginęło jednak na długie lata podczas II Wojny Światowej. Dopiero osiem lat temu obraz trafił ponownie 
do polskich zbiorów. Opowie o nim Renata Higersberger.