TVP Kultura Środa, 21.07.2021 09:10 ŻYCIE JAKO ŚMIERTELNA CHOROBA PRZENOSZONA DROGĄ PŁCIOWĄ Dramat psychologiczny, 97 min, Polska 2000 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Zanussi Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Zbigniew Zapasiewicz, Krystyna Janda, Tadeusz Bradecki, Monika Krzywkowska, Paweł Okraska, Aleksander Fabisiak, Szymon Bobrowski, Jerzy Radziwiłowicz, Teresa Marczewska i inni Filmem tym Krzysztof Zanussi powrócił do tematów poruszanych już w początkach swojej twórczości ("Śmierć prowincjała", "Spirala"), ale także do wielkiej formy twórczej, co potwierdziły liczne nagrody przyznane jego dziełu, m.in.: Złote Lwy Gdańskie, nagroda za najlepszą rolę męską dla Zbigniewa Zapasiewicza i nagroda dziennikarzy na FPFFw Gdyni w 2000 r. , Grand Prix na MFF w Moskwie oraz 6 nagród Orła - Polskiej Nagrody Filmowej w najważniejszych kategoriach. Na szczególne uznanie zasługuje kreacja grającego główną rolę Zbigniewa Zapasiewicza, która na trwałe wpisze się do kronik polskiego kina. Tytuł zaczerpnięty z napisu na warszawskim murze wskazuje na sposób prowadzenia wywodu oparty na ironii i paradoksach, co nie umniejsza powagi tematu. Zanussi uświadamia bowiem widzom prawdę, o której na co dzień nie chcemy pamiętać: że życie od chwili powstania to nieustanny marsz ku śmierci, który czasami gwałtownie przyśpiesza swój rytm. I nawet lekarz z wieloletnią praktyką onkologiczną, obeznany z umieraniem innych, nie od razu jest przygotowany duchowo na przyjęcie własnej śmierci. "Życie..." otwiera sekwencja filmu w filmie rozgrywająca się w średniowieczu. Schwytany na gorącym uczynku koniokrad zostaje skazany na stryczek. Przybyły do wioski zakonnik na osiołku, Bernard z Clairvaux, założyciel zakonu cystersów, prosi, by tymczasowo odstąpiono od wykonania wyroku. Chce zabrać skazańca do klasztoru i przygotować do nieuniknionej egzekucji. Cała scena rozgrywa się na planie, gdzie nad zdrowiem ekipy filmowej czuwa lekarz Tomasz Berg. Od zakonnika - konsultanta filmu Tomasz chce się dowiedzieć, jakie słowa Bernarda pozwoliły złodziejowi pokornie przystać na śmierć. Pyta nie tylko z ciekawości. Ten około 60 - letni racjonalista i cynik podejrzewa, że sam jest śmiertelnie chory. Badania potwierdzają jego przypuszczenia. Tomasz, który potrafił korzystać z uroków życia, teraz desperacko próbuje się bronić przed wyrokiem. Prosi zamożną byłą żonę Annę, która po rozwodzie kupiła mu mieszkanie i samochód, by teraz sfinansowała jego operację w Paryżu. Kobieta, związana z dużo młodszym, nowym partnerem, Karolem, bez wahania na to przystaje. Ale na ratunek jest już za późno. Pozostaje czekanie na śmierć i z góry przegrana walka z narastającym cierpieniem. Berg nie chce jednak umierać bez sensu. W ostatnich tygodniach, jakie mu zostały, szuka wyjaśnienia, rady kogoś, kto pomógłby mu pojąć i zaakceptować sam fakt przemijania, odnaleźć harmonię między życiem i śmiercią, której nie potrafił odnaleźć jako lekarz i naukowiec. 11:00 DOKTOR EWA - ODC. 2/9 - CENA LEKCJI Serial obyczajowy, 44 min, 9 odc. , TVP 1970 Scenariusz: Wilhelmina Skulska, Jan Laskowski Reżyseria: Henryk Kluba Zdjęcia: Wiesław Zdort Aktorzy: Ewa Wiśniewska, Jolanta Lothe, Ewa Berger - Jankowska, Joanna Jędryka, Franciszek Pieczka, Katarzyna Łaniewska, Bogdan Baer, Edmund Fetting, Janusz Kłosiński, Ryszard Pietruski, Bogusław Sochnacki, Igor Śmiałowski, Zygmunt Zintel i inni Doktor Ewa, jadąc sanitarką do chorego, jest świadkiem wypadku na szosie. Udziela pomocy rannemu, decyduje się nawet na bezpośrednie przetoczenie własnej krwi, ratując w ten sposób życie poszkodowanego. Pamięta jednak o chorym, do którego jechała i kieruje do niego telefonicznie drugą karetkę. Niestety, pacjent umiera. Sprawą zajmuje się prokurator: musi rozstrzygnąć, czy doktor Ewa podjęła właściwą decyzję na szosie. 11:55 DOKTOR EWA - ODC. 3/9 - PRAWO DO ŻYCIA Serial obyczajowy, 42 min, 9 odc. , TVP 1971 Scenariusz: Wilhelmina Skulska, Jan Laskowski Reżyseria: Henryk Kluba Zdjęcia: Wiesław Zdort Aktorzy: Ewa Wiśniewska, Jolanta Lothe, Ewa Berger - Jankowska, Joanna Jędryka, Franciszek Pieczka, Katarzyna Łaniewska, Bogdan Baer, Edmund Fetting, Janusz Kłosiński, Ryszard Pietruski i inni Mieszkanka wsi, znana artystka ludowa, nie może wykonywać swej pracy w związku z zaawansowaną chorobą gośćcową. Doktor Ewa długo namawia ją, by zdecydowała się na operację, która przywróci jej pełną władzę w rękach. 12:50 ROMEK I ANKA Film dla młodzieży, 25 min, Polska, 1964 Reżyseria: Wojciech Fiwek Scenariusz: Wojciech Fiwek Muzyka: Henryk Jabłoński Film dla młodzieży, który opowiada o szkolnej przyjaźni uczniów jednej klasy. Jego akcja toczy się w Polsce (PRL), na początku lat 60. XX wieku. Film odznaczony srebrnym medalem, na festiwalu w Teheranie (MFF dla Dzieci). 13:30 BILET NA KSIĘŻYC (TICKET TO THE MOON) Film dokumentalny, 67 min, Niemcy/Czechy, 2019 Reżyseria: Veronika Janatkova Pół wieku temu, w czasach zimnej wojny i wyścigu zbrojeń, wydawało się, że jedyną drogą ucieczki ze świata podzielonego żelazną kurtyną był lot w kosmos. Kiedy linie lotnicze Pan American otworzyły listę oczekujących na pierwszy komercyjny lot na Księżyc, zapisały się na nią tysiące ludzi - i z Zachodu, i ze Wschodu. Był wśród nich dziadek autorki filmu, niedoszły podróżnik do krainy apolitycznej utopii, i główny bohater tej ciepłej, czeskiej ballady o niespełnionych księżycowych marzeniach. 14:50 SAMBA (SAMBA) Komediodramat, 113 min, Francja, 2014 Reżyseria: Olivier Nakache, Eric Toledano Scenariusz: Olivier Nakache, Eric Toledano Aktorzy: Omar Sy, Charlotte Gainsbourg, Tahar Rahim, Izia Higelin "Sambę" nakręcił duet Eric Toledano i Olivier Nakache, który trzy lata wcześniej podbił filmowy świat komediodramatem "Nietykalni", okrzykniętym przez krytykę arcydziełem. Głównego bohatera zagrał wówczas czarnoskóry Omar Sy, który za znakomitą rolę chłopaka z kryminalną przeszłością, opiekującego się niepełnosprawnym milionerem, otrzymał prestiżową francuską nagrodę Cezara, w kategorii najlepszy aktor. Omar Sy odtwarza głównego bohatera również w "Sambie". Tym razem wcielił się w tytułowego nielegalnego imigranta z Senegalu, który zyskuje sympatię i pomoc francuskiej wolontariuszki, próbującej za wszelką cenę uchronić go przed deportacją. Choć pochodzą z różnych światów połączy ich wyjątkowa przyjaźń, którą jednak każda ze stron postrzega zupełnie inaczej. Samba przyjechał do Francji przed 10 laty. Chcąc się utrzymać, musiał podejmować różne dorywcze roboty. Teraz zmywa naczynia w restauracyjnej kuchni i cały czas marzy o uregulowaniu swojego statusu. Jest sumienny i pracowity, nie wchodzi w konflikt z prawem. Ma duże szanse na zdobycie pozwolenia na stały pobyt i pracę. Sen o stabilizacji pryska, gdy wskutek fatalnego zbiegu okoliczności zostaje zatrzymany i trafia do aresztu na paryskim lotnisku, skąd czeka go deportacja. Jedną z wolontariuszek odwiedzających Sambę w ośrodku jest Alice, która po latach pracy na kierowniczych stanowiskach w korporacji, czuła się wypalona. Przeszła załamanie nerwowe i teraz znajduje swój prawdziwy cel w życiu, pomagając innym. Zaprzyjaźnia się z Sambą i wspiera go z całych sił, mimo ostrzeżeń innej wolontariuszki, doświadczonej Manu, która radzi jej, by nie angażowała się w sprawy podopiecznych. Alice nie chce jednak słuchać, podąża za głosem serca. Uznaje, że jedynym wyjściem z trudnej sytuacji jest ślub z Sambą. 16:55 LEPIEJ BYĆ PIĘKNĄ I BOGATĄ (LEPIEJ BYĆ PIĘKNĄ I BOGATĄ) Komedia obyczajowa, 94 min, Polska/Niemcy/Ukraina/Francja 1993 Scenariusz i reżyseria: Filip Bajon Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Adrianna Biedrzyńska, Daniel Olbrychski, Marek Kondrat, Anna Prucnal, Ryszard Pietruski, Aleksander Bielawski, Dorota Pomykała, Maria Chwalibóg, Cezary Pazura, Eugeniusz Priwieziencew, Bronisław Pawlik, Barbara Brylska i inni Kiedy na przełomie lat 80. i 90. zmieniła się całkowicie polska rzeczywistość, musiał zmienić się i polski film. Język politycznych aluzji, martyrologia i tematyka rozrachunkowa nie pasowały do nowych realiów. Wielu uznanych reżyserów musiało na nowo szukać porozumienia z widzem, nie zawsze z sukcesem. W wypadku Filipa Bajona dopiero "Lepiej być piękną i bogatą" jest utworem, w którym w pełni odbija się duch nowych, kapitalistyczno - demokratycznych czasów. Poprzednia, zrealizowana po 1989 roku komedia pt. "Sauna", tematycznie wyraźnie nawiązywała do epoki PRL - u, dość nieśmiało dotykając problemów teraźniejszości. Za inspirację dla "Lepiej być piękną i bogatą" posłużyła autentyczna opowieść biznesmenki, którą autor "Wahadełka" spotkał podczas rejsu na Bornholm. Już przy pisaniu scenariusza nie było wątpliwości, kto zagra najważniejszą postać. "Rolę Doroty pisałem od początku dla Biedrzyńskiej" - powie w jednym z późniejszych wywiadów reżyser. Intuicja nie myliła doświadczonego twórcy. Adrianna Biedrzyńska zebrała doskonałe recenzje, pozostawiając w cieniu takie aktorskie asy jak Daniel Olbrychski czy Marek Kondrat. "Lepiej być piękną i bogatą" jest filmem nieodparcie zabawnym, ale i niepozbawionym poważniejszej refleksji. Dowcip sytuacyjny i słowny częściej wywołuje tu uśmiech niż salwy beztroskiego śmiechu. Romansowo - biznesowe perypetie bohaterki zawierają bowiem wiele dość gorzkiej prawdy o sposobach robienia pieniędzy we współczesnej Polsce. Bajonowi udało się zgrabnie połączyć współczesną wersję bajki o Kopciuszku z satyrą na wynaturzenia rodzimego kapitalizmu. W łódzkiej przędzalni trwa strajk. Wśród protestujących wyróżnia się niejaka Dorota Waltz, wnuczka założyciela i właściciela fabryki. Wkrótce przyjeżdża z Francji mecenas, który na mocytestamentu czyni Dorotę wyłączną właścicielką przedsiębiorstwa i przylegających doń gruntów. Niepozorna tkaczka w ciągu jednego dnia przebywa drogę "z nędzy do pieniędzy". A że tupetu i sprytu jej nie brak, szybko odnajduje się w roli kobiety interesu. Postanawia za wszelką cenę uratować zakład przed bankructwem. Pomaga jej w tym mecenas, lecz niezupełnie bezinteresownie. Pragnie bowiem przejąć majątek dziewczyny i połączyć go z firmą odzieżową swej żony we Francji. Jednak rezolutną Dorotę nie tak łatwo przechytrzyć. 18:45 SERIALOWA NOSTALGIA - STO MINUT WAKACJI - ODC. 4 Serial przygodowy dla młodych widzów, 24 min, Polska/Niemcy 1999 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Maleszka Zdjęcia: Jacek Januszyk Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Jolanta Fraszyńska, Andrzej Zieliński, Kamila Natkaniec, Piotr Budzowski Piotrkowi udaje się zdobyć sympatię i zaufanie obu mieszkanek chaty. Tymczasem zjawia się tam Jaś, wnuk właścicielki chaty, który jest przekonany, że jego zaginiona babcia wróci, jeżeli w czasie pełni księżyca zaśpiewa się starą pieśń i wypije mleko niezwykłej, kosmicznej krowy. W czasie tej ceremonii Danuta przypadkowo znajduje ukrytą w czapce Piotrka kamerę. Czuje się oszukana i postanawia opuścić wyspę. 19:15 SERIALOWA NOSTALGIA - STO MINUT WAKACJI - ODC. 5 Serial przygodowy dla młodych widzów, 24 min, Polska/Niemcy 1999 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Maleszka Zdjęcia: Jacek Januszyk Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Jolanta Fraszyńska, Andrzej Zieliński, Kamila Natkaniec, Piotr Budzowski Wenus niszczy wszystkie kasety z nakręconym filmem. Reporter jest załamany. Postanawia jednak iść wraz z synem do pani Danuty i przeprosić ją za zepsute wakacje. Początkowo aktorka jest zdenerwowana i rozżalona, w końcu jednak ulega słowom zdesperowanych nieszczęśników i daje się przeprosić. Co więcej, zgadza się nawet odtworzyć wcześniejsze wydarzenia, aby reporter mógł je ponownie nagrać. Tymczasem Wenus sprawia prawdziwy cud. 19:40 MUZEUM POLSKIEJ PIOSENKI - /9/ - "MR LENNON" - UNIVERSE Felieton, 8 min, Polska, 2013 Reżyseria: Elżbieta Skrętkowska, Tomasz Knittel Scenariusz: Tomasz Knittel Zdjęcia: Kamil Hasiuk, Adam Kowalczyk Wykonawcy: Henryk Czich, Mirosław Breguła, Mirosław Breguła, Universe W programie historia piosenki "Mr Lennon". 20:00 MISTRZ I MAŁGORZATA - ODC. 5 (MASTIER I MARGARITA) Serial telewizyjny, groteska, 45 min, Rosja 2005 Scenariusz i reżyseria: Władimir Bortko Aktorzy: Oleg Basiłaszwili, Kirił Lawrow, Siergiej Biezrykow, Władysław Załkin, Aleksandr Abdułow, Oleg Sorokin, Stanisław Sokołow Małgorzata widzi co się dzieje z ukochanym. Namawia go do wyjazdu na południe. Mistrz wpada jednak w depresję. Wrzuca do ognia powieść, która przyniosła mu tyle cierpień. Małgorzacie udaje się wyciągnąć z kominka część rękopisu. Obiecuje, że powie mężowi o ich związku i następnego dnia razem wyjadą. Niestety, mistrz zostaje zabrany do szpitala dla obłąkanych. W teatrze, w komisji widowisk działają nieczyste siły. NKWD nie potrafi sobie poradzić ze znalezieniem sprawcy skandalicznych wydarzeń. 21:05 W TRZY MIESIĄCE DOOKOŁA ŚWIATA - PODRÓŻ NA STO STÓP (HUNDRED - FOOT JOURNEY, THE) Film komediowy, obyczajowy, 117 min, USA/Indie/ Zjednoczone Emiraty Arabskie 2014 Reżyseria: Lasse Hallstrom Scenariusz: Steven Knight Aktorzy: Helen Mirren, Om Puri, Manish Dayal, Charlotte Le Bon, Amit Shah, Dillon Mitra Nominacja do nagrody Złoty Glob dla Helen Miren za rolę Mallory. Rodzina Kadamów o wielkich tradycjach kulinarnych opuszcza ze względów politycznych rodzinne Indie i jedzie do Francji. Zupełnie przypadkowo trafiają do niewielkiej miejscowości na południu kraju, gdzie postanawiają się osiedlić. Otwierają swój lokal akurat na przeciwko słynnej restauracji Madame Mallory, oznaczonej prestiżową gwiazdką w Przewodniku Michelin. Miejscowi - i nie tylko - znają to miejsce doskonale. Doceniając wyborną kuchnię Madame, licznie odwiedzają jej lokal. Nowa restauracja pod drugiej stronie ulicy, prowadzona przez emigrantów z Bombaju, spędza sen z powiek pani Mallory, która nie chce tu żadnej konkurencji, a już na pewno prymitywnej jej zdaniem kuchni indyjskiej, która zupełnie nie pasuje do jej wykwintnych potraw. Mocno przeszkadza jej rodzina Kadamów ze swoim kiepskim biznesem, zwłaszcza że do tej pory ona rządziła tu niepodzielnie. Ale pobudzające zmysły wspaniałe zapachy dochodzące z kuchni Kadamów i roznoszące się nad całą okolicą, zaczynają przyciągać coraz więcej klientów. Czy ostatecznie uwodzicielskie smaki orientalnej kuchni zawładną też podniebieniem wybrednej i dumnej Madame Mallory? 23:15 PORTRETY - CUNNINGHAM. CHOREOGRAF WSPÓŁCZESNOŚCI (CUNNINGHAM) Film dokumentalny, 88 min, Niemcy/Szwajcaria/Francja, 2019 Reżyseria: Alla Kovgan Scenariusz: Alla Kovgan Merce Cunningham to ikona naszych czasów. Legendarny amerykański tancerz i jeden z największych choreografów XX wieku, okrzyknięty w 2000 roku przez The Guardian największym żyjącym choreografem na świecie, był rewolucjonistą i wizjonerem na miarę Wacława Niżyńskiego. Cunningham jest uważany za rebelianta, który fundamentalnie odmienił zasady współczesnego tańca, uwolnił go od tradycyjnej zależności od muzyki i wniósł element przypadku i improwizacji. Na trwałe zmienił też relacje między muzyką, ruchem i rytmem. Przeniósł wielowymiarowość spektaklu tanecznego na inny poziom, wywierając ogromny wpływ na współczesnych twórców. Choć zmarł 10 lat temu, jego ślad widoczny jest do dziś. Tworzył sztukę, którą trudno jest opisać słowami, jak sam twierdził, "trzeba jej doświadczyć" - i o tym właśnie opowiada ten film. Obserwujemy rozwój artystyczny Cunninghama: od trudnych początków w Nowym Jorku w latach 40. XX wieku, poprzez współpracę z kompozytorem Johnem Cage’em i trasy koncertowe z jego udziałem, aż po szczyt jego kariery jako choreografa. Fragmenty pokazywanych w 3D spektakli Cunninghama i jego choreografii zrealizowanych z Cunningham Company przeplatane są materiałami archiwalnymi oraz wywiadami z artystą. Obserwujemy ewolucję artystyczną Cunninghama w ciągu trzech dekad, a dzięki technice 3D zanurzamy się w precyzyjnych rytmach i dynamicznych ruchach artysty. Podróżujemy przez życie, sztukę i filozofię legendy awangardy na miarę Roberta Rauschenberga, Briana Eno, Jaspera Johnsona czy wieloletniego życiowego partnera Cunninghama Johna Cage’a. "Nie opisuję swojej sztuki. Po prostu ją robię" - twierdził Cunningham. Ten film pokazuje nam dokładnie, czego dokonał. 00:55 POWIDOKI - ARYSTOFANES SEJM KOBIET Dysk./wywiad/debata, 12 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Piotr Nowak (prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. W tym odcinku przedmiotem dyskusji jest "Sejm kobiet" Arystofanesa. Ta bezlitosna komedia zaczyna się od spisku kobiet. Kobiety spiskują przeciw dotychczasowej polityce. Dlaczego? Mają całe mnóstwo nowych pomysłów, chcą wyznaczać nowe cele i sposoby ich realizacji. Co to za pomysły, co to za cele? 01:25 LEKKIE OBYCZAJE - ZWARIOWAĆ ZE SZCZĘŚCIA (LA PAZZA GIOIA) Film komediowy, 111 min, Włochy 2016 Reżyseria: Paolo Virzi Scenariusz: Paolo Virzi, Francesca Archibugi Aktorzy: Valeria Bruni Tedeschi, Micaela Ramazzotti, Valentina Carnelutti, Tommaso Ragno, Bob Messini, Sergio Albelli Interesujące i pogodne spojrzenie na przyjaźń i wolność, film ukazuje cienką linię między szaleństwem a zdrowiem psychicznym. Beatrice i Donatella przebywają w znajdującym się w Toskanii ośrodku terapeutycznym dla kobiet z problemami psychicznymi. Tu się poznają i tu połączy je przyjaźń. Obie mają za sobą różne doświadczenia życiowe i bardzo różnią się między sobą. Pierwsza z nich lubi konfabulować, pozuje na milionerkę obracającą się w wyższych sferach. Donatella z kolei mało interesuje się światem zewnętrznym, woli skupić się na własnych sprawach i przeżyciach. Jest wrażliwa i krucha, skrywa mroczną tajemnicę z przeszłości. Te dwie pacjentki ośrodka terapeutycznego pewnego dnia uczestniczą w zajęciach edukacyjnych poza zakładem i korzystając z okazji, decydują się na ucieczkę. Tak zaczyna się pełna przygód podróż, która pozwoli im odkryć swoją przeszłość i zmienić swoje życie. Udaje im się odnaleźć szczęście i miłość. 03:25 SCENA KLASYCZNA - (27) FAIR PLAY QUARTET Koncert, 32 min, Polska, 2018 Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca) W tym odcinku Sceny Klasycznej wystąpi Fair Play Quartet. Jest to zespół działający na pograniczu muzyki rozrywkowej i klasycznej specjalizujący się w wykonywaniu muzyki pop na instrumentach smyczkowych. W repertuarze ma także wyjątkowe utwory muzyki klasycznej, np. Fugi Bacha czy Preludia Chopina. Artyści koncertują na całym świecie, m.in. w Niemczech, Chinach, Słowenii, Katarze czy na Litwie. Fair Play Quartet jest cenionym zespołem sesyjnym; nagrywa także muzykę do filmów i reklam. Na stałe współpracuje z TVP oraz z warszawskimi teatrami Studio Buffo, Rampa. W kwietniu 2014 roku kwartet odbył dwutygodniową trasę po Chinach, podczas której zagrał 6 koncertów dla ponad 7000 osób, w ultranowoczesnych salach koncertowych. Trasa okazała się ogromnym sukcesem i odbiła szerokim echem w chińskich i polskich mediach. W programie zespół wykona aranżacje utworów Michaela Jacksona, które ukazały się na ich najnowszej "Jackson on Strings". 04:10 KINO NOCNE - SAMOWOLKA Dramat, 61 min, Polska 1993 Reżyseria: Feliks Falk Scenariusz: Piotr Kokociński, Feliks Falk Zdjęcia: Krzysztof Tusiewicz Aktorzy: Robert Gonera, Krzysztof Zaleski, Aleksander Gawek, Mariusz Jakus, Paweł Iwanicki, Michał Żebrowski, Robert Latusek, Zbigniew Suszyński, Renata Dancewicz, Paweł Burczyk, Marcin Jędrzejewski, Tomasz Łysiak, Robert Więckiewicz, Krzysztof Szczygieł, Tadeusz Falana i inni Akcja "Samowolki" toczy się na początku lat dziewięćdziesiątych. Do jednostki wojskowej przyjeżdżają nowi poborowi. Starsi koledzy ostrzegają ich przed Tygrysem, byłym kryminalistą, faktycznym władcą kompanii, słynącym z bezwzględności i sadyzmu. Co gorsza, jest on w praktyce bezkarny, gdyż przełożeni, chociaż wiedzą o jego wybrykach, nie reagują. Już pierwsze dni służby wystawiają cierpliwość świeżo upieczonych "kotów" na ciężką próbę. Grupka starszych żołnierzy, czekających na przejście do rezerwy, bije, upokarza i demoluje dobytek poborowych. Ich okrucieństwu i złośliwości najodważniej próbuje przeciwstawić się niejaki Kowalski. Za brak pokory płaci zwielokrotnionymi szykanami i stratą szansy na przepustkę. Mimo to razem z kolegą potajemnie wymyka się z koszar na tzw. samowolkę, a konkretnie na spotkanie z dziewczynami. Jego postępek zostaje szybko odkryty. Kowalski i Michalak wpadają w ręce siepaczy Tygrysa, który tylko czekał na taką okazję. Niedługi, ale mocny film demaskujący kulisy życia w koszarach, a zwłaszcza patologiczne zjawisko tzw. fali. Feliks Falk ("Wodzirej", "Baryton", "Był jazz") jako drugi po Władysławie Pasikowskim odważył się pokazać prawdę o zasadniczej służbie wojskowej. Twórca "Krolla" potraktował ten wątek nieco drugoplanowo, gros uwagi poświęcając perypetiom głównego bohatera w świecie cywilnym. Falk natomiast całkowicie skupił się na koszmarze koszarowym. Znakomita realizacja i aktorstwo sprawiło, że "Samowolka" stała się filmem żywo dyskutowanym i poruszającym. Walory utworu dostrzegło też jury FPFF w Gdańsku w 1993 roku, nagradzając Złotymi Lwami Feliksa Falka (reżyseria), Ewę Smal (montaż) i Mariusza Jakusa (drugoplanowa rola męska).