TVP Kultura Niedziela, 25.07.2021 07:35 OPOLE NA BIS - 80 LAT POLSKIEGO RADIA CZ.2 Koncert, 29 min, Polska, 2005 Reżyseria: Bolesław Pawica Scenariusz: Maria Szabłowska, Dorota Szpetkowska, Tomasz Kordeusz, Paweł Sztompke Wykonawcy: Maryla Rodowicz, Zbigniew Kurtycz, Maciej Maleńczuk, Myslovitz, Edyta Górniak, Blue Cafe, Marcin Rozynek, Kora I Maanam Przypomnienie fragmentów koncertu z okazji jubileuszu 80-lecia Polskiego Radia, zarejestrowanego w amfiteatrze opolskim podczas tegorocznego, 42.KFPP w Opolu. 08:15 TAMTE LATA, TAMTE DNI - ALICJA MAJEWSKA Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuc - Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem do swojego kraju lat dziecinnych zabiera nas popularna piosenkarka, Alicja Majewska. 08:45 CHULIGAN LITERACKI Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2019 Wykonawcy: Mateusz Matyszkowicz (prowadzący) Mateusz Matyszkowicz z francuską filozof Chantal Delsol zastanowi się, jak być konserwatystą w postmodernistyczm świecie? Jak rozumieć przywiązanie do ponadczasowych wartości i jak o nie dbać? A także dlaczego francuscy intelektualiści z taka estymą patrzą na Wschód, w stronę Rosji i Władimira Putnia. 09:20 Z PRZYTUPEM - OBEREK Kameralne i studyjne (widowisko), 15 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Piotr Piszczatowski (prowadzący) Oberek był m.in. jedną z ulubionych form kompozycji Grażyny Bacewicz. Jako taniec nazywany jest również "obertasem". Zatańczą go dla nas Grzegorz Ajdacki i Natalia Ajdacka, a zagra Janusz Prusinowski Kompania. Cykl 10 odcinków poświęconych polskim tańcom tradycyjnym. Zobaczymy potańcówki, na których do tańca przygrywają muzykanci z różnych części Polski. Prowadzący program Piotr Piszczatowski oraz zaproszeni goście nauczą widzów podstawowych kroków tradycyjnych polskich tańców, takich jak kujawiak, śląski trojak, polka galopka z Suwalskiego, wielkopolski wiwat, kurpiowski powolniak, oberek, mazurek (w wersji z Radomskiego) oraz krakowiak i polka w lewo z Rzeszowskiego. 09:40 ANIMAMA - VANILLE (VANILLE / VANILLE, A CARIBBEAN TALE) Film animowany, 29 min, Francja, 2020 Reżyseria: Guillaume Lorin Scenariusz: Aurore Auguste, Antoine Lanciaux, Guillaume Lorin Wykonawcy: Marie - Eva Phaan, Maco Carole, Tricia Evy Film animowany o niezwykłej wakacyjnej przygodzie. Mała Vanille na zaproszenie ciotki przylatuje z Paryża na Gwadelupę - ojczyznę swojej zmarłej matki. Dziewczynka, pomimo pierwszych trudności w nawiązaniu kontaktów z dawno niewidzianą krewną, bez wahania ruszy jej na ratunek, gdy ta padnie ofiarą złośliwego duszka atakującego posiadaczki przepięknych włosów. 10:35 SERIALOWA NOSTALGIA - JANOSIK - ODC. 4/13 - PORWANIE Serial przygodowy, 43 min, Polska 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Janusz Bukowski, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Anna Dymna, Ludwik Benoit i inni Hrabiemu podoba się piękna góralka Maryna. Każe porwać dziewczynę Janosika i siłą sprowadzić na zamek. Zbójnicy przebrani za pasterzy owiec przedostają się do siedziby rozpustnego dziedzica. Janosik uwalnia swoją ukochaną. 12:10 WINNETOU - SKARB W SREBRNYM JEZIORZE (SCHATZ IM SILBERSEE, DER) Western, 102 min, Niemcy/Jugosławia/Włochy 1962 Reżyseria: Harald Reinl Scenariusz na podstawie powieści Karola Maya: Harald G. Petersson Aktorzy: Pierre Brice, Lex Barker, Goetz George, Herbert Lom, Marianne Hoppe, Jan Sid, Ralf Wolf, Mirko Boman i inni "Skarb w Srebrnym Jeziorze" był przez lata jedną z najbardziej znanych i najchętniej czytanych powieści Karola Maya, więc kino i tak stosunkowo późno sięgnęło po tę książkę. Wiele powieści niemieckiego autora doczekało się bowiem ekranizacji już w okresie kina niemego. Powstały wtedy filmy oparte na powieściach "arabskich" tego autora: "Szczątki raju", "U wielbicieli szatana" oraz "Karawana śmierci". Później dopiero w połowie lat 30. zrealizowano jeszcze "Przez pustynię", a już po wojnie "Karawanę niewolników". "Skarb w Srebrnym Jeziorze" należy do nurtu westernowego, tego, z którym Karol May najbardziej się kojarzy. Zdjęcia realizowano w malowniczych okolicach Jezior Pritvickich, w jugosłowiańskim jeszcze wtedy parku narodowym położonym na południowy wschód od Rijeki. Cornel, przywódca bandy rewolwerowców, zabija farmera Engela, żeby zdobyć mapę, która doprowadzi go do legendarnego Srebrnego Jeziora, gdzie na jednej z wysp ukryto indiański skarb. Gdy na miejsce zbrodni przybywają Winnetou i Old Shatterhand, postanawiają pomóc synowi zamordowanego, Fredowi, w odnalezieniu zbrodniarza. Okazuje się jednak, że Cornel zdobył na razie tylko połowę planu. Drugą posiada bowiem przyjaciel zamordowanego Engela, Patterson. Niestety, Patterson i jego córka Ellen wpadają w ręce Cornela. Fredowi i Old Shatterhandowi udaje się ich uwolnić i odzyskać część mapy zrabowaną wcześniej Engelowi. Mając teraz obie jej części, Patterson i Ellen w towarzystwie Winnetou i Old Shatterhanda wyruszają po skarb. Droga prowadzi przez terytorium Indian Utah, którzy sprowokowani przez Cornela atakują podróżników. Ellen ponownie zostaje schwytana przez Cornela, który za jej uwolnienie żąda teraz już obu części mapy. Żeby uniknąć kolejnego podstępu ze strony bezwzględnego bandyty, Fred uczy się mapy na pamięć i po jej zniszczeniu udaje się do Cornela, żeby doprowadzić go do skarbu. Ale jednocześnie reszta grupy, pod kierunkiem Old Shatterhanda, usiłuje dotrzeć tam wcześniej i zaskoczyć Cornela. Niestety, ponowne starcie z Indianami krzyżuje ich plany. Co gorsza, Cornel wcale nie zamierza dotrzymać swojej obietnicy. 14:05 MŁODA WIKTORIA (YOUNG VICTORIA, THE) Film biograficzny, 100 min, USA 2009 Reżyseria: Jean - Marc Vallee Scenariusz: Julian Fellowes Aktorzy: Emily Blunt, Mark Strong, Miranda Richardson, Rupert Friend, Paul Bettany Fabularyzowana opowieść o młodzieńczych latach i początkach panowania królowej Wiktorii oraz o jej małżeństwie z księciem Albertem. Julian Fellowes (Oscar za scenariusz do "Gosford Park"oraz Emmy za scenariusz do serialu "Downton Abbey"), jako autor scenariusza "Młodej Wiktorii" starał się wiernie odtworzyć historyczne fakty. Zatrudniono konsultanta historycznego Alastaira Bruce'a, z dadbałością o szczegóły wykonano również stroje z epoki, nad czym czuwała znana kostiumolog Sandy Powell, zdobywczyni trzech Oscarów ("Zakochany Szekspir", "Aviator" i właśnie "Młoda Wiktoria"). Zdjęcia były kręcone w różnych miejscach znanych z historii Anglii. Mimo wielkiego zaangażowania twórców filmu, nie obyło się jednak bez krytycznych uwag na temat wielu historycznych nieścisłości. Okres panowania królowej Wiktorii przypada na lata 1837 - 1901 i przeszedł do historii jako "epoka wiktoriańska". Gdy miała 8 miesięcy zmarł jej ojciec, gdy skończyła 11 lat, dokonał swych dni jej stryj król Jerzy IV, pozostawiając tron księciu Clarence, który został królem Wilhelmem IV. Nie miał on legalnego potomka, następczynią była więc Wiktoria. Młoda dziewczyna musiała stawić czoło matce oraz jej agresywnemu mężowi, Sir Johnowi Conroyowi, który chciał władzy dla siebie i żony, zmuszając Wiktorię do podpisania dokumentów, stwierdzających na czas jej niepełnoletności regencję matki. Miesiąc po jej 18. urodzinach król Wilhelm IV zmarł. Koronacja Wiktorii odbyła się w 1838 r. Została królową Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii. Od samego początku panowania była niezależna. Potrafiła odseparować się od matki oraz jej nieprzychylnego małżonka. Wierzyła, że teraz może zdobyć wszystko. W końcu sama zaproponowała małżeństwo księciu Albertowi. Po narodzinach ich pierwszego dziecka, ociepliły się relacje Wiktorii z jej matką. 16:00 ŚPIEWAJ TYLKO SERCEM - BERNARD ŁADYSZ Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Wąsikowska Bernard Ładysz. Borys Godunow, Skołuba, Zbigniew, Król Filip, Faust. Bas - baryton, naturszczyk, jedyny Polak, który śpiewał z Marią Callas. To słyszymy o nim najczęściej. 17:15 NIEDZIELA Z... DUBBINGIEM Dysk./wywiad/debata, 39 min, Polska, 2020 Scenariusz: Natalia Banaczek Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Dubbing to tworzenie ścieżki dialogowej filmu, serialu lub gry, polegające na zastąpieniu ścieżki oryginalnej wersją lokalną. Głosy podkładają często wyspecjalizowani aktorzy głosowi. Widzowie często nie zdają sobie sprawy, kto użycza głosu bohaterom filmów animowanych i na czym polega ich praca. Kolejny odcinek cyklicznego programu "Niedziela z..." poświęcony jest aktorkom i aktorom dubbingowym, którzy zdradzą tajniki swojej pracy. 18:10 NIEDZIELA Z... DUBBINGIEM - TWÓJ VINCENT (LOVING VINCENT) Film animowany, 90 min, Wielka Brytania/Polska, 2017 Reżyseria: Dorota Kobiela, Hugh Welchman Wykonawcy: Danuta Stenka, Jerzy Stuhr, Józef Pawłowski Aktorzy: Douglas Booth, Jerome Flynn, Robert Rulaczyk Bohaterowie obrazów Vincenta van Gogha przedstawiają historię życia oraz tajemniczej śmierci artysty. Jak zginął Vincent van Gogh? Zagadkę śmierci genialnego malarza, którego sztukę doceniono na długo po jego śmierci, chcą rozwiązać twórcy filmu "Twój Vincent" w reż. Doroty Kobieli. To pierwsza na świecie pełnometrażowa animacja malarska. Na ekranie ożyją najsłynniejsze obrazy van Gogha. Bohaterowie filmu to poza samym Vincentem van Goghiem Adeline Ravoux, Armand Roulin, dr Gachet i jego córka Margaret Gachet czy listonosz Roulin, czyli postaci, które uwiecznił na swoich płótnach. Twórcy filmu poszukują odpowiedzi na pytanie, czy van Gogh popełnił samobójstwo, czy też może został przez kogoś zamordowany. 20:00 TAKSÓWKARZ (TAXI DRIVER) Dramat, 109 min, USA 1976 Reżyseria: Martin Scorsese Scenariusz: Paul Schrader Zdjęcia: Michael Chapman Muzyka: Bernard Herrmann Występują: Robert De Niro, Cybill Shepherd, Jodie Foster, Peter Boyle, Leonard Harris, Harvey Keitel, Martin Scorsese, Steven Prince, Diahnne Abbot, Frank Adu, Gino Ardito i inni Złota Palma na festiwalu w Cannes w 1976 roku. Zdobywcę nagrody, jeszcze mało znanego wówczas Martina Scorsese, canneńscy krytycy zauważyli już dwa lata wcześniej. Bardzo wysoko ocenili prezentowany na pokazach towarzyszących festiwalowi jego film "Ulice nędzy". Główną rolę zagrał w nim wschodzący gwiazdor hollywoodzkiego kina, Robert De Niro, któremu również wróżono wielką karierę. Zanim zachwycił w "Taksówkarzu" w 1974 roku, stworzył oscarową kreację w "Ojcu chrzestnym II". "Taksówkarz" Martina Scorsese to swoista nowojorska kronika, pełna wnikliwych obserwacji obyczajowych, sytuacji i ludzi składających się na nocne życie miasta i tworzących jego specyficzny klimat. Film ukazuje stopniową degradację psychiczną tytułowego bohatera, egzystującego w świecie bez jakichkolwiek wartości, które mogłyby stać się jego życiową podporą. Samotny bohater decyduje się na własną rękę walczyć ze złem i naprawiać świat. Skupuje broń i zakłada w swoim mieszkaniu podręczny arsenał. Na przemoc i gwałt postanawia odpowiadać tym samym. Bohaterem jest były komandos, Travis Bickle (Robert De Niro), który wraca po demobilizacji z Wietnamu. Niezrównoważony psychicznie mężczyzna przyjmuje posadę taksówkarza na nocną zmianę. Pragnie uciec przed dręczącą go bezsennością wywołaną koszmarnymi wspomnieniami z wojny. Ale nocne życie Nowego Jorku tylko pogłębia frustracje i nienawiść bohatera do otaczającego go świata. Travis nie potrafi nawiązać przyjacielskich kontaktów z kolegami z pracy, nadal wiedzie żywot samotnika. Wolny czas spędza na oglądaniu filmów pornograficznych i pisaniu pamiętników. Pewnego dnia jego uwagę zwraca Betsy (Cybill Shepherd), która pracuje w biurze prowadzącym kampanię wyborczą. Udaje mu się z nią umówić na randkę. Szczera rozmowa podczas lunchu bardzo zbliża do siebie tak różne osoby. Ale już następne spotkanie kończy ich znajomość. Travis zabiera Betsy na seans pornograficzny, czym zraża do siebie dziewczynę, która ucieka przed nim. Rozterki sercowe pogłębiają frustracje bohatera. Skumulowaną w sobie nienawiść do świata wyładowuje zabijając złodzieja w supermarkecie. Travis poznaje nieletnią prostytutkę Iris (rola ta utorowała 14-letniej Jodie Foster drogę do wielkiej kariery), z którą już wcześniej się zetknął jako nocny taksówkarz. Próbuje nakłonić nastolatkę, która uciekła z domu, do powrotu do rodziców i kontynuowania nauki w szkole. Potem wraca do Iris jeszcze raz, by wymierzyć sprawiedliwość sutenerowi i innym ludziom odpowiedzialnym za jej tragedię. Jest przekonany, że został powołany do ważnej misji. Postanawia więc nie tylko oczyścić Nowy Jork z szumowin, ale planuje również zamach na kandydata na burmistrza. 22:35 KSIĘGARNIE NOWEGO JORKU (BOOKSELLERS) Film dokumentalny, 94 min, USA, 2019 Reżyseria: D. W. Young Filmowa uczta dla miłośników książek i Nowego Jorku. To zrealizowana z amerykańską lekkością opowieść o legendarnych księgarniach (ze Strandem na czele), antykwariatach, targach rzadkich książek, najbardziej zapalonych kolekcjonerach, szalonych aukcjach w Sotheby, prywatnych kolekcjach i bibliotekach skrytych w domach bogaczy owładniętych miłością do starodruków. Twórcy filmu fundują nam podróż od pokrytych kurzem magazynów przywodzących na myśl XIX - wieczne gabinety osobliwości po nowoczesne wnętrza wypełnione zbiorami wartymi miliony dolarów. Każdy z adeptów słowa pisanego opowiada o swojej pasji inaczej, ale wszyscy dostrzegają nadchodząca zmianę rynku, stopniowy zanik czytelnictwa, nośniki cyfrowe oraz globalne odejście od kultury druku na rzecz kultury obrazu. Opowiadane z gracją anegdoty mieszają się ze wspomnieniami z przeszłości, a książki inkrustowane złotem i diamentami lub oprawione ludzką skórą są omawiane z taką samą czułością, jak wydania powieści science fiction w miękkiej oprawie z lat 50. ubiegłego wieku. Energia i charyzma bohaterów, żywcem wyjętych z filmów Noah Baumbacha i Woody’ego Allena jest tak zaraźliwa i ujmująca, że chłoniemy z wypiekami na twarzy ich historie o kupionych okazyjnie Balzakach, Kodeksie Leicester Leonarda da Vinci (najdroższej książce w dziejach), zbiorach hip - hopowych zinów czy odrodzeniu niezależnych księgarni w Nowym Jorku. (opis: Against Gravity) 02:05 POLSKA SZKOŁA ANIMACJI - DOKTOR FAUST Film animowany, 9 min, Polska, 1968 Reżyseria: Jerzy Zitzman Scenariusz: Jolanta Hanisz, Andrzej Wydrzyński Muzyka: Marek Stachowski Krótki film animowany. Doktor Faustus kupuje od szatana cudowny eliksir i po odzyskaniu młodości wyrusza na poszukiwanie przygód. Historia Fausta i jego miłości do Małgorzaty potraktowana jest żartobliwie i przeniesiona do współczesności. (filmpolski.pl) 02:15 POLSKA SZKOŁA ANIMACJI - ROMEO I JULIA Film animowany, 9 min, Polska, 1969 Reżyseria: Jerzy Zitzman Scenariusz: Andrzej Wydrzyński Muzyka: Bogumił Pasternak Krótki film animowany. Satyryczna wersja historii miłości Romea i Julii. 02:25 POLSKA SZKOŁA ANIMACJI - PAN TRĄBA Film animowany, 8 min, Polska, 1960 Reżyseria: Jerzy Zitzman Scenariusz: Jerzy Afanasjew Muzyka: Krzysztof Penderecki Krótki film animowany. Rozbieżności między rzeczywistością małżeńską a tęsknotami głównego bohatera. 02:35 MOCNE KINO - GANGSTER (LAWLESS) Film sensacyjny, 111 min, USA 2012 Reżyseria: John Hillcoat Scenariusz: Nick Cave Aktorzy: Shia LaBoeuf, Tom Hardy, Mia Wasikowski, Jessica Chastain, Gary Oldman, Jason Clarke, Guy Pearce Główny wątek filmu skupia się na brutalnym konflikcie, w jaki wdają się trzej bracia, robiący lewe interesy w czasach prohibicji i wielkiego kryzysu. Akcja rozgrywa się w 1931 roku. Forrest Bondurant to legenda i bohater, który przeżył wojnę. Wraz ze swoimi braćmi Howardem i tchórzliwym Jackiem mieszka w stanie Wirginia, gdzie razem pędzą bimber i ze sprzedaży czerpią niemałe zyski. Ale do akcji wkraczają skorumpowane władze, prokurator Mason Wardell i zastępca Charles Rakes, którzy stawiają ultimatum lokalnemu gangowi bimbrowników. W zamian za przymknięcie oka na ich nielegalny biznes, żądają udziału w zyskach, w przeciwnym razie szybko rozprawią się z dobrze prosperującą, rodzinną "firmą". 04:55 SAMI YAFFA NA TROPIE DŹWIĘKÓW - ODC. 8 - AMERYKA, CZ. 2 (SAMI YAFFA - SOUND TRACKER - EP. 8) Film dokumentalny, 50 min, Finlandia, 2014 Reżyseria: Otso Tiainen Wykonawcy: Sami Yaffa Seria poświęcona muzyce świata. Gwiazda fińskiego rocka i miłośnik muzyki Sami Yaffa podróżuje po świecie i odkrywa muzykę różnych kultur - od Nowego Jorku, przez Serbię, Brazylię, Argentynę, Hiszpanię, Etiopię, Jamajkę, Turcję, po Senegal, Indie i Indonezję.