TVP Historia Wtorek, 27.07.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 27 LIPCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1906 - urodził się Jerzy Giedroyć; 1944 - podpisanie przez PKWN w Moskwie poufnego układu oddającego w ręce sowieckie przeszło połowę terytorium Polski ze Lwowem, Wilnem i Grodnem; 1952 - złoty medal Zatopka na Olimpiadzie w Helsinkach, 1972 zmarła Mieczysława Ćwiklińska; 07:20 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 15/18 - OBLĘŻENIE Serial przygodowy, 56 min, Polska 1967 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Halina Kossobudzka, Lucyna Suchecka, Jolanta Zykun, Jerzy Kaliszewski, Emil Karewicz, Stanisław Zaczyk, Janusz Bukowski Wycofujące się z terenów Polski oddziały niemieckie usiłują wywieźć urządzenia z fabryki rakiet. Hans Kloss kontaktuje się z robotnikami z fabryki, którzy organizują tam ruch oporu. Dla Klossa pracuje też zakochana w nim sekretarka, Greta Raschke. Niemcy orientują się, że nie zdołają wywieźć ciężkich maszyn, postanawiają więc je zniszczyć. Jednocześnie Greta dowiaduje się, że Kloss ją oszukiwał. Nic do niej nie czuje, przeciwnie, darzy sympatią polską robotnicę Agnieszkę. Panna Raschke denuncjuje agenta przed sturmbannf?hrerem Brunnerem. Fabryka zostaje otoczona przez oddziały niemieckie, a Brunner bierze Klossa na muszkę. 08:45 RYSZARD SZURKOWSKI - WYŚCIG PRZEZ ŻYCIE Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2021 Reżyseria: Zbigniew Rytel Scenariusz: Zbigniew Rytel Zdjęcia: Ładysław Lipkowski, Marian Kostra Muzyka: Joanna Fidos Dla każdej telewizji trudnym momentem jest sytuacja, kiedy odchodzi jakaś wybitna postać ze świata sportu i nagle okazuje się, że nie ma żadnego materiału, który sumowałby jej/jego osiągnięcia. Okazuje się też, że już nie uda się porozmawiać z bohaterem dawnych czasów. Może warto rozpocząć produkcję filmów biograficznych, opisujących wielkich sportowców z naszej przeszłości. One są cenne nie tylko w momencie śmierci bohatera, ale też są atrakcyjnym uzupełnieniem bieżącej oferty programowej. Pierwszym przykładem jest Ryszard Szurkowski. Jego sportowe osiągnięcia wystarczą, żeby zrobić 60 minutowy film z wykorzystaniem materiałów archiwalnych i wspomnień samego kolarza. 10:05 "SENSACJE XX WIEKU" - ENIGMA CZ. 1 (ENIGMA CZ. 1) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Krzysztof Czeczot, Mateusz Banasiuk, Grzegorz Małecki, Marcin Sztabiński, Marcin Czarnik, Marcin Kwaśny Największym polskim wkładem w zwycięstwo w II wojnie światowej było złamanie przez polskich kryptologów tajemnicy niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Szczodry dar polskiego wywiadu, przekazany aliantom w przededniu wybuchu wojny, dał im nadzieję w czasie klęsk wczesnego okresu wojny i umożliwił pierwsze zwycięstwa, prowadzące do wielkiego przełomu. Dzieło matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a także ich dowódców i towarzyszy broni z Biura Szyfrów, miało wiele wymiarów: historyczny (skracając o 2 - 3 lata koszmar wojny, a zdaniem niektórych historyków decydując o jej wyniku; humanitarny (ratując przed zagładą wiele milionów istnień ludzkich); naukowy (tworząc podwaliny współczesnej kryptologii, także w jej cywilnym wydaniu). Jednakże ten sukces został nam skradziony; tylko historycy wiedzą, że to Polacy złamali Enigmę. Prawdę o Enigmie ujawniono późno i w sposób deprecjonujący kluczowy wkład Polaków. Nawet, jeśli dzisiaj większość naukowców uznaje ich pionierską rolę, powszechna wiedza na ten temat nie jest kształtowana przez książki historyków, lecz produkty kultury masowej, prezentujące rolę polskich kryptologów w sposób zafałszowany. Czteroodcinkowe widowisko przedstawia, jak doszło do złamania szyfru Enigmy, przed którym skapitulowali brytyjscy i francuscy kryptolodzy, uznając, że jest to zadanie niemożliwe do wykonania. 10:55 TELEFON NA WICHROWYM WZGÓRZU (THE PHONE OF THE WIND: WHISPERS TO LOST FAMILIES) Film dokumentalny, 49 min, Szwajcaria, 2016 Reżyseria: Nippon Hoso Kyokai Na wzgórzu z widokiem na ocean stoi budka telefoniczna. Budka nosi nazwę Telefonu na Wichrowym Wzgórzu. Ale aparat nie jest podłączony do sieci. Ludzie przychodzą tu, by zadzwonić do swoich ukochanych, ofiar tsunami w roku 2011. Miasto Otsuchi w Japonii było jednym z tych, które w czasie trzęsienia ziemi i tsunami w roku 2011 ucierpiały najbardziej. W pół godziny żywioł obrócił spokojne nadmorskie miasto w ruinę. Zginęło osiemset sześćdziesiąt jeden osób. Czterystu dwudziestu jeden do tej pory nie odnaleziono. Liczba zaginionych była w Otsuchi szczególnie wysoka. Wiele osób, które straciły wówczas swoich bliskich, nadal nie może pogodzić się z tą stratą. Telefon na Wichrowym Wzgórzu jest sposobem na otwarcie ich serc i pogodzenie się z nią. Film to wzruszająca opowieść niosąca uniwersalne przesłanie o miłości, stracie i nadziei, która bez względu na to, jak jest ciężko, sprawia, że warto żyć. 12:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 28 KULISY DAWNYCH PODRÓŻY Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Dziś podróżowanie rowerem, samochodem czy samolotem jest tak powszechne, że nie wymaga większej uwagi. Dwieście czy trzysta lat temu, gdy ktoś wybierał się w liczącą kilkaset kilometrów podróż, musiała z tej wyprawy powstać książka ze wspomnieniami. Tym razem Radosław Kotarski przenosi się właśnie w dawne czasy, aby przekonać się, jak wyglądało przemieszczanie się naszych pradziadów. Zapraszamy w niezwykłą podróż w czasie. 12:35 WOJNA DOMOWA - ODC. 14/15 - NOWY NABYTEK Serial komediowy, 36 min, Polska 1965 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Maria Zientarowa, Jerzy Gruza Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Irena Kwiatkowska, Kazimierz Rudzki, Krzysztof Musiał, Elżbieta Góralczyk, Alina Janowska, Andrzej Szczepkowski, Jarema Stępowski, Anna Jaraczówna, Edward Dziewoński, Krystyna Borowicz, Danuta Wodyńska, Adam Mularczyk, Sylwester Przedwojewski, Maria Klejdysz Paweł znajduje w gazecie ogłoszenie, że z ważnych powodów rodzinnych ktoś oddaje za darmo pudla z rodowodem. Ojciec nie chce słyszeć o żadnym psie, ale Pawłowi i Anuli udaje się namówić panią Irenę, by odpowiedziała na ogłoszenie. Pan Lejko przywozi pudla Korka, który nie znosi jego 3 - letniego synka. Korek jest bardzo ładny, ale ciągle leje, zostaje więc przechrzczony na Lejka. Poza tym gryzie książki, kapcie, jest nie do wytrzymania. Teraz państwo Kamińscy dają ogłoszenie, ale nikt się nie zgłasza. Pani Irena i Anula odwożą więc psa poprzednim właścicielom i sprowadzają cykliniarzy. Tymczasem pani Lejko z gazetą w ręku zjawia się w mieszkaniu Kamińskich w przekonaniu, że chodzi o innego psa. Korek - Lejek nie gryzie już Jędrusia, pan Lejko cieszy się z jego powrotu. Najbardziej rozczarowany jest pan Jankowski, który uczył psa dobrych manier. 13:35 GALICJA. MIASTA I LUDZIE - ODC. 6 Reportaż, 24 min, Polska, 2019 Scenariusz: Natasza Ziółkowska - Kurczuk Cykl reportaży: "Galicja. Miasta i ludzie" jest niejako kontynuacją poprzedniej serii: "Lwów: miasto i ludzie Niepodległej". Cykl będzie skupiać się geograficznie na terytoriach, które określamy mianem Wschodniej Galicji (Podole i Pokucie), czyli na wschód i południe od Lwowa. W tym cyklu prześledzimy dzieje wybranych miast i regionów, historyczne i kulturotwórcze tradycje polskie, dążenia galicyjskich pokoleń Polaków do niepodległości, przedstawimy wybitnych ludzi związanych z tymi miejscami, pokażemy walory przyrody, a także dawne tradycje społeczności żydowskiej, ormiańskiej i rusińskich górali: Bojków i Huculi (te ostatnie opisywał m.in. Stanisław Vincenz) i innych. Ukazane zostaną wybitne postacie polskich historyków, społeczników, geografów, etnografów, literatów, artystów, przemysłowców, naukowców, ludzi związanych z gospodarką, krajoznawców - ich dzieła i dorobek, dążenia do niepodległości Rzeczypospolitej. Wschodnia Galicja to nie tylko Lwów, ale interesujące Podole, Pokucie czy Bukowina. Ukazane zostaną lokalne historyczne tradycje i lokalna odmienność tych ziem, a także - choć cząstkowo - losy ziemiaństwa polskiego i wielkich rodów magnackich na tych terenach. Wypowiedzi, świadectwa, opowieści, wydarzenia, twarze osób umówionych i przypadkowo napotkanych. W reportażach zastosowana zostanie metoda swego rodzaju przewodnika po tych terenach śladami Polaków, wartości kulturowych i historycznych. Będzie to też okazja do pokazania obiektów i miejsc, które pozostały po dawnej świetności. W każdym odcinku znajdą się sekwencje archiwalne i ikonograficzne dotyczące omawianych miejsc i postaci. Proponowane miasta, miejsca, postaci będą układały się w odcinki pomyślane tematycznie i geograficznie. 14:05 GALICJA. MIASTA I LUDZIE - ODC. 7 Reportaż, 24 min, Polska, 2019 Scenariusz: Natasza Ziółkowska - Kurczuk Cykl reportaży: "Galicja. Miasta i ludzie" jest niejako kontynuacją poprzedniej serii: "Lwów: miasto i ludzie Niepodległej". Cykl będzie skupiać się geograficznie na terytoriach, które określamy mianem Wschodniej Galicji (Podole i Pokucie), czyli na wschód i południe od Lwowa. W tym cyklu prześledzimy dzieje wybranych miast i regionów, historyczne i kulturotwórcze tradycje polskie, dążenia galicyjskich pokoleń Polaków do niepodległości, przedstawimy wybitnych ludzi związanych z tymi miejscami, pokażemy walory przyrody, a także dawne tradycje społeczności żydowskiej, ormiańskiej i rusińskich górali: Bojków i Huculi (te ostatnie opisywał m.in. Stanisław Vincenz) i innych. Ukazane zostaną wybitne postacie polskich historyków, społeczników, geografów, etnografów, literatów, artystów, przemysłowców, naukowców, ludzi związanych z gospodarką, krajoznawców - ich dzieła i dorobek, dążenia do niepodległości Rzeczypospolitej. Wschodnia Galicja to nie tylko Lwów, ale interesujące Podole, Pokucie czy Bukowina. Ukazane zostaną lokalne historyczne tradycje i lokalna odmienność tych ziem, a także - choć cząstkowo - losy ziemiaństwa polskiego i wielkich rodów magnackich na tych terenach. Wypowiedzi, świadectwa, opowieści, wydarzenia, twarze osób umówionych i przypadkowo napotkanych. W reportażach zastosowana zostanie metoda swego rodzaju przewodnika po tych terenach śladami Polaków, wartości kulturowych i historycznych. Będzie to też okazja do pokazania obiektów i miejsc, które pozostały po dawnej świetności. W każdym odcinku znajdą się sekwencje archiwalne i ikonograficzne dotyczące omawianych miejsc i postaci. Proponowane miasta, miejsca, postaci będą układały się w odcinki pomyślane tematycznie i geograficznie. 14:35 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - KRYSTYNA WAZÓWNA, KRÓLOWA SKANDALI (QUEEN CHRISTINA OF SWEDEN) Film dokumentalny, 92 min, Francja, 2013 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Film prezentuje niezwykłe losy królowej Krystyny, która w wieku sześciu lat objęła tron Szwecji po Gustawie Adolfie, zabitym w bitwie pod Lützen w roku 1632. Ta młoda królowa, zmęczona władzą, abdykowała w wieku 28 lat i udała się w podróż po Europie. Nawrócona na katolicyzm, ponad 30 lat spędziła w Rzymie i została pochowana w Watykanie, jako jedna z czterech kobiet. Film ukazuje niezwykłe losy tej mało nieznanej, ekscentrycznej i kochającej wolność władczyni: od jej początkowych losów na zamku królewskim w Sztokholmie i Drottningholm, po jej pobyt w Fontainebleau i Rzymie - w pałacach Farnese i Corsini. "Historia w postaciach zapisana" (tytuł francuski: Secrets d'Histoire) to program francuskiej telewizji France 3, prezentowany przez znanego dziennikarza Stphane'a Berna. Każdy z odcinków przedstawia losy wybranej wielkiej postaci historycznej. 16:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 217 HISTORIA OPOWIADANA OBRAZEM Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1. Historia opowiadana obrazem O ile o najnowszej historii wiemy coraz więcej, o tyle rosnące tempo życia sprawia, że codzienność spycha bohaterów czasów trudnych i wielkich na dalszy plan. Są jednak ludzie, którzy starają się podejmować walkę z tym zjawiskiem i to na różne sposoby. Dziś w przestrzeni, w której w roku 1920 odpoczywali żołnierze - ochotnicy z 236. pułku piechoty, na współczesnym budynku szkoły pojawił się mural upamiętniający 100 - lecie Bitwy Warszawskiej, a zwłaszcza pobytu w tym miejscu księdza Ignacego Skorupki wraz z żołnierzami. 2. Partyzancki matecznik Kolejna nasza wyprawa to ta z gatunku ekstremalnych. Strome, błotniste jary w okolicach Krosna skrywają tajemnice radiostacji Armii Krajowej, zniszczonej w dramatycznych okolicznościach. Wracamy w to miejsce po raz kolejny, ale powód jest niebagatelny. 16:45 MARZYCIELE - KOSSAKÓWKA Dysk./wywiad/debata, 20 min, Polska, 2019 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący), Paweł Nowakowski Dworek Kossaków w Krakowie to gniazdo kilku pokoleń znakomitych talentów malarskich i literackich. Protoplastą rodu jest Juliusz Kossak, który w 1869 roku zakupił dom przy ówczesnym placu Latarnia (obecnie plac Kossaka). Tu powstała pracownia malarska, w której tworzył także syn Juliusza Wojciech, a potem wnuk Jerzy. Siostrami Jerzego były Maria Pawlikowska - Jasnorzewska poetka i dramatopisarka oraz Magdalena Samozwaniec, pierwsza dama polskiej satyry. Kossakówka była otwartym domem dla inteligencji i artystów Krakowa. Można tu było spotkać Asnyka, Witkacego, Fałata, Stryjeńską, Tuwima, Boya, Paderewskiego i wielu innych wybitnych twórców. 17:15 HANYS Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2019 Reżyseria: Wojciech Wikarek Film jest opowieścią o pasji życiowej, jaką jest hodowla gołębi pocztowych. Bohaterem filmu jest Zygmunt Hanusik, wielokrotny reprezentant Polski w kolarstwie szosowym. 18:05 NIEZWYKŁE HISTORIE BIAŁO - CZERWONYCH - RYSZARD PARULSKI Reportaż, 14 min, Polska, 2019 Scenariusz: Krzysztof Miklas Zdjęcia: Robert Jażdżyk Wykonawcy: Krzysztof Miklas (prowadzący) Celem cyklu jest przybliżenie sylwetek wybitnych polskich sportowców, którzy byli zarazem wielkimi polskimi patriotami, czasem oddając życie za Ojczyznę. Bohaterem odcinka jest Ryszard Parulski (1938 - 2017). Warszawiak z dziada pradziada, urodzony i wychowany na Starym Mieście, przy Zakroczymskiej. Mając 6 lat, przeżył niezwykłą traumę. Na Jego oczach zginęła w Powstaniu Warszawskim pod walącymi się gruzami matka. Ojciec, wywieziony po kampanii wrześniowej na Syberię, szczęśliwie dostał się do Armii gen. Andersa, przechodząc z nią cały szlak bojowy. Ranny pod Monte Cassino, zakończył wojnę w Bolonii, ale do kraju wrócił po tułaczce i politycznych wątpliwościach w 1947 roku. Do tego czasu małego Ryszarda wychowywała ciotka. Po skończeniu szkoły podstawowej wysłano go do zawodowej szkoły optycznej na Grochowie, gdzie zdobył zawód szlifierza szkła. Jego ambicje były jednak o wiele większe. Pracując w PZO, ukończył wieczorowe liceum ogólnokształcące i za pierwszym razem dostał się na prawo na UW. Jednocześnie trenował szermierkę, marzenie swojego dzieciństwa, w klubie Marymont, któremu pozostał wierny do końca sportowej kariery. Był niezwykle utalentowanym i wszechstronnym szermierzem. Jako jedyny szermierz na świecie zdobył tytuły mistrza świata we wszystkich trzech broniach. Dwukrotny medalista olimpijski. Po skończeniu prawa i aplikacji został wybitnym adwokatem. Jednocześnie cały czas działał w sporcie. Niezwykle wrażliwy na ludzką krzywdę i nieszczęścia. powołał do życia Fundację Gloria Victis, której od początku do końca był prezesem. Fundacja pomogła wielu byłym sportowcom, których dotknęło nieszczęście lub zwyczajna bieda. Powołał do życia Towarzystwo Olimpijczyków Polskich, którego od powstania do samej śmierci był prezesem, będąc jednocześnie wiceprezesem Polskiego Komitetu Olimpijskiego. W 1992 roku zrodził mu się pomysł zorganizowania letnich igrzysk olimpijskich 2012 roku w Warszawie. Do tej idei przekonał swojego przyjaciela, niegdyś wybitnego szablistę i znakomitego architekta, prof. Wojciecha Zabłockiego. Wspólnie opracowali szczegółowy projekt igrzysk olimpijskich w Warszawie, którego osią miała być Wisła. Niestety, ta idea nie spotkała się z wyraźną aprobatą władz Warszawy i kraju. Zmarł w wieku 78 lat, jest pochowany na Powązkach. 18:35 STAWKA WIĘKSZA NIŻ ŻYCIE - ODC. 16/18 - AKCJA "LIŚĆ DĘBU" Serial przygodowy, 53 min, 18 odc. , Polska 1968 Reżyseria: Janusz Morgenstern Scenariusz: Andrzej Zbych Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Stanisław Mikulski, Janusz Paluszkiewicz, August Kowalczyk, Stanisław Jasiukiewicz, Andrzej Krasicki, Teresa Kamińska, Leszek Piskorz, Barbara Burska, Jerzy Janeczek, Eugeniusz Priwieziencew i inni Awansowany do stopnia kapitana Hans Kloss zostaje adiutantem generała Fistera. To już ostatnie akordy wojny, Niemcy wycofują się w popłochu. Kloss ma dopilnować wysadzenia mostu po przejściu wojsk niemieckich. Oczywiście, nie zamierza tego zadania wykonać. Nawiązuje kontakt z miejscowym ruchem oporu, którym kieruje stary Tomala. Dzięki Klossowi partyzanci biorą do niewoli oddział niemieckich spadochroniarzy, lądujących w okolicy w ramach akcji "Liść dębu". Potem, przebrani w niemieckie mundury, ruszają do obrony mostu... 19:30 TWARZE SOLIDARNOŚCI - LUDWIK PRĄDZYŃSKI Dysk./wywiad/debata, 14 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego: NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda, czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Ludwik Prądzyński - jeden z inicjatorów pierwszego strajku w Stoczni Gdańskiej w obronie Anny Walentynowicz. 21:00 W ŚWIECIE RYTUAŁÓW - POTĘGA ŻYWIOŁÓW ODC. 3/4 (RITUALS) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Simon Bell Wykonawcy: Simon Reeve Rytuały, obecne w każdej kulturze, pokazują, co znaczy być człowiekiem. Budują jego tożsamość, łączą ludzi, pomagają im przejść przez trudy życia. Ta niezwykła, przy użyciu nowych technik filmowania stosowanych w produkcjach fabularnych, przedstawia nawet najbardziej niesamowite rytuały praktykowane przez przedstawicieli różnych kultur z całego świata. Od miast Japonii, po dżungle Nowej Gwinei. Te czasami zaskakujące rytuały przybliżają szczególne chwile z naszego życia, które wszyscy najmocniej przeżywamy - od narodzin i śmierci, po małżeństwo i pochówek. 22:00 BEN HUR (BEN HUR) Film historyczny, 118 min, USA 2016 Reżyseria: Timur Biekmambietow Scenariusz: Keith R. Clarke, John Ridley Aktorzy: Jack Huston, Toby Kebbell, Nazanin Boniadi, Morgan Freeman, Rodrigo Santoro, Film powstał według scenariusza napisanego na podstawie wydanej w 1880 roku powieści "Ben - Hur" autorstwa Lewisa Wallace'a (1827 - 1905), amerykańskiego generała, polityka i pisarza. Książka doczekała się wielu adaptacji. Pierwszą z nich, w wersji niemej, nakręcono w 1907 r. , a dwie kolejne to również niema wersja z 1925 r. w reżyserii Freda Niblo i słynna dźwiękowa wersja w kolorze Williama Wylera, nagrodzona aż 11 Oscarami (dla najlepszego filmu, za reżyserię, główną rolę męską dla Charltona Hestona, drugoplanową rolę męską dla Hugha Griffitha, a także za zdjęcia, muzykę, montaż, dźwięk, kierownictwo artystyczne, kostiumy i efekty specjalne. We współczesnej wersji z 2016 roku, określanej przez krytykę jako "nowa interpretacja" historycznej powieści "Ben - Hur" w tytułowego bohatera wcielił się brytyjski aktor telewizyjny, filmowy i teatralny Jack Huston, wnuk Johna Hustona. W roku 30 naszej ery rzymski oficer Messala przybywa do Jerozolimy, gdzie spędził dzieciństwo, aby objąć dowództwo legionów. Tu spotyka przyrodniego brata i zarazem najlepszego przyjaciela, żydowskiego księcia Judę Ben Hura. Messala zostaje przyjęty z honorami. Kiedy jednak prosi Ben Hura o pomoc w stłumieniu żydowskiej rebelii, ten stanowczo odmawia. Oskarżony o zdradę Ben Hur zostaje skazany na galery, gniew Messala dosięga także jego matkę i siostrę. Po pięciu latach katorgi, Ben Hurowi udaje się zbiec. Przybywa do Jerozolimy, by wziąć udział w wielkim wyścigu rydwanów. Spotyka nareszcie ukochaną Ester, od której dowiaduje się, że jego matka i siostra nie żyją. Teraz pragnie tylko zemsty na Messali. Kiedy jednak staje z nim oko w oko, pojawiają się rzymscy żołnierze i musi znowu uciekać. Czy jako zbiegły niewolnik, ma jeszcze szanse na wyrównanie rachunków? 01:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 217 HISTORIA OPOWIADANA OBRAZEM Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1. Historia opowiadana obrazem O ile o najnowszej historii wiemy coraz więcej, o tyle rosnące tempo życia sprawia, że codzienność spycha bohaterów czasów trudnych i wielkich na dalszy plan. Są jednak ludzie, którzy starają się podejmować walkę z tym zjawiskiem i to na różne sposoby. Dziś w przestrzeni, w której w roku 1920 odpoczywali żołnierze - ochotnicy z 236. pułku piechoty, na współczesnym budynku szkoły pojawił się mural upamiętniający 100 - lecie Bitwy Warszawskiej, a zwłaszcza pobytu w tym miejscu księdza Ignacego Skorupki wraz z żołnierzami. 2. Partyzancki matecznik Kolejna nasza wyprawa to ta z gatunku ekstremalnych. Strome, błotniste jary w okolicach Krosna skrywają tajemnice radiostacji Armii Krajowej, zniszczonej w dramatycznych okolicznościach. Wracamy w to miejsce po raz kolejny, ale powód jest niebagatelny. 01:50 "SENSACJE XX WIEKU" - ENIGMA CZ. 1 (ENIGMA CZ. 1) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Krzysztof Czeczot, Mateusz Banasiuk, Grzegorz Małecki, Marcin Sztabiński, Marcin Czarnik, Marcin Kwaśny Największym polskim wkładem w zwycięstwo w II wojnie światowej było złamanie przez polskich kryptologów tajemnicy niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Szczodry dar polskiego wywiadu, przekazany aliantom w przededniu wybuchu wojny, dał im nadzieję w czasie klęsk wczesnego okresu wojny i umożliwił pierwsze zwycięstwa, prowadzące do wielkiego przełomu. Dzieło matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a także ich dowódców i towarzyszy broni z Biura Szyfrów, miało wiele wymiarów: historyczny (skracając o 2 - 3 lata koszmar wojny, a zdaniem niektórych historyków decydując o jej wyniku; humanitarny (ratując przed zagładą wiele milionów istnień ludzkich); naukowy (tworząc podwaliny współczesnej kryptologii, także w jej cywilnym wydaniu). Jednakże ten sukces został nam skradziony; tylko historycy wiedzą, że to Polacy złamali Enigmę. Prawdę o Enigmie ujawniono późno i w sposób deprecjonujący kluczowy wkład Polaków. Nawet, jeśli dzisiaj większość naukowców uznaje ich pionierską rolę, powszechna wiedza na ten temat nie jest kształtowana przez książki historyków, lecz produkty kultury masowej, prezentujące rolę polskich kryptologów w sposób zafałszowany. Czteroodcinkowe widowisko przedstawia, jak doszło do złamania szyfru Enigmy, przed którym skapitulowali brytyjscy i francuscy kryptolodzy, uznając, że jest to zadanie niemożliwe do wykonania. 02:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - OBRONA HELU CZ. 2 Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Maciej Zakrocki, Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Druga część programu poświęconego obronie Helu w 1939 roku.