TVP Historia Niedziela, 01.08.2021 06:40 BYŁ TAKI DZIEŃ - 1 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1873 - ustalono międzynarodowy wzorzec kilograma; 1914 - Niemcy wypowiedziały wojnę Rosji; 1944 - godzina "W"; 06:50 BIBLIA - ABRAHAM CZ. 1 (THE BIBLE - ABRAHAM P. 1) Serial biblijny,Film fabularny telewizyjny, 46 min, Niemcy/Francja/Włochy, 1994 Reżyseria: Joseph Sargent Aktorzy: Maximilian Schell, Barbara Hershey, Vittorio Gassman Kolejna część z cyklu filmów ze znakomitą obsadą, opowiadających o głównych postaciach biblijnych. Opowieść ze Starego Testamentu o Abrahamie i jego wędrówce z Haranu do ziemi Kanaan, którą Bóg obiecał jemu i jego plemieniu. 08:00 MSZA GRECKOKATOLICKA - LITURGIA GRECKOKATOLICKA Z KATEDRY W OLSZTYNIE (01.08.2021) Sprawozdanie, 56 min, Polska, 2021 Liturgia greckokatolicka z Katedralnej Parafii greckokatolickiej p.w. Pokrowa Matki Bożej w Olsztynie 09:15 ZMIENNICY - ODC. 3/15 - DZIEWCZYNA DO BICIA Serial komediowy, 52 min, Polska 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przmysław Gintrowski Aktorzy: Ewa Błaszczyk, Mieczysław Hryniewicz, Bronisław Pawlik, Paweł Nowisz, Piotr Pręgowski, Kazimierz Kaczor, Wojciech Pokora, Maria Klejdysz, Krzysztof Zaleski, Zofia Merle, Jan Mayzel, Andrzej Grąziewicz, Marian Opania, Anna Sobik i inni Kasia pracuje jako kierowca w firmie kierowanej przez prezesa Koniuszkę. Do jej obowiązków należy m. in. wożenie żony prezesa na zakupy, do fryzjera, odbieranie ze szkoły ich rozwydrzonego syna itp. Kasia ma tego coraz bardziej dosyć. Podczas grzybobrania, w którym bierze udział kilkanaście osób z firmy Koniuszki, dochodzi do zbiorowego pijaństwa. W Kasi przelewa się czara goryczy. Zbrzydzona prymitywizmem biesiadników w jednej chwili porzuca pracę. Tymczasem w szpitalu pan Stanisław i dyrektor Michalik stają się przyjaciółmi. Przechodzą nawet na "ty". Krashan wchodzi na ścieżkę przestępstwa. Wiezie do Polski całą torbę kiełbasy nafaszerowanej narkotykami. 10:15 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - SMAK ROKITNIKA Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na spotkanie z owocami rokitnika. Mimo że w Polsce często występuje, to wciąż jest to roślina mało popularna i rzadko spotykana w naszej kuchni. Owoce rokitnika zawierają mnóstwo pożytecznych, prozdrowotnych składników, dużo więcej niż większość znanych nam owoców. Nic dziwnego, że Rosjanie określają go mianem "złota Syberii". W celach leczniczych wykorzystuje się głównie owoce, ale też pestki, korę, liście. Z owoców robi się dżemy, konfitury i soki, co więcej z miąższu owoców i pestek wytłacza się bogaty w aktywne składniki olej. Karol Okrasa przygotuje trzy różne potrawy z rokitnikiem w roli głównej. Będzie kacza wątróbka w sosie z owoców rokitnika z marchewkową sałatką z olejem z rokitnika, a także dorsz pieczony w glazurze z rokitnika oraz sałatka z pieczonym kozim serem i dresingiem z rokitnika. 13:05 AMUR NAJWIĘKSZA RZEKA AZJI - AMUR. AMAZONKA AZJI. RZEKA CZARNEGO SMOKA (AMUR ASIA’S AMAZON. THE BLACK DRAGON) Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2015 Reżyseria: Franz Hafner, Klaus Feichtenberger Film dokumentalny o rzece Amur, jednej z najpotężniejszych na Ziemi. Powierzchnia dorzecza to prawie dwa tysiące kilometrów, długość rzeki wynosi 2824 km. To rzeczna granica pomiędzy Rosją a Chinami. Jedna z największych rzek świata wciąż kryje w sobie wiele tajemnic. Płynąc z głębi kontynentu azjatyckiego do Pacyfiku, rozdziela dwa supermocarstwa. Ale jej liczne dopływy łączą zróżnicowane krainy. Najrozleglejsze obszary trawiaste na ziemi. Dziewicze lasy pełne dzikich zwierząt. Ukształtowane przez wulkany tereny o księżycowym krajobrazie. Parne wilgotne lasy. Bezkresne równiny zalewowe i dzikie tereny podmokłe. Wszystkie te środowiska zasilają jedno z najbogatszych północnych mórz, które w zamian sprowadza deszcze spadające na dorzecze o powierzchni blisko dwóch milionów kilometrów kwadratowych. To nie tylko rzeka, ale rozległa sieć strumieni, jezior i bagien pełen wód krajobraz na miarę kontynentu. Nie sposób określić, gdzie kończy się rzeka, a zaczyna morze. Amur wpływa do Oceanu Spokojnego w nieustannie powtarzającym się tańcu rzeki, morza i nieba. Amur wpada do Cieśniny Tatarskiej, która łączy Morze Japońskie z Morzem Ochockim - jednym z największych łowisk na świecie. U wybrzeży skalistej zatoki słodkie wody potężnego Amuru mieszają się ze słoną wodą morską w miejscu, gdzie spotykają się oceaniczne prądy podzwrotnikowe i polarne. Powstałe w związku z tym mgły - postrach żeglarzy - wprowadzają masy wilgoci w głąb lądu. 14:00 W KOTLE HISTORII - NA PROBOSTWIE W WYSZKOWIE I NAD BEREZYNĄ. Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W kolejnym odcinku poznamy przepis na jajecznicę po lyońsku według przepisu Marii Ochorowicz - Monatowej oraz na białowieską wereszczakę na żeberkach wieprzowych. 14:30 POLSKIE 100 LAT - POWSTANIE WARSZAWSKIE Film dokumentalny, 24 min, Polska, 2019 Reżyseria: Krzysztof Talczewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor, Tomasz Marzecki Wycofywanie się wojsk niemieckich i zbliżanie Armii Czerwonej do ziem polskich zmuszało dowództwo AK do podjęcia decyzji o formie walki przeciw Niemcom. Opracowano koncepcję działań pod kryptonimem Burza. Zakładała ona zajmowanie przez Armię Krajową obszarów Polski we współdziałaniu z wojskami sowieckimi. Następnym krokiem miało być ujawnienie oddziałów AK i wystąpienie wobec Rosjan jako gospodarz ziem polskich. Żołnierze AK, którzy podjęli walkę z Niemcami, byli rozbrajani, aresztowani i zsyłani w głąb Związku Sowieckiego. Warszawa w planie Burza nie była przewidywana jako teren działań wojskowych. Stalin wykorzystał okazję do zlikwidowania Powstania Warszawskiego i jego uczestników rękami niemieckimi. Armia Czerwona nacierająca na Warszawę otrzymała rozkaz przejścia do obrony. Warszawa została w znacznej części zniszczona już w czasie walk, a po kapitulacji specjalne oddziały niemieckie przystąpiły, na rozkaz Hitlera, do akcji burzenia miasta. 15:05 DOM - ODC. 16/25 - PRZED MIŁOŚCIĄ NIE UCIEKNIESZ Serial obyczajowy, 84 min, Polska 1996 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Halina Rowicka, Tomasz Borkowy, Bożena Dykiel, Igor Śmiałowski, Wojciech Wysocki, Joanna Szczepkowska, Jolanta Żółkowska, Jan Englert, Beata Krajewska, Jerzy Bończak, Gustaw Lutkiewicz, Tomasz Mędrzak, Anna Romantowska Z Sierpuchowa do Warszawy przyjeżdża Danusia, chrzestna córka Andrzeja, by zdawać na Uniwersytet Warszawski. Przed kamienicą omal nie wpada pod koła ciężarówki Henia. Podnosząc ją z ziemi, Lermaszewski dostrzega, że dziewczyna jest bardzo ładna. Następnego dnia Danusia zamiast na egzamin idzie na film z Danielem Olbrychskim, w którym kocha się na zabój. Wreszcie udaje się jej dostać do teatralnej garderoby aktora. Zaskoczonemu gwiazdorowi wyznaje miłość, dodając, że gotowa jest na wszystko. Olbrychski daje jej autograf i grzecznie wyprasza z garderoby. Danusia jednak nie daje za wygraną. Niedługo później Andrzej znajduje w pokoju chrześnicy zdjęcie aktora wraz z autografem. Wsiada do samochodu i jedzie pod teatr. Na widok Danusi wychodzącej z Olbrychskim, podejrzewając najgorsze, rzuca się na zaskoczonego aktora z pięściami. Tymczasem kryzys w małżeństwie Wrotków pogłębia się. Rajmund dowiaduje się o wstąpieniu Haliny do partii. Rozsierdzony oświadcza żonie, że się rozwodzi, po czym wyjeżdża do Gdańska robić film o żonach marynarzy. Wkrótce po jego przyjeździe na Wybrzeżu wybucha strajk stoczniowców. 16:30 GIGANCI HISTORII - ODC. 33. KRZYSZTOF KAMIL BACZYŃSKI I JEGO POKOLENIE Teleturniej, 44 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) W tym odcinku pytamy o Krzysztofa Kamila Baczyńskiego i jego pokolenie. "Nie czas żałować róż, kiedy płoną lasy" pisał Juliusz Słowacki. Nie mógł przewidzieć, że nadejdzie wojna, w której tych róż stracimy tak wiele. W zasadzie kwiat polskiej młodzieży. Krzysztof Kamil Baczyński jest jedną z symbolicznych postaci tego tragicznego pokolenia. Pokolenia tzw. Kolumbów, którego wchodzenie w dorosłość przypadło na lata II wojny światowej. Najważniejszy twórca okresu wojennego. Poeta uważany za talent literacki na miarę Słowackiego. Zainspirowany twórczością przedwojennych poetów katastrofistów, sam stał się poetą Apokalipsy spełnionej. Baczyński zginął w Powstaniu Warszawskim, walcząc za wolną stolicę. Podobnie jak wielu jego rówieśników. "Należymy do narodu, którego losem jest strzelać do wroga brylantami" - słowa historyka literatury Stanisława Pigonia są mottem tego odcinka Gigantów historii. 17:25 WOJOWNICY CZASU - GWIAŹDZISTA ESKADRA, CZYLI LWÓW 1919 - 1920 Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Jan Gajewski Muzyka: Piotr Matuś, Igor Awdiejew, Krzysztof Ridan Ten odcinek "Wojowników czasu" dedykowany jest historii polskich lotników z "Gwiaździstej eskadry". Panuje powszechne przekonanie, że rozegrana w 1920 roku wojna polsko - bolszewicka była ostatnim wielkim konfliktem, w którym tak ogromną rolę odegrała kawaleria. Warto jednak pamiętać, że do polskiego zwycięstwa przyczynili się jednak również kawalerzyści podniebnych dróg - piloci. Powstałe u progu polskiej niepodległości lotnictwo w sposób bezprecedensowy przyczyniło się wówczas do powstrzymania wyzwolicielskiego pochodu na wschód sowieckich armii. Historia i tradycje polskich zwycięstw i polskich formacji wojskowych na przestrzeni tysiąclecia odżywają dziś dzięki entuzjastom - rekonstruktorom, kolekcjonerom i poszukiwaczom. Cykl pokaże historie ludzi i przedmiotów - egzemplarzy starej broni, historii zapomnianych bitew, które teraz zyskują nowe życie. Każdy odcinek opowie historię broni lub bitwy i człowieka bądź grupy ludzi, którzy pasjonując się historią, odtwarzają ją możliwie wiernie i widowiskowo. Każda z opowiadanych historii dzięki obecności wątku historycznego zawierającego komentarz oraz ikonografię, będzie mieć, prócz wartości sentymentalnej i patriotycznej, także walor edukacyjny. 18:00 ALTERNATYWY 4 - ODC. 4/9 - PROFESJONALIŚCI Serial komediowy, 58 min, Polska 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybiński Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi, Jerzy Kryszak, Kazimierz Kaczor, Krystyna Tkacz, Anna Chitro, Bożena Dykiel, Wojciech Pokora, Gustaw Lutkiewicz, Ryszard Pietruski, Wojciech Siemion, Mieczysław Voit, Witold Skaruch, Hanna Giza i inni Jedną z lokatorek bloku przy Alternatywy 4 jest śpiewaczka Kubiak - Kolińska. Jej próby głosu stają się uciążliwe dla sąsiadów. Śpiewaczce z kolei przeszkadza każdy szmer, wysyła więc męża, by uciszał robotników używających wiertarek, młotów i innych narzędzi. Gdy interwencje nie skutkują, z zemsty każe wszelkie prace w swoim mieszkaniu wykonywać nocą. Cichocki nieustannie nachodzi prezesa, jego koledzy udają ekipę telewizyjną. Prezes obiecuje mu mieszkanie po wdowie, ale wtedy właśnie zgłasza się dygnitarz partyjny Jan Winnicki. To on otrzymuje przydział, a prezesowi rewanżuje się od razu talonami na samochody dla niego i syna. 19:10 RUDY, ALEK, ZOŚKA Film dokumentalny, 56 min, Polska, 1996 Reżyseria: Benedykta Gliszczyńska Scenariusz: Barbara Wachowicz Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski, Wojciech Dębski Trzej przyjaciele, bohaterowie "Kamieni na szaniec" Aleksandra Kamińskiego. Jan Bytnar - Rudy. Młodzieniec szalenie inteligentny, o rozległych zainteresowaniach, geniusz matematyczny obdarzony niespotykanym talentem konstruktorskim; wbrew psedonimowi złocistowłosy. Maciej Aleksy Dawidowski - Alek. Chłopak niesłychanie wrażliwy, bardzo dobry, zawsze gotów nieść pomoc; wysoki, wysportowany, na zdjęciach wygląda jak brunet, ale jego piękne włosy były jasne i coś jasnego było w całej jego postaci. Tadeusz Zawadzki - Zośka: prawy, zdecydowany, odważny, urodzony wódz obdarzony charyzmą; bardzo przystojny, zawsze starannie ubrany, z charakterystycznym półuśmiechem na miłej twarzy. Ten pierwszy zmarł w kwietniu 1943 r. w wyniku obrażeń doznanych podczas przesłuchań w al. Szucha. Ten drugi zmarł tego samego dnia wskutek ran odniesionych w słynnej akcji pod Arsenałem, zorganizowanej, by wyrwać Rudego z rąk Niemców. Trzeci z przyjaciół zginął w kilka miesięcy później, ugodzony kulą w serce w czasie zdobywania niemieckiego posterunku granicznego w Sieczychach. Mieli zaledwie po 22 lata. Spoczywają pod brzozowymi krzyżami w kwaterze Szarych Szeregów na warszawskich Powązkach. Film opowiada o ich zbyt krótkim życiu i o tym, co ich ukształtowało. Na początku były to domy rodzinne, potem Liceum im. Batorego i 23. Warszawska Drużyna Harcerska - słynna "Pomarańczarnia", w której aktywnie działali. Dalej przedmiotem filmowej opowieści staje się czas wojny. Ciężka praca, studia na tajnej politechnice, nauka w szkole podchorążych, udział w akcjach Grup Szturmowych Szarych Szeregów, a także pierwsze miłości. I wreszcie chwile ostatecznych pożegnań. Autorki filmu wykorzystały zdjęcia archiwalne, zapiski i listy bohaterów, fotografie z rodzinnych albumów. Przed kamerą wspominają ich przyjaciele i przełożeni z Szarych Szeregów, siostry Rudego i Zośki i nieżyjąca już dziś matka Rudego - matula polskich harcerzy. 20:20 W POSZUKIWANIU WIKINGÓW - ODC. 1/3 (VIKINGS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Jon Eastman Najczęściej wyobrażamy sobie wikingów jako bandę spragnionych krwi piratów niszczących chrześcijańskie klasztory... i bez wahania można powiedzieć, że to prawda. Wikingowie nie brali jeńców, wyjątkowo okrutnie rozprawiali się z wrogami i sami uznawali się za najlepszych wojowników. W trzyodcinkowej serii BBC "W poszukiwaniu wikingów", podążając szlakiem prawdziwych wikingów, odkrywamy niezwykłą historię ludzi, którzy będąc na skraju upadku, zbudowali imperium obejmujące czwartą część globu. Skąd pochodzili? Jak naprawdę żyli? Co skłaniało ich do wyruszania na wyprawy kończące się często niesamowitymi odkryciami? W poszukiwaniu prawdy o krwawych wikingach wędrujemy od Islandii po Istambuł. 21:25 POWSTANIE WARSZAWSKIE Dokument fabularyzowany, 82 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Komasa Scenariusz: Joanna Pawluśkiewicz, Jan Ołdakowski, Piotr Śliwowski Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Michał Żurawski (Karol), Maciej Nawrocki (Witek), Mirosław Zbrojewicz (Prezes), Agnieszka Kunikowska (Joanna), Ewa Kania - Grochowska (matka), Jacek Czyż (Witek po latach) "Powstanie Warszawskie" zapowiadano jako "pierwszy na świecie fabularny dramat wojenny non - fiction". Zrekonstruowane i pokolorowane kroniki powstańcze, obrazujące dramat owych 63 dni. Wyprodukowany przez Muzeum Powstania Warszawskiego film został zmontowany w całości z materiałów dokumentalnych, autentycznych kronik filmowych kręconych w sierpniu 1944 roku w Warszawie. W archiwalne materiały został wpleciony wątek fabularny. Głównym bohaterom głosu użyczyli aktorzy, m.in. Maciej Nawrocki, Michał Żurawski i Mirosław Zbrojewicz. Historia przedstawiona oczami dwóch braci, operatorów filmowych, świadków walk oddziałów powstańczych z przeważającymi siłami niemieckimi. Realizatorzy Powstańczych Kronik Filmowych wykonują rozkazy dla Biura Informacji i Propagandy Armii Krajowej i zgodnie z oczekiwaniami swego dowódcy dokumentują codzienne życie cywilnej ludności powstańczej stolicy. Przygotowana przez nich kronika ma być wyświetlana w kinie Palladium. Bracia znajdują się w samym centrum dramatycznych wydarzeń i sami stają się bezpośrednimi uczestnikami powstania. Dołączają do jednego z oddziałów, z którym idą na akcję. Mają wreszcie okazję zarejestrować obraz prawdziwej wojny, o czym marzyli od początku. Rzeczywistość przerasta ich najśmielsze wyobrażenia o powstaniu. Uświadamiają sobie, że są świadkami dokonującej się apokalipsy. Muszą zatrzymać w kadrze ten obraz i za wszelką cenę ocalić dla potomnych taśmy z materiałem z powstańczej Warszawy. 2015Orzeł (Polska Nagroda Filmowa) - Nagroda w kategorii: Najlepszy film dokumentalny 2015Bartosz Putkiewicz Orzeł (Polska Nagroda Filmowa) - Nagroda w kategorii: Najlepszy dźwięk 23:40 MATA HARI - ODC. 9 (MATA HARI) Serial historyczny, 44 min, Rosja, 2016 Reżyseria: Julius Berg, Dennis Berry Scenariusz: Oleg Kiryłow, Igor Ter - Karapietow Aktorzy: Vahina Giocante, John Corbett, Alekisej Guskow, Ksenia Rappoport, Rutger Hauer, Christopher Lambert, Gerard Depardieu Margaret organizuje wystawny pogrzeb Gabriela Astruca, który zginął w lesie Vincenta. Prasa obwinia o incydent biuro, w którym służy Ladoux. Mata Hari walczy o sprawiedliwość i przy pomocy Lenoira planuje wydać demaskatorską książkę. Ladoux obmyśla zemstę. Udaje mu się zdobyć zaufanie Maty Hari pod przykrywką francuskiego urzędnika MSZ, który zna rosyjskie wojsko. Margaret jest zainteresowana. Nie wie, że Ladoux szykuje na nią pułapkę. 00:35 WOJNA ŚWIATÓW Film dokumentalny, 81 min, Polska, 2020 Reżyseria: Krzysztof Talczewski, Mirosław Bork Scenariusz: Mirosław Bork Muzyka: Krzesimir Dębski Wykonawcy: Piotr Borowiec Film dokumentalny oparty na zrekonstruowanych filmach archiwalnych z wojny polsko - sowieckiej 1920 roku, zakończonej jednym z największych sukcesów militarnych narodu polskiego. W "Wojnie światów" wykorzystane zostały również nagrania radiowe, relacje uczestników i świadków wydarzeń, a także archiwalne świadectwa materialne, które przetrwały do naszych czasów: fotografie, rozkazy oraz zapisy tajnych raportów. Telewizja Polska przeprowadziła cyfrową rekonstrukcję stuletnich, niepublikowanych dotąd archiwalnych filmów, m. in. z Rosji, Francji, Wielkiej Brytanii, Czech Węgier i USA. W sierpniu 1920 roku stoczona została jedna z ważniejszych dla Polski bitew Bitwa Warszawska, zwana Cudem nad Wisłą. Wojna polsko - sowiecka zaczęła się jednak dużo wcześniej, skończyła dużo później i nie ograniczała się do obrony Warszawy; przeciwnie toczyła się na terenie od Smoleńska do Warszawy, od Płocka do Lwowa. Nie była cudem, tylko efektem znakomitej synchronizacji dowodzenia, wywiadu i waleczności żołnierzy. Jak dramatyczna była sytuacja, świadczą decyzje władz z lipca roku 1920 o ewakuacji placówek dyplomatycznych i archiwów oraz pośpieszna ucieczka części przedsiębiorców. Jednak nie wszyscy wyjechali. Warszawiacy szykowali się do obrony miasta. Wzorem pospolitego ruszenia sprzed wieków, odbywał się stutysięczny ochotniczy zaciąg. Na froncie miało zmierzyć się ze sobą ok. 450 tysięcy żołnierzy polskich z blisko milionową armią sowiecką. Sir Edgar Vincent d’Abernon, ambasador Imperium Brytyjskiego w Berlinie, w roku 1920 przewodniczący Misji Ententy w Polsce, zaliczał Bitwę Warszawską do przełomowych wydarzeń w historii świata. Postrzegał wojnę polsko - bolszewicką nie tylko w wymiarze politycznym, czyli walkę o dominację w regionie. Był to również konflikt w wymiarze ideologicznym - starcie młodego państwa budującego demokratyczne fundamenty z totalitarnym bolszewizmem, systemem zmierzającym do zburzenia starego świata.