TVP Kultura Piątek, 30.07.2021 08:35 KUCHNIA POLSKICH ŻYDÓW - CO TYDZIEŃ ŚWIĘTO Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W tym odcinku prowadzący program Łukasz Modelski przyrządzi potrawę szabatową, czyli chałę oraz gefilte fish w postaci kulek rybnych w galarecie. 11:00 TRZECIA GRANICA - ODC. 7/8 - MYLNE SZLAKI (.) Serial wojenny, 56 min, Polska/Węgry 1975 Reżyseria: Wojciech Solarz Scenariusz: Adam Bahdaj Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Andrzej Wasilewicz, Krzysztof Chamiec, Mieczysław Janowski, Jerzy W. Braszka, Zofia Saretok, Jędrzej Cudzich, Andrzej Kozak, Witold Dębicki, Stanisław Michalik, Jerzy Janeczek, Jan Krzyżanowski, Leszek Długosz Bukowian zostaje aresztowany przez gestapo. Obersturmfuehrer Lemke liczy na to, że wyciągnie od niego wiele partyzanckich i kurierskich tajemnic. Andrzejowi udaje się jednak uciec. Trafia do słowackich partyzantów, którzy posądzają go o zabicie dwóch pracujących dla nich policjantów. W ostatniej chwili ratuje go znajoma Słowaczka. 12:05 TRZECIA GRANICA - ODC. 8/8 - PORACHUNKI (.) Serial wojenny, 48 min, Polska/Węgry 1975 Reżyseria: Wojciech Solarz Scenariusz: Adam Bahdaj Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Andrzej Wasilewicz, Jerzy W. Braszka, Janina Sokołowksa, Borys Marynowski, Zofia Saretok, Krzysztof Chamiec, Mieczysław Janowski, Leszek Długosz, Jerzy Janeczek, Maciej Rayzacher, Jan T. Stanisławski, Tadeusz Huk Andrzej Bukowian bierze udział w słowackim powstaniu przeciwko Niemcom. Spotyka wielu starych przyjaciół i pozyskuje też nowych. Gdy wojna ma się ku końcowi, Andrzej wraca w rodzinne strony. Dowiaduje się, że cała jego rodzina zginęła. Postanawia zostać z partyzantami. 13:05 AMERYKA (AMERICA) Film animowany, 15 min, Izrael, 2018 Reżyseria: Nadav Arbel Scenariusz: Nadav Arbel, Avi Merkado Krótki film animowany. W 1950 roku, w Tel Awiwie, matka i jej syn dostają telegram z zaproszeniem do odbycia rozmowy telefonicznej z Ameryką. Perspektywa rozmowy wzbudza w sercu matki nadzieję na lepsze życie, podczas gdy jej syna zajmuje fantazjowanie oparte na życiu w Izraelu. [źródło: http: //etiudaandanima.pl] 13:30 JAPONIA Z GÓRY ODC. 2 Z KRAINY ŚNIEGU DO TOKIO (JAPAN FROM ABOVE 2. JOURNEY TO TOKYO) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Stephane Milliere, Xavier Lefebvre, Laurent Martein W drugiej części odkryjemy północną część wyspy Honsiu - poczynając od regionu Tohoku w prefekturze Aomori. Krainą śniegu nazywają rozległy pas na wybrzeżu Morza Japońskiego. Każdej zimy w tej części Japonii spada dużo śniegu - miejscami aż do 12 metrów w ciągu sezonu. Z prefektury Aomori lecimy do Yamagata i regionu wokół Tsuruoka oraz Trzech Gór Dewa. Na dalekiej północy niziny w okręgu Yuza znajdujemy wioskę Suguse - między wybrzeżem a zboczami góry Chokai. Tu mieszka i pracuje Shuichiro Ogata - hodowca ryżu i łososia! W Japonii uprawę ryżu zaczęto w połowie trzeciego tysiąclecia przed naszą erą. Lecimy teraz nad wschodnie wybrzeże Tohoku, a dokładniej do prefektury Iwate. Wybrzeże Sanriku rozciąga się na setki kilometrów i obejmuje trzy prefektury Tohoku, a szczególnie Iwate, część Parku Narodowego Sanriku Fukko. Idealnym sposobem podróżowania po Japonii i podziwiania krajobrazu jest szybki pociąg, zwany shinkansen. Wprowadzono go w 1964 roku na igrzyska olimpijskie w Tokio. Teraz jego sieć pokrywa dużą część kraju. Pozostajemy w Kanto i odwiedzamy serce Japonii - stolicę Tokio. Wjazd do Tokio nocą przez Most Tęczy, jeden z symboli miasta, to niezapomniane przeżycie. Nocą centrum Tokio nabiera innego wymiaru, maisto wciąga nas w czarodziejski spektakl. Trzęsienia ziemi występują tu prawie codziennie, więc Japonia stała się liderem światowym w rozwoju konstrukcji odpornych na wstrząsy tektoniczne. Zerkniemy również na niezwykłą i świętą górę Fujisan, która jest na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO od 2013 roku. 14:25 ROK 2020 Film dokumentalny, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Kasior Krzysztof Scenariusz: Zasępa Grzegorz Serial dokumentalny poświęcony artystom i ich pracy w dobie pandemii wirusa COVID - 19. W tym odcinku - Barbara Wypych, aktorka teatralna i filmowa znana z filmów "Panie Dulskie" oraz "Powidoki", a także seriali "Kruk", "Szepty słychać po zmroku", "M jak miłość". Druga bohaterką jest Magdalena Piekorz - reżyserka filmowa i teatralna, dyrektor artystyczna Teatru im. Adama Mickiewicza w Czestochowie. Jest autorka szeregu filmów dokumentalnych jak "Znaleźć, zobaczyć, pochować" o zbrodni Serbów w Srebrenicy, "Labirynt", "Dziewczyny z Szymanowa". Wyreżyserowała także film fabularny "Pręgi" (Główna Nagroda na FPFF w Gdyni). Film był też polskim kandydatem do Oskara. Obie panie mówią o swojej pracy i o tym, co najważniejsze w życiu i czym jest sztuka w naszym życiu. Według nich jestesmy postawieni w sytuacji, że jesteśmy świadkami kończacej się epoki w sztuce i w życiu. Najważniejsze jest, żeby prawdziwie przeżywać życie. Żeby znaleźć czas na relacje z drugim człowiiekiem, na bliskość, na miłość. I umieć sobie to tak poukładać, by nie stracić kropli z tego, co jest naprawdę ważne. I najważniejsze - trzeba umieć się podnieść po każdym upadku. Zawsze. 14:55 MOSKWA NIE WIERZY ŁZOM (MOSKWA SLEZAM NIE WIERIT) Melodramat, obyczajowy, 142 min, ZSRR, 1979 Reżyseria: Władymir Mieńszow Scenariusz: Walentin Czernych Zdjęcia: Igor Słabniewicz Muzyka: Siergiej Nikitin Aktorzy: Wiera Alientowa, Irina Murawiewa, Raisa Riazanowa, Aleksiej Batałow Trzy dziewczyny z prowincji mieszkają w hotelu robotniczym w Moskwie. Pragną zrobić karierę w stolicy. Katia nie dostała się na studia, zaczęła pracować w fabryce, a jej upór i ambicja pokonują wszelkie przeszkody. Zostaje dyrektorem wielkich zakładów. Płaci za to wysoką cenę osobistego szczęścia, z którego świadomie rezygnuje. Spotyka jednak na swej drodze mężczyznę, dla którego gotowa jest poświęcić karierę. 17:30 SCENA MUZYCZNA - TRIO JAZZOWE MARCINA MASECKIEGO Koncert, 49 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Marcin Masecki, Marek Horodniczy(Prowadzący), Jerzy Rogiewicz, Piotr Domagalski W kolejnym odcinku "Sceny Muzycznej" wystąpi Trio Jazzowe Marcina Maseckiego. 18:50 SERIALOWA NOSTALGIA - SZALEŃSTWO MAJKI SKOWRON - ODC. 1/9. ARIEL Serial dla młodych widzów, 27 min, Polska 1976 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz na podstawie własnej powieści: Aleksander Minkowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Maciej Małecki Aktorzy: Marek Sikora, Zuzanna Antoszkiewicz, Czesław Jaroszyński, Krzysztof Kowalewski, Emil Karewicz, Wojciech Pokora, Joanna Bogacka, Bożena Miller, Wojciech Zimecki, Bolesław Płotnicki, Piotr Pawłowski, Arkadiusz Bazak i inni Telewizyjna adaptacja powieści Aleksandra Minkowskiego pod tym samym tytułem. Początkowo serial miał nosić nazwę "Mazury", jednak ostatecznie reżyser postanowił zostać przy tytule oryginalnym. "Szaleństwo Majki Skowron" opowiada o konflikcie pokoleniowym między rodzicami i dziećmi. Stanisław Jędryka pokazał go w dwu wariantach. Między córką i ojcem - dyrektorem zakładu chemicznego oraz synem i ojcem - komendantem posterunku MO. Przyczyny konfliktów są różne. Majka ucieka z domu na znak protestu przeciwko konformistycznej postawie ojca. Jako dyrektor zakładu boi się on zawodowego ryzyka, choć w życiu prywatnym nie raz wykazywał się bohaterstwem. Z kolei Ariel - nastolatek, który pomaga Majce ukrywać się na Mazurach, ma rodzicowi za złe, że sympatyzuje z miejscową lekarką. Chłopcu o tyle trudniej to zaakceptować, że nie ma matki. Konflikt pogłębia się, kiedy ojciec wszczyna śledztwo przeciwko kierownikowi miejscowej Spółdzielni Rybackiej, którego Ariel uważa za uczciwego człowieka. Podobna sytuacja rodzinna obojga bohaterów zbliża ich do siebie. Rodzi się między nimi uczucie. Nagle świat przestaje być tak prosty, jak im się dotąd zdawało. Uświadamiają sobie jego skomplikowanie i to, że nie zawsze przecież muszą mieć rację. Wbrew tytułowi, główną postacią serialu jest Ariel. Jego portret psychologiczny był dla reżysera sprawą kluczową. Wszystkie zdarzenia widziane są z jego perspektywy. Oprócz psychologii nie zabrakło w serialu również wątków kryminalnych, elementów komedii i melodramatu. Miłość łączącą bohaterów Jędryka pokazał jako uczucie liryczne, delikatne i subtelne, niemal pozbawione podtekstu erotycznego. Romantyczny związek Majki i Ariela podkreśla jeszcze piękno mazurskich krajobrazów. Zdjęcia kręcono w okolicach Mikołajek, Pisza, Taut, Olsztyna i jeziora Łuknajno - rejonach, zdaniem reżysera, "czystych, nieskażonych przemysłem". 19:20 SERIALOWA NOSTALGIA - SZALEŃSTWO MAJKI SKOWRON - ODC. 2/9. ZASADZKA Serial dla młodych widzów, 26 min, Polska 1976 Reżyseria: Stanisław Jędryka Scenariusz: Aleksander Minkowski Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Maciej Małecki Aktorzy: Marek Sikora, Zuzanna Antoszkiewicz, Czesław Jaroszyński, Krzysztof Kowalewski, Emil Karewicz, Wojciech Pokora, Joanna Bogacka, Bożena Miller, Wojciech Zimecki, Bolesław Płotnicki, Piotr Pawłowski, Arkadiusz Bazak i inni W trakcie kolejnego patrolu ojciec i Ariel natrafiają na martwe ryby - efekt działania kłusowników. Bendek - pracownik miejscowej spółdzielni rybackiej - oskarża o kłusownictwo swego kierownika Liwicza, który jest zarazem ojcem przyjaciela Ariela. Milicja postanawia zorganizować zasadzkę przeciw kłusownikom. W jej wyniku pojawiają się nowe dowody przeciwko Liwiczowi. Tymczasem Majka, myśląc że Ariel wydał ją milicji, urządza mu awanturę. Jednak po wyjaśnieniach chłopca szybko uspokaja się. 20:00 KOMEDIOWE LATO - DZIĘCIOŁ Komedia, 85 min, Polska, 1971 Reżyseria: Jerzy Gruza, Barbara Sass - Zdort, Urszula Krzemieniecka Scenariusz: Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Henryk Kuźniak, Juliusz Loranc Wykonawcy: Violetta Villas, Orkiestra PRiTV pod dyrekcją Stefana Rachonia Aktorzy: Wiesław Gołas, Alina Janowska, Violetta Villas, Zdzisław Maklakiewicz, Irena Kwiatkowska, Mitchell Kowal, Edward Dziewoński, Władysław Hańcza, Barbara Ludwiżanka, Joanna Jędryka, Ewa Krzyżewska, Barbara Burska, Kalina Jędrusik, Tadeusz Pluciński, Bohdan Łazuka Stefan Waldek pracuje w "Supersamie" - reklamuje towary, informuje o nowościach, doradza. Jego żona Miśka jest sportsmenką - trenuje strzelectwo, często więc jeździ na zawody. Ich dziesięcioletni synek Paweł jest dzieckiem nad wyraz poważnym. Pasją Stefana Waldka jest zbieranie płyt z nagranymi głosami ptaków. Kiedy żona wyjeżdża - a zdarza się to dość często - godzinami słucha ptasich treli. Swoimi zainteresowaniami próbował podzielić się z kolegami z pracy, ale oni mają go za dziwaka, wręcz - zboczeńca. A wszystko dlatego, że jak dotąd Stefan nie zdobył się nawet na najmniejszy flircik. Słowa kolegów wzbudzają w nim w końcu pewien niepokój. Tymczasem żona przed kolejnym wyjazdem oznajmia mężowi i synowi: "Będziecie sami przez trzy dni. Nie chciałabym, aby przez ten czas nasz dom uległ dezorganizacji, jak niestety zdarzyło się w czasie eliminacji do mistrzostw krajowych. W tym celu opracowałam regulamin, który powinien wisieć tu, na ścianie". Regulamin zawisa na ścianie, Miśka wyjeżdża. Tym razem Stefan postanawia jednak zupełnie inaczej wykorzystać jej nieobecność. Te samotne - jak się okaże nie do końca - trzy dni Stefana Waldka i jego syna pełne będą niespodzianek. 21:45 GENIUSZ: PICASSO - ODC. 9 (ODC. 9) Serial biograficzny, 48 min, USA, 2018 Reżyseria: Kenneth Biller Aktorzy: Alex Rich, Clemence Poesy, Antonio Banderas odc. 9. Gilot buntuje się przeciwko Picassowi i decyduje się na realizację swoich własnych planów. Młody Pablo znajduje odpoczynek od napiętej relacji małżeńskiej z Olgą. 22:45 ŚWIAT W PIOSENCE - JEDENASTY WRZEŚNIA (SOUNDTRACKS: SEPTEMBER 11TH) Film dokumentalny, 40 min, USA, 2017 Reżyseria: Dwayne Johnson, Dany Garcia Seria "Soundtracks" przedstawia związki muzyki z różnego rodzaju wydarzeniami historycznymi. Każdy odcinek dotyczy tragedii, momentów euforii lub zdarzeń, które dały początek nowym ruchom. Wraz z nimi prezentowane są muzyka, artyści i nurty mające szczególny związek z tymi przemianami. Wydarzenia z 11 września 2001 na zawsze zostaną w pamięci. Tragedia, jaką przeżył świat, była nie do opisania. Jej skutki udało się zmniejszyć poprzez ucieczkę do świata muzyki. Wielki udział miały w tym przede wszystkim charytatywne koncerty. 02:05 KINO NOCNE - EROICA Nowela I: SCHERZO ALLA POLACCA Nowela II: OSTINATO - LUGUBRE Dramat wojenny, 78 min, Polska 1957 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Jerzy Wójcik Występują: Edward Dziewoński, Barbara Połomska, Ignacy Machowski, Leon Niemczyk, Kazimierz Opaliński, Kazimierz Rudzki, Henryk Bąk, Mariusz Dmochowski, Roman Kłosowski, Bogumił Kobiela, Józef Kostecki, Tadeusz Łomnicki, Józef Nowak, Wojciech Siemion Jedno z czołowych osiągnięć "szkoły polskiej", będące swoistym rozrachunkiem z mitologizowaniem wojennej przeszłości. Na VIII MFF w Mar del Plata w 1959 r. "Eroica" otrzymała III Nagrodę (za najlepszy film, najlepszy scenariusz i nagrodę FIPRESCI), a wcześniej, w 1958 r. "Syrenę Warszawską" Polskiej Kroniki Filmowej. Film należy do rzadko spotykanego gatunku - składa się z dwóch luźno ze sobą związanych tematycznie nowel. Część pierwsza opowiada o warszawskim cwaniaku, który przypadkowo wciągnięty w Powstanie Warszawskie zdobywa się na czyn bohaterski, choć właściwie niepotrzebny. Gdy wybucha powstanie, Dzidziuś Górkiewicz w popłochu opuszcza stolicę. Jest dobrze zarabiającym handlarzem i nie ma ochoty ginąć. Dociera do żony w Zalesiu. Żona Dzidziusia roztacza przed nim perspektywy spokojnego życia. Tymczasem Górkiewicz ruszony porywem patriotyzmu w ostatniej chwili postanawia wrócić do walczącej Warszawy. Akcja drugiego opowiadania rozgrywa się w niemieckim oflagu i po raz pierwszy przedstawiono w niej życie polskich oficerów w obozie jenieckim w czasie ostatniej wojny. Do legendy urasta tu ucieczka por. Zawistowskiego. Tylko najbardziej wtajemniczeni wiedzą, że cały czas jest on w obozie - ukryty w przewodzie wentylacyjnym. Mimo starań i opieki kolegów bohater umiera - z zimna i samotności. A wszystko po to, by zachować legendę, która podtrzymywała na duchu wszystkich stłoczonych w obozie żołnierzy. "Eroica" to nie pierwszy przykład współpracy scenarzysty Jerzego Stefana Stawińskiego i reżysera Andrzeja Munka. Wcześniej zrealizowali film "Człowiek na torach". Po wielu samodzielnych sukcesach - Stawiński jest m.in autorem scenariusza do filmu "Kanał", a Munk zdobył wiele nagród w dziedzinie filmu dokumentalnego - ich drogi spotkały się w "Eroice". W filmie tym swoją uwagę skupili na temacie bohaterstwa. W obu nowelach przedstawili bohaterstwo, które właściwie nie przyniosło żadnego konkretnego sukcesu, ale od niego ważniejsze dla autorów stały się pobudki psychiczne kierujące postępowaniem ludzi w trudnych momentach. W ten sposób przedstawili różnorodność charakterów, bogactwo ludzkich typów - studium psychologiczne bohaterów. Film prawie całkowicie zrealizowany został w plenerach, głównie w Warszawie, w Bukowinie i na Śląsku. Jest to także pierwszy polski film szerokoekranowy. 03:40 BERLIN LIVE - APOCALYPTICA (BERLIN LIVE - APOCALYPTICA) Koncert, 61 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Stefan Mathieu Wykonawcy: Apocapyptica Cykl koncertów, które od lat odbywają się regularnie na scenie berlińskiego klubu SchwuZ i są transmitowane w całej Europie. To mieszanka stylów współczesnej muzyki, wykonana w wyjątkowym klimacie nocnego życia Berlina. Występy poprzedzone są krótkimi wywiadami z artystami. W tej odsłonie programu światowej sławy zespół Apocalyptica wykonał swoje największe przeboje oraz premierowe utwory. Usłyszymy m.in.: "Nothing Else Matters", "Bittersweet", "Dead Man's Eyes".