TVP Kultura Niedziela, 01.08.2021 07:35 ZAŚPIEWAJMY TO JESZCZE RAZ - WARSZAWSKI DZIEŃ Koncert, 28 min, Polska, 1973 Scenariusz: Jan Łomnicki, Jerzy Wittlin Zdjęcia: Jerzy Gościk Wykonawcy: Danuta Rinn, Jerzy Sergiusz Adamczewski, Jerzy Połomski, Bogdan Łazuka, Józef Wojtan, Jeremi Przybora, Jerzy Wasowski, Andrzej Bogucki, Mieczysław Fogg, Maria Koterbska, Jadwiga Prolińska, Mira Zimińska, Irena Santor Program muzyczny - składanka piosenek popularnych w Polsce Ludowej. W tym odcinku piosenki o Warszawie z pierwszych lat powojennych, ilustrowane materiałami archiwalnymi i przeplatane fragmentami Polskich Kronik Filmowych. Śpiewają: Andrzej Bogucki, Mieczysław Fogg, Maria Koterbska, Chór Czejanda i inni. 08:15 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRYSTYNA TKACZ Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuc - Burzyńska (prowadząca) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem w podróż do krainy dzieciństwa i młodości zabiera nas popularna aktorka, Krystyna Tkacz. 09:20 Z PRZYTUPEM - POLKA GALOPKA Kameralne i studyjne (widowisko), 14 min, Polska, 2019 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Wykonawcy: Piotr Piszczatowski (prowadzący) Co do pochodzenia polki są zdania rozbieżne, niektórzy twierdzą, że taniec ten pochodzi z Czech, inni zaś uważają, że wywodzi się od wielu tańców całej Europy. Polka galopka, bo niej mowa w tym odcinku, pochodzi z Wiednia i zawiera w sobie elementy podobne do krakowiaka. Podobnie jak inne polki zachowana jest w metrum parzystym i ma charakter energiczny. O tym jak się ją powinno tańczyć, powie p. Józef Murawski, a zagra kapela Józefa Murawskiego z Szypliszk. Cykl 10 odcinków poświęconych polskim tańcom tradycyjnym. Zobaczymy potańcówki, na których do tańca przygrywają muzykanci z różnych części Polski. Prowadzący program Piotr Piszczatowski oraz zaproszeni goście nauczą widzów podstawowych kroków tradycyjnych polskich tańców, takich jak kujawiak, śląski trojak, polka galopka z Suwalskiego, wielkopolski wiwat, kurpiowski powolniak, oberek, mazurek (w wersji z Radomskiego) oraz krakowiak i polka w lewo z Rzeszowskiego. 09:40 ANIMAMA - CZARODZIEJSKIE DARY Film animowany, 19 min, Polska, 1956 Reżyseria: Zenon Wasilewski Scenariusz: Zenon Wasilewski Wykonawcy: Wojciech Pilarski Krótki film animowany w reżyserii pioniera polskiej animacji lalkowej Zenona Wasilewskiego. Klasyczna opowieść o chytrym karczmarzu, który okradł uczciwego chłopa z magicznych przedmiotów zapewniających bogactwo i dostatek jedzenia. Karczmarza spotkała jednak zasłużona kara, gdy jeden z czarodziejskich darów dał mu bolesną nauczkę. 10:10 SERIALOWA NOSTALGIA - JANOSIK - ODC. 5/13 - TAŃCOWALI ZBÓJNICY Serial przygodowy, 49 min, Polska 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcja: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski Hrabia postanawia wydać wielki bal z okazji przyjazdu córki z Wiednia. Murgrabia zaś dla uatrakcyjnienia zabawy sprowadza siłą młode góralki. Zbójnicy Janosika przychodzą na bal w ubraniach zabranych zatrzymanym gościom. Zostają jednak zdemaskowani i muszą ratować się ucieczką. 11:35 STANISŁAW FIJAŁKOWSKI - BYT INTENCJONALNY Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2018 Reżyseria: Małgorzata Potocka Film dokumentalny o malarzu Stanisławie Fijałkowskim. "Stanisław Fijałkowski, łódzki malarz, grafik, teoretyk i pedagog urodził się w 1922 r. w Zdołbunowie na Wołyniu. Artysta zajmuje w sztuce XX w. pozycję szczególną - doceniają go zarówno sympatycy awangardy jak i osoby zainteresowane postmodernistyczną wielowartościowością dzieł i różnorodnością inspiracji twórczych. (...) Sam autor, w jednym z wywiadów, powiedział że od lat interesuje się filozofią, socjologią, naukami o kulturze i religii, rytuałem i symboliką, parapsychologia, magią itp. pragnie rozumieć duchową rzeczywistość człowieka. Sztuka jest (dla niego) swoistym uprawianiem metafizyki, szczególną formą filozofowania. (...) Sztuka dostarcza niektórych przeżyć, jakich dawniej dostarczała religia. W innej formie uprawiam to, co robi Jerzy Nowosielski, jedyny bliski mi artysta, to znaczy świecki odpowiednik teologii. (https: //mnwr.pl/) 12:15 WINNETOU I OLD SHATTERHAND (OLD SHATTERHAND) Western, 113 min, JUGOSŁAWIA/Niemcy/Francja, 1964 Reżyseria: Harald Reinl Aktorzy: Gojko Mitić, Pierre Brice, Lex Barker, Ralf Wolter Western inspirowany indiańskimi powieściami Karola Maya. Akcja rozgrywa się w dzikich i malowniczych sceneriach Dzikiego Zachodu. Bandyci przekupują Komanczów wodą ognistą, by ci napadli na farmę jako Apacze. Właśnie Apacze, jako jedno z niewielu plemion, nie chce dotąd podpisać układu z białymi, głównie ze względu na cenne ziemie będące w ich posiadaniu. Rozpoczyna się walka. Old Shatterhand prowadzi śledztwo w tej sprawie, próbując odkryć prawdę. Pomagają mu przejaciele: Sam Hawkens i jego czerwony brat Winnetou. 14:25 GODZINA "W" Dramat wojenny, 77 min, Polska 1979 Reżyseria: Janusz Morgentern Scenariusz: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Jerzy Gudejko, Ewa Błaszczyk, Katarzyna Łaniewska, Emilia Krakowska, Tadeusz Aktorzy: Ewa Błaszczyk, Jerzy Gudejko, Piotr Łysak, Wojciech Wysocki, Tomasz Stockinger, Irena Laskowska, Katarzyna Łaniewska Scenariusz "Godziny W" powstał na motywach opowiadania Jerzego Stefana Stawińskiego, opublikowanego w 1956 roku. Stawiński - były uczestnik Powstania na Mokotowie - napisał swój utwór w formie zbeletryzowanego reportażu. Obrazowy język, oszczędna narracja i znakomite dialogi przypadły do gustu Jerzemu Morgensternowi, który przeniósł nowelę na ekran. Postanowił też dochować maksymalnej wierności oryginałowi. Wiarygodność wydarzeń ukazanych w filmie gwarantowały również nazwiska konsultantów. Byli nimi: Tadeusz Szerota - historyk, autor książki "Okupowanej Warszawy dzień powszedni"i Lech Cergowski - były żołnierz powstańczego pułku "Baszta". Głównymi bohaterami filmu są właśnie członkowie jego oddziału. Zagrali ich podówczas jeszcze studenci warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Młodzi aktorzy zebrali pochlebne recenzje. Podobał się zwłaszcza Jerzy Gudejko jako "Czarny". "Miał w oczach ten ogień, który cechował jego rówieśników, ten błysk inteligencji i entuzjazmu. Pozostali aktorzy również znakomicie wczuli się w specyfikę gorącego czasu. Byli - chociaż współcześni - chłopcami z tamtych lat" - pisała jedna z recenzentek. Zaś Janusz Morgenstern tak charakteryzował przesłanie swego filmu: "Tematyki okupacyjnej nie traktuję jako historii. Interesują mnie najbardziej węzłowe momenty życia narodu. Wojna i okupacja to długie, brzemienne lata, obfitujące w dramaty i tragedie, to zróżnicowane ludzkie losy. Są to słupy milowe w rozwoju społeczeństwa i jego świadomości. To są sprawy i bruzdy, które tworzą zapach czasu". W warstwie fabularnej "Godzina W" to zapis jednego, przełomowego dla dziejów stolicy dnia - 1 sierpnia 1944 roku. Niemcy powoli wycofują się z miasta. Całe konspiracyjne podziemie czeka na rozkaz wybuchu powstania. Trwają gorączkowe przygotowania do zbrojnego wystąpienia. W jednym z umówionych punktów zbiera się pluton Armii Krajowej pod dowództwem "Czarnego". Mają zaatakować hitlerowskie koszary. Tuż przed akcją dowiadują się, że nie otrzymają wsparcia drugiego plutonu. Wybija godzina W. Młodzi żołnierze chwytają za broń. 15:55 KONCERT MUZYKI MIECZYSŁAWA KARŁOWICZA Koncert, 60 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Knitel Wykonawcy: Orkiestra Symfoniczna Filharmonii W Szczecinie, Konglomerat Big Band Orkiestra, Agata Zubel, Nikola Kołodziejczyk, Rune Bergmann Koncert zorganizowany z okazji 140. rocznicy urodzin Mieczysława Karłowicza wybitnego dyrygenta i kompozytora. Karłowicz napisał tylko jedną symfonię i sześć poematów symfonicznych. Ten skromny dorobek zapewnił mu jednak miano najwybitniejszego polskiego symfonika, a to za sprawą niezwykłej sensualności, bogactwa harmonicznego i filozoficznego kontekstu jego dzieł. W koncercie: Mieczysław Karłowicz - Smutna opowieść, Mieczysław Karłowicz - Poemat symfoniczny Stanisław i Anna Oświecimowie op. 12, Mieczysław Karłowicz, Nikola Kołodziejczyk - wybór pieśni w opracowaniu na sopran, big band i orkiestrę. 17:15 NIEDZIELA Z... EMILIĄ KRAKOWSKĄ Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska (prowadząca) Kolejny odcinek cyklicznego programu jest poświęcony Emilii Krakowskiej. Bohaterka ma na swoim koncie setki ról. Wśród nich były chłopki i damy, była Żydówka, pani Dulska oraz płatne zabójczynie. Nieustannie powtarza, że kocha teatr w sobie, a nie siebie w teatrze. Zawód aktorki traktuje jako rzemiosło, ale i misję. Kiedy dostaję rolę, wyciska ją jak cytrynę, ze wszystkich soków. 18:05 NIEDZIELA Z... - EMILIĄ KRAKOWSKĄ -KLARA I ANGELIKA Film obyczajowy, 46 min, Polska, 1976 Reżyseria: Irena Kamieńska Scenariusz: Władysław Terlecki Zdjęcia: Jan Hesse Muzyka: Wojciech Michniewski Aktorzy: Zofia Mrozowska, Emilia Krakowska, Wanda Łuczycka, Wieńczysław Gliński, Wiesław Michnikowski, Tadeusz Byrski, Zdzisław Wardejn, Janusz Zaorski, Leonard Pietraszak, Bolesław Abart, Janina Borońska, Krystyna Ciechomska, Andrzej Fogiel, Adam Koman Adaptacja opowiadania Marii Dąbrowskiej, zrealizowana przez wytrawną dokumentalistkę, Irenę Kamieńską. Filmowa nowela "Klara i Angelika" opowiada o wybitnej aktorce, obchodzącej artystyczny jubileusz. Trwają ostatnie przygotowania do premiery "Domu kobiet". Klarę Naimską oblegają dziennikarze, reporterzy, reżyserzy dokumentaliści, przyjeżdża nawet delegacja z rodzinnego miasta. Ją samą rocznica skłania do refleksji na temat życia i sensu własnej pracy. Podsumowanie nie wypada najlepiej. Bohaterka, choć otoczona przyjaciółmi i wielbicielami, czuje się samotna i nierozumiana. Z jej rozmyślaniami kontrastuje bezpretensjonalny sposób bycia manikiurzystki Angeliki, nieobciążonej balastem popularności oraz związanymi z nim stresami i wyrzeczeniami. Wewnętrzne rozważania aktorki gwałtownie przerywa wezwanie na jubileuszową premierę. Myśli o tym, jak żyć, by być szczęśliwą, ulatniają się tak nagle, jak się pojawiły. Teraz najważniejsze to wyjść na scenę i grać. 20:00 BITWA O ANGLIĘ (BATTLE OF BRITAIN) Dramat wojenny, 126 min, Wielka Brytania 1969 Reżyseria: Guy Hamilton Scenariusz: Wilfred Greatorex, James Kennaway Zdjęcia: Freddie Young Muzyka: Ron Goodwin Aktorzy: Laurence Olivier, Trevor Howard, Patrick Wymark, Christopher Plummer, Susannah York, Michael Caine, Ralph Richardson, Robert Shaw, Ian McShane, Barry Foster, Michael Bates, Edward Fox, Epicki dramat w gwiazdorskiej obsadzie powstał na podstawie książki "The Narrow Margin", którą napisał Derek Wood i która przyniosła autorowi spory rozgłos. Akcja filmu rozgrywa się podczas II wojny światowej, a główny wątek skupia się na powietrznej kampanii toczonej między lotnictwem niemieckim a brytyjskim. Inwazja znana jako Bitwa o Anglię rozpoczęła się 10 lipca w 1940 roku. Ponad półtora tysiącowi bombowców i z górą tysiącowi myśliwców Luftwaffe marszałek sir Hugh Dowding mógł przeciwstawić zaledwie siedemset spitfire'ów i hurricane'ów. I choć bilans zestrzeleń był korzystny dla obrońców, Brytyjczykom szybciej zaczęło brakować wyszkolonych lotników. Wtedy do boju pod angielskim niebem wystartowali trzymani dotąd na ziemi doświadczeni piloci polscy, ale także Francuzi, Czesi i ochotnicy amerykańscy. RAF rzucił do walki ostatnie odwody, tymczasem Niemcy wzmagali nacisk. Już nie tygodnie, ale najbliższe dni miały rozstrzygnąć losy bitwy. 22:45 WIELKI BUSTER (THE GREAT BUSTER) Film dokumentalny, 96 min, USA, 2018 Reżyseria: Peter Bogdanovich Dokument poświęcony Busterowi Keatonowi, jednemu z najbardziej wpływowych i sławnych amerykańskich filmowców i komików. Jego charakterystyczny styl i liczne dzieła filmowe z ery kina niemego już na początku XX wiek ugruntowały jego pozycję jako prawdziwego wizjonera. Film przedstawia kolejne kamienie milowe w karierze Keatona - od jego wodewilowych początków, przez wypracowanie specyficznego stylu pantomimy, aż po jego najbardziej tryumfalne lata, które poświęcił pracy jako reżyser, scenarzysta, aktor i producent. Ogromny wpływ artysty na kinematografię potwierdzają w wywiadach jego współpracownicy, przyjaciele i wielbiciele, m.in. Mel Brooks, Quentin Tarantino, Werner Herzog, Dick van Dyke i Johnny Knoxville. W dokumencie wykorzystano fragmenty filmów Keatona przechowywane przez bibliotekę Cohen Film Classics - na potrzeby produkcji zrekonstruowano je, co przyniosło niezwykłe efekty. Dokument wyreżyserował Peter Bogdanovich, filmowiec i filmoznawca, którego opracowania twórczości legendarnych reżyserów, Johna Forda i Orsona Wellesa, służą obecnie jako punkt odniesienia dla innych badaczy. (Canal +) 00:35 TO TYLKO KONIEC ŚWIATA (JUSTE LA FIN DU MONDE) Dramat, 94 min, Kanada/Francja 2017 Scenariusz i reżyseria: Xavier Dolan Aktorzy: Gaspard Ulliel, Vincent Cassel, Nathalie Baye, Lea Seydoux, Marion Cottilard, Antoine Desrochers, William Boyce Blanchette Przeniesiona na ekran sztuka pod tym samym tytułem z 1990 roku, autorstwa francuskiego dramatopisarza Jeana - Luca Lagarce. W 2016 roku film zdobył Grand Prix na festiwalu w Cannes, a rok później został nagrodzony prestiżowym Cezarem w trzech kategoriach: najlepszy reżyser, najlepszy aktor i najlepszy montaż. Protagonistą tego dramatu jest 34 - letni pisarz Louis, który wraca do rodzinnej wioski, mając do przekazaniua bliskim tragiczną wiadomość, że jest śmiertelnie chory. Wyjechał przed laty po śmierci ojca, wtedy zapragnął żyć po swojemu, z dala od dotychczasowych problemów i codziennych spraw. Chciał poznać nowych ludzi, zobaczyć wielki świat, zakosztować innych wrażeń. Nie było go w domu 12 lat, nie pisał, nie próbował się kontaktować, jego młodsza siostra Suzanne prawie go nie pamięta, nie był na ślubie swego brata Antoine'a, nie poznał jego żony Catherine, nie zna też ich dzieci. Matka Martine pisała do syna, ale on zmienił miejsce zamieszkania, nie podając nowego adresu. Spotkanie po latach z rodziną okazuje się bardzo trudne, wyzwalają się tłumione emocje, rośnie napięcie. Ożywają dawne żale, wzajemne pretensje, piętrzą się niewyjaśnione sprawy z przeszłości. Antoine nie ukrywa swej niechęci do Louisa. Czy w tej sytuacji rozmowa w przyjaznej, rodzinnej atmosferze w ogóle jest możliwa? Czy Louis zdoła wyznać rodzinie prawdę o swoim życiu i śmiertelnej chorobie? Czy wreszcie da się naprawić wyrządzone kiedyś zło, przebaczyć i odbudować zerwane rodzinne więzi? 02:15 POLSKA SZKOŁA ANIMACJI - INNY Film animowany, 4 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marta Magnuska Scenariusz: Marta Magnuska, Paulina Lewicka Muzyka: Anna Nowak Krótki film animowany. W oczekiwaniu na tajemniczego gościa, zgromadzeni snują przypuszczenia, jak wygląda i kim jest obcy. Nieznajomy materializuje się w ich wyobraźni, a jego obecność staje się niemal namacalna. Początkowy entuzjazm tłumu ustępuje miejsca uczuciu niepokoju. (źródło: polishshorts.pl) 02:20 POLSKA SZKOŁA ANIMACJI - ŚCIANY Film animowany, 8 min, Polska, 1987 Reżyseria: Piotr Dumała Scenariusz: Piotr Dumała Zdjęcia: Grzegorz Świetlikowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Pełna niepokojącego nastroju opowieść o człowieku zamkniętym w pomieszczeniu bez wyjścia. Oczy bacznie obserwują ściany, mężczyzna nasłuchuje każdy szmer, porusza się, szukając możliwości wyzwolenia. W ponurym labiryncie korytarzy pojawia się inny mężczyzna i do otworu kamiennej skarbonki wrzuca monetę. Człowiek siedzący we wnętrzu obserwuje spadający pieniądz. Zapada ciemność. Ofiarodawca zgasił palącą się żarowkę. Tworzywem klimatu filmu Piotra Dumały - prócz jego refleksyjnych treści - są wysmakowany rysunek i sposób animacji, nieco przypominające "Łagodną" tego realizatora, a także spójna z obrazem, sugestywna muzyka Przemysława Gintrowskiego. 02:30 POLSKA SZKOŁA ANIMACJI - CZŁOWIEK I CHLEB Film animowany, 6 min, Polska, 1997 Reżyseria: Ryszard Czekała Zdjęcia: Tomasz Wolf Aktorzy: Ryszard Czekała Film będący pochwałą ludzkiej gotowości do podejmowania niekończących się wyzwań losu. Otrzymywany codziennie bochenek chleba więzień przeznacza na zalepianie tysięcy dziur w murach celi. Mieszkają w nich działające na nerwy ruchliwe insekty, które przemykają nieustannie z otworu do otworu. Kiedy dzieło jest skończone, więzień nieoczekiwanie zostaje przeniesiony do innej celi. Trzymany w dłoniach nowy bochenek chleba zastyga dramatycznie w pół drogi do ust: mury tej celi również usłane są tysiącami dziur. 02:40 MOCNE KINO - ZAGUBIONA AUTOSTRADA (LOST HIGHWAY) Dramat kryminalny, 128 min, Francja/USA, 1997 Reżyseria: David Lynch Aktorzy: Patricia Arquette, Robert Blake, Richard Pryor Saksofonista Fred Madison znajduje na schodach swej luksusowej rezydencji tajemniczą kasetę video, na której ktoś zarejestrował okrutną zbrodnię popełnioną w sypialni jego domu. Zakrwawioną ofiarą okazuje się żona Freda, Renee. Zabójcą - on sam. Wezwana policja aresztuje muzyka, by po kilku dniach odkryć, że w celi - zamiast żonobójcy - więziony jest nieznany młody mężczyzna.