TVP Historia Wtorek, 10.08.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 10 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1675 - powstało Królewskie Obserwatorium w Greenwich; 1808 - zmarł Jan Chrzciciel Albertrandi; 1898 - urodził się Tadeusz Dołęga - Mostowicz; 1927 - początek wykuwania postaci prezydentów USA w Rushmore; 07:20 1920. WOJNA I MIŁOŚĆ - ODC. 2/13 - POCZĄTEK Serial historyczny, 43 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Janusz Petelski, Robert Miękus Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Jakub Wesołowski, Wojciech Zieliński, Tomasz Borkowski, Karolina Chapko, Monika Kwiatkowska, Katarzyna Maciąg, Lesław Żurek, Karolina Nolbrzak, Michał Żurawski, Danuta Stenka, Marek Bukowski, Eryk Lubos, Mirosław Baka, Piotr Gąsowski, Krzysztof Globisz Marzec 1920 r. Władek przenosi się do garnizonu położonego we wschodniej części Mazowsza. Tam poznaje właścicieli pobliskiego majątku w Dąbrówce, państwa Olszyńskich i ich dzieci, świetnego jeźdźca Teofila i piękną, choć wyniosłą Zosię. Bronek dzięki przyjaźni z Mieciem, człowiekiem wątpliwej reputacji, poznaje świat warszawskiej cyganerii, zakochuje się w artystce kabaretowej Lulu. Pensja oficera nie wystarcza jednak na wystawne życie, zapożycza się u Miecia, a ten zamiast zwrotu długu, proponuje wspólny interes. Józef w sztabie wywiadu poznaje nowo przyjętą sekretarkę szefa, Jadwigę. Zakochuje się w niej. Aleksander, komisarz polityczny bolszewickiego oddziału pod komendą Tkaczenki, zaprowadza rewolucyjne porządki w białoruskich wsiach. 08:35 ŻYCIA NIE MOŻNA ZMARNOWAĆ Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2015 Reżyseria: Krzytsztof Tadej Scenariusz: Krzysztof Tadej Zdjęcia: Wojciech Kozłowski Wykonawcy: o. Jarosław Wysoczański OFMConv., Franciszka Joanna Strzałkowska, s. Berta Hernandez Guerra, Marek Tomaszek, Maria Kozieł, Stanisław Baczyński, o. Jan Maria Szewek OFMConv, o. Jacek Lisowski Ofmconv, kard. Juan Luis Cipriani Thorne, bp Luis Bambaren Dokument o dwóch polskich zakonnikach, franciszkanach konwentualnych zamordowanych w Peru w 1991 roku. Michał Tomaszek miał wówczas 31 lat, a Zbigniew Strzałkowski 33 lata. Zrealizowany przez ekipę TVP w peruwiańskich Andach i w Polsce film przedstawia ich życie i działalność. Ojciec Zbigniew Strzałkowski i ojciec Michał Tomaszek zostali zastrzeleni przez członków komunistycznej organizacji Świetlisty Szlak. Zostali beatyfikowani 5 grudnia 2015 r. , stając się pierwszymi polskimi misjonarzami męczennikami. W filmie widzowie zobaczą m. in. wypowiedzi ostatniego świadka porwania polskich zakonników, siostry zakonnej Berty Hernandez, a także emerytowanego biskupa, który zaprosił polskich zakonników, Luisa Bambarena, mieszkańców Pariacoto i polskich misjonarzy obecnie tam pracujących. W Polsce zostały nagrane rozmowy z rodzinami męczenników, w tym z matką Zbigniewa Strzałkowskiego, która przez wiele lat odmawiała wypowiedzi na temat tych tragicznych wydarzeń. 09:40 SENSACJE XX WIEKU - ZAGINIONE ARCHIWA, CZ. 3 Kameralne i studyjne (widowisko), 25 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Trzecia część odcinka poświęconego roli polskiego wywiadu w okresie II wojny światowej. 31 sierpnia 1939 pracownicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, archiwów wojskowych i wywiadu rozpoczęli gorączkowe palenie akt. Niestety nie udało się zniszczyć lub zabezpieczyć wszystkich akt, niektóre bardzo ważne dokumenty trafiły w ręce Abwehry. Wiadomo, że na ich podstawie tylko w 1939 roku aresztowano 15 osób zwerbowanych przez wywiad polski, z których 10 skazano na śmierć. Śmierć poniosło także wielu oficerów II Oddziału, szczególnie zajadle tropionych przez Abwehrę. 10:15 SENSACJE XX WIEKU - CZERWONY BARON Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 2000 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program opowiada historię samolotów myśliwskich, które zrewolucjonizowały sposób prowadzenia współczesnych wojen. Ich skonstruowanie wywołało zmiany w taktyce bitew powietrznych, m.in. podczas walk stoczonych przez asa tamtych czasów, Manfreda von Richthoffena zwanego "Czerwonym Baronem". 10:45 MIASTO Z PIASKÓW I SERC. STALOWA WOLA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tadeusz Arciuch Scenariusz: Tadeusz Arciuch Film opowiada o wielkim projekcie o nazwie Stalowa Wola i ludziach, którzy go realizowali. Stalowa Wola to największa inwestycja w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego, a powstała w imponującym tempie w latach 1937 - 1938. Dwa lata i 3 miesiące wystarczyły, aby od wbicia łopaty pod fundamenty przestrzelać pierwszą armatę, wyprodukowaną w nowo powstałych zakładach. Miejsce pod te inwestycje zostało starannie wybrane, choć było absolutnie dziewicze, pozbawione jakiejkolwiek infrastruktury oprócz linii kolejowej. Miasto i hutę wybudowano w błyskawicznym tempie dzięki dobremu planowi, sprawnemu zarządzaniu oraz dzięki poświęceniu budowniczych - pionierów. Stalowa Wola powstawała w atmosferze wielkiego entuzjazmu ludzi, którzy zjechali tu prawie ze wszystkich stron Polski. A powstały tu od zera nie tylko zakłady przemysłowe, ale i nowoczesne miasto wraz z elektrownią i całą niezbędną infrastrukturą. Wokół Stalowej Woli narastała legenda, powstawały o niej reportaże, filmy a nawet piosenki, ale niestety wspaniały rozwój tego miasta przerwała wojna. Stalowa Wola ma swój klimat, urok dawnych, przedwojennych lat, kiedy wszyscy chcieli zrobić coś dla Ojczyzny, często płacąc najwyższą cenę. 12:00 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 38 ŁÓDŹ FILMOWA Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Nie byłoby polskiego kina bez miasta, które określa się mianem Hollyłódź. Dlatego Radosław Kotarski przybywa do Łodzi, gdzie poznaje tajniki historycznych produkcji filmowych. Przygląda się temu, jak tworzono filmy fabularne, gdzie wyświetlano pierwsze ruchome obrazy i tworzy własną animację w legendarnym studiu Se - Ma - For. Będzie to podróż pełna dawnych, filmowych wspomnień. 12:35 SAMOCHODZIK I TEMPLARIUSZE - ODC. 3/5 TAJEMNICA BAHOMETA Serial dla młodych widzów, 33 min, Polska 1971 Reżyseria: Hubert Drapella Scenariusz: Zbigniew Nienacki Zdjęcia: Wacław Dybowski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Stanislaw Mikulski, Grażyna Marzec, Lech Ordon, Ewa Szykulska, Alina Janowska, Danuta Szaflarska, Tadeusz Gwiazdowski, Michał Szewczyk, Roman Mosior, Stefan Niemirowski, Tomasz Samosionek Wędrówka po Pojezierzu Suwalskim nie przynosi spodziewanych rezultatów. Pan Samochodzik i harcerze nie zdołali trafić na żaden ślad, który przybliżyłby ich do skarbu templariuszy. Postanawiają jechać do Malborka. Mają nadzieję, że na miejscu uda im się rozszyfrować sens słów "Tam skarb twój, gdzie serce twoje" - przecież Krzyżacy nazywali swoją stolicę "Serce Twoje". Gdy pan Tomasz w towarzystwie chłopców i przygodnych wycieczkowiczów zwiedza zamek, ktoś przekazuje mu wiadomość podpisaną imieniem pogańskiego bożka. Tajemniczy Bahomet ostrzega, że jeśli Pan Samochodzik natychmiast się stąd nie wyniesie, będzie z nim źle. 13:15 SAMOCHODZIK I TEMPLARIUSZE - ODC. 4/5 PODZIEMNY LABIRYNT Serial dla młodych widzów, 33 min, Polska, 1971 Reżyseria: Hubert Drapella Scenariusz: Zbigniew Nienacki Zdjęcia: Wacław Dybowski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Stanislaw Mikulski, Grażyna Marzec, Irena Skwierczyńska, Ewa Szykulska, Seweryn Butrym, Tadeusz Gwiazdowski, Stanisław Milski, Michał Szewczyk, Roman Mosior, Stefan Niemirowski, Tomasz Samosionek Pan Tomasz i jego mali pomocnicy przeczuwają, że wkrótce wyjaśni się tajemnica skarbu templariuszy. Pan Petersen i jego córka Karen również nie dają za wygraną. Dwie konkurujące ze sobą ekipy zjawiają się w małym miasteczku na Suwalszczyźnie, gdzie znajdują się ruiny średniowiecznego zamczyska. Pan Samochodzik i harcerze schodzą do podziemi, pilnie wypatrując na murach tajnych znaków templariuszy. Chłopcy trafiają na ślad podziemnego labiryntu. 13:55 W PIĘKNYM PUSTKOWIE KOŁO DĘBICY Film dokumentalny, 35 min, Polska, 2020 Reżyseria: Paulina Ibek Scenariusz: Paulina Ibek Film opowiada o obozach pracy przymusowej, jakie podczas II wojny światowej powstały w miejscowości Pustków na Podkarpaciu. Ich powstanie nieodłącznie wiązało się z istnieniem na tych ziemiach poligonu wojskowego SS Truppenübungsplatz Heidelager. Pierwszy z obozów powstał w roku 1940 i był przeznaczony dla ludności pochodzenia żydowskiego. Na podstawie szacunkowych danych uznaje się, iż liczba śmiertelnych ofiar tego obozu wyniosła ok. 7, 5 tysiąca więźniów. W 1941 roku uruchomiono w Pustkowie kolejny obóz - tym razem dla jeńców sowieckich. Zginęło ich tutaj około 5 tysięcy. Trzeci obóz - pracy przymusowej dla Polaków - stworzono jesienią 1942 roku. Ogółem w Pustkowie na skutek biologicznego wyniszczenia, egzekucji i rozstrzeliwań zginęło 2, 5 tysiąca Polaków. Ciała ofiar palono na palenisku kremacyjnym zlokalizowanym na szczycie "Królowej Góry" (obecnie "Góra Śmierci"). Dzięki opowieści byłych więźniów w filmie przedstawiona została obozowa rzeczywistość, koszmar codziennego życia i walki o przetrwanie. Tło historyczne przybliżają miejscowi regionaliści. Pamięć o tysiącach ofiar pielęgnowana jest dzięki istnieniu Europejskiego Centrum Pamięci i Pojednania, którego pracownicy także dołączyli do grona narratorów w dokumencie. 14:45 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - AGATHA CHRISTIE - NIEZWYKŁA KRÓLOWA ZBRODNI (AGATHA CHRISTIE: L'ETRANGE REINE DU CRIME) Film dokumentalny, 102 min, Francja, 2017 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Bohaterami francuskiej serii "Historia w postaciach zapisana" są najczęściej monarchowie i władczynie. Tym razem jednak cały odcinek został poświęcony królowej zbrodni, czyli znanej pisarce, podpisującej się pseudonimem Agatha Christie. Jej niezwykle bujna wyobraźnia, podsycana już od wczesnej młodości przez rodziców, znalazła ujście w twórczości literackiej. Agatha Christie jest autorką wielu powieści kryminalnych, tłumaczonych na różne języki i wydawanych w milionach egzemplarzy na całym świecie. Kim była ta niezwykła pisarka? Jak wyglądało jej życie osobiste? Jakie miała podejście do siebie samej i do swojej twórczości? Odpowiedź na te pytania znajdziemy w filmie, prezentującym osobowość tej enigmatycznej mistrzyni tajemnic. "Historia w postaciach zapisana" (tytuł francuski: Secrets d'Histoire) to cykl filmów historycznych realizowanych i emitowanych przez francuską telewizję publiczną. Seria oparta na archiwaliach, fragmentach biograficznych filmów fabularnych i wypowiedziach ekspertów, przybliża losy najbardziej charakterystycznych postaci historii europejskiej. Gospodarzem programu jest Stephane Bern, znany francuski prezenter. 16:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POWSTAŃCZA BITWA O SZYNY ODC. 227 Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Powstańcza bitwa o szyny Kolej żelazna zmieniła raz na zawsze oblicze wszystkich konfliktów militarnych. Możliwość szybkiego przerzutu ogromnych mas wojska i sprzętu na znaczne odległości zwolniła sztabowych planistów od obowiązku planowania niekończących się przemarszów wraz z kwestią zapewnienia po drodze ogromnej ilości żywności i kwater dla maszerujących. Dziś jesteśmy w Łochowie. W czasie powstania styczniowego przez Łochów przebiegała świeżo wybudowana linia kolejowa. To tu 23 stycznia 1863 roku na dworzec od strony Warszawy wjechał pociąg z powstańcami, którzy z pomocą miejscowej ludności w wyniku walki wyparli stąd Rosjan. Chwila chwały trwała krótko. Pod gradem rosyjskich kul nastąpił odwrót powstańców. Być może to właśnie wydarzenie tak mocno zapadło w pamięć inżyniera kolejowego Ignacego Mystkowskiego, że w maju 1863 roku legło u podstaw jego planu ataku na tę samą linię kolejową, gdy dowodził powstańczym zgrupowaniem. Potwór na gąsienicach. Nasza kolejna opowieść też pokaże, jak technika odmieniała oblicze pola walki. W przypadku broni, którą zamierzamy pokazać, na szczęście tylko teoretycznie. To 2S7 Pion - największa armata, jaka była na wyposażeniu Wojska Polskiego. 17:00 MARZYCIELE - PIŁSUDSKI W KRAKOWIE Dysk./wywiad/debata, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Krzysztof Suchodolski Wykonawcy: Paweł Nowakowski, Piotr Legutko (prowadzący) Józef Piłsudski urodził się na Wileńszczyźnie, ale kilkanaście lat życia spędził w Krakowie. Z tym miastem jest ściśle związana jego działalność niepodległościowa. Swój stosunek do Krakowa Piłsudski wyraził w ten sposób: Kraków, pamiętajmy, nie jest tylko olbrzymią, czarowną, dźwigającą serce mogiłą wielkiego narodu. Kraków jest współczesnym miastem i jedną ze stolic Polski. Właśnie Kraków wyróżnia się między innemi miastami tem, że najłatwiej w niem było zawsze przeprowadzić współpracę ludzi i stronnictw. W Krakowie Piłsudski podjął decyzję o organizacji Strzelców i wymarszu w pole, to miasto odwiedził jako pierwsze po przejęciu władzy w 1918 roku, tutaj został pochowany. Rozmowa o Piłsudskim w Krakowie jest okazją, aby opowiedzieć o przygotowaniach Polaków do ostatecznego zrywu niepodległościowego. 17:30 TAKA JEST HISTORIA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2010 Reżyseria: Aleksandra Fudala, K. Toboła Scenariusz: Aleksandra Fudala Zdjęcia: Sławomir Chudowski Film prezentuje nigdy dotąd nieemitowane zdjęcia ze strajkow na Śląsku i w Zagłębiu w latach 80/ 81. Ukryli je przed Służbą Bezpieczeństwa pracownicy archiwum katowickiego ośrodka telewizji. Część przetrwała w formie ścinków z oficjalnych propagandowych relacji. Film opowiada o 16 miesiącach działania śląsko - dąbrowskiej Solidarnosci - do momentu ogłoszenia stanu wojennego. W filmie pokazano nie tylko, jak fukcjonowały struktury powstającego dopiero związku, ale i jak przedstawiała je ówczesna propaganda. Poprzez wypowiedzi mieszkanów śląskich miast, zdjęcia z gigantycznych kolejek, a nawet namiotowych miasteczek rozbitych przed sklepami - poznajemy rzeczywistość sprzed 30 lat. Czasem szara i przerażającą, czasem wręcz groteskową. 18:55 1920. WOJNA I MIŁOŚĆ - ODC. 3/13 - PIERWSZE UDERZENIE Serial historyczny, 43 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Janusz Petelski, Robert Miękus Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Jakub Wesołowski, Wojciech Zieliński, Tomasz Borkowski, Karolina Chapko, Monika Kwiatkowska, Katarzyna Maciąg, Lesław Żurek, Karolina Nolbrzak, Michał Żurawski, Danuta Stenka, Marek Bukowski, Eryk Lubos, Mirosław Baka, Piotr Gąsowski, Krzysztof Globisz Odc. 3 Aleksander, który pochodzi z rodziny rosyjsko - polskiej, zostaje skierowany do Polski, wraca do swych rodzinnych stron w okolice majątku Dąbrówka. Spotyka się tu ojcem, dawnym carskim urzędnikiem, teraz naczelnikiem pobliskiej stacji kolejowej. Zatrudnia się w majątku Olszyńskich jako ekonom. Jednocześnie przygotowuje w tajemnicy bunt żołnierzy w garnizonie, w którym służy Władek. Bronek załatwia dla znajomego Miecia kontrakt na dostawy mąki dla wojska. Józef i Jadwiga spotykają się coraz częściej, Józef poznaje też jej syna z poprzedniego małżeństwa, pogrobowca Tomka. Rusza wyprawa kijowska. Józef i Władek zostają skierowani na front ukraiński. Tam podczas walk o most, Władek zostaje ciężko ranny. 19:45 TWARZE SOLIDARNOŚCI - PAWEŁ GLANERT, BRONISŁAW BARANOWSKI Dysk./wywiad/debata, 13 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego: NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Paweł Glanert, Bronisław Baranowski - strajk na Wydziale K2 Stoczni Gdańskiej. 21:15 W ŚWIECIE RYTUAŁÓW - ZGROMADZENIA ODC. 4/4 (RITUALS) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Simon Bell Wykonawcy: Simon Reeve Rytuały, obecne w każdej kulturze, pokazują, co znaczy być człowiekiem. Budują jego tożsamość, łączą ludzi, pomagają im przejść przez trudy życia. Ta oszałamiająca seria, przy użyciu nowych technik filmowania stosowanych w produkcjach fabularnych, przedstawia nawet najbardziej niesamowite rytuały praktykowane przez przedstawicieli różnych kultur z całego świata. Od miast Japonii, po dżungle Nowej Gwinei. Te czasami zaskakujące rytuały przybliżają szczególne chwile z naszego życia, które wszyscy najmocniej przeżywamy - od narodzin i śmierci, po małżeństwo i pochówek. 22:15 GIUSEPPE W WARSZAWIE Komedia, 95 min, Polska 1964 Reżyseria: Stanisław Lenartowicz Scenariusz: Jacek Wejroch Zdjęcia: Antoni Nurzyński Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Elżbieta Czyżewska, Antonio Cifariello, Zbigniew Cybulski, Jarema Stępowski, Krystyna Borowicz, Aleksander Fogiel, Artur Młodnicki, Wojciech Siemion, Jan Matyjaszkiewicz i inni Już w pierwszej minucie filmu z szyn wylatuje wojskowy pociąg, którym pewien włoski żołnierz jechał na urlop. Włoch, Giuseppe Santucci, wsiada więc do pierwszego odjeżdżającego pociągu pełnego obywateli Generalnej Guberni. W czasie podróży poznaje dziewczynę ubraną, jak na konspiratorkę przystało, w skórzaną kurtkę i beret. Marysia bezskutecznie namawia go, by jej sprzedał - oczywiście za dobrą cenę - swoją broń. Do transakcji nie dochodzi, ale po przyjeździe do nieznanego mu jeszcze miasta, w trakcie zamieszania związanego z uliczną łapanką, Włoch i tak traci automat. Rozwścieczony podąża za dziewczyną, sądząc, że ma ona coś wspólnego ze zniknięciem broni. Trafia do mieszkania, które Marysia zajmuje wspólnie ze swoim bratem, Staszkiem, artystą malarzem jak najdalszym od konspirowania i wystrzegającym się jak ognia wszelkich kontaktów z wrogiem. Tymczasem Giuseppe nie ma zamiaru ruszać się z mieszkania, dopóki nie odzyska swojej broni. Tak rozpoczynają się przygody sympatycznego Włocha w okupowanej Warszawie. "Giuseppe w Warszawie" to komedia jak na lata sześćdziesiąte dosyć śmiała. Niewiele bowiem do tego czasu powstało filmów traktujących okupację na wesoło. Stanisław Lenartowicz przedstawił ją od strony obyczajowej, codziennej, zwykłej, choć także dramatycznej, pokazał, że i w tym tragicznym okresie warszawiaków nie opuszczało poczucie humoru. Film ma wartką akcję, instruktażowo wręcz wykonane zdjęcia - w poszukiwaniu "warszawskich", wojennych plenerów ekipa musiała udać się aż do Wrocławia. W roli tytułowego Giuseppe wystąpił znany z takich filmów, jak "Panienki z międzymiastowej", "Ciao, ciao bambina" czy "Rzymskie opowieści" Antonio Cifariello. Filmowe rodzeństwo zagrali Elżbieta Czyżewska i Zbigniew Cybulski. 23:55 WSZYSTKO DLA PAŃ - ODC. 2 (THE PARADISE) Serial obyczajowy, 52 min, Wielka Brytania, 2012 Autor: Emile Zola Reżyseria: David Drury Scenariusz: Bill Gallagher Aktorzy: Joanna Vanderham, Emun Elliott, Stephen Wight, Sonya Cassidy, Matthew Mcnulty Denise Lovett (Joanna Vanderham) to młoda i ambitna dziewczyna ze wsi, która może liczyć tylko na swój własny spryt. Przybywa do przeżywającego rozkwit gospodarczy Newcastle w nadziei, że wujek (Peter Wight) spełni dawno złożoną obietnicę i zatrudni ją w jego sklepie bławatnym. Na miejscu Denise odkrywa jednak, że jest to niemożliwe. Sklep wuja stracił większość klienteli na rzecz pierwszego w Anglii domu towarowego otwartego naprzeciw. 01:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POWSTAŃCZA BITWA O SZYNY ODC. 227 Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Powstańcza bitwa o szyny Kolej żelazna zmieniła raz na zawsze oblicze wszystkich konfliktów militarnych. Możliwość szybkiego przerzutu ogromnych mas wojska i sprzętu na znaczne odległości zwolniła sztabowych planistów od obowiązku planowania niekończących się przemarszów wraz z kwestią zapewnienia po drodze ogromnej ilości żywności i kwater dla maszerujących. Dziś jesteśmy w Łochowie. W czasie powstania styczniowego przez Łochów przebiegała świeżo wybudowana linia kolejowa. To tu 23 stycznia 1863 roku na dworzec od strony Warszawy wjechał pociąg z powstańcami, którzy z pomocą miejscowej ludności w wyniku walki wyparli stąd Rosjan. Chwila chwały trwała krótko. Pod gradem rosyjskich kul nastąpił odwrót powstańców. Być może to właśnie wydarzenie tak mocno zapadło w pamięć inżyniera kolejowego Ignacego Mystkowskiego, że w maju 1863 roku legło u podstaw jego planu ataku na tę samą linię kolejową, gdy dowodził powstańczym zgrupowaniem. Potwór na gąsienicach. Nasza kolejna opowieść też pokaże, jak technika odmieniała oblicze pola walki. W przypadku broni, którą zamierzamy pokazać, na szczęście tylko teoretycznie. To 2S7 Pion - największa armata, jaka była na wyposażeniu Wojska Polskiego. 01:45 SENSACJE XX WIEKU - ZAGINIONE ARCHIWA, CZ. 3 Kameralne i studyjne (widowisko), 25 min, Polska, 2001 Reżyseria: Wojciech Pacyna Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Jan Tarczyński Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Trzecia część odcinka poświęconego roli polskiego wywiadu w okresie II wojny światowej. 31 sierpnia 1939 pracownicy Ministerstwa Spraw Zagranicznych, archiwów wojskowych i wywiadu rozpoczęli gorączkowe palenie akt. Niestety nie udało się zniszczyć lub zabezpieczyć wszystkich akt, niektóre bardzo ważne dokumenty trafiły w ręce Abwehry. Wiadomo, że na ich podstawie tylko w 1939 roku aresztowano 15 osób zwerbowanych przez wywiad polski, z których 10 skazano na śmierć. Śmierć poniosło także wielu oficerów II Oddziału, szczególnie zajadle tropionych przez Abwehrę. 02:15 SENSACJE XX WIEKU - CZERWONY BARON Kameralne i studyjne (widowisko), 22 min, Polska, 2000 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Program opowiada historię samolotów myśliwskich, które zrewolucjonizowały sposób prowadzenia współczesnych wojen. Ich skonstruowanie wywołało zmiany w taktyce bitew powietrznych, m.in. podczas walk stoczonych przez asa tamtych czasów, Manfreda von Richthoffena zwanego "Czerwonym Baronem". 02:40 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - SPALIĆ LONDYN CZ. 2 Magazyn, 26 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Audycja cykliczna popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Wykorzystano w niej materiały archiwalne. Odcinek poświęcony niemieckim przygotowaniom do zniszczenia Londynu, m.in. budowie w Eperlecques bunkrów, z których można by było wystrzeliwać rakiety V - 2 na Londyn. W bunkrze miała znajdować się fabryka paliwa oraz montownia rakiet.