TVP Historia Sobota, 14.08.2021 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 14 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1941 - umowa w sprawie utworzenia Armii Polskiej w ZSRR; 1941 - zmarł Maksymilian Kolbe, zamordowany w Auschwitz przez Niemców; 1980 - rozpoczął się strajk okupacyjny w Stoczni Gdańskiej; 2004 - zmarł Czesław Miłosz. 07:05 BIBLIA - ABRAHAM CZ. 4 (THE BIBLE - ABRAHAM P. 4) Serial biblijny, 47 min, Niemcy/Włochy/Francja/USA, 1994 Reżyseria: Joseph Sargent Aktorzy: Maximilian Schell, Barbara Hershey, Vittorio Gassman Cykl filmów ze znakomitą obsadą, opowiadający o głównych postaciach biblijnych. Opowieść ze Starego Testamentu o Abrahamie i jego wędrówce z Haranu do ziemi Kanaan, którą Bóg obiecał jemu i jego plemieniu. 08:00 Z ANDRUSEM PO GALICJI - WADOWICE Magazyn, 24 min, Polska, 2019 Wadowice to miasto, gdzie dla Jana Pawła II "wszystko się zaczęło". W odcinku m.in. spotkanie z raperem, który śpiewał dla Ojca Świętego, o smaku wadowickiego miodu i jabłek, a także o liceum, do którego chodzili święci. 08:35 ZMIENNICY - ODC. 6/15 - PRASA SZCZEGÓLNEJ TROSKI Serial komediowy, 53 min, Polska 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Wojciech Pokora, Krzysztof Kalczyński, Halina Rowicka, Jerzy Przybylski, Adam Ferency, Piotr Pręgowski, Krzysztof Kowalewski, Bronisław Pawlik, Ewa Serwa, Kazimierz Wysota i inni Tytułowa "prasa szczególnej troski" to tygodnik, który masowo wykupują ludzie prezesa Kluska. W paczkach z gazetami ukrywają narkotyki i wysyłają do Niemiec, do prezesa Gonschorka. Z radości, że kolejna dostawa dotarła na miejsce, Klusek spędza wieczór z prostytutką Mariolą. Zostaje przez nią kompletnie okradziony i nie ma czym zapłacić Kasi za kurs. Kasia wozi młode małżeństwo, które musi pilnie zrobić zakupy, by wykorzystać kredyt dla młodych małżeństw. Sklepy świecą jednak pustkami, nie ma ani pralek, ani lodówek czy odkurzaczy. Zdesperowani małżonkowie kupują więc całkiem nieprzydatną rzecz, byle tylko wykorzystać kredyt, który przepadnie. 09:45 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - SMAK LAWENDY Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na gotowanie z aromatem lawendy. Jej plantacje znajdziemy przede wszystkim na południu Francji, choć coraz częściej uprawiana jest w Polsce, zarówno w ogrodach, jak i w balkonowych doniczkach. Jej pięknie fioletowe kwiaty kojarzą się nam z charakterystycznym, bardzo mocnym perfumowanym zapachem. Karol pokazuje, że kwiaty lawendy to nie tylko surowiec do produkcji olejków perfumeryjnych czy zielarskich naparów. Lawendę można też stosować kulinarnie wykorzystując jej kwiaty, mocno pachnące, z intensywnym gorzkawym, aromatycznym smakiem, przypominającym nieco rozmaryn. I to nie tylko jako dodatek do napojów, koktajli i herbat, ale także do dań mięsnych rybnych, deserów. Karol Okrasa przygotuje trzy różne potrawy aromatyzowane lawendą. 1/ Karkówka wieprzowa w lawendowym sosie z serowym puree; 2/ Serowo - ziemniaczane placki z wędzoną rybą, lawendą; 3/ Placek z jabłkami i lawendowym cukrem. 10:20 SZLAK NADZIEI - /10/ Reality show, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał Scenariusz: Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Dariusz Goczał Wykonawcy: Ida Nowakowska (prowadząca), Łukasz Nowicki Uczestnicy programu, będąc w izraelskim kibucu Netiw ha - Lamed - He, pieką chleb i poznają warunki, w jakich żyli Polacy pochodzenia żydowskiego, którzy postanowili zostać w Palestynie. Następnie pomagają w miejscowym browarze i docierają do jaskiń Beit Guvrin, gdzie odnajdują znaki pozostawione przed laty przez polskich żołnierzy. Noc zastaje ich na przedmieściach Jerozolimy. 11:25 ŻYCIE UKRYTE W JEZIORZE - CHILKA, JEZIORO EFEMERYDA. S. 2. ODC. 1/5 (THE SECRET LIFE OF LAKES) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2015 Reżyseria: Alexis De Favitsk Jeziora naszej planety stanowią ogromny i cenny rezerwuar słodkiej wody, z którego ludzkość czerpała przez dziesiątki tysięcy lat. Na ich powstanie wpłynęły warunki klimatyczne i zjawiska geologiczne. Istnieją, dzięki zachowaniu stanu równowagi pomiędzy zasobami wody, które do nich wpływają, a odpływem ich wód do rzek. Chociaż wszystkie jeziora mogą wydawać się podobne, są jednak niezwykle różnorodne. Niektóre są tak głębokie jak oceany. Inne można przekroczyć niemal suchą stopą. Jedne jeziora są niezmienne, gdy inne przychodzą i odchodzą wraz z porami roku. Wszystkie mają jednak wspólną cechę: są domem dla bogatych i różnorodnych form życia w ich głębinach i na ich brzegach. 12:25 PERU - KRAINA SKRAJNOŚCI - ANDY I ALTIPLANO (PERU - KRAINA SKRAJNOŚCI. ANDY I ALTIPLANO) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Reżyseria: Jean - Thomas Renaud Miniseria dokumentalna o przyrodzie Peru. Dzieło jednego z najlepszych fotografów przyrody na świecie, Cyrila Ruoso. To pełna przygód podróż przez trzy najbardziej ekstremalne ekosystemy na naszej planecie: nieprzenikniony las deszczowy Amazonki, górskie drapacze chmur w Andach i pustynne równiny wybrzeża Pacyfiku w Peru. Ekipa filmowa podąża ze wschodu na zachód, co daje wyjątkową okazję do odkrywania wspaniałych krajobrazów i bogatych różnorodnością życia zwierząt i roślin, które zdołały dostosować się do warunków ekstremalnego klimatu upału, wilgotności, wysokości, zimna lub suszy. Podczas poszukiwania rzadkich gatunków spotykają się z naukowcami i będą odkrywać co łączy te trzy ekosystemy ze sobą. W tym odcinku: Andy i Altiplano. 13:30 KUCHNIA POLSKICH ŻYDÓW - NOWA JEROZOLIMA. Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W kolejnym odcinku programu poznamy przepis na cebularz lubelski oraz bajgle. 14:05 TU WSZYSTKO JEST POLSKĄ - ODC. 10 SILNA I KRUCHA Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący) Jak zawsze trudno jest przewidywać alternatywną wersję historii. Z pewnością jednak można powiedzieć, że Sobieski bronił tego, co Wawel uosabia w wymiarze polskiej, ale i europejskiej historii opartej na dziedzictwie chrześcijańskim. Gdy państwo jest silne i odnosi sukcesy, pojawiają się tendencje, by lekceważyć z pozoru drobne wady, bo przecież nic nie jest doskonałe. Ale z czasem zaniedbywane albo bagatelizowane negatywne praktyki polityczne mogą sprawić, że to co silne, stanie się kruche i podatne na zepsucie. Bardzo ryzykownie jest wtedy liczyć, że na czele państwa pojawi się wybitny wódz lub polityk, który będzie w stanie wskrzesić tę siłę i zneutralizować rosnące zagrożenie. Na ten temat prowadzi rozmowy Piotr Legutko z gośćmi programu. 14:35 DOM - ODC. 19/25 - JESTEM DLA CIEBIE NIEDZIELĄ Serial obyczajowy, 89 min, Polska 1998 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Tomasz Mędrzak, Jan Englert, Bożena Dykiel, Zbigniew Buczkowski, Leonard Andrzejewski, Helena Kowalczykowa, Jerzy Bończak, Igor Śmiałowski, Anna Romantowska, Wojciech Wysocki, Beata Krajewska, Ewa Gawryluk, Katarzyna Herman, Maciej Kozłowski, Mieczysław Hryniewicz, Magdalena Wójcik, Adam Ferency, Marek Bukowski, Magdalena Stużyńska, Piotr Fronczewski i inni Służba Bezpieczeństwa prowadzi śledztwo w sprawie przemycenia na Zachód materiałów filmowych dotyczących wydarzeń w grudniu 1970 roku. Przesłuchani zostają Prokop, Halina i pracownicy WFD. Montażystka Lusia, jako jedyna posiadaczka kluczy do archiwum, traci pracę. Wrotek dowiaduje się o wszystkim, odnajduje pokrzywdzoną i obiecuje, że przyzna się do winy. Romans Andrzeja i Niki kwitnie. Dziewczynie jednak to nie wystarcza. Talar obiecuje jej, że opuści żonę i zamieszka razem z nią w nowym mieszkaniu. Zmienia jednak swoje plany, gdy dowiaduje się, że Ewa ma raka piersi i musi być operowana. W przeludnionym mieszkaniu Bawolików składa wizytę Świder, dawny kolega gospodarza, obecnie działacz sportowy. Próbuje przekupić Kostka, by "wydrukował" mecz. Bawolik odmawia. Jednak Teresa w tajemnicy przed mężem dzwoni do Świdra z wiadomością, że jej małżonek przemyślał sprawę i zmienił zdanie. 16:20 PLANETY - WEWNĘTRZNE ŚWIATY. ODC. 1/5 (THE PLANETS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Martin Johanson Ta niezwykle ambitna seria pokazuje najważniejsze momenty z historii Układu Słonecznego. Dzięki wykorzystaniu efektów specjalnych przybliża ekscytującą historię wszystkich ośmiu planet. Przenosi widzów na powierzchnię tych, często bardzo dynamicznie zmieniających się, światów, a dzięki temu mogą uczestniczyć w dramatycznych zjawiskach, które je ukształtowały. W pierwszym odcinku historia planet najbliższych Słońcu. Przez pierwsze miliony lat po narodzinach Słońca nie ma światów, które byłyby świadkami jego formowania. Tylko potężna chmura pyłu i gazu, pozostałości procesu powstawania Słońca. Przez dziesiątki milionów lat grawitacja przyciąga je wzajemnie do siebie i tak powstają zalążki planet. Najbliżej Słońca tworzą się cztery skaliste światy. Wpływają na nie dramatyczne zmiany głównej gwiazdy. Stają się bardziej lub mniej przyjazne. Obecnie wypalony Merkury znajduje się zbyt blisko bezlitosnego Słońca. Dalej zaś mamy przegrzaną Wenus spowitą gęstą duszącą atmosferą. Najdalszy jest Mars zamarznięty, pustynny świat. Tylko jedna z tych planet nadaje się do zamieszkania - Ziemia. Jej powierzchnię w znacznej części pokrywa woda. Ale gdy rozpoczęliśmy eksplorację Układu Słonecznego, odkryliśmy coś zaskakującego. Nasze siostrzane światy nie zawsze były tak surowe. Kiedyś być może również na nich panowały warunki sprzyjające życiu. 17:15 SPÓR O HISTORIĘ - CUD NAD WISŁĄ Dysk./wywiad/debata, 32 min, Polska, 2020 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Latem 1920 roku Rzeczpospolita stanęła przed groźbą upadku i bolszewickiego podboju. Armia Czerwona niepowstrzymanie parła na Zachód. Na początku sierpnia znalazła się pod Warszawą. W Wyszkowie na objęcie władzy czekał rząd sowieckiej Polski. Przedstawiciele obcych państw w pośpiechu wyjechali. Zajęcie stolicy Polski miało być kwestią godzin. 15 sierpnia nastąpił jednak punkt zwrotny w tej wojnie. Bolszewicy zostali zatrzymani. Wydarzył się Cud nad Wisłą. W Bitwie Warszawskiej szala zwycięstwa przechyliła się na stronę polską. 16 sierpnia rozpoczął się manewr głębokiego oskrzydlenia wojsk bolszewickiego Frontu Zachodniego. Liczące pięć dywizji ugrupowanie wojsk polskich skoncentrowane za osłoną rzeki Wieprz ruszyło na północ, uderzając w bok wojsk sowieckich. Polska piechota, gromiąc oddziały bolszewickie, posuwała się nawet po czterdzieści kilometrów dziennie. Szybko przerwano linie komunikacyjne wojsk bolszewickich, uwikłanych w boje pod Warszawą. Armia Czerwona rozpoczęła odwrót. 60 tysięcy sowieckich żołnierzy trafiło do niewoli. Jedynie nieliczne oddziały zdołały wymknąć się z pułapki. Polska po tygodniach najwyższego zagrożenia rozgromiła armię, która miała po trupie Polski zanieść żagiew bolszewickiej rewolucji do Niemiec i dalej na Zachód. Lord D’Abernon określił Bitwę Warszawską jako osiemnastą, decydującą bitwę w dziejach świata. 18:05 ALTERNATYWY 4 - ODC. 7/9 - SPISEK Serial komediowy, 55 min, Polska 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybiński Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi, Gustaw Lutkiewicz, Kazimierz Kaczor, Witold Pyrkosz, Jerzy Turek, Wojciech Pokora, Stanisława Celińska, Barbara Rachwalska, Jerzy Kryszak, Bożena Dykiel, Mieczysław Voit, Ewa Ziętek, Bronisław Pawlik, Hanna Bieniuszewicz, Jerzy Bończak, Wiesław Gołas, Bolesław Płotnicki i inni Stanisław Anioł dba o to, by zająć lokatorom każdą minutę. Przykładnie sprzątają klatkę schodową i teren wokół bloku, a wieczory spędzają w suszarni, biorąc udział w próbach chóru. Dozorca przechodzi sam siebie, mieszkańcy domu mają już dość jego tyranii. Majewski, Balcerek, Kołek, Kotek i prof. Dąb - Rozwadowski organizują spisek, w który wciągają prawie wszystkich. Pod pismem do prezesa spółdzielni o odwołanie Anioła podpisuje się mnóstwo osób, lecz prezes wita delegację kpinami. Nauczycielce Bożence udaje się wreszcie spędzić całą noc z docentem Furmanem. Konstruktor Manc kończy prace nad uzdatnianiem robota. Śpiewaczka Kubiak - Kolińska ma dziwny wypadek samochodowy. 19:00 GIGANCI HISTORII - ODC. 9 WOJNA ROSJI BOLSZEWICKIEJ Z POLSKĄ Teleturniej, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Edyta Gładys Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) W 1920 roku bolszewicka nawała miała zalać całą Europę, ale zaczęła się i skończyła w Polsce. Jak udało nam się pokonaćStalina, który 20 lat musiał czekać na realizację swoich zbrodniczych planów? W tym odcinku "Gigantów historii" przekonamy się, czy uczestnicy teleturnieju zgłębili tajemnice wojny polsko - bolszewickiej. 20:00 MATA HARI - ODC. 11 (MATA HARI) Serial historyczny, biograficzny, 46 min, Rosja, 2016 Reżyseria: Julius Berg, Dennis Berry Scenariusz: Oleg Kiryłow, Igor Ter - Karapietow Aktorzy: Vahina Giocante, John Corbett, Alekisej Guskow, Ksenia Rappoport, Rutger Hauer, Christopher Lambert, Gerard Depardieu Elisabeth Schragmüller, która przybyła na ratunek, martwi się wizytą swojej podopiecznej w biurze Ladouxa. Margaret pojechała tam po przepustkę do szpitala wojskowego, w którym przebywa ranny Masłow. Mata Hari dowiaduje się o szokującym zabójstwie jej służącej Anny. Dociera do niej, że jest w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Wyrusza w podróż do Vittel, gdzie w szpitalu leży ranny Władimir Masłow. Czy Ladouxowi uda się osiągnąć cel i aresztować Matę Hari? 21:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - KRWAWA MARIA NA TRONIE ANGLII (MARIE LA SANGLANTE SUR LE TRONE D'ANGLETERRE) Film dokumentalny, 112 min, Francja, 2019 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Krwawa Maria, taki był, mrożący krew w żyłach, przydomek Marii Tudor. Była pierwszą kobietą oficjalnie koronowaną w Anglii na równi z mężczyznami. Ta nielubiana królowa panowała krótko, ale zapadła głęboko w umysły ludzi Czy ta negatywna ocena jej rządów była sprawiedliwa, a królowa Maria w pełni zasłużyła na złą reputację? Tego dowiemy się z filmu "Krwawa Maria na tronie Anglii" - kolejnego odcinka francuskiej serii Historia w postaciach zapisana. Maria Tudor, córka strasznego króla Henryka VIII, rządziła Anglią i Irlandią od 1553 do 1558 roku. Swój przydomek Krwawa Maria, zawdzięcza torturom, jakie zadała prawie trzystu protestantom, spalonym żywcem za wiarę. Poznamy nie tylko sekrety rodzinnych zdrad i dynastycznych kłótni, ale i miejsca wydarzeń, takie jak pałac Hampton Court nad Tamizą, więzienia złowrogiej Tower of London, Ludlow, w Walii, gdzie królowa spędziła dzieciństwo i starą fortecę Framlingham, Opactwo i Katedrę w Winchester, w której Maria Tudor poślubiła przyszłego króla Hiszpanii, stając się w ten sposób zarówno królową Anglii i Irlandii, jak i królową Hiszpanii, Sycylii i Neapolu. 23:10 ZNACHOR Melodramat, 127 min, Polska 1981 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz według powieści Tadeusza Dołęgi - Mostowicza: Jacek Fuksiewicz, Jerzy Hoffman Zdjęcia: Jerzy Gościk Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Jerzy Bińczycki, Anna Dymna, Tomasz Stockinger, Bernard Ładysz, Bożena Dykiel, Artur Barciś, Andrzej Kopiczyński, Piotr Fronczewski, Piotr Grabowski, Jerzy Trela, Maria Homerska, Igor Śmiałowski, Arkadiusz Bazak, Jerzy Block, Bogusław Sochnacki "Znachora", jak żaden inny polski film przedwojenny, otacza legenda. Wpłynęła na nią niezwykła popularność książki Tadeusza Dołęgi - Mostowicza, według której został zrealizowany. Już w 1934 roku Michał Waszyński przeniósł na ekran inną powieść tego autora - "Prokurator Alicja Horn", cztery lata później zrealizował "Znachora", a w roku 1939 "Testament profesora Wilczura". Ten ostatni film po raz pierwszy zaprezentowany został w Generalnej Guberni w roku 1942, ale nie zachowała się jego żadna kopia, wiadomo jedynie, że w pierwszej scenie "Testamentu" pojawia się sam Dołęga - Mostowicz. W sumie w latach 1934 - 39 przeniesiono na ekran 10 dzieł tego pisarza i bez przesady powiedzieć można, iż miał on bardzo duży wpływ na oblicze polskiego kina lat 30. Do jego utworów sięgano także po wojnie. W 1956 Jan Rybkowski zrealizował "Nikodema Dyzmę", a w roku 1983 Stanisław Lenartowicz "Pamiętnik pani Hanki". Powodzenie wprowadzonych do szerokiego rozpowszechniania na początku lat 70. przedwojennych kinowych przebojów, takich jak "Znachor" i "Profesor Wilczur", sprawiło, że TVP nakręciła dwa seriale według utworów Dołęgi - Mostowicza - "Doktor Murek" i "Kariera Nikodema Dyzmy". W roku 1982 powstała kolejna adaptacja "Znachora" zrealizowana przez Jerzego Hoffmana z Jerzym Binczyckim w roli głównej. Opuszczony przez żonę Beatę i siedmioletnią córeczkę Marysię znany chirurg, profesor Wilczur, szuka pocieszenia w alkoholu. Zostaje ograbiony i pobity, na skutek czego traci pamięć. Po kilkunastu latach włóczęgi, pod przybranym nazwiskiem Antoniego Kosiby, osiada na wsi i zyskuje sławę jako znakomity znachor. Marysia, którą umierająca matka oddała na wychowanie właścicielce sklepu, wyrosła na piękną pannę i pracuje u swej opiekunki. Zakochuje się z wzajemnością w młodym hrabim, Leszku Czyńskim, ale jego rodzice nie zgadzają się na ślub. Do dziewczyny wzdycha też syn karczmarza, Zenek, który patrzy z zawiścią na jej znajomość z Czyńskim. Kiedy młodzi wybierają się na wycieczkę motocyklem, Zenek zastawia na nich pułapkę i oboje ulegają wypadkowi. Marysia jest umierająca. Życie ratuje jej znachor Kosiba, który kradnie potrzebne do operacjinarzędzia chirurgiczne. Trafia za to do więzienia. Tymczasem Leszek Czyński po wyjściu ze szpitala wyjeżdża na rekonwalescencję do Szwajcarii. Matka okłamuje go, że Marysia nie żyje. Hrabia wraca do kraju z zamiarem popełnienia samobójstwa na grobie ukochanej. 02:05 POWSTANIE WARSZAWSKIE W DOKUMENTACH Film dokumentalny, 51 min, Polska, 1994 Scenariusz: Witold Zadrowski Muzyka: Eugeniusz Rudnik Wykonawcy: Władysław Kowalski, Władysław Kowalski, Tomasz Marzecki Witold Zadrowski przedstawia film oparty na dokumentach w większości dotąd nieznanych, dotyczących Powstania Warszawskiego i działań polityków, które z tamtymi wydarzeniami były związane.