TVP Historia Niedziela, 15.08.2021 06:40 BYŁ TAKI DZIEŃ - 15 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1920 - bitwa warszawska; 1973 - zmarł gen. Marian Kukiel; 1980 - drugi dzień polskiego Sierpnia; 1988 - rozpoczął się strajk w kopalni "Manifest Lipcowy"; 06:50 BIBLIA - JAKUB, CZ. 1 (THE BIBLE - JACOB P. 1) Serial biblijny, 43 min, Niemcy/Włochy/Francja/USA, 1994 Reżyseria: Peter Hall Aktorzy: Sean Bean, Irene Papas, Joss Ackland, Lara Flynn Boyle Opowieść biblijna o Jakubie, który za namową matki wyłudził od starszego brata Ezawa - za miskę soczewicy - prawo pierworództwa. Historia jego wędrówki do Haranu, gdzie przez wiele lat pracował u swego przebiegłego wuja Labana, by otrzymać za żonę ukochaną Rachelę. 08:00 MSZA GRECKOKATOLICKA - LITURGIA GRECKOKATOLICKA Z KATEDRY W OLSZTYNIE (15.08.2021) Sprawozdanie, 56 min, Polska, 2021 Liturgia greckokatolicka z Katedralnej Parafii greckokatolickiej p.w. Pokrowa Matki Bożej w Olsztynie. 09:15 ZMIENNICY - ODC. 7/15 - WARSZAWSKI ŁĄCZNIK Serial obyczajowy, komediowy, Polska 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Piotr Pręgowski, Anna Gornostaj, Tomasz Dedek, Kazimierz Kaczor, Stanisław Bareja, Adam Ferency, Wojciech Pokora, Bronisław Pawlik, Katarzyna Tkacz, Krzysztof Kowalewski, Katarzyna Skawina i inni Wśród pasażerów samolotu z Bangkoku, którzy czekają na odprawę celną, znajduje się Krashan ze swoim towarem. Ponieważ tego dnia jest wzmożona kontrola, nawiązuje kontakt ze strażakiem Kuśmidrem, ażeby mu pomógł wynieść trefny bagaż z lotniska. Umawia się w hotelu. W tym czasie w Warszawie trwa akcja profilaktyczna MO, skierowana przeciwko panienkom, które okradają swoich klientów. Strażak Kuśmider, zorientowawszy się, co zawiera bagaż Krashana, chce otrzymać pokaźną dolę za swoją pomoc. Podczas pertraktacji do motelu wkracza milicja. Kuśmider ukrywa trefny towar na działkach w ulu, a Krashan przygotowane dewizy trzyma przy sobie. Obaj, złączeni wspólnymi interesami, korzystają z taxi 1313 z Jackiem za kierownicą. Tymczasem w domu Koniuszków syn Marian niespodziewanie i ku zaskoczeniu rodziców nabiera apetytu na przyniesiony przez działkowiczkę dopiero co zebrany miód. 10:20 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - W GARNKU PIWOWARA Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W tym odcinku Karol Okrasa ruszy na Żuławy na spotkanie z piwowarem. Dziś mało kto zdaje sobie sprawę z faktu, że zanim kawa czy herbata stały się podstawowymi napojami serwowanymi na śniadanie, nasi przodkowie rankiem posilali się zupą piwną, zwaną gramatką, faramuszką czy biermuszką. Dodawano do niej w zależności od zamożności domu ser, żółtka, śmietanę, korzenie, cukier, miód. Najstarsze polskie przepisy na taką zupę pochodzą z XVI wieku. Na Żuławach tradycja warzenia piwa w gospodarstwach domowych liczy dobre kilkaset lat, a co ciekawe przywilej warzenia piwa mieli również chłopi. Tymczasem na pozostałych terenach dawnej Polski przywilej ten miały tylko klasztory, dwory i miasta. I co ważne z punktu widzenia kucharza, do potraw wykorzystywano także piwne półprodukty, takie jak brzeczkę, słodowany jęczmień, pachnący cytrusami chmiel. I właśnie te składniki, a nie samo piwo Karol wykorzysta do przygotowania swoich propozycji. Przygotuje chrupiące paski z indyka panierowane w słodzie jęczmiennym, rybę w sosie chmielowym oraz uda indyka duszone w piwnej brzeczce. 12:55 ESSEQUIBO - UKRYTA RZEKA CZ. 1 (ESSEQUIBO - RETURN TO THE LOST WORLDS) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Marion Pollmann, Rainer Bergomaz Niezwykła podróż do krainy Essequibo, rzeki ukrytej głęboko w amazońskiej dżungli, zakrytej grubymi chmurami i niewidocznej z góry. Jest to najdłuższa rzeka w Gujanie, jej źródła znajdują się na Wyżynie Gujańskiej i uchodzą do Oceanu Atlantyckiego. Pełno tu wąwozów i wodospadów, bagien, dziwnych roślin i zwierząt. Nawet sami mieszkańcy z plemion Amazonii nie znają wszystkich zakamarków i całej tutejszej fauny i flory. W dolinie rzeki znajdują się miejscowe skarby - eksploatowane złoża złota i diamentów. 13:55 W KOTLE HISTORII - BITWA POD LEGNICĄ. KUCHNIA TATARSKA WJEŻDŻA DO POLSKI. Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) 9 kwietnia 1241 roku armia mongolska ciągnąca na Węgry zmierzyła się z wojskami Henryka Pobożnego. Rok 1241 to w Polsce pierwsze tak poważne zetknięcie z kulturą Mongołów. Kuchnia krymska, która dzięki Karaimom i polskim Tatarom spopularyzuje się w Królestwie za kilkaset lat, na razie ma charakter całkowicie egzotyczny. Czy kołduny i bielusz - klasyki kuchni tatarskiej mogły pojawić się pod Legnicą w XIII wieku? 14:25 POLSKIE 100 LAT - OPOZYCJA PRZEDSIERPNIOWA Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jan Czarlewski Scenariusz: Mirosław Chojecki, Piotr Weychert Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Kazimierz Kaczor, Tomasz Marzecki W 1975 roku PRL podpisała w Helsinkach Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie. Zobowiązała się w nim do respektowania praw człowieka oraz swobody wymiany informacji i myśli. Pozwoliło to pierwszym, nielicznym jeszcze środowiskom opozycyjnym, podjąć otwarte działania w obronie praw człowieka, zwłaszcza po czerwcu 1976 roku, kiedy władza brutalnie rozprawiła się ze strajkującymi robotnikami w Ursusie, Radomiu czy Płocku. Powstały pierwsze środowiska opozycyjne. W pierwszej kolejności najaktywniejszy z nich Komitet Obrony Robotników (KOR), który przekształcił się w Komitet Samoobrony Społecznej KOR, a następnie: Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela, Ruch Młodej Polski, Konfederacja Polski Niepodległej i inne grupy, w tym Studenckie Komitety Solidarności, czy Wolne Związki Zawodowe. Brało w nich udział kilka tysięcy osób, głównie skupionych w dużych miastach. Oprócz Polskiego Porozumienia Niepodległościowego, które funkcjonowało w pełnej konspiracji, większość grup opozycyjnych postanowiła działać w sposób jawny. Zaczęto drukować w podziemiu, z reguły w skromnych nakładach i kolportować opozycyjne pisma. W drugim obiegu ukazały się co najmniej 34 tytuły czasopism, skierowanych do różnych odbiorców. Drukowano również książki, którym peerelowska cenzura nie pozwoliłaby się ukazać w oficjalnym obiegu. De facto "opozycja demokratyczna" podjęła się niezależnej działalności politycznej, do tej pory niewyobrażalnej i niemożliwej w totalitarnym państwie po 1948 roku, jakim była PRL. Przełamana została bariera strachu. 15:00 DOM - ODC. 20/25 - POWRÓT Z DALEKIEJ PODRÓŻY Serial obyczajowy, 87 min, Polska 1997 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Tomasz Mędrzak, Jan Englert, Bożena Dykiel, Zbigniew Buczkowski, Leonard Andrzejewski, Helena Kowalczykowa, Jerzy Bończak, Igor Śmiałowski, Anna Romantowska, Wojciech Wysocki, Beata Krajewska, Ewa Gawryluk, Adam Ferency, Marek Bukowski, Magdalena Stużyńska, Piotr Fronczewski i inni Po udanej operacji piersi Ewa wraca do domu. Matka namawia ją, by wyjechała do Szwecji na rehabilitację. Niestety, Talarowie nie mają na to pieniędzy. Ewa, jakby w przeczuciu nadchodzącego końca, zaczyna gwałtownie i łapczywie korzystać z życia. Stroynowskich odwiedza naukowiec z Moskwy, który przywozi list od Klary. Alfred z Beatą postanawiają ukryć pismo przed Martyną. Adam Rygier zgłasza jedną ze swych prac na wystawę fotograficzną, lecz cenzura zakazuje jej udostępnienia publiczności. Rozgoryczony fotograf postanawia rzucić wszystko i zaszyć się w leśniczówce. Tymczasem z Londynu przylatuje Szczepan, brat Tolka, tragicznie zmarłego męża Lidki Jasińskiej. Na lotnisku zamawia taksówkę i każe się wieźć na wschodnią granicę Polski. Tam długo stoi i patrzy w stronę ukochanego, rodzinnego Lwowa. Po powrocie do stolicy rozpoczyna poszukiwania kandydatki na żonę. Z bukietem czerwonych róż odwiedza dawną sympatię z liceum. Jednak gdy dowiaduje się, że była żoną stalinowskiego prokuratora wojskowego, nie może powstrzymać gniewu i gwałtownie opuszcza mieszkanie. Rozpoczynają się robotnicze protesty w Radomiu i Ursusie. Rząd odwołuje podwyżkę cen. Na terenie FSO Kuźniak organizuje masówkę. Składa też Andrzejowi propozycję nie do odrzucenia: jeśli Talar przeczyta oświadczenie popierające politykę partii, jego żona pojedzie do Szwecji na leczenie. 16:30 GIGANCI HISTORII - ODC. 1 BITWA WARSZAWSKA Teleturniej, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Edyta Gładys Wykonawcy: Przemysław Babiarz (prowadzący) Tematem odcinka jest Bitwa Warszawska. Powstrzymała inwazję bolszewików na Europę, a Polsce zagwarantowała niedawno odzyskaną Niepodległość. Dlaczego Bitwa Warszawska nazywana była Cudem nad Wisłą? Jak udało się powstrzymać bolszewików? Jak przebiegała bitwa? "Giganci historii" to teleturniej dedykowany miłośnikom historii. Każdy odcinek to jeden temat i jeden zwycięzca, ten, który zna najlepsze odpowiedzi na pytania przygotowywane przez ekspertów, dziennikarzy i konkurentów. Teleturniej, w którym liczy się wyłącznie wiedza historyczna, znajomość realiów epoki, niuansów, ciekawostek, faktów. Dla zawodników to rywalizacja, dla widzów pełna emocji lekcja historii. Na zwycięzcę teleturnieju czeka tytuł Giganta historii i nagroda 20 tys. PLN. 17:20 WOJOWNICY CZASU - PRZEDMURZE EUROPY, CZYLI BITWA WARSZAWSKA 1920 Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Odzyskana przez Polaków w 1918 roku Niepodległość nie została nam dana na zawsze. Już niebawem, świeżo wytyczone granice Polski zaczęły płonąć. A niebezpieczeństwo nadchodziło od wschodu. Pod koniec 1917 roku po zwycięstwie tzw. rewolucji październikowej, bolszewicka już Rosja wycofała się z udziału w wielkiej wojnie. A po jej zakończeniui po stłamszeniu wojny domowej u siebie, zaczęła przejmować ziemie okupowane dotąd, a teraz opuszczane przez pokonanych Niemców. W ten sposób Armia Czerwona wkroczyła do Europy. Polska była pierwszym celem na drodze pochodu światowej rewolucji. 17:55 ALTERNATYWY 4 - ODC. 8/9 - WESELE Serial komediowy, 55 min, Polska 1983 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Janusz Płoński, Maciej Rybiński Zdjęcia: Wojciech Jastrzębowski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi, Witold Pyrkosz, Janusz Gajos, Wojciech Pokora, Bronisław Pawlik, Zofia Czerwińska, Cezary Julski, Wiktor Zborowski, Jerzy Kryszak, Kazimierz Kaczor, Bożena Dykiel, Wiesław Gołas, Mieczysław Voit, Ewa Ziętek, Jerzy Turek i inni W mieszkaniu Balcerka odbywa się wesele. Uczestniczą w nim goście niemieszkający przy ul. Alternatywy 4, ale wskutek awarii wodociągu do Balcerków schodzi się cały blok i robi się potworne zamieszanie. Później zaczyna szwankować elektryczność i wszyscy przenoszą się do prominenta Winnickiego, który ma telewizor tranzystorowy, by obejrzeć ważny mecz piłkarski. Przy okazji Winnicki wyjaśnia zebranym konieczność wprowadzenia podwyżek cen mięsa. Meczu nie może obejrzeć docent Furman, gdyż na polecenie Anioła śledzi Ewę Majewską. Okazuje się, że Ewa pracuje w Kongresowej jako striptizerka. 19:05 BITWA NIEMEŃSKA 1920 Film dokumentalny, 62 min, Polska, 2020 Reżyseria: Stefan Skrzypczak Scenariusz: Stefan Skrzypczak Film opowiada o bitwie nad Niemnem, decydującej bitwie wojny polsko - bolszewickiej, stoczonej w dniach 20 - 26 września 1920 roku. Był to drugi zasadniczy sukces militarny wojska polskiego w kontrofensywie przeciw Armii Czerwonej, po Bitwie Warszawskiej. (Film zrealizowany w ramach konkursu dla OTV.) 20:20 W POSZUKIWANIU WIKINGÓW - ODC. 3/3 (VIKINGS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Jon Eastman Najczęściej wyobrażamy sobie wikingów jako bandę spragnionych krwi piratów niszczących chrześcijańskie klasztory - i bez wahania można powiedzieć, że to prawda. Wikingowie nie brali jeńców, wyjątkowo okrutnie rozprawiali się z wrogami i sami uznawali się za najlepszych wojowników. W trzyodcinkowej serii BBC "W poszukiwaniu wikingów", podążając szlakiem prawdziwych wikingów, odkrywamy niezwykłą historię ludzi, którzy będąc na skraju upadku, zbudowali imperium obejmujące czwartą część globu. Skąd pochodzili? Jak naprawdę żyli? Co skłaniało ich do wyruszania na wyprawy kończące się często niesamowitymi odkryciami? W poszukiwaniu prawdy o krwawych wikingach wędrujemy od Islandii po Istambuł. 21:25 PAN WOŁODYJOWSKI CZ. I Film historyczny, przygodowy, Polska 1968 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Jerzy Lutowski Zdjęcia: Jerzy Lipman Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Magdalena Zawadzka, Tadeusz Łomnicki, Mieczysław Pawlikowski, Hanka Bielicka, Barbara Brylska, Irena Karel, Jan Nowicki, Daniel Olbrychski, Marek Perepeczko, Mariusz Dmochowski, Władysław Hańcza, Gustaw Lutkiewicz, Tadeusz Schmidt, Andrzej Szczepkowski, Leonard Andrzejewski Ekranizacja powieści Henryka Sienkiewicza zrealizowana z wielkim rozmachem i olbrzymim nakładem środków finansowych. Koszt produkcji osiągnął zawrotną, jak na owe czasy, sumę 40 milionów złotych. Na potrzeby filmu wzniesiono kilka ogromnych dekoracji plenerowych. W ruinach zamku w Chęcinach została zrekonstruowana twierdza kamieniecka, wybudowano miasteczko Raszków oraz fortyfikację chreptiowską. Zdjęcia były kręcone m. in. w Bieszczadach, w okolicach Białego Boru w województwie koszalińskim, a także w Związku Radzieckim w ruinach XVI - wiecznego grodu tatarskiego oraz w halach łódzkiej wytwórni filmowej. W niektórych scenach brało udział po kilka tysięcy statystów, ubranych w kostiumy zaprojektowane z ogromną dbałością o szczegóły. W tytułowego bohatera filmu znakomicie wcielił się Tadeusz Łomnicki. Aby solidnie przygotować się do roli "małego rycerza", aktor poświęcił pół roku na naukę jazdy konno, ponadto przez rok zgłębiał tajniki szermierki. Niezapomnianą kreację stworzyła również Magdalena Zawadzka, odtwórczyni Baśki, wiernej towarzyszki życia pana Michała. Jak pisali recenzenci, wszystkie role w filmie zagrane były po mistrzowsku, nawet epizodyczne urosły do rangi pierwszoplanowych. Cała prasa w nieskończoność chwaliła Mieczysława Pawlikowskiego jako dobrodusznego, pełnego humoru Zagłobę, Barbarę Brylską jako romantyczną Krzysię, a także zakochanego w niej do nieprzytomności Ketlinga, czyli Jana Nowickiego, czy wreszcie Hankę Bielicką jako wspaniałą stolnikową i innych. Dużo się mówiło i pisało o młodym aktorze Danielu Olbrychskim, który na długo pozostał w pamięci widzów jako niezrównany, okrutny Azja Tuhajbejowicz. Uroczysta prapremiera "Pana Wołodyjowskiego" odbyła się 26 marca 1969 roku w Kielcach, a premiera - dwa dni później w Warszawie. Przygotowano 70 kopii filmu, co pozwoliło na szerokie rozpowszechnianie. "Pan Wołodyjowski" bił rekordy popularności i uznawany był podówczas za najbardziej kasową produkcję w historii kina polskiego. 22:45 PAN WOŁODYJOWSKI CZ. II Film historyczny, przygodowy, 77 min, Polska 1968 Reżyseria: Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Jerzy Lutowski Zdjęcia: Jerzy Lipman Muzyka: Andrzej Markowski Aktorzy: Tadeusz Łomnicki, Magdalena Zawadzka, Mieczysław Pawlikowski, Barbara Brylska, Jan Nowicki, Tadeusz Schmidt, Daniel Olbrychski, Bogusz Bilewski, Mariusz Dmochowski, Andrzej Szczepkowski, Leonard Andrzejewski, Irena Karel, Władysław Hańcza, Marek Perepeczko, Witold Skaruch, Gustaw Lutkiewicz i inni Dalszy ciąg przygód pana Michała Wołodyjowskiego. Basię Wołodyjowską porywa zakochany w niej Tatar Azja, syn Tuhaj - Beja. Basia rani go i ucieka, udaje jej się wrócić do Chreptiowa. Wściekły Azja napada na Raszków, zabija dziedzica Nowowiejskiego, a jego córkę - swą dawną miłość - oddaje własnym żołnierzom. Młody Nowowiejski krwawo mści się za śmierć ojca i hańbę siostry. Kiedy Turcy ruszają na Kamieniec Podolski, Wołodyjowski i Ketling wysadzają twierdzę, aby nie oddać jej wrogom. 00:10 MATA HARI - ODC. 11 (MATA HARI) Serial historyczny, biograficzny, 46 min, Rosja, 2016 Reżyseria: Julius Berg, Dennis Berry Scenariusz: Oleg Kiryłow, Igor Ter - Karapietow Aktorzy: Vahina Giocante, John Corbett, Alekisej Guskow, Ksenia Rappoport, Rutger Hauer, Christopher Lambert, Gerard Depardieu Elisabeth Schragmüller, która przybyła na ratunek, martwi się wizytą swojej podopiecznej w biurze Ladouxa. Margaret pojechała tam po przepustkę do szpitala wojskowego, w którym przebywa ranny Masłow. Mata Hari dowiaduje się o szokującym zabójstwie jej służącej Anny. Dociera do niej, że jest w śmiertelnym niebezpieczeństwie. Wyrusza w podróż do Vittel, gdzie w szpitalu leży ranny Władimir Masłow. Czy Ladouxowi uda się osiągnąć cel i aresztować Matę Hari? 01:10 ODNOWA. KONCERT PIOSENEK MARIANA HEMARA Koncert, 72 min, Polska, 2021 Koncert z okazji 120. rocznicy urodzin Mariana Hemara, poety lirycznego, satyryka, czołowej postaci polskiego kabaretu, twórcy sztuk teatralnych, autora ponad 3000 piosenek, z których wiele weszło do kanonu polskiej piosenki. Koncert "Odnowa" to autorski projekt Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku prezentujący bogatą twórczość artysty w nowych, specjalnie na tę okoliczność powstałych aranżacjach - tak by przypomnieć przedwojenne przeboje współczesnemu odbiorcy. Koncert z udziałem orkiestry smyczkowej, instrumentów solowych, wokalistów, miejscami chóru. Na scenie wystąpi między innymi Orkiestra Camerata Gedania czy oktet wokalny Art ’ n ’ Voices. Do opracowania aranżacji muzycznych zaangażowano uznanych twórców i równocześnie studentów, absolwentów i wykładowców Akademii Muzycznej im. Stanisława Moniuszki w Gdańsku. Premiera koncertu zaplanowana jest w 4. rocznicę powstania Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.