TVP Historia Poniedziałek, 16.08.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 16 SIERPNIA Felieton, 2 min, Polska, 2008 Autor: Janusz Weychert 1943 - wybuchło powstanie w getcie białostockim; 1944 - zginął w Powstaniu Warszawskim Tadeusz Gajcy; 1980 - trwał trzeci dzień polskiego Sierpnia; 2002 - rozpoczęła ostatnia pielgrzymka Jana Pawła II do ojczyzny; 07:20 1920. WOJNA I MIŁOŚĆ - ODC. 6/13 - UCIECZKA Seerial historyczny, wojenny, 42 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Janusz Petelski, Robert Miękus Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Jakub Wesołowski, Wojciech Zieliński, Tomasz Borkowski, Karolina Chapko, Monika Kwiatkowska, Katarzyna Maciąg, Lesław Żurek, Karolina Nolbrzak, Michał Żurawski, Danuta Stenka, Marek Bukowski, Eryk Lubos, Mirosław Baka, Piotr Gąsowski, Krzysztof Globisz Lulu odwiedza w więzieniu Bronka. Przypomina mu o dziecku. Wykorzystując osobisty wdzięk, budzi w Bronku chęć do życia i dodaje mu otuchy. Jadwiga otrzymuje instrukcje od Sabiny. Po powrocie do domu jej syn Tomek kaleczy się w rękę i mocno krwawi. Józef pomaga żonie w opatrywaniu chłopca, wtedy też zauważa dwa listy wystające z torebki Jadwigi, których w zamieszaniu nie zdążyła schować. Kierowany zazdrością Józef pod nieobecność żony odnajduje listy ukryte w skrytce w toaletce. Okazuje się, że Jadwiga dostała je od rodziców z Rosji, choć przedtem zapewniała, że oni nie żyją. Józef powiadamia o tym swoich przełożonych, a ci kontrwywiad. Ambroży, służący Olszyńskich, podsłuchuje rozmowę Aleksandra z synem Szczepana. Dowiaduje się prawdy o Aleksandrze i zawiadamia Olszyńskiego, a ten przekazuje sprawę policji. Aleksander zabija Olszyńskiego i ucieka na Wschód. Władek z oddziałem wojska odnajduje ukrywającego się w lesie Szczepana. 08:10 WOJOWNICY CZASU - PRZEDMURZE EUROPY, CZYLI BITWA WARSZAWSKA 1920 Film dokumentalny, 27 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Odzyskana przez Polaków w 1918 roku Niepodległość nie została nam dana na zawsze. Już niebawem, świeżo wytyczone granice Polski zaczęły płonąć. A niebezpieczeństwo nadchodziło od wschodu. Pod koniec 1917 roku po zwycięstwie tzw. rewolucji październikowej, bolszewicka już Rosja wycofała się z udziału w wielkiej wojnie. A po jej zakończeniui po stłamszeniu wojny domowej u siebie, zaczęła przejmować ziemie okupowane dotąd, a teraz opuszczane przez pokonanych Niemców. W ten sposób Armia Czerwona wkroczyła do Europy. Polska była pierwszym celem na drodze pochodu światowej rewolucji. 08:45 ONI BYLI PIERWSI... LUBELSKI LIPIEC 1980 Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2005 Reżyseria: Leszek Wiśniewski Scenariusz: Leszek Wiśniewski, Bogdan Wójcik Film dokumentalny prezentujący sytuację w zakładach pracy Lublina i okolic od 10 do końca lipca 1980 roku. Strajk rozpoczął się w Świdniku. Impulsem bezpośrednim była podwyżka cen w zakładowej stołówce. Mimo prób ogłoszenia przerw w pracy przez wicepremiera Kopcia, spisano postulaty robotnicze. Wystąpienia członków PZPR odwołujące się do odpowiedzialności załogi nie odniosły skutku, a strajk rozszerzył się na kolejne zakłady. Wszystko to przyciągnęło uwagę mediów zachodnich oraz KSS KOR. Postulaty robotnicze straciły stricte ekonomiczny charakter, protesty przybrały bardzo zdecydowane formy, ale nie doszło do prowokacji. Nadchodził czas Gdańska... 09:55 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICA TELEGRAMU ZIMMERMANA Magazyn, 24 min, Polska, 2000 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W sierpniu 1914 roku marynarze z brytyjskiego statku Telconia przecięli kabel transatlantycki łączący Niemcy z Ameryką Południową. Od tego wydarzenia wszystkie telegramy wysyłane z Berlina do ambasad niemieckich w krajach Ameryki Południowej, przesyłane były przez Londyn. Depesze trafiały w ręce brytyjskich kryptologów do tzw. "Pokoju 40". W 1917 roku przechwycono telegram ministra spraw zagranicznych Zimmermana. Jak się później okazało odszyfrowanie tego telegramu na zawsze zmieniło świat i zdecydowało o przystąpieniu USA do wojny w Europie. 10:25 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJSTWO ROBERTA KENNEDY'EGO Kameralne i studyjne (widowisko), 20 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Odcinek poświęcony zabójstwu Roberta Kennedy'ego. Robert Francis Kennedy został postrzelony 5 czerwca 1968 roku w Los Angeles, wkrótce po wygłoszeniu mowy celebrującej jego zwycięstwo w stanowej turze wyborów prezydenckich w Kalifornii. W wyniku odniesionych obrażeń zmarł następnego dnia. Został pochowany na Narodowym Cmentarzu w Arlington. Zamachowiec, Palestyńczyk Sirhan Sirhan, pochodził z Jerozolimy. 10:55 PERU - KRAINA SKRAJNOŚCI - ANDY I ALTIPLANO (PERU - KRAINA SKRAJNOŚCI. ANDY I ALTIPLANO) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2014 Reżyseria: Jean - Thomas Renaud Miniseria dokumentalna o przyrodzie Peru. Dzieło jednego z najlepszych fotografów przyrody na świecie, Cyrila Ruoso. To pełna przygód podróż przez trzy najbardziej ekstremalne ekosystemy na naszej planecie: nieprzenikniony las deszczowy Amazonki, górskie drapacze chmur w Andach i pustynne równiny wybrzeża Pacyfiku w Peru. Ekipa filmowa podąża ze wschodu na zachód, co daje wyjątkową okazję do odkrywania wspaniałych krajobrazów i bogatych różnorodnością życia zwierząt i roślin, które zdołały dostosować się do warunków ekstremalnego klimatu upału, wilgotności, wysokości, zimna lub suszy. Podczas poszukiwania rzadkich gatunków spotykają się z naukowcami i będą odkrywać co łączy te trzy ekosystemy ze sobą. W tym odcinku: Andy i Altiplano. 11:55 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 42 NA RATUNEK! Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Straż pożarna to służba, w której jeden człowiek ryzykuje swoje życie, aby uratować życie kogoś innego. Jakie zatem są prapoczątki tego szlachetnego zawodu? Jak gaszono pierwsze pożary? Czy używano w historycznych akcjach węży i hełmów, które dzisiaj jednoznacznie kojarzą nam się ze strażakami? Aby odpowiedzieć na te pytania, Radosław Kotarski rusza do Mysłowic i poznaje historię pożarnictwa. Sprawdza również co z historycznego dziedzictwa zostało we współczesnej straży pożarnej. 12:30 PRZYGODY PSA CYWILA - ODC. 5/7 PRZEZ GRANICĘ Serial dla młodych widzów, 28 min, Polska 1970 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Szmagier Występują: Krzysztof Litwin, Wacław Kowalski, Wojciech Pokora, Henryk Bąk, Elżbieta Borkowska, Józef Pieracki, Włodzimierz Kmicik, Andrzej Krasicki, Teresa Lipowska, Piotr Fronczewski, Zbigniew Józefowicz, Tomasz Zaliwski i inni Ranny Cywil dojeżdża pociągiem niemal do granicy państwa. Tu odnajduje go przemytnik. Szybko odkrywa niecodzienne umiejętności psa i postanawia wykorzystać do swoich celów. Po odzyskaniu pełni sił Cywil staje się posłusznym narzędziem w rękach przestępcy. Jednak pewnego dnia dostrzega milicyjny mundur. Reaguje tak, jak kiedyś nauczył go sierżant Walczak. 13:05 PRZYGODY PSA CYWILA - ODC. 6/7 ZBIEGOWIE Serial dla młodych widzów, 27 min, Polska 1970 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Szmagier Występują: Krzysztof Litwin, Tomasz Zaliwski, Bożena Walter, Ryszard Bacciarelli, Wiesława Niemyska, Stanisław Wolski, Stanisław Tym, Krzysztof Świętochowski, Zdzisław Kielecki i inni Podczas konwoju z furgonu milicyjnego ucieka dwóch groźnych przestępców. Rozpoczęta natychmiast obława nie przynosi pożądanych efektów, zbiegowie bowiem ukryli się w lesie. Jedyny ratunek w helikopterach i psach. W czasie obławy właśnie Cywil wpada na właściwy trop. Jednak uciekinierom nie brakuje sprytu. Kluczą, zmieniają środki lokomocji. Poza tym mają broń, którą potrafią się sprawnie posługiwać. Wreszcie Cywilowi udaje się zlokalizować ich w bunkrze położonym na piaszczystej polanie. Zarówno psa, jak i sierżanta Walczaka czeka decydująca próba. 13:40 NIE LUBIĘ PONIEDZIAŁKU Komedia, 99 min, Polska 1971 Scenariusz i reżyseria: Tadeusz Chmielewski Zdjęcia: Mieczysław Jahoda Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Kazimierz Witkiewicz, Zygmunt Apostoł, Jerzy Turek, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Halina Kowalska, Mitchel Kowal, Bohdan Łazuka, Kazimierz Rudzki, Adam Mularczyk, Andrzej Nardelli, Lech Ordon i inni Jedna ze szlagierowych komedii Tadeusza Chmielewskiego - twórcy m.in. filmów "Ewa chce spać", "Gdzie jest generał?" i "Jak rozpętałem drugą wojnę światową". "Nie lubię poniedziałku" jest sprawnie zrealizowany, utrzymany w dobrym tempie, obsadzony aktorami o niepodważalnej vis comica. Rzecz dzieje się pewnego feralnego poniedziałku w Warszawie. Bohaterem zaś jest zbiorowość - kilkanaście osób, których pechowe i skomplikowane perypetie słabiej lub silniej zazębiają się ze sobą. Włoski przemysłowiec Francesco Romanelli (znakomity Kazimierz Witkiewicz) przyjeżdża do stolicy Polski w sprawach handlowych. Już na lotnisku wsiada jednak do niewłaściwego auta, co skutkuje lawiną nieporozumień i problemów. Milicjant kierujący ruchem musi równocześnie opiekować się małym synkiem, bo w przedszkolu panuje różyczka, a żona nie może zwolnić się z pracy, bo ma manko. Tymczasem delegat gminnej spółdzielni, desperacko poszukujący części do kombajnu, zupełnie przypadkowo naraża się porywczemu taksówkarzowi i od tej pory jego zdrowie znajdzie się w poważnym niebezpieczeństwie. W biurze matrymonialnym, gdzie pracuje żona milicjanta, niespodziewanie wykryto manko. Trwa kontrola i okazuje się, że brakuje jednego "dewizowego". Do biura trafia ponętna blondynka, która akurat upiera się przy romantycznym południowcu, itp. itd. Zręcznie napisany scenariusz i sporo udanych gagów zapewniły filmowi "Nie lubię poniedziałku" stałe miejsce w annałach polskiej kinematografii, choć po premierze nie brakowało głosów krytycznych. Mimo nie najlepszego przyjęcia przez recenzentów film Chmielewskiego po raz kolejny ujawnił talent reżysera do ukazywania w krzywym zwierciadle polskiej codzienności, efektownie fotografowanej przez Mieczysława Jahodę. W jego obiektywie Warszawa przełomu lat sześćdziesiątych i siedemdziesiątych to upstrzona kolorowymi neonami europejska metropolia, tętniąca życiem i ruchem. 15:30 ESSEQUIBO - UKRYTA RZEKA CZ. 1 (ESSEQUIBO - RETURN TO THE LOST WORLDS) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Marion Pollmann, Rainer Bergomaz Niezwykła podróż do krainy Essequibo, rzeki ukrytej głęboko w amazońskiej dżungli, zakrytej grubymi chmurami i niewidocznej z góry. Jest to najdłuższa rzeka w Gujanie, jej źródła znajdują się na Wyżynie Gujańskiej i uchodzą do Oceanu Atlantyckiego. Pełno tu wąwozów i wodospadów, bagien, dziwnych roślin i zwierząt. Nawet sami mieszkańcy z plemion Amazonii nie znają wszystkich zakamarków i całej tutejszej fauny i flory. W dolinie rzeki znajdują się miejscowe skarby - eksploatowane złoża złota i diamentów. 16:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 231 KAPŁAN BOHATER Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Kapłan bohater W archiwum zachowała krótka notatka, która dla nas stanowi punkt wyjścia do historycznego śledztwa. Działo się w Seroczynie dn. 4 sierpnia 1864 r. o godz. 6.00 po południu. Zginął śmiercią męczeńską powieszony przez rząd rosyjski ks. Wawrzyniec Lewandowski, proboszcz Seroczyna lat 33, który powstańcom posyłał żywność do lasu, przed śmiercią okrutnie po barbarzyńsku katowany nie zdradził nikogo z powstańców. Otóż Rosjanie nie tylko zamordowali kapłana, ale też zatarli ślady jego pochówku. Rota kozaków kopytami zdeptała miejsce egzekucji i wszelkie późniejsze ustalenia, gdzie ksiądz Lewandowski spoczywa, mają wyłącznie charakter domniemany. W naszym programie postaramy się tę tajemnicę rozwikłać i jeśli się uda - urządzić kapłanowi godny bohatera pochówek. 17:25 DROGA WODNA NIESTRZEŻONA Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2016 Reżyseria: Andrzej Turkowski, Łukasz Korwin Film dokumentalny jest próbą odkrycia tajemnicy rzekomego skoku Lecha Wałęsy przez stoczniowy płot w sierpniu 1980 r. , który stał się głównym elementem mitu założycielskiego Wałęsy - człowieka przez jednych uważanego za bohatera Solidarności, przez innych za zdrajcę tysiąclecia. Przy różnych okazjach Wałęsa sam podawał sprzeczne wersje opowieści o okolicznościach i miejscu słynnego skoku przez płot. Autorzy filmu zebrali szereg relacji świadków i znawców tematu. Jerzy Kozłowski - pseudonim Kolega - tajny współpracownik Służby Bezpieczeństwa w Stoczni Gdańskiej jest jedyną osobą, która podobno widziała Wałęsę przeskakującego przez płot. Dla samego Lecha Wałęsy legendarny skok jest trudnym do wytłumaczenia epizodem. Może z tego wynikać, że późniejszy prezydent Polski był sterowany przez tajne służby i został wprowadzony do stoczni w krytycznym momencie. Ostatnio sprawa skoku przez płot nabrała niezwykłego znaczenia i stała się częścią oskarżenia Lecha Wałęsy o agenturalność. Być może na naszych oczach wielki mit Lecha Wałęsy chwieje się pod ciosami coraz poważniejszych, udokumentowanych faktów, opinii i komentarzy. W filmie biorą udział: Andrzej Bulc, Anna Walentynowicz, Jerzy Borowczak, Henryk Lenarciak, Lech Wałęsa, prof. dr hab. Sławomir Cenckiewicz, Krzysztof Wyszkowski, Klemens Niech, Henryk Jagielski, Jerzy Kozłowski, prof. Paweł Bożyk, ks. prałat Henryk Jankowski, Kazimierz Szołoch. 18:45 1920. WOJNA I MIŁOŚĆ - ODC. 7/13 - W OKOPACH Serial historyczn, wojenny, 44 min, Polska, 2010 Reżyseria: Maciej Migas Scenariusz: Janusz Petelski, Robert Miękus Zdjęcia: Marek Traskowski Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Jakub Wesołowski, Wojciech Zieliński, Tomasz Borkowski, Karolina Chapko, Monika Kwiatkowska, Katarzyna Maciąg, Lesław Żurek, Karolina Nolbrzak, Michał Żurawski, Danuta Stenka, Marek Bukowski, Eryk Lubos, Mirosław Baka, Piotr Gąsowski, Krzysztof Globisz Józef wypytuje Jadzię o rodziców. Próbuje sobie wytłumaczyć, że jego podejrzenia to pomyłka. Kontrwywiad ma jednak coraz mniej wątpliwości. Aby się ostatecznie upewnić, przygotowuje fałszywe dane i podrzuca je Jadwidze. Ta przekazuje dokumenty Sabinie. Władek ze swoim pułkiem, żegnany przez Zosię i Teofila, wyrusza na front. Oddział Aleksandra i Tkaczenki przesłuchuje polskiego oficera. Torturowany jeniec podaje rzeczywiste dane o dyslokacji polskich wojsk, ale Tkaczenko jest przekonany, że kłamie. Sowiecki wywiad dostarczył mu inne informacje, spreparowane przez polski kontrwywiad. Bolszewicy przekonani o swojej przewadze, atakują, ale zostają zmuszeni do wycofania się. Dopiero kolejny atak, poprzedzony ostrzałem artyleryjskim, przynosi efekt. Polacy w panice wycofują się. Jadwiga zostaje aresztowana. Na przesłuchaniu przyznaje się do współpracy z sowieckim wywiadem. Twierdzi, że była szantażowana. Grożono jej, że w razie odmowy, zginą jej rodzice. 19:40 TWARZE SOLIDARNOŚCI - MARIAN KRÓL, JAN LEŚNIAK, URSZULA RADEK Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2020 Scenariusz: Tadeusz Płużański Cykliczny program historyczny, poświęcony przypadającej w tym roku 40. rocznicy powstania wielkiego, niemal 10 - milionowego ruchu społecznego: NSZZ Solidarność. Chcemy przybliżyć przede wszystkim tematykę strajków lipca/sierpnia 1980 roku, które doprowadziły do podpisania umów między protestującymi a komunistyczną władzą. Prócz znanych bohaterów tamtych wydarzeń, takich jak Andrzej Gwiazda, czy Andrzej Rozpłochowski, przedstawiamy zapomnianych współtwórców naszej wolności - tytułowe Twarze Solidarności. Świdnik, strajk 8 - 12 lipca, zakłady WSK. 19:55 WOJNA W ETERZE - ODC. 39 Felieton, 4 min, Polska, 2019 Scenariusz: Jan Sosiński, Andrzej Mietkowski Cykl "Wojna w eterze" to krótkie, kilkuminutowe filmy, w których skonfrontowane są dwie strony tej wojny: Wschód i Zachód, komunistyczne władze i kraje demokratyczne, blok sowiecki i wolny świat reprezentowany przez USA i Europę Zachodnią. To OBRAZY PROPAGANDY i GŁOSY PRAWDY. Ta konfrontacja pokazana jest przez dwa zbiory multimedialne: głosy prawdy płynące do PRL spoza żelaznej kurtyny na falach zagranicznych radiostacji, oraz obrazy propagandy peerelowskiej, którymi przez dziesięciolecia zakłamywano ważne wydarzenia, wielkie postaci, znaczące zjawiska, kluczowe daty historyczne. GŁOSY PRAWDY to pół miliona minut archiwum Radia Wolności, nagrania dźwiękowe pozostałe po zamknięciu Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa, a także archiwalia polskich sekcji BBC i Radia France Internationale. OBRAZY PROPAGANDY to zapisy z archiwów IPN, TVP, CAF/PAP i Polskiego Radia, będące filmowym, fotograficznym i dźwiękowym obrazem PRL. 20:05 KISSINGER (KISSINGER) Film dokumentalny, 96 min, Wielka Brytania, 2019 Opowieść o kontrowersyjnym człowieku, który ukształtował powojenną politykę zagraniczną Stanów Zjednoczonych. Film powstał na podstawie 25 godzinnych unikalnych materiałów archiwalnych, w tym wywiadów, których udzielił bohater filmu. Dzięki temu autorzy mogli pokazać prawdziwą twarz tego wszechstronnego człowieka. Dokument nie tylko przybliża sylwetkę Henry’ego Kissingera, pozwala także zrozumieć epokę zimnej wojny, sytuację Stanów Zjednoczonych i całego świata w tamtych czasach i obecnie. 22:00 SPÓR O HISTORIĘ - POWSTANIA ŚLĄSKIE Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Kwestia przynależności Górnego Śląska do Polski lub do Niemiec podnoszona była podczas obrad konferencji pokojowej w Wersalu. Brytyjski premier David Lloyd George miał wówczas powiedzieć, że oddać w ręce Polaków przemysł Śląska, to jak wkładać w łapy małpy zegarek. Ostatecznie zdecydowano, że na spornym terytorium przeprowadzony zostanie plebiscyt. Mieszkańcy mieli wypowiedzieć się, czy Górny Śląsk ma należeć do Polski, czy do Niemiec. Rozwiązanie nie zadowoliło ani Polaków, ani Niemców. Odpowiedzią na niemieckie represje był strajk, a po nim wybuch powstania 17 sierpnia 1919 roku. Po 10 dniach powstanie upadło. Rok później, w sierpniu wybuchło drugie powstanie śląskie. W marcu 1921 roku na spornym terytorium odbył się plebiscyt. Komisja Plebiscytowa zdecydowała o przyznaniu niemal całego obszaru Niemcom. Polska miała otrzymać tylko powiaty pszczyński i rybnicki. W nocy z 2 na 3 maja 1921 roku wybuchło trwające dwa miesiące trzecie powstanie śląskie. W jego rezultacie Polska uzyskała znacznie większy obszar Górnego Śląska aniżeli pierwotnie przewidywano. 22:40 PROWANSJA 1944. FRANCUSKI DESANT (PROVENCE, AUGUST 1944: THE OTHER D - DAY) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2014 Pod koniec 1943 i na początku 1944 roku alianci postanowili przeprowadzić podwójną inwazję na północy i południu Francji. Najpierw przeprowadzili operację Overlord w Normandii 6 czerwca 1944 r. , a następnie operację Dragoon w Prowansji 15 sierpnia 1944 roku. Film opowiada o tym drugim desancie. Uczestniczyły w nim wojska amerykańskie, francuskie, brytyjskie oraz kanadyjskie. Lądowanie odbyło się na odcinku wybrzeża między Cannes a Tulonem i zakończyło się sukcesem aliantów. Po zdobyciu bez większego oporu plaż, alianci ruszyli na północ, zachód i wschód, m.in. wyzwalając 28 sierpnia Marsylię. 23:45 JAPONIA. TAJEMNICZE IMPERIUM - WOLA SIOGUNA 2/3 (JAPAN: MEMOIRS OF A SECRET EMPIRE) Film dokumentalny, 52 min, USA, 2003 Reżyseria: Michael Chin Scenariusz: Gail Yasunoga Zdjęcia: Michael Chin Imponujący szoguni i samuraje, egzotyczne gejsze i wykwalifikowani rzemieślnicy. Wszyscy oni mieli swój udział w japońskim renesansie, okresie między XVI a XIX wiekiem, kiedy Japonia przekształciła się z kraju, w którym panowały chaos i przemoc, w kraj niemal rytualnego wyrafinowania i pokoju. Stabilizacja ta miała jednak swoją cenę: przez 250 lat Japonia była krajem zamkniętym na Zachód, pod absolutystycznymi rządami Szoguna. Seria "Japonia. Tajemnicze Imperium" odkrywa nieznane wątki historii i relacje z Zachodem. Ukazuje też proces kształtowania się narodu, który stał się jednym z najbardziej wpływowych na świecie. 00:50 WARSZAWA 1920. PORTRET ZAGROŻONEGO MIASTA. Dokument fabularyzowany, 26 min, Polska, 2015 Reżyseria: Elżbieta Szumiec-Zielińska, Tadeusz Kondracki Scenariusz: Elżbieta Szumiec-Zielińska, Leszek Wasiuta, Tadeusz Kondracki Zdjęcia: Piotr Suzin Wykonawcy: Tomasz Marzecki, Robert Samot, Edyta Mikołajczyk W sierpniu 1920 r. Warszawa znalazła się na pierwszej linii frontu wojny polsko - bolszewickiej. W obliczu niebezpieczeństwa mieszkańcy stolicy ofiarnie wsparli Wojsko Polskie, między innymi poprzez masowe zgłaszanie się do Armii Ochotniczej. W tych dniach wielką rolę odegrała Rada Obrony Stolicy. 10 sierpnia w mieście wprowadzono stan oblężenia. Warszawa szykowała się do walki o wszystko. W filmie wykorzystano unikatowe materiały archiwalne, m.in. ze zbiorów Centralnego Archiwum Wojskowego, Archiwum Państwowego w Warszawie, Centralnej Biblioteki Wojskowej i Muzeum Wojska Polskiego. Z licznych zaprezentowanych dokumentów wyłaniają się obrazy: z jednej strony bolszewickiego zagrożenia, a z drugiej niesamowitej determinacji mieszkańców stolicy, gotowych do największych poświęceń. W szeregach obrońców stolicy stanęli wszyscy, żołnierze armii: regularnej, ochotniczej oraz młodzież studencka, gimnazjaliści i duchowieństwo. W tle przygotowań wojskowych do obrony miasta i ciężkich bojów na przedpolu stolicy ukazano życie codzienne mieszkańców. 01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ODC. 231 KAPŁAN BOHATER Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Kapłan bohater W archiwum zachowała krótka notatka, która dla nas stanowi punkt wyjścia do historycznego śledztwa. Działo się w Seroczynie dn. 4 sierpnia 1864 r. o godz. 6.00 po południu. Zginął śmiercią męczeńską powieszony przez rząd rosyjski ks. Wawrzyniec Lewandowski, proboszcz Seroczyna lat 33, który powstańcom posyłał żywność do lasu, przed śmiercią okrutnie po barbarzyńsku katowany nie zdradził nikogo z powstańców. Otóż Rosjanie nie tylko zamordowali kapłana, ale też zatarli ślady jego pochówku. Rota kozaków kopytami zdeptała miejsce egzekucji i wszelkie późniejsze ustalenia, gdzie ksiądz Lewandowski spoczywa, mają wyłącznie charakter domniemany. W naszym programie postaramy się tę tajemnicę rozwikłać i jeśli się uda - urządzić kapłanowi godny bohatera pochówek. 02:10 SENSACJE XX WIEKU - TAJEMNICA TELEGRAMU ZIMMERMANA Magazyn, 24 min, Polska, 2000 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W sierpniu 1914 roku marynarze z brytyjskiego statku Telconia przecięli kabel transatlantycki łączący Niemcy z Ameryką Południową. Od tego wydarzenia wszystkie telegramy wysyłane z Berlina do ambasad niemieckich w krajach Ameryki Południowej, przesyłane były przez Londyn. Depesze trafiały w ręce brytyjskich kryptologów do tzw. "Pokoju 40". W 1917 roku przechwycono telegram ministra spraw zagranicznych Zimmermana. Jak się później okazało odszyfrowanie tego telegramu na zawsze zmieniło świat i zdecydowało o przystąpieniu USA do wojny w Europie. 02:35 SENSACJE XX WIEKU - ZABÓJSTWO ROBERTA KENNEDY'EGO Kameralne i studyjne (widowisko), 20 min, Polska, 1992 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Odcinek poświęcony zabójstwu Roberta Kennedy'ego. Robert Francis Kennedy został postrzelony 5 czerwca 1968 roku w Los Angeles, wkrótce po wygłoszeniu mowy celebrującej jego zwycięstwo w stanowej turze wyborów prezydenckich w Kalifornii. W wyniku odniesionych obrażeń zmarł następnego dnia. Został pochowany na Narodowym Cmentarzu w Arlington. Zamachowiec, Palestyńczyk Sirhan Sirhan, pochodził z Jerozolimy. 03:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - NIEZWYKŁE ROZKAZY HITLERA Magazyn, 20 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony agresji niemieckiej na Belgię i Francję oraz ewakuacji aliantów spod Dunkierki.