TVP Historia Sobota, 04.09.2021 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 4 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1907 - zmarł Edward Grieg; 1939 - obrona wieży spadochronowej w Katowicach; 1955 - ukazał się pierwszy numer odnowionego "Po Prostu" - symbol odwilży; 1965 - zmarł Albert Schweitzer; 07:05 BIBLIA - JÓZEF, CZ. 4 (THE BIBLE - JOSEPH, P. 4) Serial religijny, 45 min, Niemcy/Włochy/Francja/USA, 1997 Reżyseria: Roger Young Aktorzy: Paul Mercurio, Ben Kingsley, Martin London, Ann Warren Lesley Józef - ukochany syn Jakuba, sprzedany przez zawistnych braci kupcom wędrującym do Egiptu. Potifar, wysoki urzędnik faraona, kupuje Józefa, a przekonawszy się o jego rzetelności i uzdolnieniach, robi z niego zarządcę swoich dóbr. Józef, przepowiedziawszy siedem lat tłustych i siedem lat chudych, zostaje wysokim urzędnikiem faraona. Gromadzi zboże na lata głodu. Gdy przychodzi susza, Egipt ma wystarczające zapasy żywności. 07:55 Z ANDRUSEM PO GALICJI - KRAKÓW Magazyn, 33 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Paulukiewicz O tym, że Kraków to stolica polskiej satyry i kabaretu, opowiada kolejny odcinek serii o miastach niegdysiejszej Galicji. Prowadzący Artur Andrus odwiedza m.in. Wawel, Collegium Maius, podziemia Nowej Huty. Wśród jego rozmówców są: Leszek Mazan, Adam Grzanka, Alosza Awdiejew, ostatni klezmer Galicji Leopold Kozłowski oraz wiele innych ciekawych i niezwykłych osób. Na zakończenie piosenka. Tym razem ze strażacką trąbką w roli głównej. 08:40 ZMIENNICY - ODC. 12/15 - OBYWATEL MONTE CHRISTO Serial komediowy, 60 min, Polska 1986 Reżyseria: Stanisław Bareja Scenariusz: Stanisław Bareja, Jacek Janczarski Zdjęcia: Jan Muszyński Muzyka: Przemysław Gintrowski Aktorzy: Mieczysław Hryniewicz, Ewa Błaszczyk, Zdzisław Wardejn, Bożena Robakowska, Jan Kobuszewski, Jerzy Kozakiewicz, Jerzy Przybylski, Jacek Domański, Paweł Galia Znany reżyser Barewicz otrzymuje wiadomość, że na festiwalu filmowym w Berlinie Zachodnim przyznano mu Grand Prix i nagrodę rzeczową w postaci mercedesa. Natychmiast wyrusza za granicę taksówką o numerze bocznym 1313. Niepewny swych umiejętności kierowcy, prosi o pomoc w przyprowadzeniu samochodu zawodowców, Kasię i Jacka. W drodze powrotnej okazuje się, że wspomniany wóz jest ruiną powleczoną lakierem. Barewicz przysięga, że odnajdzie sprawcę złośliwego żartu. Tymczasem w Warszawie do tzw. pustostanu w wieżowcu włamuje się złodziej o pseudonimie Ksywa. Gdy pochłonięty jest swoją "robotą", zjawia się komisja lokalowa. Po spisaniu i wyniesieniu dobytku opieczętowuje lokal i poleca natychmiast zamurować wejście. Ksywa pozostaje w środku. 09:50 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - Z KURCZAKIEM PRZEZ WIEKI Magazyn, 24 min, Polska, 2014 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Wiktor Zdrojewski Muzyka: Tomasz Łuc Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący), Aleksander Trąbczyński W tym odcinku Karol Okrasa zabiera widzów na wycieczkę w czasie i w przestrzeni. Zajmie się mięsem dostępnym dla każdego i w każdym miejscu Polski. To mięso kurczaka, które dziś jest obecne w menu każdej restauracji, a nawet stołówki. Ale kiedyś kurczak był ozdobą wykwintnych stołów, w biedniejszych rodzinach bywał jedzony wyłącznie z wielkich okazji. W dawnych polskich książkach kulinarnych zajmował ważne miejsce. Karol sięgnie po przepisy z XVII i XVIII wieku, które oczywiście lekko złamie, aby pokazać, jak kiedyś traktowano mięso kurczaka i jak wiele dawnych pomysłów kulinarnych można przerobić na współczesny język kuchni. Pierwsza potrawa to smażone w pistacjach piersi kurczaka, z pieczoną dynią i pomidorowo - jabłkową salsą. Druga propozycja - pieczone na grillu piersi kurczaka z sosem z sardeli i świeżego estragonu, z wątróbkami drobiowymi smażonymi w miodzie pitnym. Trzecie danie to rosół z kury, aromatyzowany kardamonem i limonką. 10:30 SZLAK NADZIEI - /13/ Reality show, 44 min, Polska, 2020 Reżyseria: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał Scenariusz: Dariusz Goczał, Dariusz Goczał Wykonawcy: Ida Nowakowska (prowadząca), Łukasz Nowicki Niepowtarzalne wyzwanie dobiega końca. Gosia, Kasia, Janek, Rafał, Jacek i Sławek po przejściu Syberii, Kazachstanu, Izraela i Iranu w końcu docierają do klasztoru Monte Cassino, żeby złożyć hołd wielkim bohaterom polskiej historii. Na miejscu czekają na nich niespodziewani goście. 12:30 DZIKA PRZYRODA BLISKIEGO I ŚRODKOWEGO WSCHODU - EGIPT: ŻYCIE WŚRÓD PIASKÓW (EGYPT - SURVIVORS OF THE SANDS) Film dokumentalny, 51 min, Niderlandy (Holandia), 2014 Reżyseria: James Hemming Zdjęcia: Richard Kirby Odc. 2 Przyrodę Egiptu określa przede wszystkim pustynny klimat tego kraju. Na pustyni może przeżyć niewiele zwierząt. Spośród nich można wymienić: żmiję rogatą i skorpiona. W filmie pokazano zwyczaje tych zwierząt. Z Egiptem kojarzy się również najdłuższa rzeka świata Nil i żyjące w niej krokodyle. 13:30 KUCHNIA POLSKICH ŻYDÓW - ODC. JOM KIPUR. POST I OBŻARSTWO. Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) W kolejnym odcinku programu poznamy potrawy spożywane podczas Jom Kipur, jednego z najważniejszych i najbardziej uroczystych religijnych świąt żydowskich. Prowadzący program Łukasz Modelski przyrządzi przekąski ze śledzi. Pierwszą potrawą będzie śledź pieczony w occie, a drugą kulki ze smażonych śledzi. 14:10 TU WSZYSTKO JEST POLSKĄ - ODC. 13 MODERNIZATORZY Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Paweł Nowakowski Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący) Jesteśmy przyzwyczajeni do współczesnego widoku Wzgórza Wawelskiego, z kwietnym dziedzińcem i dużą przestrzenią. Ale nie tak to miejsce wyglądało przez wieki. Gdy kraj się rozwijał, gęstniała zabudowa miasteczka wawelskiego. Gdy upadał i ona niszczała i pozostawała zaniedbana. Modernizacje prowadzone przez okupantów austriackich i niemieckich nie miały służyć ocaleniu tego miejsca, ale ich własnym potrzebom. I jeśli nawet wśród nich zdarzały się korzystne, to zawsze łączyły się z zatarciem rodzimej tożsamości w siedzibie polskich królów, którą obracano przeciw tym, którym oni niegdyś przewodzili. Przeobrażenia Wawelskiego Wzgórza na przestrzeni wieków są tematem kolejnego odcinka programu. 14:45 DOM - ODC. 25/25 - DZIŚ KAŻDY MA DWADZIEŚCIA LAT Serial obyczajowy, 88 min, Polska 2000 Reżyseria: Jan Łomnicki, Marcin Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Muzyka: Piotr Hertel Aktorzy: Tomasz Borkowy, Halina Rowicka, Waldemar Barwiński, Monika Kwiatkowska, Igor Śmiałowski, Anna Romantowska, Jerzy Bończak, Piotr Fronczewski, Hanna Lachman, Marek Bukowski, Bożena Dykiel, Jan Englert, Zbigniew Buczkowski i inni Krzysio zostawia rodzinę, by poświęcić się opiece nad Jolą, która dopiero co dokonała aborcji. Prokop oświadcza się Lodzi. Klara wraca do Polski z zamiarem pozostania tu na stałe, lecz nie uzyskuje wymaganej zgody i zostaje deportowana do ZSRR. Ojciec Joli proponuje Krzysiowi pracę w ekipie rajdowej FSO pod warunkiem, że chłopak zostawi w spokoju jego córkę. Majka rodzi syna, a Prokop i Lodzia stają na ślubnym kobiercu. Rozpoczynają się strajki na Wybrzeżu. Wrotek niemal natychmiast jedzie z kamerą, by filmować zajścia. Samopoczucie Ewy systematycznie się pogarsza. Krzyś zawozi ją do uzdrowiciela Harrisa skradzionym samochodem. Zatrzymuje go milicja, lecz dzięki interwencji ojca Joli chłopak wychodzi z aresztu. Lermaszewscy wyprowadzają się z domu przy Złotej. Śmierć Ewy zbiega się w czasie z podpisaniem porozumień sierpniowych. Nad trumną zmarłej spotykają się wszyscy mieszkańcy kamienicy. 17:25 SPÓR O HISTORIĘ - OBRONA BRZEŚCIA W 1939 ROKU Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2021 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) 22 września 1939 roku w centrum Brześcia Litewskiego niemiecki generał Heinz Guderian i sowiecki kombrig Siemion Kriwoszein odbierali wspólną defiladę żołnierzy Armii Czerwonej i Wehrmachtu, jako symbol zwycięstwa nad Wojskiem Polskim. Ale kilka kilometrów dalej, w twierdzy brzeskiej, nadal bronili się żołnierze polscy. Twierdzy nie zdobył ani Guderian, ani Kriwoszein. Dowodzeni przez generała Konstantego Plisowskiego Polacy skutecznie się bronili, a następnie potajemnie opuścili twierdzę. Ostatni żołnierze z batalionu kapitana Wacława Radziszewskiego wycofali się w nocy z 26 na 27 września. Sowieci zemścili się na bohaterskich obrońcach Brześcia. Wielu z nich zostało aresztowanych, gdy z bronią w ręku przebijali się w kierunku granicy rumuńskiej. Generał Plisowski został zamordowany w Katyniu, a kapitan Radziszewski w Charkowie. Goście: prof. Henryk Stańczyk, Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie i prof. Marek Dutkiewicz, Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach. 18:10 PRZEPROWADZKI - ODC. 4/10 - KANAPA DOKTORA REUTTA Serial obyczajowy, 52 min, Polska 2000 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Krzysztof Banaszyk, Artur Janusiak, Krzysztof Kolberger, Leon Charewicz, Łukasz Nowicki, Wiktor Zborowski, Maja Ostaszewska, Olaf Lubaszenko, Kinga Preis, Maria Pakulnis Rok 1914. Wybucha I wojna światowa. Wzrastają nadzieje Polaków na odzyskanie niepodległości. W Warszawie mobilizacja idzie pełną parą. Mietek Szczygieł - wciąż zakochany w Róży, choć ożeniony z pracownicą firmy, Celiną - wstępuje do rosyjskiej armii i rusza na front. Tymczasem władze carskie zmuszają warszawiaków pochodzenia niemieckiego do opuszczenia miasta. Do firmy Cześka Szczygła zgłasza się Zygfryd Reutt, student medycyny, a zarazem syn znanego ordynatora Szpitala Ewangelickiego. Młodzian zamawia przeprowadzkę rodzinnego majątku do Niemiec. Zamówienie wiąże się z wielkim ryzykiem, gdyż jest równoznaczne z przekroczeniem linii frontu. Róża, która po długim oczekiwaniu niedawno zaszła w ciążę, chce odrzucić ofertę. Jednak, ku jej rozpaczy, Czesiek postanawia przeprowadzić Reuttów. Na granicy Królestwa stary ordynator dostaje ataku serca. Trzeba zrobić przystanek w pobliskiej szopie. Tymczasem ostrzał wokoło wzmaga się, a umierający Reutt nakazuje synowi wracać i walczyć o wolność Polski, gdyż to ona jest jego prawdziwą ojczyzną. 19:00 GIGANCI HISTORII - ODC. 39. GENERAŁ STANISŁAW MACZEK. ŻYCIE I DZIAŁALNOŚĆ Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) Z wykształcenia filozof, z pasji żołnierz. Uczestnik dwóch wojen światowych. Doświadczenia z pierwszej wykorzystał w walkach o polską niepodległość. - Umysł rzutki, praktyczny, szybko się orientujący. Zdolności kierownicze wybitne - pisano o nim w opinii służbowej. Z uznaniem o talentach Maczka wypowiadał się marszałek Józef Piłsudski. Do historii przeszedł jako wybitny dowódca Pierwszej Dywizji Pancernej, z którą podczas II wojny światowej przeszedł szlak bojowy przez Francję, Belgię, Holandię i Niemcy. Mówiło się o nim, że nie przegrał żadnej bitwy. Uosabiał najlepsze cechy dowódcy nowoczesnych wojsk. Wynik wojny, którą wygrał dla świata, dla niego okazał się mniej łaskawy. Choć podobno słynął z permanentnego uśmiechu. Generał Stanisław Maczek. Jego życie i dokonania bedą tematem tego odcinka teleturnieju. 20:00 DYNASTIA TUDORÓW III - ODC. 2/8 (THE TUDORS III, EP. 2) Serial historyczny, 46 min, USA/Kanada/Irlandia, 2008 Reżyseria: Ciaran Donnelly Aktorzy: Jonathan Rhys Meyers, Henry Cavill, Natalie Dormer, Maria Doyle Kennedy Bunt, znany jako Pielgrzymka Łaski, ogarnia York. Henryk nakazuje Brandonowi rozprawić się z uczestnikami zamieszek. Król, cały czas cierpiący od niezagojonej rany, sfrustrowany tym, że kolejna żona nie może mu dać potomka, znajduje sobie nową kochankę. Jest nią lady Ursula Misseldon... 21:15 PRZEBACZYĆ, LECZ NIE ZAPOMNIEĆ (FORGIVE DON’T FORGET) Film dokumentalny, 67 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Brad Bennett Scenariusz: Austin Journey Podczas kapitulacji Japonii pod koniec II wojny światowej amerykańscy oficerowie skonfiskowali i wywieźli do Stanów Zjednoczonych wiele japońskich mieczy. Dziadek Paula Ufemy, autora filmu, przywiózł taki miecz do USA. Pozostawał on w rodzinie Paula przez siedemdziesiąt lat. Film jest opowieścią o tym, jak Paul szuka prawowitego właściciela miecza oraz wybiera się w podróż do Japonii, by go zwrócić. 22:35 PSY WOJNY (THE DOGS OF WAR) Film sensacyjny, 100 min, Wielka Brytania/USA 1981 Reżyseria: John Irvin Scenariusz na podstawie powieści Fredericka Forsytha: Gary DeVore, George Malko Wykonawcy: Christopher Walken, Tom Berenger, Colin Blakely, Hugh Millais, Paul Freeman, Jean-Francois Stevenin, JoBeth Williams, Robert Urquhart, Ed O'Neill i inni "Psy wojny", trzecia - po "Dniu Szakala" i "Aktach Odessy" - głośna powieść Fredericka Forsytha, ukazała się w 1974 r. Książka opowiadała o najemniku, który organizował zwycięską akcję obalenia dyktatora w fikcyjnym afrykańskim państewku Zangaro. Publikację poprzedziła głośna kampania reklamowa niedwuznacznie sugerująca, że autor osobiście zebrał materiał dowodowy przedstawiony w książce, wykorzystując swoje kontakty z okresu, gdy pracował w brytyjskim wywiadzie. W Polsce książka ukazała się w 1977 r. i znalazła szerokie grono czytelników, choć przyznawano, że nie dorównuje wcześniejszym dziełom tego autora. Na ekran przeniósł "Psy wojny" w 1981 r. debiutujący wówczas na dużym ekranie reżyser telewizyjny John Irvin, zmieniając zasadniczo proporcje powieściowej akcji. Podczas gdy Forsyth położył szczególny nacisk na etap przygotowawczy, dając perfekcyjny opis metod działania międzynarodowej siatki handlarzy i przemytników broni, Irvin skoncentrował się na samej operacji wojskowej w stolicy Zangaro, pokazanej z rozmachem i precyzją. Zdjęcia do filmu kręcono w Nowym Jorku, Paryżu, Londynie, plenerach Hiszpanii i Belize. Amerykański najemnik Jamie Shannon otrzymuje interesującą, choć niebezpieczną propozycję: ma się udać jako fotograf do afrykańskiego państwa Zangaro i na miejscu zbadać sytuację społeczno- polityczną i militarną. W Zangaro sprawuje dyktatorską władzę półobłąkany sadysta, pułkownik Kimba. Shannon na własnej skórze doświadcza metod stosowanych przez ludzi Kimby, ale udaje mu się ujść z życiem i wywieźć film, na którym utrwalił sytuację w stolicy Zangaro, Clarence. Z jego raportu wynika, że do obalenia dyktatora wystarczy zaatakować i zniszczyć pałac prezydencki mieszczący się w kompleksie koszar gwardii. Po powrocie do USA Shannon przekazuje raport swemu mocodawcy, Endeanowi, działającemu na polecenie pewnego multimilionera, który usiłuje zawładnąć bogatymi złożami platyny w Zangaro. Ich istnienie okryte jest jednak tajemnicą. Shannon dostaje propozycję zorganizowania wyprawy wojskowej do Clarence, zdobycia koszar i zamordowania pułkownika Kimby. Sterowany przez wielki koncern zamach stanu ma zapewnić konsorcjum pierwszeństwo w eksploatacji bogactw naturalnych państewka. Po krótkim wahaniu Shannon przyjmuje ofertę i kompletuje oddział. Angażuje do niego swych dawnych towarzyszy broni. Uczestnicy ekspedycji kupują broń oraz statek i drogą morską, omijając kontrole celne, docierają do Zangaro. 01:05 WESTERPLATTE - JESZCZE JEDNA HISTORIA Reportaż, 21 min, Polska, 2011 Scenariusz: Maria Wiśnicka, Andrzej Wyrozębski W reportażu przedstawione są najnowsze wyniki badań przeprowadzonych przez historyków dotyczące obrony Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte we wrześniu 1939 roku. W reportażu występuje Ignacy Skowron, ostatni żyjący obrońca Westerplatte oraz córka kapitana Franciszka Dąbrowskiego (zastępcy komendanta obrony majora Henryka Sucharskiego). W warstwie ilustracyjnej wykorzystano ogromną dokumentację fotograficzną i filmową dotyczącą obrony Westerplatte oraz działań wojennych pancernika Schleswig - Holstein.