TVP Kultura Piątek, 10.09.2021 08:25 POWIDOKI - THOMAS BERNHARD DAWNI MISTRZOWIE Dysk./wywiad/debata, 13 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Barbara Schabowska(Prowadzący), Piotr Nowak(Prowadzący) "Powidoki" to program publicystyczny poruszający istotne zagadnienia z zakresu filozofii, etyki i socjologii. Dwoje prowadzących: dziennikarka Barbara Schabowska i filozof prof. Piotr Nowak na przykładach wybranych przez siebie książek podejmą dyskusję nad zawartością tych dzieł i ich społeczną recepcją. W tym odcinku przedmiotem dyskusji jest powieść austriackiego pisarza Thomasa Bernharda "Dawni mistrzowi", która ukazała się w 1985 roku. 09:15 PESTKA Melodramat, 88 min, Polska 1995 Reżyseria: Krystyna Janda Scenariusz na motywach powieści Anki Kowalskiej "Pestka": Maciej Maciejewski Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Wojciech Borkowski Aktorzy: Krystyna Janda, Daniel Olbrychski, Agnieszka Krukówna, Jan Frycz, Anna Dymna, Jan Englert, Zbigniew Zamachowski, Edward Żentara i inni Jurorzy Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni uznali dzieło Krystyny Jandy za najlepszy debiut reżyserski. Filmowa adaptacja popularnej w latach 60. książki Anki Kowalskiej od początku budziła wiele kontrowersji, miała tyleż pochlebnych, co krytycznych recenzji. Ekranowa "Pestka" nie jest wierna literackiemu pierwowzorowi. Główna bohaterka Agata (gra ją sama Krystyna Janda) w filmie jest już kobietą dojrzałą, z dużym bagażem doświadczeń życiowych. Niezależna finansowo, pracuje w Polskim Radiu, ma w dorobku kilka tomików wierszy. Mimo licznych romansów, nie zdecydowała się jednak na założenie rodziny. Chociaż dobiega czterdziestki, wciąż pozostaje samotna. Na ślubie przyjaciółki, Sabiny (Agnieszka Krukówna), Agata poznaje architekta Borysa (Daniel Olbrychski), przykładnego męża i ojca dwóch synów. Jej życie zmienia się całkowicie. Niewinna znajomość przeradza się w gwałtowną, namiętną miłość. Ale radość kochanków przeplata się z cierpieniem. Głęboko wierzący mężczyzna broni się przed zniewalającym go uczuciem. Nie chce ranić najbliższych, porzucać dzieci i żony Teresy (Anna Dymna), jednak zauroczenie inną kobietą okazuje się silniejsze. Agatę również ogarniają wątpliwości. Czy ma prawo niszczyć cudze szczęście, rozbijać rodzinę? Płomienna miłość, która połączyła dwoje dojrzałych ludzi, komplikuje ich życie i w rezultacie doprowadza do tragedii. 11:00 POGRANICZE W OGNIU - ODC. 24 (OST.) Serial historyczno-sensacyjny, 58 min, Polska, 1991 Reżyseria: Andrzej Konic Scenariusz: Juliusz Janczur, Andrzej Konic Zdjęcia: Antoni Wojtowicz Aktorzy: Olaf Lubaszenko, Cezary Pazura, Jan Pęczek, Lech Łotocki, Sławomir Matczak, Stanisław Jaskułka, Marian Glinka, Miłogost Reczek, Piotr Krukowski, Jarosław Tyrański, Andrzej Jakubas, Grażyna Jakubecka, Krystyna Chmielewska, Iwona Słoczyńska, Zbigniew Buczkowski Rok 1939. W imieniu wywiadów polskiego i niemieckiego Czarek i Relke uzgadniają wymianę agentów. Polacy chcą wydostać Ewę i "Georga". Na prośbę Relkego Czarek wiezie go do matki, z którą nie widział się przez dwadzieścia lat. Widok syna wzrusza ją, ale nie chce go spotkać nigdy więcej. Ewa ma zaawansowaną gruźlicę. Jerzy już na granicy zostaje przez Polaków aresztowany jako podejrzany o współpracę z Abwehrą. Rozkaz ten wydano bez wiedzy Kalety i Czarka, pewnych niewinności Jerzego. Zbuntowany Czarek ma zostać zawieszony, ale pułkownik Kaleta grozi zwierzchnictwu swoją dymisją. Meldunki polskich wywiadowców są jednoznaczne: wojna jest przesądzona. Czarek rozdaje współpracownikom fałszywe paszporty, żegna się z rodzicami. Ma przydział do armii "Poznań" generała Kutrzeby. Gdy Schleswig-Holstein atakuje Westerplatte, Relke z Voraczkiem piją w Gdańsku szampana. Szpital zawiadamia Czarka o śmierci Ewy. Na Warszawę nadciąga pierwszy nalot. 12:10 RODZINA KANDERÓW - ODC. 1/12 - KSIĘŻYCOWA DZIEWCZYNA. ROK 1946 Serial obyczajowy, 57 min, Polska 1988 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Aktorzy: Tadeusz Madeja, Krystyna Kołodzieczyk - Szyszko, Anna Kazmierczak, Marek Kalita, Tomasz Budyta, Tadeusz Szaniecki, Paweł Siedlik, Emilian Kamiński, Jerzy Gralek, Marta Klubowicz "Rodzina Kanderów" (roboczy tytuł "Korzenie i skrzydła") to kolejny po "Blisko, coraz bliżej" serial Zbigniewa Chmielewskiego ("Dyrektorzy", "Daleko od szosy"), dotykający problematyki śląskiej. O ile jednak dzieje kilku pokoleń Pasterników splatały się ściśle z ogólniejszymi przemianami historycznymi, o tyle saga rodu Kanderów rzadko wychodzi poza sprawy obyczajowe. Scenariusz serialu, podobnie jak w przypadku "Blisko, coraz bliżej" napisał znany śląski prozaik Albin Siekierski. Realizacja cyklu trwała blisko 2 lata. W rezultacie powstało 12 około godzinnych odcinków, któych akcja toczy się w latach 1946 - 1976. W przedsięwzięciu wzięło udział wielu popularnych aktorów, w tym: Emilian Kamiński, Marta Klubowicz, Jerzy Grałek, Michał Anioł. Wiosna 1946 roku. Trwa walka polityczna przed zbliżającym się referendum. Waleczek, sekretarz organizacji partyjnej w KWK "Jedność" w Rudzie Śląskiej organizuje wyjazd na masówkę na wieś. Rodzina Kanderów niechętnie odnosi się do natarczywej, komunistycznej agitacji. Manek w ogóle nie miesza się do polityki, zaś Wojtek należący do PPS ocenia rozwój wydarzeń w kraju zdecydowanie negatywnie. Tymczasem masówka kończy się tragicznie. Od kuli skrytobójcy ginie Waleczek. 13:30 CECILIA BARTOLI I PRZYJACIELE (CECILIA BARTOLI AND FRIENDS) Film dokumentalny, 53 min, Szwajcaria, 2019 Reżyseria: Fabio De Luca Jedyny dokument (do tej pory) poświęcony Cecilii Bartoli. Reżyser Fabio De Luca pokazuje w tym intymnym portrecie etapy kariery i najważniejsze spotkania z życia Bartoli. O artystce mówią m.in. Daniel Barenboim, Gustavo Dudamel, Antonio Pappano, Martha Argerich i Philippe Jaroussky. 16:50 LATAJĄCA MASZYNA (FLYING MACHINE, THE) Film animowany, przygodowy, fantasy, 73 min, Polska/Wielka Brytania/Chiny/Norwegia, 2011 Reżyseria: Martin Clapp, Geof Lindsey Scenariusz: Geof Lindsey Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Szymon Kluz Aktorzy: Lang Lang, Heather Graham, Benedict Wong, Sandra Portman, Kizzy Mee, Steve Cookman, Lucy De Franca, Jamie Munns Wykonawcy: Anna Dereszowska, Wojciech Paszkowski, Jan Rotowski, Nina Falana, Cezary Morawski Klasyczne kino familijne połączone z wątkami przygodowymi i fantasy twórców nagrodzonego Oscarem filmu "Piotruś i wilk". Produkcja powstała w Łodzi, w 200. rocznicę urodzin Fryderyka Chopina, a w realizację przedsięwzięcia było zaangażowanych ponad 200 animatorów, specjalistów od efektów specjalnych. Pierwsza polska animacja pełnometrażowa w 3D zdobyła nagrodę publiczności w Los Angeles na Międzynarodowym Festiwalu Filmów 3D. W filmie wystąpił chiński pianista Lang Lang (rocznik 1982), uczestnik w 2010 r. obchodów Roku Chopinowskiego w Polsce. Zagrał w Filharmonii Narodowej w Warszawie trzy utwory Fryderyka Chopina: Koncert f - moll op. 21, Andante Spianato i Wielkiego Poloneza ES - dur op. 22. "Latająca maszyna" zabiera widzów w niezwykłą podróż właśnie śladami wielkiego polskiego kompozytora, a dźwiękową ilustracją jest jego muzyka, którą wykonuje światowej sławy wirtuoz fortepianu Lang Lang. Oś filmu stanowi opowieść o rodzeństwie Fredzie i Jane, którzy wraz z matką Georgie przeżywają wspaniałą przygodę, podróżując po Europie. Wiecznie zapracowana londyńska bizneswoman Georgie postanawia zabrać swoje dzieci zafascynowane klasyczną muzyką na koncert światowej sławy pianisty, grającego utwory ich ulubionego Fryderyka Chopina. Wskutek różnych zawirowań fortepian zamienia się w latającą maszynę. Fred, Jane ich matka Georgie oraz Lang Lang zostają wciągnięci do świata animowanego filmu 3D, gdzie czeka ich misja sprowadzenia "latającej machiny" z powrotem do Polski, miejsca urodzenia Fryderyka Chopina. 18:10 PARYŻ CHOPINA - 1 Reportaż, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Piotr Poraj, Anna Szałańska Scenariusz: Piotr Poraj, Anna Szałańska Wykonawcy: Piotr Witt Cykl audycji opowiadających o życiu i twórczości najwybitniejszego polskiego kompozytora Fryderyka Chopina w Paryżu. Chopin spędził w Paryżu 18 lat, tam też zmarł w 1849 roku. W Paryżu rozpoczął swoją międzynarodową karierę, zdobył światową sławę i skomponował wiele wspaniałych utworów, którymi świat zachwyca się do dziś. Ponieważ Paryż jest pełen wspomnień i miejsc związanych z Chopinem, warto przybliżyć je naszym widzom. 18:55 REŻYSERZY S.IV - SYDNEY POLLACK 1/10 SEZON 4 (THE DIRECTORS - SYDNEY POLLACK) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Sydneya Pollacka, autora takich obrazów jak "Czyż nie dobija się koni?", "Pożegnanie z Afryką" czy "Tootsie". 20:00 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - PAPILLON Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2021 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Papillon" w reż. Franklina Schaffnera. 20:05 WIECZÓR KINOMANA - PAPILLON (PAPILLON) Dramat, 139 min, USA 1973 Reżyseria: Franklin J. Schaffner Scenariusz na podstawie powieści Henri Charrire'a: Donald Trumbo, Lorenzo Semple Jr Zdjęcia: Fred Koenekamp Muzyka: Jerry Goldsmith Aktorzy: Steve McQueen, Dustin Hoffman, Victor Jory, Woodrow Parfrey, Bill Mumy, George Coulouris, Ratna Assan, William Smithers i inni Henri Charriere zmarł w lipcu 1973 r. w jednej z madryckich klinik. Odszedł w tym samym roku, w którym wszedł na ekrany film zrealizowany według jego powieści. Ten syn nauczyciela z małego miasteczka w Masywie Centralnym od wczesnej młodości należał do paryskiego półświatka przestępczego, który nadał mu pseudonim Papillon (Motyl) od tatuażu na piersiach. Na początku lat 30.27 - letni Charriere został skazany na dożywotnią katorgę za morderstwo, którego nie popełnił. Zesłano go do kolonii karnej w Gujanie Francuskiej. Miała ona już wówczas długą i ponurą tradycję: od 1852 r. nie było z niej powrotu. Zdarzałysię nieliczne wyjątki: kapitan Dreyfuss powrócił z tamtejszej Diabelskiej Wyspy, ale wymagało to wieloletniej batalii o jego uwolnienie. Skazaniec posyłany do Gujany statkiem towarowym trafiał do dżungli, gdzie tropikalne choroby, żółta febra, insekty, jadowite węże i nieludzka harówka zabijały w ciągu roku 80 procent nowo przybyłych. Francja - nowoczesne, demokratyczne państwo - przez niemal wiek tolerowała te przerażające fakty. Żyjąc w takim piekle, Charriere nie dał się jednak złamać. Trzykrotnie podejmował próbę ucieczki i wreszcie doczekał chwili, gdy w 1945 r. postanowiono zlikwidować gujańską kaźń. Charriere pod zmienionym nazwiskiem zamieszkał w Wenezueli. W 1967 r. kupił książkę Albertine Sarrazin, niezłomnej uciekinierki z domów poprawczych i więzień. Zafascynowany jej opowieścią, postanowił opisać własną historię. Wydana w 1969 r. powieść stała się światowym bestsellerem. Od razu też zainteresował się nią producent Robert Dorfmann, który dostrzegł w niej znakomity materiał na film. Tytułową rolę miał zagrać początkowo Jean - Paul Belmondo. Do ekranizacji "Papillona" przymierzał się także Roman Polański, który główną rolę chciał powierzyć Warrenowi Beatty. Ostatecznie reżyserii podjął się Franklin J. Schaffner, twórca "Tego najlepszego", "Planety małp", "Pattona" czy "Chłopców z Brazylii". Postać Papillona odtwarza Steve McQueen, który za tę rolę otrzymał bajeczne, jak na tamte czasy, honorarium miliona dolarów. Zdjęcia kręcono w Hiszpanii i na Jamajce. Na pokładzie statku wiozącego go do Gujany Papillon poznaje innego skazańca, Louisa Degę, genialnego fałszerza pieniędzy. Dega ma przy sobie dużą sumę pieniędzy poukrywaną w różnych zakamarkach na ciele. Silny, rosły Papillon zgadza się zostać jego "ochroniarzem" w zamian za sfinansowanie ucieczki z kolonii karnej. Na miejscu obaj mężczyźni trafiają do obozu pracy w środku dżungli. Papillon kupuje łódź, ale zdradzony przez pośrednika zostaje schwytany i wtrącony do lochu. Jego minimalne racje żywnościowe potajemnie uzupełnia Dega. Gdy strażnicy zauważają dodatkową żywność, domagają się podania nazwiska dobroczyńcy. Nie chcąc wydać przyjaciela, Papillon zostaje za karę zamknięty w całkowitych ciemnościach. Uwolniony po dwóch latach, w ciężkim stanie trafia do szpitala, gdzie - odzyskawszy nieco siły - natychmiast zaczyna obmyślać kolejną ucieczkę. Dega, który dzięki swym pieniądzom zapewnił sobie względny spokój i komfort w obozie, waha się, czy uciec wraz z nim. Dopiero gdy na jego oczach strażnik zabija jednego z więźniów, rusza z Papillonem. Z pomocą chorych z kolonii trędowatych obaj przedostają się do Kolumbii i tam zatrzymuje ich wojskowy patrol. Tylko Papillonowi udaje się wymknąć z ich rąk. Ale droga do wolności jest daleka... 22:35 SZTUKA DOKUMENTU - HARRY GRUYAERT - FOTOGRAF (HARRY GRUYAERT - PHOTOGRAPHER) Film dokumentalny, 54 min, Belgia, 2018 Reżyseria: Gerrit Messiaen Pochodzący z Belgii 75 - letni Harry Gruyaert to jeden z najciekawszych współczesnych fotografów, członek agencji Magnum Photos. W swoich pracach, prostocie i codzienności od lat nadaje status piękna, a kolor stanowi dla niego najmocniejszy środek wyrazu. Film jest portretem tej nietuzinkowej i barwnej osobowości. Gruyaert dorastał w surowej, tradycyjnej katolickiej flamandzkiej rodzinie. Ojciec zabraniał mu zostać fotografem, bo uważał ten zawód za grzeszny. Gruyaert wtedy właśnie postanowił opuścić rodzinną Belgię i jej szary krajobraz zamienić na feerie barw. Zwiedzał Europę, potem Nowy Jork, gdzie oglądał pop - art i prace Warhola, Indie, Egipt i Japonię. Pod koniec lat 60. pojechał do Maroka. Tam odkrył nowy sposób fotografowania rzeczywistości. Gruyaert w swoich zdjęciach obrazuje nie tylko kolor, formę, ale i ukazuje piękno zwyczajnego codziennego życia. Stał się pionierem europejskiej kolorowej fotografii reportażowej, kładąc nacisk na atmosferę i barwy. Film pokazuje jednak coś więcej niż tylko historię niespokojnego duchem artystycznego włóczęgi, który nie przestaje poszukiwać obrazów i napędzany jest nieodpartym pragnieniem podróży oraz odkrywania z kamerą zmian zachodzących w społeczeństwie. To również portret trudnej relacji syna z ojcem, odgrywającej znaczną rolę w kształtowaniu jego przyszłych postaw i zainteresowań. 23:45 TERAZ ANIMACJE! - COLAHOLIC Film animowany, 10 min, Polska, 2018 Reżyseria: Marcin Podolec Scenariusz: Marcin Podolec Muzyka: Piotr Markowicz, Rafał Samborski Wykonawcy: Marcin Podolec, Michał Orzechowski Krótki film animowany. "Colaholic" to dziennik osoby, która pije stanowczo za dużo słodkich napojów gazowanych, dokument i komedia romantyczna w jednym. Film wyróżniony m. in. nagrodą publiczności podczas 25. MFF Etiuda & Anima w Krakowie. 23:55 TERAZ ANIMACJE! - MÓJ DZIWNY STARSZY BRAT Film animowany, 12 min, Polska, 2018 Reżyseria: Julia Orlik Scenariusz: Julia Orlik Muzyka: Bartłomiej Orlik Wykonawcy: Anna Stela, Jan Jurkowski, Dorota Ptaszek, Zbigniew Błażejewski Krótki film animowany. Film o relacji między młodą dążącą do sukcesu zawodowego kobietą a jej ekscentrycznym bratem. (źródło: filmpolski.pl) 00:35 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - KONGRES (THE CONGRESS) Dramat science fiction, animacja, 122 min, Niemcy/Polska/Izrael, 2013 Reżyseria: Ari Folman Scenariusz: Ari Folman Zdjęcia: Michał Englert Muzyka: Max Richter Aktorzy: Robin Wright, Harvey Keitel, Jon Hamm, Paul Giamatti, Kodi Smit - Mcphee, Danny Huston W "Kongresie" zacierają się granice między rzeczywistością i fikcją: słynna aktorka Robin Wright gra tu samą siebie. Mieszka z dwójką dorastających dzieci na rancho, z dala od cywilizacji, kiedy wielkie hollywoodzkie studio zwraca się do niej z niezwykłą propozycją. Wright może zostać "zeskanowana" dzięki zaawansowanej technologii cyfrowej, osiągając w każdym kolejnym filmie wieczną młodość. Od tej pory wszystkie jej role zagra wirtualna kopia. Decyzja, którą podejmuje kobieta, by móc dysponować nieograniczonym czasem dla najbliższych, okazuje się początkiem jej podróży przez świat przyszłości, w którym potężne studia filmowe i koncerny farmaceutyczne oferują totalne formy rozrywki, manipulując ludzką świadomością. "Kongres" to film nowatorski i odważny, pełen pomysłów ukazujących w krzywym zwierciadle świat nieograniczonych możliwości technologicznych, które już wkrótce mogą wyznaczyć granice naszej wolności i dyktować pragnienia. 02:50 MŁODA POLSKA - WIKI Film fabularny kinowy, 28 min, Polska, 2018 Reżyseria: Veronica Andersson Scenariusz: Veronica Andersson Zdjęcia: Mats Helgesson Aktorzy: Kamila Kobic, Magdalena Kizinkiewicz, Adam Bobik, Kordian Rekowski, Dominik Pergół, Jacek Olak, Hanna Tkaczyk, Leszek Wiśniewski, Hanna Klepacka, Dariusz Szymanowski, Witold Wieliński, Krzysztof Salawa, Mikołaj Chrostowski, Karolina Gibowska, Marta Markowicz Wiki jest autystyczną i ciekawą świata dziewczyną, która musi zmierzyć się z trudną rzeczywistością. Szczęśliwie na przekór złemu losowi spotyka Mateusza, fana autobusów warszawskiej komunikacji miejskiej, który wprowadza radość do jej szarej egzystencji. (PISF) 03:30 BODY/CIAŁO Dramat, 88 min, Polska, 2015 Reżyseria: Małgorzata Szumowska Scenariusz: Małgorzata Szumowska, Michał Englert Zdjęcia: Michał Englert Aktorzy: Janusz Gajos, Maja Ostaszewska, Justyna Suwała, Ewa Dałkowska, Adam Woronowicz, Tomasz Ziętek, Władysław Kowalski Dwoje głównych protagonistów w filmie Małgorzaty Szumowskiej to starzejący się, cyniczny prokurator Janusz Koprowicz i młoda dziewczyna, jego córka Olga. On - na co dzień zajmujący się oględzinami różnych zwłok - jest pozbawiony emocji i jakichkolwiek przeżyć związanych z duchowością, zamknięty w swoim śmiecie, obojętny na wszystko, ból i frustracje topi w morzu wypijanego alkoholu. Ona, niedoszła samobójczyni, cierpi na anoreksję. Obydwoje znaleźli się w sytuacji, kiedy trzeba umieć poradzić sobie ze śmiercią kogoś bardzo bliskiego. Każde z nich zmaga się ze swoimi wewnętrznymi demonami i na swój sposób przeżywa żałobę. Oprócz ojca i córki jest jeszcze terapeutka i spirytystka, Anna, która leczy anorektyczkę Olgę z zaburzeń odżywiania. Anna mówi o swoich nadprzyrodzonych zdolnościach, możliwości komunikowania się z osobami z zaświatów. Straciła synka, ale utrzymuje z nim stały kontakt, co daje jej energię i chęć do życia. Pewnego dnia terapeutka oznajmia, że skontaktowała się z nią z zaświatów matka Olgi. Ma wiadomość od niej. Teraz córka i ojciec będą zmuszeni zweryfikować swoje poglądy na życie i na śmierć. Nagrody: 2015 Berlin Srebrny Niedźwiedź za reżyserię dla Małgorzaty Szumowskiej; Wilno Nagroda dla najlepszego aktora w konkursie Baltic Gaze dla Janusza Gajosa; Tarnów Grand Prix; Gwarancja Kultury dla M. Szumowskiej; Kraków Festiwal PKO Off Camera Nagroda Główna w Konkursie Polskich Filmów Fabularnych; Nagroda dla najlepszego aktora dla Janusza Gajosa i Justyny Suwały; Bruksela Nagroda Jury.