TVP Historia Piątek, 17.09.2021 Zmiany z dnia 09.09.2021 w stosunku do raportu z dnia 25.08.2021 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:20 CZAS HONORU - POWSTANIE - ODC. 2 "GODZINA W" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jarosław Sokół Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Maciej Zakościelny "Godzina W" Ostatnie dni lipca 1944 r. Polskie podziemie z niecierpliwością czeka na decyzję o rozpoczęciu powstania warszawskiego. Bronek przypadkowo natyka się na grupę wypoczętego i uzbrojonego niemieckiego wojska. Przekazuje wiadomość o niemieckich posiłkach dowódcom oddziałów powstańczych. Krawiec informuje w tajemnicy Władka, że umieścił w jego plutonie swojego syna. Lena jest zrozpaczona po zaginięciu Romka. Wie też, że musi chronić małego Jasia. Z pomocą przychodzi matka Wandy, Helena. Władek podejrzliwie patrzy na coraz bliższe relacje Rudej z Wilkiem, swoim młodym podkomendnym. Pluton Bronka dostaje specjalne zadanie, eskortuje ważnego wysłannika z Londynu, Inżyniera, na spotkanie z komendantem Borem - Komorowskim. Inżynier ma do przekazania bardzo ważne informacje, które mogą mieć wpływ na decyzję o rozpoczęciu powstania Michał postanawia zdobyć dodatkową broń. Bez wiedzy Władka, rusza na akcję wraz ze swoją grupą, namawia też do tego Celinę. Właściciel karabinu maszynowego, Karkowski, przekaże go powstańcom za darmo. Stawia tylko jeden warunek, chce dołączyć do plutonu. Podczas drogi powrotnej ze spotkania z Karkowskim grupa Michała natyka się na patrol niemiecki. Bronek próbuje odwieść Wandę od udziału w powstaniu. 1 sierpnia 1944 roku zapada decyzja, że powstanie wybuchnie już tego dnia. Informacja o godzinie "W" rozchodzi się błyskawicznie całym mieście. (dodano pozycję programową) 20:30 KONTRYM Teatr, 68 min, Polska, 2010 Reżyseria: Marcin Fischer Scenariusz: Marek Pruchniewski, Marcin Fischer Wykonawcy: Jacek Długosz Jacek Długosz Występują: Jan Frycz (Bolesław Kontrym "Żmudzin"), Redbad Klijnstra (Józef Światło), Wojciech Zieliński (Władysław Kontrym), Andrzej Grabowski (Konstanty Kontrym), Magdalena Czerwińska (Wanda), Sława Kwaśniewska (Matka Kontrymów), Bartłomiej Topa (Włodzimierz Lechowicz), Sławomir Orzechowski (Roman Romkowski), Robert Gonera (Jacek Różański), Leon Charewicz (Bolesław Bierut) i inni Nie wystarczy napisać, że dzieje życia Bolesława Kontryma były niezwykłe. Tak dużo w nich paradoksów, niespodziewanych zwrotów akcji, brawurowych przedsięwzięć. Urodzony pod koniec XIX wieku w rodzinie pułkownika armii carskiej był jednak wychowywany w kulcie polskiej tradycji niepodległościowej. Pomimo to jako siedemnastolatek rzucił szkołę i wstąpił do armii rosyjskiej. Już kilka lat później przeszedł jednak do formującego się w Rosji wojska polskiego. Nie na długo. W maju 1918 roku dostał się do niewoli niemieckiej. Po ucieczce wpadł z kolei w ręce bolszewików, a następnie został wcielony do Armii Czerwonej. Tu zrobił błyskotliwą karierę. W wieku dwudziestu trzech lat dosłużył się stopnia kombriga, czyli generała brygady. W 1920 roku walczył w wojnie polsko - bolszewickiej i w bitwie warszawskiej po stronie sowieckiej. Już dwa lata później nawiązał jednak kontakt z polskim wywiadem. Zagrożony zdemaskowaniem sfingował własną śmierć i nielegalnie przekroczył granicę Polski. Zweryfikowany do stopnia porucznika rozpoczął służbę w Straży Granicznej. Tu z kolei zasłynął tym, że kiedy jeden z jego podwładnych został uprowadzony i uwięziony przez bolszewików, porwał całą załogę sowieckiego posterunku granicznego, a następnie zadzwonił do radzieckiego dowództwa w Mińsku oferując wymianę, na co oczywiście skwapliwie przystano. Po dwóch latach, w wyniku przejęcia ochrony granic przez Korpus Ochrony Pogranicza, Kontrym przeszedł do Policji Państwowej, w której otrzymał tylko stopień aspiranta. Niezrażony cierpliwie piął się po szczeblach kariery, której zwieńczeniem stała się funkcja kierownika Wydziału Śledczego Komendy Wojewódzkiej PP w Wilnie. Wkrótce wybuchła wojna i Kontrym wrócił do wojska. Przemierzył pół Europy, służąc w różnych polskich formacjach na Zachodzie. Jako członek AK walczył w powstaniu warszawskim. Był wielokrotnie ranny, wielokrotnie uciekał z niewoli, wielokrotnie wykonywał wyroki śmierci na agentach i konfidentach. Po wojnie wrócił do Polski. Wkrótce został uwięziony i po czteroletnim brutalnym śledztwie skazany na śmierć i stracony. Sztuka Marka Pruchniewskiego rozgrywa się w ostatnich latach życia Bolesława Kontryma. Wojna się skończyła. Major Kontrym wraz z dorosłym synem Władysławem przebywa na Zachodzie. Jednak coraz poważniej rozważa powrót do kraju. Tym bardziej, że po dwudziestu pięciu latach odnalazł się jego brat Konstanty, który obecnie jest generałem Ludowego Wojska Polskiego i mógłby zagwarantować Bolesławowi spokojne i bezpieczne życie w ojczyźnie. Poza tym Kontryma łączy namiętna miłość z dużo młodszą, lecz bardzo mu oddaną Wandą. Pragnie wziąć z nią ślub, co z kolei staje się powodem napięć między nim a synem Władysławem, silnie związanym uczuciowo z matką. Jednak niezależnie od konfliktu z ojcem, Władysław zgadza się jechać na rekonesans do Polski. Wyniki podróży są zachęcające. Major Kontrym wraca więc do kraju, bierze ślub i zaczyna nowe życie. Nie wie jednak, że każdy jego krok jest śledzony przez Urząd Bezpieczeństwa, a zwłaszcza ambitnego podpułkownika Józefa Światłę. (dodano pozycję programową) 21:45 A WIĘC WOJNA - /17/ Reportaż, 5 min, Polska, 2019 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska O świcie 1 września 1939 roku Niemcy bez wypowiedzenia wojny przekroczyli granice Polski. Rozpoczęła się II wojna światowa, najkrwawszy konflikt w dziejach ludzkości. Kampania wrześniowa, nazywana też wojną obronną Polski 1939, trwała do kapitulacji 6 października. Cykl 36 odcinków "A więc wojna" to kalendarium, prezentujące najważniejsze wydarzenia każdego dnia kampanii. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 23:00 CIOS W PLECY Film dokumentalny, 53 min, TVP 1997 Scenariusz i realizacja: Jerzy Redlich Konsultacja: prof. Andrzej Ajnenkiel, prof. Ryszard Szawłowski, prof. Czesław Grzelak, Daniel Boćkowski Wykonawcy: Adam Ferency Film jest udaną próbą całościowego przedstawienia podłoża, przebiegu i następstw napaści Związku Radzieckiego na Polskę 17 września 1939 roku. Zawiera wiele wstrząsających, nigdy w Polsce niepublikowanych archiwalnych zdjęć filmowych i fotograficznych, pokazujących propagandę i antypolskie działania ZSRR podjęte zaraz po przegranej wojnie 1920 roku, a następnie zbrojną agresję i represje wobec obywateli Rzeczpospolitej. Autor filmu wykorzystał również nieznane zdjęcia przedstawiające wymierzone przeciw Polsce współdziałania Niemiec i ZSRR oraz dokumenty i relacje pokazujące przebieg walk z radzieckim najeźdźcą na froncie i w podziemiu. Materiały filmowe, zdjęcia i dokumenty uzupełniają wypowiedzi świadków i uczestników zdarzeń, jak Hansa von Horwartha - w 1939 roku pracownika ambasady Niemiec w Moskwie, Michaiła Kostina - w 1939 roku ambasadora ZSRR w Warszawie, Adama Kotuły i Jerzego Giżyckiego - weteranów walk, Jana Tumiłowicza - zesłanego do Kazachstanu. Całość spinają zwięzłe komentarze historyków: prof. Andrzeja Ajnenkiela, prof. ppłk. Czesława Grzelaka, prof. Ryszarda Szawłowskiego z Polski, prof. Rudolfa Pichoji i Jurija Muchina z Rosji oraz prof. Mykoły Kuczerpy z Ukrainy.