TVP Historia Piątek, 17.09.2021 Zmiany z dnia 15.09.2021 w stosunku do raportu z dnia 09.09.2021 (dodano pozycję programową) 18:50 EKSPERTYZA - ODC. 15 "IDENTYFIKACJA OBROŃCÓW WESTERPLATTE" Reportaż, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Kamiński, Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka Wykonawcy: Dr Tomasz Kupiec Narratorem jest dr Tomasz Kupiec - szef Pracowni Genetyki Sadowej Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie. Wiodącym wątkiem opowieści będą do tej pory nieznane opinii publicznej kulisy ekspertyz wykonanych na potrzeby identyfikacji żołnierzy, którzy polegli w obronie Westerplatte w 1939 roku. Także: próba rekonstrukcji wydarzeń, które doprowadziły do ich śmierci. W ramach prowadzonego śledztwa prokuratorzy IPN dotarli do krewnych żołnierzy, którzy zginęli podczas obrony półwyspu. Po pobraniu materiału genetycznego i wykonaniu badań porównawczych przez zespół biegłych pod kierunkiem dr. hab. Andrzeja Ossowskiego, zidentyfikowano pięciu obrońców. Nie są to jednak wszyscy, których szczątki zostały odnalezione w tym miejscu, a same badania pola bitewnego na Westerplatte nadal trwają. (dodano pozycję programową) 20:10 TEATR HISTORII - KONTRYM Dysk./wywiad/debata, 16 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Mikołaj Mirowski (prowadzący) W cyklu "Teatr Historii", łączącym publicystykę ze sztuką spod znaku Melpomeny i Klio, tym razem, we wprowadzeniu do dramatu Marka Pruchniewskiego "Kontrym" z 2010 r. w reżyserii Marcina Fischera, gościem rozmowy prowadzonej przez dr. Mikołaja Mirowskiego (historyk, FINA) będzie dr Wojciech Kozłowski (historyk, dyrektor Instytutu Witolda Pileckiego). Sztuka przedstawia sylwetkę tytułowego bohatera i jego skomplikowany życiorys, którym można by obdzielić kilka innych osób. Biografa Kontryma jest tak pełna paradoksów, zwrotów akcji i niezrozumiałych decyzji, że idealnie nadaje się na sensacyjną opowieść, będącą jednocześnie szkicem epoki, w której przyszło żyć bohaterowi. Spektakl jest w pewnej mierze próbą rozwikłania tajemniczej biografii, ale raczej zadaje pytania i uwypukla wątpliwości, niż stawia jednoznaczne tezy, zachęcając w ten sposób widzów do poważniejszego zainteresowania się postacią Kontryma. Większy nacisk położony jest na ukazanie skomplikowanych uwarunkowań historycznych i uwikłania bohaterów dramatu. Realizacja jest bardzo nowoczesna, twórcy pracowali metodami bardziej filmowymi niż teatralnymi. Wielokrotnie używano stylistyki charakterystycznej dla teledysków, np. szybkiego montażu, migawek i krótkich przebitek mających charakter aluzyjny. Wśród kreacji aktorskich, na czoło wybijają się Jan Frycz jako Kontrym i Redbad Klijnstra grający Józefa Światłę. W czasie premiery w 2010 r. sztuka była jedną z pierwszych prób przywrócenia pamięci bohaterów - żołnierzy polskich walczących na Zachodzie, którzy zdecydowali się na powrót do kraju. Wielu z nich trafiło do więzień lub skończyło w bezimiennych dołach śmierci, jednym z nich był Bolesław Kontrym. Innym ważnym wątkiem jest ukazanie bestialstwa stalinowskich oprawców: Józefa Różańskiego, Józefa Światły, Romana Romkowskiego, a także Bolesława Bieruta.