TVP Historia Niedziela, 19.09.2021 06:40 BYŁ TAKI DZIEŃ - 19 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1851 - Gustaw Flaubert rozpoczął pisanie "Pani Bovary"; 1888 - pierwszy konkurs piękności; 1944 - klęska aliantów pod Arnhem; 1991 - znaleziono zamrożone w alpejskim lodowcu szczątki człowieka sprzed ponad 5000 lat; 06:50 BIBLIA - SAMSON I DALILA, CZ. 1 (THE BIBLE - SAMSON AND DALILAH, PART 1) Serial biblijny, 44 min, Niemcy/Francja/Włochy, 1999 Reżyseria: Nicolas Roeg Aktorzy: Eric Thal, Elizabeth Hurley, Dennis Hooper, Paul Freeman Ziemie Izraelitów od 40 lat okupują Filistyni. Naród wybrany przyjmuje ich jarzmo jako karę Bożą za nieposłuszeństwo, aż przychodzi na świat chłopiec, którego Bóg wyznaczył na przywódcę i wyzwoliciela. Rodzice nadają mu imię Samson. Na znak przymierza i oddania w służbę Bogu nigdy nie obcinają mu włosów. Samson wzrasta na silnego mężczyznę, nie wie jednak, jak ma wypełnić swą misję. 08:00 MSZA GRECKOKATOLICKA - LITURGIA GRECKOKATOLICKA Z KATEDRY W OLSZTYNIE (19.09.2021) Sprawozdanie, 56 min, Polska, 2021 Liturgia greckokatolicka z Katedralnej Parafii greckokatolickiej p.w. Pokrowa Matki Bożej w Olsztynie. 09:00 TULIPAN - ODC. 2/6 Serial obyczajowy, 53 min, Polska, 1986 Reżyseria: Janusz Dymek Scenariusz: Andrzej Swat Zdjęcia: Antoni Wójtowicz Muzyka: Andrzej Korzyński Aktorzy: Jan Monczka, Renata Głasek, Andrzej Gawroński, Krystyna Kołodziejczyk, Jerzy Kryszak, Ewa Milde, Elżbieta Kijowska, Ewa Sudakiewicz, Małgorzata Bogdańska, Włodzimierz Nakwaski Kolejny odcinek serialu obyczajowego z wątkami sensacyjnymi, zainspirowanego rzeczywistymi wydarzeniami. W pociągu Jurek poznaje młodziutką Małgosię. Oczarowuje dziewczynę i w efekcie wprowadza się do domu jej rodziców - mimo ich sprzeciwu. Sielanka nie trwa długo. Małgosię spotyka przykry zawód. Jurek okrada willę z najcenniejszych rzeczy, pieniędzy i kosztowności. Wkrótce trafia na imprezę zakładową do firmy "Renoma". Udając konferansjera podrywa jedną po drugiej trzy samotne kobiety, umawia się z nimi. Wszystkie okrada tego samego dnia. Łupy zakopuje w lesie. Milicja rozpoczyna śledztwo w jego sprawie. Prowadzi je kapitan Jerzy Marek, który nadaje sprawie kryptonim "Tulipan". 10:05 OKRASA ŁAMIE PRZEPISY - SMAK ROKITNIKA Magazyn, 24 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Rostworowski Scenariusz: Tomasz Rostworowski, Karol Okrasa Zdjęcia: Józef Szymura, Jarosław Frankowski, Sławomir Orman Wykonawcy: Karol Okrasa (prowadzący) W kolejnym odcinku Karol Okrasa zaprasza widzów na spotkanie z owocami rokitnika. Mimo że w Polsce często występuje, to wciąż jest to roślina mało popularna i rzadko spotykana w naszej kuchni. Owoce rokitnika zawierają mnóstwo pożytecznych, prozdrowotnych składników, dużo więcej niż większość znanych nam owoców. Nic dziwnego, że Rosjanie określają go mianem "złota Syberii". W celach leczniczych wykorzystuje się głównie owoce, ale też pestki, korę, liście. Z owoców robi się dżemy, konfitury i soki, co więcej z miąższu owoców i pestek wytłacza się bogaty w aktywne składniki olej. Karol Okrasa przygotuje trzy różne potrawy z rokitnikiem w roli głównej. Będzie kacza wątróbka w sosie z owoców rokitnika z marchewkową sałatką z olejem z rokitnika, a także dorsz pieczony w glazurze z rokitnika oraz sałatka z pieczonym kozim serem i dresingiem z rokitnika. 10:40 TATARZY POLSCY Telenowela dokumentalna, 39 min, Polska, 2021 Reżyseria: Natasza Ziółkowska Scenariusz: Natasza Ziółkowska TATARZY POLSCY - cykl filmów na temat współczesnych Tatarów, potomków dawnych osadników na ziemiach polskich. Bohaterów i tematy łączy miejsce lub przynależność do grupy (np. Kruszyniany, Białystok, Zespół Buńczuk). W społeczności polskich Tatarów związki rodzinne i środowiskowe są nieuniknione, ponieważ jest to mała społeczność. Odcinki są narracyjnie skupione wokół święta (np. Ramadan, czy Ramadan Bajran), wydarzenia religijnego, jak azanienie, ślub, pogrzeb czy innych wydarzeń, np. realizacja teledysku do piosenki tatarskiej z udziałem łuczników, tancerzy skupionych wokół jednego zespołu. 12:05 WE WŁADANIU MONSUNÓW - CZEKAJĄC NA DESZCZE ODC. 1/5 (LANDS OF THE MONSOON) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2014 Część 1. Czekając na deszcze Egzotyka, przyroda i kultura południowej Azji zostały ukształtowane przez jedno z największych zjawisk na ziemi: wiatry monsunowe. Przemierzają one ten rozległy region, zamieniając suszę w potop. Życie ludzi i zwierząt zdominowane jest przez to szalejące zjawisko pogodowe. Od północnych wybrzeży Australii po najwyższe szczyty Himalajów, pustynie północnych Indii, do bujnych lasów równikowych Borneo - uczestniczymy we wspaniałej podróży przez ziemie monsunu. Po drodze poznajemy różnorodne smaki i kolory niezwykłej przyrody oraz kultur w różnych regionach. Dowiadujemy się, w jaki sposób mieszkańcy tych terenów radzą sobie z burzliwą pogodą. Film to fascynująca historia relacji między naturą a ludźmi, którzy żyją przez tysiące lat w cieniu monsunu. 13:00 DZIKA KANADA CZ. 2 DZIKI ZACHÓD (WILD CANADA THE ETERNAL FRONTIER) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2014 Reżyseria: Brian Leith, Jeff Turner Druga część serialu dokumentalnego o dzikiej przyrodzie Kanady to opowieść o zachodnich terenach, które w tym kraju są najbardziej zróżnicowanymi habitatami. Granice wytycza unikalna formacja - rozległe Góry Skaliste tworzące naturalną barierę, oddzielającą Zachód od reszty kraju. Po drugiej stronie znajduje się Ocean Spokojny, na którego brzegach rośnie największy na świecie las deszczowy strefy umiarkowanej. Zachód jest również domem dla najróżnorodniejszej fauny w Kanadzie. Nie jest to jednak dziewicza i nietknięta przyroda. Ludzkie ręce wpłynęły na nią bardziej niż to sobie uświadamiamy. Źródło zachodniego bogactwa znajduje się w oceanie. Łososie pacyficzne przypływają tutaj od sześciu milionów lat. Były obecne przed ostatnią epoką lodowcową i na długo przed przybyciem człowieka. To jedno z najbogatszych wybrzeży na świecie. Jest jednak jeszcze inny powód dla tutejszego rozkwitu życia. Znajdujące się tu muliste zatoczki nie wydają się zachęcające, mimo to nie powstały w sposób naturalny. Dziś wiemy, że pradawni mieszkańcy zaczęli je tworzyć tysiące lat temu, aby skusić do rozwoju pewne szczególne stworzenie. Jest ono ukryte, ale kruki - ptaki o wysokiej inteligencji - dobrze wiedzą, gdzie je szukać. Przy odpływie żerują na małżach, których jest tu całe mnóstwo. Małże lubią muł, ale nie potrafią uciec krukom. Wygrzebywanie ich to dopiero połowa zadania. Ptaki muszą się potem pozbyć skorup i doskonale wiedzą, jak to zrobić. Przy odpływie małże łatwo zauważyć, bo przez swoje syfony wypuszczają fontanny wody. W ten sposób oddychają, żywią się i pozbywają się odchodów. Dopiero od niedawna rozumiemy, dlaczego małże tak licznie tutaj występują. Od Arktyki po las deszczowy ta część Kanady jest pełna takich spektakli dzikiej przyrody. Koegzystencja i swoboda zwierząt, ludzi i przyrody tworzy z tej krainy prawdziwie Dziki Zachód. 14:05 W KOTLE HISTORII - ODC. IZABELA CZARTORYSKA. MASKARADY I PAMIĄTKI. Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Izabela Dorota z Flemingów Czartoryska - pisarka, mecenaska sztuki, kolekcjonerka pamiątek historycznych. Utworzyła pierwsze polskie muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach. Była najważniejszą, najbardziej interesującą i najbardziej wpływową Polką swoich czasów. Polką, którą znano na dworach całej Europy. Koniec XVIII i początek XIX wieku to moda na orientalizm. Kultywowano też modę na Turcję i z tego okresu pochodzi pierwszy przepis w tym odcinku programu. Niewielkie ciasteczka tureckie un kurabiyesi, które w Turcji do dzisiaj są bardzo popularne. W puławskim muzeum obok różnych pamiątek znajdują się dwie istotne książki kucharskie. "Compendium Ferculorum" z 1683 roku i "Postny obiad albo zabaweczka" autorstwa jezuity, poety polskiego baroku Hiacynta Przetockiego. Z tego zbioru pochodzi drugi przepis - na rybę duszoną w oliwkach. 14:35 DALEKO OD SZOSY - ODC. 5/7 - POD PRĄD Serial obyczajowy, 71 min, Polska 1976 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Zbigniew Chmielewski, Henryk Czarnecki Muzyka: Piotr Marczewski Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Aktorzy: Krzysztof Stroiński, Sławomira Łozińska, Antoni Jurasz, Gustaw Lutkiewicz, Irena Kownas, Jan Himilsbach, Janusz Paluszkiewicz, Andrzej Wichrowski, Bogusław Semotiuk, Tomek Wilczyński, Ferdynand Matysik Pobyt Leszka w wojsku i długa rozłąka nie osłabiają uczuć obojga młodych. Po odbyciu służby chłopak przyjeżdża do Łodzi, kończy kurs dla kierowców autobusowych, pracuje i z pomocą Ani pilnie się uczy. Aby nadrobić stracony czas, zamierza zdawać od razu do drugiej klasy technikum samochodowego. Bariery biurokratyczne są jednak nie do pokonania, Leszek nie uzyskuje zgody kuratorium ani ministerstwa oświaty. 16:30 GIGANCI HISTORII - ODC. 41. SYBERIA W CZASACH CARSKICH. MIEJSCE ZSYŁKI, MIEJSCE ODKRYĆ Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) Przeciwnicy polityczni, jeńcy wojenni, innowiercy i przestępcy. Skazani na Syberię Polacy pojawili się tam w pierwszej połowie XVII wieku. Przez cztery wieki spiskowcy, konspiratorzy, powstańcy miesiącami jechali, żeby odbyć karę w nieludzkich warunkach. Zmuszani do pracy ponad siły, pozbawieni wolności, mieszkali w łagrach. Wśród nich byli ludzie wszystkich zawodów, także elita narodu, wielcy uczeni i artyści, m.in.: Bronisław Piłsudski, Benedykt Dybowski, Wacław Sieroszewski, Aleksander Czekanowski, Edward Piekarski, Jan Czerski, którzy zostawili po sobie trwały ślad. Odkrywcy, naukowcy, artyści. W tym odcinku teleturnieju uczestnicy odpowiedzą na pytania dotyczące polskich zesłańców na Syberii - od czasów Stefana Batorego do rewolucji październikowej. Prowadzonych przez nich badań i odkryć, które przeszły do historii. 17:20 ŻYWOT SARMACKI - MITY I MISJE ODC. 2 Dysk./wywiad/debata, 15 min, Polska, 2020 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Krzysztof Koehler, Agnieszka Żmijewska Wykonawcy: Krzysztof Koehler (prowadzący) Każda wspólnota potrzebuje mitów. Mitów założycielskich. Historycznych. W tym odcinku przypomnimy opowieści o królu Popielu, Piaście i Rzepisze, przodkach Sarmatów walczących z Aleksandrem Macedońskim, które miały ogromny wpływ na kształtowanie tożsamości polskiej szlachty w XVI i XVII wieku. Prof. Krzysztof Koehler - poeta, historyk literatury, krytyk literacki, skonfrontuje te mity z wynikami badań naukowych, faktami historycznymi oraz źródłami. Dwa najdawniejsze mity pochodziły z najstarszych polskich kronik Galla Anonima i Wincentego Kadłubka, jeden był późniejszy, ale jakże wpływowy o Sarmatach jako potomkach polskiej szlachty. Jego źródłem były pisma Ptolemeusza podchwycone przez Jana Długosza a nim historyków wieku XVI: Bielskich, Miechowitę, Wapowskiego i innych. W XV wieku w Europie różne narody szukały swojej dawnej, najchętniej antycznej przeszłości. Włosi wywodzili swój ród od Eneasza, Francuzi spod Troi, a Polacy od Sarmatów - ludu pochodzącego z ziem Iranu. Sarmacki mit wskazywał na antyczną dawność polskiej czy staropolskiej kultury, jednoczył szlachtę polską i litewską w sarmacki lud Rzeczypospolitej, stał się podwalinami mitu o misji, którą miała do odegrania Rzeczpospolita - antemurale Christianitatis. Był uzasadnieniem dla strategii politycznej Rzeczypospolitej. 17:40 PRZEPROWADZKI - ODC. 9/10 - SEJF 1 - GO PUŁKU SZWOLEŻERÓW Serial obyczajowy, historyczny, 54 min, Polska 2001 Reżyseria: Leszek Wosiewicz Scenariusz: Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Kinga Preis, Krzysztof Banaszyk, Maja Ostaszewska, Leon Charewicz, Rafał Królikowski, Wiktor Zborowski, Maciej Kozłowski, Paweł Deląg, Wojciech Majchrzak, Andrzej Precigs, Marcin Chochlew, Marcin Krawczyk, Magdalena Kriger, Tomasz Wieczerzak, Dariusz Lewandowski, Kazimierz Wojda, Tadeusz Koca, Tomasz Budyta, Olaf Lubaszenko, Łukasz Nowicki i inni Rok 1939. Męska część rodziny Szczygłów zostaje powołana do wojska, Krzysztof do piechoty, Ryszard do marynarki, Czesław i Wacław zaś do 1. Pułku Szwoleżerów im. Józefa Piłsudskiego. Niestety, nie oznacza to bynajmniej spełnienia marzeń o ułańskim mundurze. Szczygłowie znani są jako świetni przewoźnicy i takąż funkcję otrzymują w wojsku. Bo i któż lepiej nadaje się do przetransportowania pułkowego sejfu? Do plutonu transportowego zgłasza się na ochotnika niejaki Holz. Od samego początku budzi on nieufność Czesława. Nie bez powodu. Wkrótce okazuje się, że Holz to w cywilu król warszawskich kasiarzy, który zamierza wykraść z sejfu sztaby złota. 18:50 WOJOWNICY CZASU - STRAŻ U POLSKI BRAM, CZYLI KORPUS OCHRONY POGRANICZA Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Jedną z najciekawszych, choć stosunkowo słabo znanych formacji militarnych międzywojennej Polski był Korpus Ochrony Pogranicza. Powołany do życia w 1924 roku dla obrony wschodnich granic II RP przed penetracją agentów, terrorystów oraz grup dywersyjnych, jakie przerzucane były na teren Polski przez sowieckie służby specjalne. Po wybuchu II wojny światowej, wcielone do regularnej armii oddziały KOP zapisały chwalebną kartę w tragicznej kampanii wrześniowej. 19:25 WIELKIE MITY HISTORII - WOJSKOWY GENIUSZ HITLERA. ODC 1/4 (HISTORY UNCOVERED) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Cdric Condom, Bernard Georges, Christiane Ratiney Mity, które funkcjonują przez długie lata bardzo trudno obalić. Historia XX. wieku nie jest wyjątkiem od tej reguły. Zdarza się, że popularne do dziś przekonania przyjmujemy często za prawdy ewangeliczne. Dlatego uważamy, że zrzucenie bomby na Hiroszimę spowodowało kapitulację Japonii, że plan Marshalla uratował powojenną Europę, że Adolf Hitler był geniuszem wojskowym lub że Mao Zedong był złem koniecznym w modernizacji Chin. Oczywiście twierdzenia te zawierają odrobinę prawdy, ale są zbyt ogólne, by można było je uznać w całości za prawdziwe. Seria, dzięki badaniom powszechnie funkcjonujących mitów, powraca do najważniejszych momentów XX. wieku z nowym spojrzeniem i dokładniejszą interpretacją. 20:25 MIASTO Z PIASKÓW I SERC. STALOWA WOLA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tadeusz Arciuch Scenariusz: Tadeusz Arciuch Film opowiada o wielkim projekcie o nazwie Stalowa Wola i ludziach, którzy go realizowali. Stalowa Wola to największa inwestycja w ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego, a powstała w imponującym tempie w latach 1937 - 1938. Dwa lata i 3 miesiące wystarczyły, aby od wbicia łopaty pod fundamenty przestrzelać pierwszą armatę, wyprodukowaną w nowo powstałych zakładach. Miejsce pod te inwestycje zostało starannie wybrane, choć było absolutnie dziewicze, pozbawione jakiejkolwiek infrastruktury oprócz linii kolejowej. Miasto i hutę wybudowano w błyskawicznym tempie dzięki dobremu planowi, sprawnemu zarządzaniu oraz dzięki poświęceniu budowniczych - pionierów. Stalowa Wola powstawała w atmosferze wielkiego entuzjazmu ludzi, którzy zjechali tu prawie ze wszystkich stron Polski. A powstały tu od zera nie tylko zakłady przemysłowe, ale i nowoczesne miasto wraz z elektrownią i całą niezbędną infrastrukturą. Wokół Stalowej Woli narastała legenda, powstawały o niej reportaże, filmy a nawet piosenki, ale niestety wspaniały rozwój tego miasta przerwała wojna. Stalowa Wola ma swój klimat, urok dawnych, przedwojennych lat, kiedy wszyscy chcieli zrobić coś dla Ojczyzny, często płacąc najwyższą cenę. 21:30 O JEDEN MOST ZA DALEKO (A BRIDGE TOO FAR) Film wojenny, 168 min, USA, 1977 Reżyseria: Richard Attenborough Scenariusz: William Goldman Zdjęcia: Geoffrey Unsworth Muzyka: John Addison Aktorzy: Sean Connery, Gene Hackman, Robert Redford, Anthony Hopkins Film przedstawia przygotowania, przebieg i zakończenie operacji wojsk amerykańskich, brytyjskich i polskich pod kryptonimem Market Garden. Tytuł pochodzi od słów generała Browninga: "Myślę, że może planujemy o jeden most za daleko". Konsultantami wojskowymi przy produkcji filmu byli najważniejsi uczestnicy wydarzeń: generałowie Horrocks, Urquhart, Gavin i Frost oraz brygadier Vandeleur. 00:30 DYNASTIA TUDORÓW III - ODC. 3/8 (THE TUDORS III, EP. 3) Serial historyczny, 47 min, USA/Kanada/Irlandia, 2008 Reżyseria: Ciaran Donnelly Aktorzy: Jonathan Rhys Meyers, Henry Cavill, Natalie Dormer, Maria Doyle Kennedy Zbliża się Boże Narodzenie. Król Henryk postanawia pojednać się z córkami, Marią i Elżbietą. Składa także obietnicę ułaskawienia przywódców Pielgrzymki Łaski, jednocześnie planując rozprawienie się z nimi... 01:30 MROKI CZARNEGO LASU (MROKI CZARNEGO LASU) Film dokumentalny, 79 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Wacław Kujbida Scenariusz: Wacław Kujbida Zdjęcia: Grzegorz Filipiak, Leon Tischenko Muzyka: Cody Martin Wykonawcy: Monika Januszek - Surdacka, Jarosław Zoń, Artur Tomasik, Marzena Bury, Jakub Bury, Jakub Oziębło, Michał Gregorczyk, Maciej Charczuk, Piotr Flisiak, Andrzej Grzyb Film "Mroki Czarnego Lasu" nie tylko opowiada o jednej z najmroczniejszych akcji ludobójstwa niemieckiego na Polakach w czasie okupacji Polski, ale również przybliża bestialstwo obu totalitarnych okupantów, jakie dotknęło wschodnie ziemie dawnej Rzeczypospolitej. W sierpniu i wrześniu 1941 roku, okupujący Polskę Niemcy, dokonali masowych mordów podstępnie aresztowanych przedstawicieli inteligencji polskiej Stanisławowa. Wcześniej okupujący te ziemie Sowieci nie tylko przeprowadzali aresztowania i wywózki Polaków na Wschód, ale też zamordowali setki Polek i Polaków, często nieludzko ich torturując, w więzieniach Lwowa i Stanisławowa. Akcją mordów w Czarnym Lesie, będącej częścią niemieckiego planu Intelligenzaktion - całkowitej zagłady wszystkich polskich elit, kierował SS Hauptstumpfüher Hans Krüger, ten sam, który zorganizował wcześniej mord profesorów we Lwowie. Miejsca stanisławowskich egzekucji odkrył dopiero w roku 1988 Adam Rubaszewski. W 2011 roku, dzięki wysiłkom członków założonego przez Irenę i Witalija Czaszczina, miejscowego Towarzystwa Kultury Polskiej Przyjaźń, we współdziałaniu z polską Radą Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa i z miejscowymi władzami ukraińskimi, odsłonięto na odrestaurowanym i uporządkowanym terenie cmentarza, pomnik ofiar. Okazało się, że w stanisławowskich dołach śmierci leży nie 250 ciał ofiar zbrodni, jak pierwotnie uważano, ale szczątki ponad 700, rozstrzelanych tam osób. Film "Mroki Czarnego Lasu" przybliża historię Stanisławowa, Grodu Rewery, zwanego kiedyś również Trzecim Grodem Rzeczpospolitej, rekonstruuje kalendarz zbrodniczych działań Niemców w 1941 roku. Narracja filmu, oprócz bogatych i niejednokrotnie unikalnych materiałów źródłowych oraz przy pomocy Grupy Rekonstrukcyjnej Gregor, prowadzona jest poprzez relacje dwóch naocznych świadków i uczestników tamtych wydarzeń: prof. Jerzego Hickiewicza, którego ojciec został w Czarnym Lesie rozstrzelany oraz Marii Popiel - Sumary, która straciła zarówno ojca jak i brata. Witalij Czaszczin z Iwano - Frankiwska z kolei, wprowadza widzów w kulisy odnalezienia miejsc egzekucji oraz historię ponad 16 - letnich wysiłków miejscowych mieszkańców, członków założonego przez niego i żonę Irenę, Towarzystwa Kultury Polskiej Przyjaźń. To dzięki właśnie tym ludziom sam cmentarz jak i doroczne, rocznicowe uroczystości tej zbrodni, są od lat jednym z głównych miejsc i wydarzeń w mieście. Współfinansowano ze środków Senatu Rzeczypospolitej Polskiej w ramach sprawowania opieki nad Polonią i Polakami za granicą w roku 2019, poprzez Fundację Pomoc Polakom na Wschodzie.