TVP Kultura Poniedziałek, 13.09.2021 08:30 SŁODKA IRMA (IRMA LA DOUCE) Film komediowy, 137 min, USA 1963 Reżyseria: Billy Wilder Scenariusz na podstawie musicalu Alexandre'a Brefforta: Billy Wilder, I.A.L. Diamond Zdjęcia: Joseph La Shelle Muzyka: Andre Previn Występują: Jack Lemmon, Shirley MacLaine, Lou Jacobi, Bruce Yarnell, Herschel Bernardi, Hope Holiday, Joan Shawlee, Grace Lee Whitney, Paul Dubov, Cliff Osmond i inni Pełna wdzięku filmowa adaptacja sztuki scenicznej, której akcja rozgrywa się na tyłach tętniących życiem hal targowych Paryża. W zacisznym hoteliku Casanova, położonym przy uliczce o tej samej nazwie, świadczą swe usługi panienki do towarzystwa. Wśród nich prym wiedzie Słodka Irma (Shirley MacLaine), która wyciąga od klientów sowite zapłaty, poruszając ich serca zmyślonymi historyjkami o przekreślonej kontuzją dłoni karierze pianistki, sierocie pozostawionej bez środków do życia czy nieuleczalnie chorej siostrze. Zarobione pieniądze Irma oddaje co do grosza brutalnemu Hippolyte'owi (Bruce Yarnell). Nielegalny proceder kwitnie w okolicy za przyzwoleniem skorumpowanej policji, która za łapówki na wszystko przymyka oko. Swój pierwszy dzień służby naiwny i uczciwy Nestor Patou (Jack Lemmon) z paryskiej żandarmerii rozpoczyna właśnie od patrolowania ulicy Casanovy. Zorientowawszy się w sytuacji, aresztuje trudniące się nierządem panienki, licząc na pochwałę przełożonych. Tymczasem okazuje się, że wśród bywalców hotelu jest sam inspektor Lefevre (Herschel Bernardi), który odbiera nadgorliwcowi policyjną odznakę. Straciwszy posadę, zrezygnowany Nestor włóczy się po mieście. Trafia do bistro naprzeciwko hotelu Casanova, gdzie przesiadują sutenerzy i wpadają panienki, aby pokrzepić się filiżanką kawy. Spotkanie z Irmą, na którą już wcześniej zwrócił uwagę, nieco poprawia jego podły nastrój. W bójce z Hippolytem Nestor niespodziewanie pokonuje bezwzględnego przeciwnika i zostaje nowym opiekunem dziewczyny. Nie mając lokum do spania, chętnie przyjmuje jej zaproszenie do domu. Fascynacja uroczą Irmą przeradza się w żarliwe uczucie. Jej "randki" z innymi mężczyznami coraz bardziej ranią serce zadurzonego po uszy Nestora. Aby mieć ukochaną tylko dla siebie, ucieka się do sprytnego fortelu z pomocą przyjaznego mu właściciela bistro (Lou Jacobi). Podając sią za bogatego angielskiego lorda i nie szczędząc grosza, Nestor zostaje jedynym klientem Irmy. Nocami wymyka się z domu, imając się rozmaitych, ciężkich robót fizycznych, by zdobyć pieniądze. Kiedy Irma odkrywa jego tajemnicze zniknięcia, zaczyna podejrzewać go o zdradę. Po ostrej sprzeczce postanawia porzucić wiarołomnego kochanka dla lorda. Nie mając innego wyjścia Nestor "zabija" rywala. Splot wydarzeń sprawia jednak, iż pod zarzutem morderstwa niewinnie trafia za kratki. Krytycy wiele miejsca poświęcili romantycznej komedii mistrza gatunku, Billy Wildera, choć niektórzy jednocześnie przyznali, że twórca nieśmiertelnego "Pół żartem pół serio", nie był tu w najlepszej formie. Same superlatywy skierowano z kolei pod adresem odtwórców pierwszoplanowych ról, doborowego duetu Jack Lemmon - Shirley MacLaine. Kreację aktorki Akademia Filmowa nominowała nawet do Oscara. Tym prestiżowym wyróżnieniem uhonorowano także autora zdjęć, Josepha La Shelle, ale ostatecznie jedyną statuetkę zdobył Andre Previn za adaptację muzyczną. 11:00 RODZINA KANDERÓW - ODC. 2 - BARBÓRKA. ROK 1946/47 Serial obyczajowy, 59 min, Polska, 1988 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Aktorzy: Marta Klubowicz, Marek Kalita, Tomasz Budyta, Teresa Kałuda, Bernard Krawczyk, Lidia Bienias, Marian Dziędziel, Jerzy Grałek, Michał Gruszczyński, Roman Kuśnierz, Henryk Stanek, Henryk Tarczykowski, Marta Straszna Grudzień 1946. W czasie zabawy barbórkowej Maniek dowiaduje się od Gacków, że Krysia jest w ciąży z Jurkiem. Wściekły urządza córce piekielną awanturę i wyrzuca ją z domu. Dziewczyna znajduje schronienie u Kowolowej, przyjaciółki matki. Wigilię spędza samotnie. Mija kilka miesięcy. Wojtek z Milką biorą ślub. Wśród zaproszonych na wesele gości, brakuje tylko Krysi, która w tym czasie rodzi syna. 12:10 RODZINA KANDERÓW - ODC. 3 - OGIEŃ I KREW. ROK 1949 Serial obyczajowy, 53 min, Polska, 1988 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Aktorzy: Marta Klubowicz, Marek Kalita, Tomasz Budyta, Teresa Kałuda, Bernard Krawczyk, Lidia Bienias, Sabina Chromińska, Jerzy Grałek, Henryk Stanek, Włodzimierz Biernacki, Leszek Świgoń, Elżbieta Trojanowska-Serwin Dzięki sprytowi Konrada dochodzi do pojednania Krysi z ojcem. Dziewczyna przeprowadza się do nowego domku rodziców. Podczas zabawy dochodzi do tragedii. Wybucha zatarg między mieszkańcami hotelu a miejscowymi górnikami. Na ulicach osiedla wywiązuje się bójka. Ciężko ranny Konrad ląduje w szpitalu. 13:10 ORFEUSZ I EURYDYKA Film animowany, 12 min, Polska, 1961 Reżyseria: Edward Sturlis Scenariusz: Janusz Skoszkiewicz Wykonawcy: Zbigniew Niewczas Krótki film animowany w reżyserii Edwarda Sturlisa. Animacja lalkowa o tragicznych losach Orfeusza i pięknej Eurydyki. Po śmierci ukochanej Orfeusz błąka się po świecie, próbując odzyskać utraconą miłość. Ostatecznie schodzi do piekieł, gdzie swoją piękną grą na lirze obłaskawia cerbera i przekonuje Charona, by zabrał go na drugi brzeg Styksu. Tam opowiada bogom podziemnego świata o Eurydyce, próbując nakłonić ich do wypuszczenia przedwcześnie zmarłej dziewczyny. (ŹRÓDŁO: ninateka.pl) 13:30 KWADRATURA KOŁA Film animowany, 4 min, Polska, 2018 Reżyseria: Karolina Specht Scenariusz: Karolina Specht Muzyka: Paweł Cieślak Krótki film animowany. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że Kwadrat żyje wśród chaosu i zmian. Przy drugim zauważamy, że układy w których funkcjonuje, ciągle powtarzają się, wprowadzają rutynę, hipnotyzują, nie pozwalając zrobić żadnego ruchu. Pewnego razu do schematu wkrada się nowy element, który na chwilę pozwoli Kwadratowi nieco inaczej spojrzeć na rzeczywistość. "Kwadratura koła" to opowiadana za pomocą graficznych metafor, na wpół abstrakcyjna opowieść o pewnym niemożliwym uczuciu. Film zdobył Grand Prix "Kryształowy Animusz" w Konkursie Polskich Filmów Animowanych podczas 11. MFFA Animator w Poznaniu. (źródło: filmpolski.pl) 13:30 NA ZDROWIE! Film animowany, 4 min, Polska, 2018 Reżyseria: Paulina Ziółkowska Scenariusz: Paulina Ziółkowska Muzyka: Max Litvinov Krótki film animowany. Słoneczny dzień. Ludzie czekają na przystanku autobusowym. Nagle ktoś kicha. I jeszcze ktoś. I jeszcze. Wybucha epidemia. W chaosie kichnięć okazuje się jednak, że najgorzej jest pochorować się na samego siebie. (źródło: http: //www.polishshorts.pl) 13:35 ANIELSKIE TRĄBY (ANGEL’S TRUMPET / INGLITROMPET) Film animowany, 2 min, Estonia, 2019 Reżyseria: Martinus Klemet Scenariusz: Martinus Klemet Pięknie zrealizowany krótki film animowany o możliwej przyszłości kolibrów. Inspiracją dla reżysera była egzotyczna roślina brugmansja. Jedną z jej odmian, potocznie nazywaną anielskimi trąbami, może zapylić jedynie koliber - tylko ten ptak o bardzo długim dziobie jest w stanie dosięgnąć wnętrza pąka i wypić kwiatowy nektar. Do takiej symbiozy pomiędzy ptakiem a rośliną doprowadziły miliony lat ewolucji. Jaki jest więc kolejny etap ewolucji kolibrów? (źródło: etiudaandanima.pl) 13:40 FESTIWALOWA GORĄCZKA (VENT DE FETE / A FESTIVE WIND) Film animowany, 9 min, Szwajcaria, 2016 Reżyseria: Marjolaine Perreten Scenariusz: Marjolaine Perreten Muzyka: Etienne Crausaz, Olivier Militon Krótki film animowany. W szwajcarskim miasteczku trwają przygotowania do wielkiego festiwalowego święta. Podekscytowani mieszkańcy czekają na przyjazd pierwszych muzyków. (wff.com) 13:50 BLASK (SHINE) Film animowany, 3 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Alexander Dietrich, Johannes Flick Scenariusz: Johannes Flick, Alexander Dietrich Muzyka: Juri De Marco Krótki film animowany. Dwa świecące stworki zabiegają o względy urodziwej samiczki. Zawzięcie prześcigają się w zalotach, dając niezwykłe pokazy świetlne, do czasu aż ktoś zapłonie nie tylko z miłości! (opis festiwalowy) 14:00 REŻYSERZY S.IV - SYDNEY POLLACK 1/10 SEZON 4 (THE DIRECTORS - SYDNEY POLLACK) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Sydneya Pollacka, autora takich obrazów jak "Czyż nie dobija się koni?", "Pożegnanie z Afryką" czy "Tootsie". 15:00 KURARA (KURARA: HOKUSAI NO MOSUME) Film biograficzny, 73 min, Japonia, 2017 Reżyseria: Takao Kato Aktorzy: Aoi Miyazaki, Hiroki Miyake, Ryuthei Matsuda, Kimiko Yo Film oparty na biografii córki jednego z najwybitniejszych malarzy japońskich, twórcy barwnych drzeworytów, świetnego rysownika, pejzażysty i ilustratora z przełomu XVIII i XIX wieku - Hokusai Katsushika. Swojej córce O - Ei wpajał on od najmłodszych lat zamiłowanie do malarstwa. Dziewczynka zaczęła postrzegać świat, jego barwy i kształty z myślą o przenoszeniu swych wrażeń na papier lub drewno, a malowanie stało się sensem jej życia. Po ojcu odziedziczyła niebywały talent, ale też wolnomyślicielstwo, była kobietą dosyć ekscentryczną jak na owe czasy, rozwiodła się z nudnym mężem, by oddać się swej malarskiej pasji. Asystowała ojcu w jego pracowni przy tworzeniu zamówionej serii obrazów "36 widoków góry Fudżi", zafascynowana barwami i półcieniami wypracowała własny styl malarski. Odtwarzała sceny z życia codziennego Japończyków, krajobrazy, florę, faunę, wykazując znakomite opanowanie rzemiosła i bujną wyobraźnię. 16:25 PRZYGODY MÜNCHHAUSENA (BARON PRASIL) Film fantasy, 81 min, Czechosłowacja, 1962 Reżyseria: Karel Zeman Scenariusz: Karel Zeman Aktorzy: Nadim Sawalha, Richard Zahorssky, Bohuš Záhorský, Jan Werich, František Šlégr Współczesny lunonauta Tonik spotyka na Księżycu bohaterów z powieści Verne ’ a "Wokół Księżyca": Barbicane ’ a, Nichola i Ardana, oraz Cyrano de Bergeraca i barona Münchhausena. Ten ostatni, myśląc, że ma przed sobą rdzennego Selenitę, zabiera go na Ziemię doby XVIII wieku. Ich podróż rozpoczyna się w pałacu tureckiego sułtana, skąd porywają księżniczkę Biankę. Tonik i Bianka zakochują się w sobie. Cała trójka ucieka na statek, który wielka flota sułtana bombarduje i zatapia. Szalupę ratunkową połyka olbrzymi wieloryb, w którego trzewiach znajduje się kolejny statek. (opis dystrybutora) 20:00 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - DOPAŚĆ CARTERA (GET CARTER) Film sensacyjny, 106 min, Wielka Brytania, 1971 Reżyseria: Mike Hodges Scenariusz: Mike Hodges Zdjęcia: Wolfgang Suschitzky Muzyka: Roy Budd Aktorzy: Michael Caine, Ian Hendry, Britt Ekland, John Osborne, Tony Beckley, George Sewell Urodzony w Newcastle gangster Jack Carter (w tej roli świetny Michael Caine) przez wiele lat mieszkał w Londynie, gdzie pracował dla bossów mafii, Geralda i Sida Fletcherów. Jack nawiązuje romans z dziewczyną Geralda, Anną, i razem z nią planuje ucieczkę do RPA. Najpierw jednak musi wrócić w rodzinne strony na pogrzeb swego brata Franka, który zginął w wypadku, rzekomo prowadząc samochód pod wpływem alkoholu. Jack nie wierzy jednak w tę wersję wydarzeń i rozpoczyna prywatne śledztwo. Na pogrzebie Jack spotyka swoją nastoletnią kuzynką Doreen, która ostatecznie okazuje się jego córką oraz kochankę zmarłego brata, Margaret. Narażając własne życie na niebezpieczeństwo odkrywa w końcu, kto naprawdę stoi za śmiercią Franka. Zaczyna mścić się na wszystkich, którzy byli zamieszani w morderstwo brata. 22:40 PANORAMA KINA POLSKIEGO - WIEŻA. JASNY DZIEŃ Dramat psychologiczny, 106 min, Polska 2018 Scenariusz i reżyseria: Jagoda Szelc Aktorzy: Anna Krotoska, Małgorzata Szczerbowska, Laila Hennessy, Rafał Cieluch, Anna Zubrzycki, Rafał Kwietniewski Przyjęty dobrze przez krytykę debiutancki film Jagody Szelc, absolwentki Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu i Wydziału Reżyserii Filmowej i Telewizyjnej łódzkiej filmówki. Dramat rozgrywa się w czterech ścianach rodzinnego domu na wsi, położonego na odludziu, wśród wysokich drzew. To tu po długiej nieobecności wraca młodsza z dwóch z sióstr, Kaja, a okazją do odwiedzin starych kątów jest pierwsza komunia małej Niny, córki drugiej z sióstr, Muli, oraz jej męża Michała. Mula i Michał żyli dotąd w harmonii i spokoju, opiekując się chorą matką i wychowując córkę. Okazuje się jednak, że biologiczną matką dziewczynki jest właśnie Kaja, co mocno destabilizuje życie rodzinne i prowadzi do nieporozumień i kłótni, zwłaszcza że Nina nie ma pojęcia, jaką tajemnicę skrywają od lat jej rodzice. Cały uporządkowany świat Muli rozpada się w jednej chwili. Obawia się, że Kaja zechce odebrać jej dziecko. A może istnieje jeszcze inny powód, dla którego młodsza z sióstr zdecydowała się na powrót po sześciu latach. 00:40 SCENA MUZYCZNA - PRZEMYSŁAW RUDŹ Koncert, 49 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Barbara Schabowska (prowadząca), Przemysław Rudź Kompozytor i wykonawca muzyki elektronicznej, popularyzator astronomii, autor wielu książek. W swojej twórczości artystycznej nawiązuje do dokonań słynnej szkoły berlińskiej, wzbogacając ją elementami rocka progresywnego. Przemysław Rudź podobnie jak Stanisław Lem przygląda się cudom wszechświata i z ciekawością patrzy w kosmos. O tym w kolejnym wyjątkowym odcinku "Sceny muzycznej" nie z tej ziemi. 01:45 JFK (JFK) Dramat kryminalny, historyczny, 180 min, USA/Francja, 1991 Reżyseria: Oliver Stone Scenariusz: Oliver Stone, Zachary Sklar Aktorzy: Kevin Costner, Gary Oldman, Sissy Spacek, Tommy Lee Jones, Leurie Metcalf, Michael Rooker i inni Dallas w stanie Teksas, późne przedpołudnie 22 listopada 1963 roku. Wielki prezydencki lincoln ze złożonym dachem sunie majestatycznie ulicami miasta w szpalerze wiwatujących gapiów. John Kennedy z Jackie zajmują honorowe miejsca w tyle samochodu, przed nimi siedzą gubernator Connally z małżonką Nelly. Tuż przed w pół do pierwszej orszak ponad dwudziestu pojazdów opuszcza Houston Street i mijając stojący po prawej stronie budynek składnicy książek skręca w lewo w schodzącą pod wiadukt kolejowy Elm Street. Wtedy właśnie, dokładnie o godzinie 12.29, padają strzały. Trafiony w szyję prezydent kuli się i osuwa w ramiona żony. Po chwili kolejny huk. Głowa Kennedy'ego wprost eksploduje w fontannie krwi. Agent Hill wyskakuje z jadącego z tyłu samochodu ochrony i wspina na stopień lincolna, który nagłym zrywem rusza do przodu. Kawalkada pojazów gna co sił do pobliskiego Parkland Memorial Hospital. Po paru minutach jest na miejscu. Powiadomiony przez radio personel medyczny natychmiast układa rannego na noszach i wiezie go na izbę przyjęć. Ale na wszelką pomoc jest już za późno. Uszkodzenia mózgu są zbyt poważne. O godzinie 12.45 rzecznik policji powiadamia media o śmierci prezydenta Stanów Zjednoczonych. Okoliczności zabójstwa Johna Fitzgeralda Kennedy'ego nadal budzą emocje wśród historyków, publicystów, filmowców i rzesz Amerykanów. Choć FBI, a także powołana do wyjaśnienia motywów zbrodni specjalna komisja Earla Warrena obarczyły odpowiedzialnością za morderstwo wyłącznie Lee Harvey Oswalda, przeważająca część opinii publicznej nie chciała uwierzyć, by udanego zamachu na głowę państwa dokonać mógł działający w pojedynkę desperat. Taką wersję odrzucał zdecydowanie także prokurator okręgowy z Nowego Orleanu Jim Garrison. Prawnik był pewien, iż Oswald był tylko pionkiem, narzędziem w rękach prawicowych ekstremistów współdziałających z wielkimi handlarzami bronią i renegatami z tajnych służb. Zebrał mnóstwo dowodów obnażających błędy popełnione w śledztwie przez policję, FBI i Komisję Warrena. Po długotrwałych, szeroko zakrojonych przygotowaniach Garrison oskarżył o współudział w spisku biznesamana Claya Shawa. Nie zdołał jednak przekonać ławy przysięgłych. W 1969 roku Shaw został uwolniony od winy i kary. Znakomity film Olivera Stone'a z Kevinem Costnerem w roli Jima Garrisona, oraz znakomitymi kreacjami Sissi Spacek, Tommy Lee Jonesa, Donalda Sutherlanda i Gary'ego Oldmana wzbudził wiele kontrowersji wśród historyków, lecz został wysoko oceniony zarówno przez krytykę, jak i publiczność. Spośród dziewięciu nomonacji do Oscara zdobył dwie statuetki - za montaż i zdjęcia.