TVP Kultura Piątek, 17.09.2021 09:40 WRONY Dramat, 63 min, Polska 1994 Scenariusz i reżyseria: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Artur Reinhart Muzyka: Włodzimierz Pawlik Wykonawcy: Karolina Ostrożna, Kasia Szczepanik, Małgorzata Hajewska, Anna Prucnal, Ewa Bukowska, Krzysztof Grabarczyk, Agnieszka Pilaszewska i inni Poetycka opowieść o samotności i dziecięcych marzeniach. Bohaterka filmu, Mała, wychowywana jest przez samotną matkę, która nie poświęca jej specjalnej uwagi. Dziecko dorasta w ubogim i pustym uczuciowo domu. Wracając pewnego dnia ze szkoły, widzi przez okno, jak jacyś rodzice z czułością zajmują się trzyletnim bodaj dzieckiem. Mała wraca do swego domu, rano mówi do śpiącej matki, że odchodzi, by nie być dla niej ciężarem. Wraca pod dom, w którym poprzedniego dnia widziała scenkę rodzinną. Cierpliwie czeka, a kiedy dziecko pojawia się w końcu przed domem samo, uprowadza je. Maleństwo idzie bez protestu usłyszawszy, że będą się bawić. Razem wędrują przez miasto. Wstępują do kościała, a w końcu docierają do domu Małej. Matki jak zwykle nie ma, Mała próbuje nakarmić swoją podopieczną zupą, ubiera ją w swoje rzeczy. Po jakimś czasie wychodzą ponownie i idą nad morze. Mała znajduje łódkę, którą - jak mówi - popłyną w świat. Noc spędzają na plaży. Następnego dnia dziewczynka odprowadza Maleństwo pod drzwi domu i sama wraca do mieszkania matki, która tym razem jest w domu. Nieśmiało prosi matkę, by ją przytuliła. "Kończąc każdy kolejny film, obiecuję sobie, że w następnym opowiem o ludziach dorosłych - i nic z tego nie wychodzi. Tęsknota do dzieciństwa? Wtedy wystarczyło chłonąć życie, przyszłość czekała nienaruszona. A może po prostu robię filmy o dzieciach, bo lubię z nimi pracować? Są prawdziwe, otwarte" - powiedziała w jednym z wywiadów Dorota Kędzierzawska, autorka "Diabłów, diabłów" i wielu filmów krótkometrażowych. Przy realizacji filmu Kędzierzawska miała kłopoty z obsadą dwóch najważniejsyzch ról. Po dwóch dniach zdjęciowych okazało się bowiem, że wybrana spośród dwóch tysięcy kandydatek dziewczynka grająca Małą nie wytrzymuje psychicznie i fizycznie trudów realizacji. A ponieważ zdjęcia kręcone były w Toruniu, na miejscu trzeba było szukać kolejnej małej aktorki. Po 24 godzinach poszukiwań Dorota Kędzierzawska przypadkowo spotkała na toruńskim rynku dziewczynkę grającą w gumę, która głośno klęła, gdyż coś jej nie wychodziło. To była Karolina Ostrożna i to ona w końcu zagrała w filmie Małą. Po tygodniu pracy okazało się, że trzeba także znaleźć nową odtwórczynię młodszej bohaterki, bowiem wybrana do tej roli dziewczynka tak naprawdę wcale nie chciała grać, chciał tego jedynie jej ojciec. Po wyjeździe taty dziecko odmówiło współpracy. Po radiowym ogłoszeniu przyprowadzono pięć dziewczynek, wśród których była wybrana ostatecznie przez Dorotę Kędzierzawską Kasia Szczepanik. "Wrony" otrzymały w Cannes nagrodę przyznawaną przez Fundację na Rzecz Dzieci Upośledzonych, nagrodę dystrybutorów w Awinionie, Nagrodę Specjalną na festiwalu w Gdyni - wszystkie w roku 1994. 11:00 RODZINA KANDERÓW - ODC. 10 - ODWIEDZINY. ROK 1971 Serial obyczajowy, 60 min, 12 odc. , Polska 1988 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Występują: Tadeusz Madeja, Krystyna Kołodziejczak - Szyszko, Anna Kaźmierczak, Marek Kalita, Mirosław Siedler, Joanna Kreft, Michał Anioł, Elżbieta Czaplińska - Mrozek, Tomasz Kozłowicz, Henryk Stanek, Jerzy Grałek, Marian Dziędziel i inni Nadchodzi rok 1971. Wojtek z coraz większym trudem boryka się z problemami zarządzania kopalnią. Naciskany przez Zjednoczenie stara się wykonać plan, lecz jak to zrobić wobec nagminnych wyjazdów górników do RFN? Wojtek zaczyna mieć kłopoty z sercem, ale nie chce iść do lekarza. Nawet Alina, z którą utrzymuje bliskie kontakty, nie potrafi złamać jego bezsensownego uporu. Jego skołatane nerwy nie wytrzymują, gdy dowiaduje się o odwiedzinach Ninki. 12:10 RODZINA KANDERÓW - ODC. 11 - KONTUZJA. ROK 1974 11 Serial obyczajowy, 60 min, 12 odc, Polska 1988 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Występują: Tadeusz Madeja, Krystyna Kołodziejczak - Szyszko, Anna Kaźmierczak, Marek Kalita, Katarzyna Litwin, Tomasz Kozłowicz, Mirosław Siedler, Beata Wojciechowska, Michał Anioł i inni Rok 1974. Władek wraca na Śląsk. Grę w którymkolwiek z lokalnych klubów uzależnia od przydziału na mieszkanie i samochodu. Wojtek, mimo zgody Zjednoczenia, nie chce przyjąć warunków krewniaka - gwiazdora. Władkowi udaje się wszakże wyjść na swoje w inny sposób. Jego radość nie trwa długo. Już podczas pierwszego meczu w barwach GKS "Jedność" doznaje poważnej kontuzji. 13:30 MSTISŁAW ROSTROPOWICZ - MUZYK NIEUJARZMIONY (MSTISLAV ROSTROPOVICH - THE INDOMITABLE BOW) Film dokumentalny, 78 min, Francja, 2017 Reżyseria: Bruno Monsaingeon Film poświęcony wybitnemu wiolonczeliście, dyrygentowi i pedagogowi, Mścisławowi Rostropowiczowi, oparty na rzadkich materiałach archiwalnych oraz współczesnych świadectwach jego córek i przyjaciół. 15:05 SKRZYPEK NA DACHU (FIDDLER ON THE ROOF) Musical, 175 min, USA 1971 Reżyseria: Norman Jewison Scenariusz: Joseph Stein Zdjęcia: Oswald Morris Muzyka: John Williams, Jerry Bock Aktorzy: Chaim Topol, Norma Crane, Leonard Frey, Molly Picon, Paul Mann, Rosalind Harris, Michele Marsh, Neva Small, Michael Glaser, Raymond Lovelock, Elaine Edwards, Candy Bonstein, Shimen Ruskin i inni Spektakl przygotowany przez Josepha Steina według opowiadań Sholema Alejchema święcił triumfy na Broadwayu, cieszył się też niezmiennym powodzeniem u publiczności całego świata. Na fali oszałamiającego sukcesu sztuki Stein napisał scenariusz do wspaniałego filmu, który został obsypany nagrodami i zyskał miano musicalu wszech czasów. Akademia Filmowa uhonorowała głośne dzieło w reżyserii Normana Jewisona, także twórcy musicalu "Jezus Chrystus Superstar", trzema Oscarami - za zdjęcia, dźwięk i muzykę. Z Broadwayu zostały przeniesione na ekran znakomite układy choreograficzne Jerome'a Robbinsa oraz skrzypcowe sola, które wykonał Isaak Stern, jeden z najwybitniejszych wirtuozów świata. Znalazły się również w filmie przebojowe utwory, jak "Gdybym był bogaczem", "Tradycja", "Anatewka", "Wschód i zachód słońca". Głównego bohatera zagrał Chaim Topol, który z równym powodzeniem kreował tę postać w spektaklach londyńskich. Urodzony w Palestynie izraelski aktor nigdy przedtem nie miał kontaktu ze wschodnioeuropejskim środowiskiem chasydów, a jednak jego Tewje przeszedł do historii i nie sposób sobie wyobrazić kogoś innego w tej roli. Rok 1905. W małej wiosce Anatewka w Rosji, zamieszkanej niemal przez samych Żydów - chasydów, pędzi spokojny żywot wraz z żoną i pięcioma córkami mleczarz Tewje. Nade wszystko szanuje tradycję, ale życie zmusza go do postępowania wbrew własnym zasadom. Będzie zmuszony poddać się nowym obyczajom i ideom. Przyjdzie mu wybierać pomiędzy miłością do tradycji i do córek, które szykują mu coraz to nowe niespodzianki. Zawsze pragnął, by było im w życiu dobrze, by miały bogatych i dobrych mężów. Ale jego wyobrażenia o szczęściu rozmijają się całkowicie z pragnieniami i dążeniami córek. W końcu musi się pogodzić z faktem, że najstarsza Cejtl odrzuca bogatego rzeźnika i idąc za głosem serca wybiera biednego krawca Motela. Akceptuje ostatecznie Perczyka, młodego studenta socjalistę zakochanego w Hodel, o którą wcześniej starał się syn rabina. Nie może też stanąć na drodze do szczęścia Chawy, która wbrew woli ojca wybiera Rosjanina Fiedkę. 18:10 PARYŻ. ŚLADAMI CHOPINA - 2 Reportaż, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Piotr Poraj, Anna Szałańska Scenariusz: Piotr Poraj, Anna Szałańska Wykonawcy: Piotr Witt Cykl audycji opowiadających o życiu i twórczości najwybitniejszego polskiego kompozytora Fryderyka Chopina w Paryżu. Chopin spędził w Paryżu 18 lat, tam też zmarł w 1849 roku. W Paryżu rozpoczął swoją międzynarodową karierę, zdobył światową sławę i skomponował wiele wspaniałych utworów, którymi świat zachwyca się do dziś. Ponieważ Paryż jest pełen wspomnień i miejsc związanych z Chopinem, warto przybliżyć je naszym widzom. 18:55 REŻYSERZY - OTTO PREMINGER 2/10 SEZON 4 (THE DIRECTORS - OTTO PREMINGER) Film dokumentalny, 45 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Otto Premingera, autora takich obrazów jak "Anatomia morderstwa" czy "Laura". 20:00 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - NIGDY CIĘ TU NIE BYŁO Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2021 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Nigdy cię tu nie było" w reż. Lynne Ramsey. 20:05 WIECZÓR KINOMANA - NIGDY CIĘ TU NIE BYŁO (YOU WERE NEVER REALLY HERE) Thriller, 86 min, Wielka Brytania/USA/Francja 2017 Scenariusz i reżyseria: Lynne Ramsay Zdjęcia: Thomas Townend Muzyka: Jonny Greenwood Aktorzy: Joaquin Phoenix, Ekatierina Samsonov, Judith Roberts, John Doman, Alex Manette, Dante Pereira - Olson, Alessandro Nivola Porwana 13 - letnia Nina, córka wpływowego polityka, Alberta Votto, zostaje następnie sprzedana do domu publicznego. Z odsieczą rusza wynajęty przez ojca dziewczyny Joe, były żołnierz, najemnik biorący udział w wojnie na Bliskim Wschodzie oraz agent FBI, który teraz jest specem od mokrej roboty, zajmującym się głównie wymierzaniem sprawiedliwości handlarzom żywym towarem. Joe sam stracił w niewyjaśnionych okolicznościach żonę i dziecko, pozostało mu mścić się na tych, którzy krzywdzą słabszych od siebie. Stosując niekonwencjonalne metody działania, oczyszcza swój rodzinny Nowy Jork z najgorszego zła. Kolejne zadanie nie sprawia mu większych trudności, ale problemy zaczną się później. Joe napada na dom publiczny, zabija kilku ochroniarzy i ratuje Ninę. Kiedy wraz z dziewczyną czeka w hotelowym pokoju na przybycie jej ojca, w wiadomościach podają informację, że Albert Votto popełnił samobójstwo. Niespodziewanie policjanci atakują pokój hotelowy, zabierają Ninę. Jeden z funkcjonariuszy próbuje zlikwidować Joe, ale on okazuje się szybszy. Udaje mu się zbiec. Dostaje jednak kolejny cios od losu. Odkrywa, że jego ukochana matka, którą się opiekował, została zamordowana. Nie mając już dla kogo żyć, zamierza skończyć ze sobą. Kiedy nagle przed oczami ukazuje mu się obraz Niny, uświadamia sobie, że musi ratować bezbronną dziewczynę. Prowadząc prywatne śledztwo, trafia na gang pedofilów mających powiązania z osobami na najwyższych szczeblach władzy. 23:30 SZTUKA DOKUMENTU - DLACZEGO JESTEŚMY KREATYWNI? (WHY ARE WE CREATIVE: THE CENTIPEDE'S DILEMMA) Film dokumentalny, 84 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Hermann Vaske 30 lat. 50 rozmów. Jedno pytanie. Podczas tej niezwykłej filmowej podróży spotkamy się z największymi postaciami współczesnej kultury i popkultury. To oni mają dziś największy wpływ na to, co oglądamy, czego słuchamy, w co się ubieramy i jak myślimy. Wszyscy odpowiedzą na jedno przewrotne i intrygujące pytanie: dlaczego jesteście kreatywni? Poznamy odpowiedzi inspirujące, niektóre być może szokujące, ale też takie, które potrafią odmienić życie. Połączone stworzą fascynujący portret kilku pokoleń najbardziej wpływowych ludzi świata, zawarty w jednym z najbardziej oryginalnych filmów ostatnich lat. Na ekranie zobaczymy m. in. Davida Bowie, Björk, Wima Wendersa, Yoko Ono, Angelinę Jolie, Davida Lyncha, Quentina Tarantino, Bono, Nicka Cave’a, Stephena Hawkinga, Dalajlamę, Johna Cleese’a, Jimmy’ego Page’a, Vivienne Westwood czy Umberto Eco. 01:10 TERAZ ANIMACJE! - NALEŚNIKI (KRAMPOUEZH) Film animowany, 4 min, Francja, 2018 Reżyseria: Camille Estieu, Jiamin Peng, Julie Brun Wykonawcy: Gaelle Boureau, Lisa Chabot Krótki film animowany. Babcia i wnuczka zbliżają się do siebie dzięki wędkarstwu - ulubionemu hobby niedawno zmarłego dziadka. 03:55 MŁODA POLSKA - NA DRODZE Thriller, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Bartosz Nowacki Scenariusz: Bartosz Nowacki Zdjęcia: Michał Sterzyński Aktorzy: Szymon Bobrowski, Adam Bobik, Magdalena Boczarska Podczas długiej podróży kobieta zabiera autostopowicza. Mężczyzna od samego początku nie wzbudza zaufania, a kobieta, czując niepokój i narastające zagrożenie, postanawia zabrać kolejną osobę. W zamkniętej przestrzeni auta między trójką nieznajomych nawiązuje się pełna napięcia gra. Bohaterowie skrywają tajemnice, które ujawniając się małymi krokami, doprowadzą do tragicznych w skutkach wydarzeń.