TVP Historia Czwartek, 23.09.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 23 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1968 - zmarł o. Pio; 1976 - powstanie KOR; 1985 - nowa moda w sztuce - "opakowywanie budowli" - Pont Neuf w Paryżu; 07:15 CZAS HONORU - POWSTANIE - ODC. 6 "DZIEWCZYNA Z TULIPANAMI" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jarosław Sokół Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Maciej Zakościelny Drugi tydzień powstania. Po wycofaniu się z Woli, Kompania Specjalna Oset stacjonuje w obozowisku na Starym Mieście. Powstańcy są załamani odwrotem. Czują pustkę po odejściu Mickiewicza. Janek i Bronek dyskutują nad szyfrem na zdjęciach z portfela Inżyniera. Stanisław, ojciec Twardego z batalionu Zośka, znajduje Wandę w wolskim szpitalu. Kobieta leży nieprzytomna pod górą zwłok. Mieszkańcy domu Heleny wciąż są przetrzymywani przez Ronowców. Lena wpada w oko jednemu z żołnierzy. Tymczasem w opuszczonym szpitalu na Woli wycieńczona i wciąż ukrywająca się Celina spotyka szabrownika, dziewczyna liczy na pomoc. Rainer organizuje zarządzanie obozem przejściowym. Bierze do pomocy swojego byłego konfidenta Woźniaka. W gabinecie Rainera Woźniak po raz pierwszy widzi Emilię, narzeczoną Karkowskiego. To jedno z najważniejszych spotkań w jego życiu. Do Hotelu Victoria przybywa łączniczka z Woli. Michał dowiaduje się od niej, że ze szpitala na Woli nikt się nie uratował. Jest przekonany, że Celina nie żyje. 08:05 W KOTLE HISTORII - ODC. IZABELA CZARTORYSKA. MASKARADY I PAMIĄTKI. Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Izabela Dorota z Flemingów Czartoryska - pisarka, mecenaska sztuki, kolekcjonerka pamiątek historycznych. Utworzyła pierwsze polskie muzeum w Świątyni Sybilli w Puławach. Była najważniejszą, najbardziej interesującą i najbardziej wpływową Polką swoich czasów. Polką, którą znano na dworach całej Europy. Koniec XVIII i początek XIX wieku to moda na orientalizm. Kultywowano też modę na Turcję i z tego okresu pochodzi pierwszy przepis w tym odcinku programu. Niewielkie ciasteczka tureckie un kurabiyesi, które w Turcji do dzisiaj są bardzo popularne. W puławskim muzeum obok różnych pamiątek znajdują się dwie istotne książki kucharskie. "Compendium Ferculorum" z 1683 roku i "Postny obiad albo zabaweczka" autorstwa jezuity, poety polskiego baroku Hiacynta Przetockiego. Z tego zbioru pochodzi drugi przepis - na rybę duszoną w oliwkach. 08:40 DZIECI TUŁACZE - CZ. 1 WYGNANIE* Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2006 Reżyseria: Józef Gębski Scenariusz: Józef Gębski Dwuczęściowy, wstrząsający dokument zrealizowany przez Józefa Gębskiego opowiadający o losach polskich dzieci wywożonych w czasie II wojny światowej przez Sowietów do łagrów Syberii. Dramatycznie ukazana została tragedia dzieci, dojrzewających w przyśpieszonym trybie, patrzących na cierpienie i śmierć bliskich. Dzieci, które same przechodziły niewyobrażalne katusze. Droga życiowa tych starszych już dziś ludzi wiodła przez Iran na kontynent amerykański. Kamera znakomitego dokumentalisty przedstawia ich w nowym życiu wśród nowych rodzin. Jednak, jak się okazuje, dzieciństwo pozostawiło w ich psychice i osobowości niezatarte ślady. 09:40 SENSACJE XX WIEKU - BOMBA STALINA Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1999 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W programie kontynuacja problemu niemieckiego "projektu uranowego" i porównanie go z pracami badawczymi prowadzonymi przez naukowców radzieckich. Kiedy Związek Radziecki przystąpił do badań nad bronią atomową? Radzieccy naukowcy zajmowali się pracami nad atomem na początku lat trzydziestych. Wielka czystka zerwała międzynarodowe kontakty radzieckich naukowców i zatrzymała badania naukowe. 22 czerwca 1941 roku agresja Niemiec przekreśliła wszelkie szanse na dalsze prowadzenie badań. W grudniu 1942 roku, Stalin mógł już spokojnie myśleć o wyniku wojny. Niemcom nie udało się zrealizować żadnego ze strategicznych celów: nie doszli do źródeł ropy na Kaukazie i nie zniszczyli radzieckiego przemysłu. W styczniu 1943 roku rozstrzygnęły się losy wojny pod Stalingradem. 11 lutego 1943 roku Stalin podpisał dekret powołujący specjalny komitet organizujący i nadzorujący pracę nad wykorzystaniem uranu do celów militarnych. Szefem tego komitetu mianowano Ławrentija Berię. Szefam naukowców, którzy mieli zbudować bombę, został Igor Kurczatow. 29 sierpnia 1949 roku na radzieckim poligonie nuklearnym w Kazachstanie eksplodowała bomba nuklearna. 10:10 SENSACJE XX WIEKU - CHIŃSKA BOMBA ATOMOWA Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1993 Reżyseria: Barbara Gajos Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja Bogusława Wołoszańskiego. Kolejne wydanie poświęcone jest historii powstania bomby atomowej w Chińskiej Republice Ludowej. 10:40 OD "POTOPU" DO "WESELA" Reportaż, 39 min, Polska, 2005 Zdjęcia: Michał J. Dudziewicz Intencją realizatora filmu jest przypomnienie historii dwudziestu dziewięciu festiwali filmowych, odbywających się w Gdańsku i w Gdyni, w latach 1974-2004. Autor, na tle ważniejszych wydarzeń życia społecznego i politycznego, przypomina nagrodzone, jak i nienagrodzone filmy, zabawne sytuacje, anegdoty, ciekawostki z przebiegu festiwali i wręczania nagród. Całość dopełniają wypowiedzi festiwalowych gości, które prócz funkcji ilustracyjnej odgrywają ważną rolę w próbie syntezy trzydziestolecia tych festiwali. 11:30 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - SZORSTKA KOALICJA Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) Były dwa główne ośrodki polskiej emigracji: Radio Wolna Europa i paryska Kultura. I dwie były najważniejsze postaci polskiej sceny emigracyjnej: Jerzy Giedroyc i Jan Nowak - Jeziorański. Określano ich jako dyktatorów, bo też jednoosobowo wyznaczali kierunki ideowe i polityczne swoich instytucji. I choć sprawa polska łączyła ich przez pół wieku, to szorstka współpraca obfitowała w starcia i gwałtowne zwroty. O kulisach trudnego sojuszu mówią m.in. historyk prof. Rafał Habielski, dr hab. Sławomir Łukasiewicz - badacz dziejów emigracji, prof. Włodzimierz Bolecki - historyk literatury emigracyjnej. I niezwykłe archiwalne nagrania z bohaterami odcinka. 12:00 ZAKLĘTY DWÓR - ODC. 5/7 ZAGROŻENIE Serial przygodowo - historyczny, 57 min, 7 odc. , Polska 1976 Reżyseria: Antoni Krauze Scenariusz: Andrzej Wydrzyński Występują: Krzysztof Jasiński, Gustaw Lutkiewicz, Zygmunt Zintel, Roman Wilhelmi, Danuta Kowalska, Andrzej Żarnecki, Wojciech Standełło, Wirgiliusz Gryń, Jerzy Binczycki, Zofia Czerwińska, Krzysztof Różycki i inni Żachlewicz, rządca hrabiego Zygmunta, przybywa do sędziego Gągolewskiego, by zapewnić sobie jego poparcie w sprawie obalenia testamentu. Gągolewski ochoczo na to przystaje - w zamian za pewne korzyści finansowe. Zadłużony po uszy hrabia Zygmunt wzywa Chaima. Chce sprzedać znaczną część swoich lasów. Dowiedziawszy się, że nocą w zamku znowu widać było światło, Juliusz i Damazy udają się do zaklętego dworu. Zamierzają jeszcze raz ostrzec Bulija. Tymczasem w zamku zastają dziewczynę podobną do Eugenii. Natomiast Bulij uparcie twierdzi, że nie ma żadnych powodów do niepokoju. 15:30 TAJEMNICE III RZESZY - ODC. 2/6 GENERAŁ HITLERA (LAST SECRETS OF THE THIRD REICH. HITLER’S GENERAL) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2011 Reżyseria: Christian Frey We wrześniu 1944 roku brytyjskie służby wywiadowcze podsłuchują rozmowy pojmanych niemieckich generałów. Wyznanie generała Eberbacha jest prawdziwą sensacją. "Rommel powiedział do mnie: führera trzeba zabić, nie ma innej rady. Trzeba go usunąć". Brytyjczycy nie wierzą własnym uszom. Ulubiony generał Hitlera, osławiony dowódca Korpusu Afrykańskiego, zwany Lisem Pustyni, który przeszedł do legendy dzięki mistrzostwu taktycznemu, najwyraźniej zwrócił się przeciwko führerowi, dla którego tak mężnie walczył. Ale miesiąc później to wielki feldmarszałek już nie żył. 14 października 1944 roku w domu Rommla w Herrlingen zjawiają się wysłannicy śmierci. Przyjechali dwaj generałowie z ekipy Hitlera - Burgdorf i Maisel. Wyjaśnili mu, że ma do wyboru: albo Trybunał Ludowy i wyrok za współudział w zamachu bombowym Stauffenberga, co oznacza hańbę dla rodziny i zbrukanie nazwiska, albo drugie wyjście użycie fiolki z cyjankiem. Rommel był bardzo zdenerwowany, blady, ale panował nad sobą. Nie drżał mu głos. Fiolka z cyjankiem wydała mu się najlepszym rozwiązaniem. Powiedział tylko, że opinia publiczna nie może się dowiedzieć o prawdziwym przebiegu wydarzeń, bo wtedy jego rodzina zniknie bez śladu. Niecałą godzinę później Erwin Rommel już nie żył. Pogrzeb Rommla był typową pokazową uroczystością Trzeciej Rzeszy. Prawdziwym przedstawieniem. Choć Rommel nie życzył sobie politycznych symboli podczas pogrzebu, naziści wszędzie umieścili swastyki, także nad jego trumną, chcąc pokazać, że pozostał lojalny wobec reżimu do samego końca. Było to kłamstwem. Żona i syn nie mieli wyboru, musieli na to przystać. Opinii publicznej przedstawiono wersję, że Rommel zmarł wskutek ran odniesionych w wypadku samochodowym. Prawdziwą przyczynę śmierci zatajono. Pomnik na wzgórzu w rodzinnym mieście Herrlingen upamiętnia miejsce, gdzie popełnił samobójstwo Feldmarszałek Erwin Rommel do dziś pozostaje jedną z najbardziej tajemniczych postaci nazistowskich Niemiec; wątpliwy bohater, nalegający na Hitlera, by zakończył wojnę. Ostatecznie jednak sceptycyzm co do osoby Hitlera i rzekomy udział w zamachu na fuehrera życie okazały się jego zgubą. Film zawiera wywiady z członkami rodziny, z historykami i współpracownikami Rommla, które razem składają się na portret dowódcy. 16:55 ALFABET ANDRZEJA DOBOSZA - MALARZE - ARTUR NACHT - SAMBORSKI, JERZY STAJUDA Reportaż, 13 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Jęksa Scenariusz: Agnieszka Jęksa, Zuzanna Elbert - Stelmach Muzyka: Filip Kuncewicz Wykonawcy: Andrzej Dobosz (prowadzący) Cykl poświęcony życiu kulturalnemu w czasach PRL. Przewodnikiem po tych czasach będzie Andrzej Dobosz, felietonista, krytyk literacki, autor książek: "Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia", "Generał w bibliotece" oraz "Z różnych półek". Każdy odcinek opowiada o innym bohaterze czy miejscu. Bohaterami tego odcinka są malarze: Artur Nacht - Samborski, Jerzy Stajuda. 17:10 CI CHOLERNI POLACY. LOTNICTWO POLSKIE 1939 - 1945 - ODC. 3 NA FRANCUSKIEJ ZIEMI POD FRANCUSKIM NIEBEM Film dokumentalny, 13 min, Polska, 2020 Reżyseria: Grzegorz Styła Scenariusz: Marek Szczepanek Wykonawcy: Krzysztof Mroczkowski (prowadzący) Nadzieje walki wraz z Francuzami przeciwko Niemcom zniweczyła klęska francuskiej armii. Generał Władysław Sikorski wydał rozkaz ewakuacji do Anglii. Cykl programów przygotowanych wspólnie z Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie, prezentujący dokonania polskich lotników w czasie II wojny światowej. Historia Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie pisana jest najczęściej językiem historycznych statystyk, danych osobowych, dat zestrzeleń, typów maszyn. Cykl "Ci cholerni Polacy" nie będzie historią poszczególnych dywizjonów, ale opowieścią o lotnikach, uzupełnioną o dane bitewne, czy też techniczne oraz materiały wspomnieniowe, dotąd niepublikowane, pochodzące ze zbiorów Fundacji Charytatywnej Stowarzyszenia Lotników Polskich w Londynie. Obecnie w zbiorach Muzeum Lotnictwa Polskiego. To opowieść o lotnikach, którzy walczyli w szeregach Polish Air Force w latach 1939 - 1941, od chwili ewakuacji, po zakończeniu działań we wrześniu 1939 roku, po koniec Bitwy o Anglię. 17:35 DZIECI TUŁACZE - CZ. 2 EXODUS* Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2006 Reżyseria: Józef Gębski Scenariusz: Józef Gębski Dwuczęściowy, wstrząsający dokument zrealizowany przez Józefa Gębskiego opowiadający o losach polskich dzieci wywożonych w czasie II wojny światowej przez Sowietów do łagrów Syberii. Dramatycznie ukazana została tragedia dzieci, dojrzewających w przyśpieszonym trybie, patrzących na cierpienie i śmierć bliskich. Dzieci, które same przechodziły niewyobrażalne katusze. Droga życiowa tych starszych już dziś ludzi wiodła przez Iran na kontynent amerykański. Kamera znakomitego dokumentalisty przedstawia ich w nowym życiu wśród nowych rodzin. Jednak, jak się okazuje, dzieciństwo pozostawiło w ich psychice i osobowości niezatarte ślady. 18:25 MARZYCIELE - INNOCENTY MARIA BOCHEŃSKI Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący), Paweł Nowakowski Kolejnym bohaterem programu z cyklu "Marzyciele" jest Innocenty Maria Bocheński, dominikanin, filozof, sowietolog, ochotnik w wojnie polsko - bolszewickiej, a podczas kampanii wrześniowej 1939 kapelan w oddziałach dowodzonych przez gen. Franciszka Kleeberga. Dołączył do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, był też uczestnikiem bitwy pod Monte Cassino. Po wojnie podjął pracę naukową na uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii, przez dwa lata był jego rektorem. 18:55 CZAS HONORU - POWSTANIE - ODC. 7 "NADAJNIK I MORFINA" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jarosław Sokół Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Maciej Zakościelny Połowa sierpnia. Na cmentarzu na Starówce są chowane ofiary ostatniego nalotu. Krawiec wydaje rozkaz znalezienia ochotników. Gdy Władek próbuje przekonać do walki cywilów, spotyka się z otwartą wrogością. Z magazynów na Stawkach Batalion Zośka rusza w stronę Starego Miasta. Eliza z wściekłością patrzy na fascynację, jaką budzi w Twardym Helena. Przekonany o śmierci Celiny Michał, jest załamany. Musi jednak walczyć, dostaje zadanie odebrania z Kampinosu zrzutu z odbiornikiem radiowym. Na akcję udaje się razem z Halszką. W ruinach szpitala na Lesznie przebywa Celina. Żyje tylko dzięki pomocy Pabsta. Niemiecki oficer traktuje Celinę z wyjątkową troską... Oddział Bronka dostaje rozkaz wyprawy po zaopatrzenie do magazynu na Stawkach. Żołnierze, wśród których jest Bambo, ruszają na akcję. Do wyprawy dołącza też konfident Karkowski... 19:45 PRASA DONOSI - KINO W II RP Felieton, 5 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska "Prasa donosi" to cykl krótkich programów filmowych. Ich celem jest przedstawienie II Rzeczpospolitej z perspektywy codziennej prasy, która ukazywała się w Polsce, w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Tematem odcinka są przestępstwa kryminalne w międzywojniu. Gazeta Łódzka, Kurjer, Echo, Kurjer Llwowski: Żelaznym łomem zabił kolegę, który mu odbił dziewczynę. Niewidomy otruł własna żonę. Tragiczne losy kobiety, która poślubiła kalekę. Dosypał arszeniku do herbaty. Porwał dziecko, bo żona chciała z nim się rozwieść. 16 l - atka zabiła nożem 83 - letnią kobietę! Historie kryminalne w codziennych gazetach, sposób relacjonowania - podawanie pełnych nazwisk, adresów ofiar i sprawców, szczegółowe opisywanie przebiegu zbrodni. Komentarz historyka - dlaczego przedwojenne gazety tak szczegółowo opisywały historie kryminalne? Czy był to sposób na przyciągnięcie czytelnika? Skąd popyt na sensację? Jak przed wojną były chronione dane osobowe? 20:50 A WIĘC WOJNA - /23/ Reportaż, 5 min, Polska, 2019 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska 23 września. Sobota. W Warszawie zaczyna brakować żywności i wody. Pod Krasnobrodem, niedaleko Zamościa ma miejsce szarża 1.szwadronu 25. Pułku Ułanów Wielkopolskich. Polacy zdobywają miasto, biorą do niewoli sztab niemieckiej 8. Dywizji Piechoty. Uwalniają 40 polskich żołnierzy więzionych w kościele. Szarżę przeżyło 30 ułanów. Naczelne Dowództwo Armii Czerwonej informuje: "Rankiem 23 września wojska Armii Czerwonej rozpoczęły marsz w kierunku linii demarkacyjnej, ustalonej przez rządy niemiecki i sowiecki. Zajęły miasta Stryj i Gródek, a na zachód od Białegostoku przesunęły się do linii Brześć nad Bugiem - Kowel - Włodzimierz Wołyński - Lwów. W toku operacji oczyszczania terenów Ukrainy Zachodniej i Białorusi Zachodniej oddziały Armii Czerwonej wyparły mniejsze oddziały polskie na północny zachód od Grodna i na północny wschód od Brześcia nad Bugiem. Według niepełnych danych podczas likwidacji jednej z grup armii polskiej na północny wschód od Kowla wzięto do niewoli ponad 8 tysięcy żołnierzy i oficerów, zdobyto 2 tysiące koni i kilka transportów kolejowych z różnym wyposażeniem wojennym. 21:00 GIGANCI HISTORII - ODC. 41. SYBERIA W CZASACH CARSKICH. MIEJSCE ZSYŁKI, MIEJSCE ODKRYĆ Teleturniej, 45 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) Przeciwnicy polityczni, jeńcy wojenni, innowiercy i przestępcy. Skazani na Syberię Polacy pojawili się tam w pierwszej połowie XVII wieku. Przez cztery wieki spiskowcy, konspiratorzy, powstańcy miesiącami jechali, żeby odbyć karę w nieludzkich warunkach. Zmuszani do pracy ponad siły, pozbawieni wolności, mieszkali w łagrach. Wśród nich byli ludzie wszystkich zawodów, także elita narodu, wielcy uczeni i artyści, m.in.: Bronisław Piłsudski, Benedykt Dybowski, Wacław Sieroszewski, Aleksander Czekanowski, Edward Piekarski, Jan Czerski, którzy zostawili po sobie trwały ślad. Odkrywcy, naukowcy, artyści. W tym odcinku teleturnieju uczestnicy odpowiedzą na pytania dotyczące polskich zesłańców na Syberii - od czasów Stefana Batorego do rewolucji październikowej. Prowadzonych przez nich badań i odkryć, które przeszły do historii. 21:50 SĄDY, PRZESĄDY - W POWIĘKSZENIU Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Rybicki Scenariusz: Andrzej Jazukiewicz Wykonawcy: Jakub Moroz (prowadzący), Mateusz Werner (prowadzący) Bohaterem kolejnego odcinka audycji "W powiększeniu" jest przedwojenny dramatopisarz Karol Hubert Roztworowski. Jego utwory sceniczne nawiązujące do tematyki biblijnej, m.in. "Judasz z Kariothu" czy "Kajus Cezar Kaligula" miały swoje premiery w 1910 i 1917 roku. W "Judaszu..." wybitna tytułową rolę zagrał Ludwik Solski. Po wojnie twórczość Roztworowskiego została niemal zupełnie zapomniana. W programie "W powiększeniu" próbują przybliżyć ją teatrolodzy dr hab. Artur Grabowski z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Rafał Wegrzyniak z Instytutu Teatralnego. 22:45 PUTIN: HISTORIA ROSYJSKIEGO SZPIEGA. WIECZNY PRZYWÓDCA (PUTIN: A RUSSIAN SPY STORY EPISODE 3 PUTIN FOREVER) Film dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Nick Green Trzyczęściowy film dokumentalny przedstawiajacy historię jednego z najpotężniejszych polityków naszych czasów. Przebiegły i nieprzewidywalny Władimir Putin rządzi żelazną ręką od 20 lat. Jak jego historia życia ukształtowała wartości tego byłego szpiega? Ilustracją są niezwykłe archiwalne zdjęcia z jego kontrowersyjnej prezydentury. Ten przełomowy dokument zabiera widzów w niespotykaną dotąd podróż w głąb przerażonego i odizolowanego rosyjskiego przywódcy. Putin wraca do władzy po czteroletniej nieobecności, próbuje oczyścić się z oskarżeń o korupcję i poprawić swoją reputację. Ostatnia część serii dokumentalnej ukazuje, jak Putin wniósł wiedzę o szpiegostwie w walkę i zwycięstwo o przywództwo w Rosji. Jak jego osobiste doświadczenia wpłynęły na jego politykę. 23:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - WIĘCEJ NIŻ MUZEUM Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Więcej niż muzeum. Odwiedzamy Muzeum Broni Pancernej Oddział Muzeum Wojska Polskiego. Tu, w odległości 150 metrów od głównego budynku, znajduje się wieża stacji lotniczej Ławica, którą w styczniu 1919 roku zdobywali powstańcy wielkopolscy. Tu znalazło się też miejsce, by wyeksponować pociąg pancerny. Podobny skład w 1919 roku wyruszył na pomoc powstańcom wielkopolskim z Warszawy. Muzeum to nie tylko wielka powierzchnia wystawiennicza, ekspozycje w pomieszczeniach i na powietrzu, ale też i warsztat, gdzie w kolejce do renowacji czekają już takie eksponaty jak czołg M4 Sherman czy niszczyciel czołgów Achilles. 00:30 SENSACJE XX WIEKU - BOMBA STALINA Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1999 Reżyseria: Tomasz Kostuch Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) W programie kontynuacja problemu niemieckiego "projektu uranowego" i porównanie go z pracami badawczymi prowadzonymi przez naukowców radzieckich. Kiedy Związek Radziecki przystąpił do badań nad bronią atomową? Radzieccy naukowcy zajmowali się pracami nad atomem na początku lat trzydziestych. Wielka czystka zerwała międzynarodowe kontakty radzieckich naukowców i zatrzymała badania naukowe. 22 czerwca 1941 roku agresja Niemiec przekreśliła wszelkie szanse na dalsze prowadzenie badań. W grudniu 1942 roku, Stalin mógł już spokojnie myśleć o wyniku wojny. Niemcom nie udało się zrealizować żadnego ze strategicznych celów: nie doszli do źródeł ropy na Kaukazie i nie zniszczyli radzieckiego przemysłu. W styczniu 1943 roku rozstrzygnęły się losy wojny pod Stalingradem. 11 lutego 1943 roku Stalin podpisał dekret powołujący specjalny komitet organizujący i nadzorujący pracę nad wykorzystaniem uranu do celów militarnych. Szefem tego komitetu mianowano Ławrentija Berię. Szefam naukowców, którzy mieli zbudować bombę, został Igor Kurczatow. 29 sierpnia 1949 roku na radzieckim poligonie nuklearnym w Kazachstanie eksplodowała bomba nuklearna. 00:55 SENSACJE XX WIEKU - CHIŃSKA BOMBA ATOMOWA Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1993 Reżyseria: Barbara Gajos Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja Bogusława Wołoszańskiego. Kolejne wydanie poświęcone jest historii powstania bomby atomowej w Chińskiej Republice Ludowej. 01:25 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - TAJEMNICE BELGIJSKICH TWIERDZ Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony atakowi Niemiec na Europę Zachodnią i twierdzy Eben Emal, która broniła granic Belgii.