TVP Historia Piątek, 24.09.2021 06:50 BYŁ TAKI DZIEŃ - 24 WRZEŚNIA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1929 - ogłoszono z dumą osiągnięcie 700 tys. nakładu książki o "Pszczółce Mai"; 1954 - Maria Dąbrowska w Dziennikach o zniewoleniu narodu i dominacji Rosji; 1958 - Władysław Gomułka na temat zakazu wieszania krzyży w klasach; 1989 - Kościół zrehabilitował Galileusza; 07:15 CZAS HONORU - POWSTANIE - ODC. 7 "NADAJNIK I MORFINA" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jarosław Sokół Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Maciej Zakościelny Połowa sierpnia. Na cmentarzu na Starówce są chowane ofiary ostatniego nalotu. Krawiec wydaje rozkaz znalezienia ochotników. Gdy Władek próbuje przekonać do walki cywilów, spotyka się z otwartą wrogością. Z magazynów na Stawkach Batalion Zośka rusza w stronę Starego Miasta. Eliza z wściekłością patrzy na fascynację, jaką budzi w Twardym Helena. Przekonany o śmierci Celiny Michał, jest załamany. Musi jednak walczyć, dostaje zadanie odebrania z Kampinosu zrzutu z odbiornikiem radiowym. Na akcję udaje się razem z Halszką. W ruinach szpitala na Lesznie przebywa Celina. Żyje tylko dzięki pomocy Pabsta. Niemiecki oficer traktuje Celinę z wyjątkową troską... Oddział Bronka dostaje rozkaz wyprawy po zaopatrzenie do magazynu na Stawkach. Żołnierze, wśród których jest Bambo, ruszają na akcję. Do wyprawy dołącza też konfident Karkowski... 08:35 ALFABET ANDRZEJA DOBOSZA - MALARZE - ARTUR NACHT - SAMBORSKI, JERZY STAJUDA Reportaż, 13 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Jęksa Scenariusz: Agnieszka Jęksa, Zuzanna Elbert - Stelmach Muzyka: Filip Kuncewicz Wykonawcy: Andrzej Dobosz (prowadzący) Cykl poświęcony życiu kulturalnemu w czasach PRL. Przewodnikiem po tych czasach będzie Andrzej Dobosz, felietonista, krytyk literacki, autor książek: "Pustelnik z Krakowskiego Przedmieścia", "Generał w bibliotece" oraz "Z różnych półek". Każdy odcinek opowiada o innym bohaterze czy miejscu. Bohaterami tego odcinka są malarze: Artur Nacht - Samborski, Jerzy Stajuda. 08:55 DZIECI TUŁACZE - CZ. 2 EXODUS* Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2006 Reżyseria: Józef Gębski Scenariusz: Józef Gębski Dwuczęściowy, wstrząsający dokument zrealizowany przez Józefa Gębskiego opowiadający o losach polskich dzieci wywożonych w czasie II wojny światowej przez Sowietów do łagrów Syberii. Dramatycznie ukazana została tragedia dzieci, dojrzewających w przyśpieszonym trybie, patrzących na cierpienie i śmierć bliskich. Dzieci, które same przechodziły niewyobrażalne katusze. Droga życiowa tych starszych już dziś ludzi wiodła przez Iran na kontynent amerykański. Kamera znakomitego dokumentalisty przedstawia ich w nowym życiu wśród nowych rodzin. Jednak, jak się okazuje, dzieciństwo pozostawiło w ich psychice i osobowości niezatarte ślady. 09:40 PRASA DONOSI - KINO W II RP Felieton, 5 min, Polska, 2021 Scenariusz: Magdalena Majewska "Prasa donosi" to cykl krótkich programów filmowych. Ich celem jest przedstawienie II Rzeczpospolitej z perspektywy codziennej prasy, która ukazywała się w Polsce, w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Tematem odcinka są przestępstwa kryminalne w międzywojniu. Gazeta Łódzka, Kurjer, Echo, Kurjer Lwowski: Żelaznym łomem zabił kolegę, który mu odbił dziewczynę. Niewidomy otruł własna żonę. Tragiczne losy kobiety, która poślubiła kalekę. Dosypał arszeniku do herbaty. Porwał dziecko, bo żona chciała z nim się rozwieść. 16 l - atka zabiła nożem 83 - letnią kobietę! Historie kryminalne w codziennych gazetach, sposób relacjonowania - podawanie pełnych nazwisk, adresów ofiar i sprawców, szczegółowe opisywanie przebiegu zbrodni. Komentarz historyka - dlaczego przedwojenne gazety tak szczegółowo opisywały historie kryminalne? Czy był to sposób na przyciągnięcie czytelnika? Skąd popyt na sensację? Jak przed wojną były chronione dane osobowe? 09:50 "SENSACJE XX WIEKU" - STRAŻNICY SKARBÓW (STRAŻNICY SKARBÓW) Dokument fabularyzowany, 44 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jerzy Bończak, Adam Woronowicz, Mateusz Jordan Młodzianowski, Mariusz Jakus, Kazimierz Mazur To niezwykła historia, która do dziś rozpala emocje wśród historyków, poszukiwaczy skarbów i mieszkańców Dolnego Śląska. Skrzynie pełne złota, które Niemcy planowali wywieźć z zagrożonego oblężeniem Armii Czerwonej Wrocławia, ostatecznie trafiły w nieznane dotąd miejsce. O tym gdzie złoto zostało ukryte, nie wie nikt, ale punktem wyjścia do rozwikłania tej tajemnicy są trzy postaci. Generał Reinhard Gehlen, który przez trzy lata kierował oddziałem niemieckiego wywiadu wojskowego na ZSRR, a po wojnie budował wywiad RFN. SS - Sturmbannführer Otto Skorzeny - dowódca specjalnego oddziału komandosów, nazywany najgroźniejszym człowiekiem w Europie. Uważa się, że po wojnie dowodził tajną organizacją byłych esesmanów. Herbert Klose, prawdopodobnie policjant z Prezydium Policji we Wrocławiu, człowiek, który mógł znać miejsce ukrycia największego skarbu XX wieku. Po wojnie pozostał w Polsce, ukrywając się pod fałszywymi dokumentami nieopodal Wrocławia. Na co dzień pracował jako weterynarz, ale jego głównym zadaniem miało być strzeżenie ukrytego skarbu. Na jego trop wpadł UB, ale podczas przesłuchania nie zdradził on tajemnicy. To, co łączyło wysokiej rangi oficerów SS oraz ich udział w rabunku i ukryciu złota jest jedną z niewyjaśnionych i najbardziej strzeżonych tajemnic XX wieku. W tym odcinku serii Sensacje XX wieku w główne role wcielą się m.in. Adam Woronowicz i Jerzy Bończak. 10:45 I TAK BĘDĘ ŻYŁ... Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2020 Reżyseria: Paulina Ibek Scenariusz: Paulina Ibek Zdjęcia: Paulina Ibek, Rafał Śmierzchalski, Piotr Augustynek, Łukasz Perkowski, Maciej Mroziewski, Maciej Dźwigaj Wykonawcy: Marcin Kwaśny Film dokumentalny o Stanisławie Szuro, uczestniku kampanii wrześniowej, więźniu obozów koncentracyjnych, w 1947 roku przez władze komunistyczne skazanym na karę śmierci, którą później zamieniono na 15 lat więzienia. W październiku 2020 roku skończył 100 lat. Kampania wrześniowa 1939 roku, II wojna światowa, niemieckie obozy koncentracyjne, więzienia komunistyczne dla nas to fakty historyczne, które znamy podręczników szkolnych czy literatury fachowej. Dla naszego bohatera to wciąż żywe wspomnienia. Pamięta czasy dwudziestolecia międzywojennego. Od dziecka marzył, by studiować historię. Zawsze była jego pasją. Nawet nie spodziewał się, jak bardzo zostanie przez nią doświadczony. Okazuje się bowiem, że w zasadzie wszystko, co mogło się przytrafić człowiekowi w XX wieku, jemu się przytrafiło. Jego życiorys stał się odzwierciedleniem tego, z czym Polska mierzyła się w ostatnim stuleciu. 11:35 MARZYCIELE - INNOCENTY MARIA BOCHEŃSKI Dysk./wywiad/debata, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Sylwester Szefer Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Piotr Legutko (prowadzący), Paweł Nowakowski Kolejnym bohaterem programu z cyklu "Marzyciele" jest Innocenty Maria Bocheński, dominikanin, filozof, sowietolog, ochotnik w wojnie polsko - bolszewickiej, a podczas kampanii wrześniowej 1939 kapelan w oddziałach dowodzonych przez gen. Franciszka Kleeberga. Dołączył do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, był też uczestnikiem bitwy pod Monte Cassino. Po wojnie podjął pracę naukową na uniwersytecie we Fryburgu w Szwajcarii, przez dwa lata był jego rektorem. 12:05 ZAKLĘTY DWÓR - ODC. 6/7 VA BANQUE Serial przygodowo - historyczny, 57 min, 7 odc. , Polska 1976 Reż. Antoni Krauze Scenariusz: Andrzej Wydrzyński Wykonawcy: Krzysztof Jasiński, Roman Wilhelmi, Danuta Kowalska, Olgierd Łukaszewicz, Jerzy Binczycki, Gustaw Lutkiewicz, Zygmunt Zintel, Andrzej Żarnecki, Zdzisław Szymański, Zofia Czerwińska, Wiesław Gołas, Wojciech Standełło i inni Karczmarz Chaim zdradza Czorgutowi, że Żachlewicz, Gągolewski i hrabia Zygmunt spiskują przeciwko Juliuszowi. Czorgut zmusza ich do odstąpienia od tych niecnych zamiarów i przygotowuje się do wyjazdu. Maziarz pragnie pomóc młodemu Żwirskiemu i chce ożenić go ze swoją córką, bliźniaczo podobną do hrabianki Eugenii. Okazuje się, że maziarz to rzekomo zmarły starościc Mikołaj. To on przygotowuje spiskowców do wybuchu rewolucji. Tymczasem hrabia Zygmunt również chce wydać swoją córkę za Juliusza. 13:15 OCZY ATAKAMY (EYES OF THE ATACAMA) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2013 Reżyseria: Annette Scheurich, Klaus Scheurich Film dokumentalny o pustyni Atakama w Chile, leżącej na wysokości ponad 5 tysiecy metrów. To najbardziej sucha pustynia na świecie. Wyjątkowo nieprzyjazna życiu sceneria, ale wymarzone miejsce, by obserwować narodziny Wszechświata. Właśnie tutaj znajduje się ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) - największy na świecie interferometr radiowy. Astronomowie stwierdzili, że warunki, jakie tu panują, są w innych miejscach globu nieosiągalne. Obserwatorium jest położone tak wysoko, że pracujący w nim astronomowie muszą korzystać z masek tlenowych. Ponad 60 radioteleskopów prowadzi stałą obserwację kosmosu, nawet najbardziej odległych obłoków gazów i pyłów, z których tworzą się nowe gwiazdy i galaktyki. W tym filmie animowane sekwencje odtwarzają wizje niewyobrażalnych zjawisk potrzebnych do zrozumienia stworzenia życia, pochodzenia Wszechświata i natury nieskończoności. Przy okazji warto zauważyć wyjątkowe piękno samej pustyni Atakamy. 14:20 WE WŁADANIU MONSUNÓW - POWÓDŹ ODC. 2/5 (LANDS OF THE MONSOON) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2014 Część 2. Powódź Egzotyka, przyroda i kultura południowej Azji zostały ukształtowane przez jedno z największych zjawisk na ziemi: wiatry monsunowe. Przemierzają one ten rozległy region, zamieniając suszę w potop. Życie ludzi i zwierząt zdominowane jest przez to szalejące zjawisko pogodowe. Od północnych wybrzeży Australii po najwyższe szczyty Himalajów, pustynie północnych Indii, do bujnych lasów równikowych Borneo - uczestniczymy we wspaniałej podróży przez ziemie monsunu. Po drodze poznajemy różnorodne smaki i kolory niezwykłej przyrody oraz kultur w różnych regionach. Dowiadujemy się, w jaki sposób mieszkańcy tych terenów radzą sobie z burzliwą pogodą. Film to fascynująca historia relacji między naturą a ludźmi, którzy żyją przez tysiące lat w cieniu monsunu. 16:25 TATARZY POLSCY Telenowela dokumentalna, 39 min, Polska, 2021 TATARZY POLSCY - cykl filmów na temat współczesnych Tatarów, potomków dawnych osadników na ziemiach polskich. Bohaterów i tematy łączy miejsce lub przynależność do grupy (np. Kruszyniany, Białystok, Zespół Buńczuk). W społeczności polskich Tatarów związki rodzinne i środowiskowe są nieuniknione, ponieważ jest to mała społeczność. Odcinki są narracyjnie skupione wokół święta (np. Ramadan, czy Ramadan Bajran), wydarzenia religijnego, jak azanienie, ślub, pogrzeb czy innych wydarzeń, np. realizacja teledysku do piosenki tatarskiej z udziałem łuczników, tancerzy skupionych wokół jednego zespołu. 17:35 NORWID. ŚWIATŁO I MROK Film dokumentalny, 48 min, Polska, 1998 Reżyseria: Krzysztof Bukowski Scenariusz: Tomasz Jastrun Zdjęcia: Jacek Mierosławski, Ryszard Jaworski Wykonawcy: Tomasz Jastrun Aktorzy: Krzysztof Kolberger "Cyprian Norwid był jak przybysz z innej planety, który znalazł się w nie swoim czasie, w nie swoim miejscu. Kiedyś powiedział o sobie:"Dzisiejszej Polski obywatelem nie jestem. Tylko trochę przeszłej i dużo przyszłej". Wyprzedził swój czas, a czas takich rzeczy nie wybacza i zawsze jakoś się mści. Norwid jest autorem niezwykłego wiersza:"Jak dziki zwierz przyszło nieszczęście do człowieka". Wiersza o tym, że artysta ma tę szansę, ma ten dar, aby z nieszczęścia tworzyć temat i że wtedy to nieszczęście traci na wadze. On o tym wiedział, pięknie o tym pisał, ale jednocześnie nie potrafił z tej wielkiej mądrości w pełni skorzystać." To słowa Tomasza Jastruna jednego z autorów filmu, który stanowi próbę przedstawienia biografii Cypriana Kamila Norwida. O poecie mówią także: Juliusz Gomulicki, Tomasz Łubieński i Czesław Miłosz. Po raz pierwszy ujawnione zostaną nieznane sensacyjne szczegóły z życia Norwida. Poznawczy charakter filmu wzbogaca interesująca forma: bogata ikonografia, materiały archiwalne, wizje lokalne miejsc związanych z życiem poety: Paryż, Głuchy i wiele innych. 19:05 CZAS HONORU - POWSTANIE - ODC. 8 "KANAŁY" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jarosław Sokół Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Maciej Zakościelny Jest czwarty tydzień sierpnia 1944 roku. W kwaterze na Starówce, załamany po stracie syna Krawiec wydaje rozkazy. Bronek dostaje zadanie sprowadzenia posiłków czekających w Kampinosie. Władek ma wzmocnić jedną z barykad, która przygotowuje się na niemieckie natarcie. Michał zdobywa dla Słowińskiego morfinę, która pozwoli mu dalej funkcjonować. Pluton Bronka przygotowuje się do morderczego przejścia kanałami na północ, na Żoliborz. Pabst odwiedza Rainera i zwierza się, że spotkał kobietę swojego życia. Dla Celiny opieka Pabsta jest coraz bardziej niebezpieczna. 19:55 A WIĘC WOJNA - /24/ Reportaż, 4 min, Polska, 2019 Autor: Elżbieta Szumiec - Zielińska 24 września. Niedziela. Niemcy ostrzeliwują Warszawę. Atakują szczególnie Śródmieście, Ochotę i Mokotów. Niemiecka piechota wdziera się na pozycje polskie w pobliżu Bielan i Babic. Polacy odrzucają ich na pozycje wyjściowe. Niemiecki lotnictwo zrzuca na Warszawę ulotki z wezwaniem do kapitulacji. Bombardowana jest elektrownia i stacje filtrów. Warszawa jest pozbawiona wody. Mieszkańcy kopią studnie artezyjskie. Czerpią wodę z Wisły. W tej sytuacji coraz trudniej opiekować się rannymi w szpitalach. Stefan Starzyński, który w kolejnych dniach oblężenia stolicy podnosił na duchu mieszkańców Warszawy, wygłasza ostatnie przemówienie radiowe. Do Paryża przybywa generał Władysław Sikorski. 20:15 NEGOCJATOR Teatr, 78 min, Polska, 2019 Reżyseria: Jarosław Żamojda Zdjęcia: Waldemar Szmidt Muzyka: Robert Janson Aktorzy: Robert Talarczyk, Hubert Zduniak, Sławomir Orzechowski, Piotr Polk, Robert Czebotar, Stanisław Górka, Wojciech Solarz, Karol Pocheć, Mateusz Kmiecik, Piotr Tołoczko, Mateusz Rusin, Jerzy Łazewski, Paweł Tucholski, Andrzej Deskur, Monika Pikuła W październiku 2019 roku Senat RP przyjął uchwałę w sprawie ustanowienia roku 2020 Rokiem ojca Józefa Marii Bocheńskiego. 8 lutego 2020 roku przypada 25. rocznica śmierci tego wybitnego dominikanina - filozofa. Fascynująca opowieść o nietuzinkowej postaci, jaką był ojciec Józef Maria Bocheński filozof, logik, dominikanin, sowietolog, żołnierz, pilot. Uczestniczył w kampanii 1920 roku. Przed II wojną światową opublikował zarys etyki wojskowej pt. "De Virtute Militari". W czasie II wojny światowej był kapelanem Wojska Polskiego w 80. Pułku Piechoty, podczas kampanii wrześniowej brał udział w bitwie pod Kockiem z Samodzielną Grupą Operacyjną Polesie generała Franciszka Kleeberga, a także w II Korpusie we Włoszech, gdzie uczestniczył m.in. w bitwie pod Monte Cassino. Od 1945 roku profesor filozofii współczesnej na Uniwersytecie we Fryburgu, gdzie w latach 1964 - 66 był rektorem. Do opowiedzenia historii o wybitnym Polaku, wciąż mało znanym w Polsce, autorzy wykorzystali wydarzenie, które miało miejsce 6 września 1982 roku - atak terrorystyczny na polską Ambasadę w Bernie. Bocheński w roli negocjatora pomógł szwajcarskim służbom w rozpracowaniu czteroosobowego oddziału napastników, członków Powstańczej Armii Krajowej, domagających się zniesienia stanu wojennego w Polsce. Cała akcja odbicia zakładników, przeplatana jeszcze wcześniejszymi wątkami z życia głównego bohatera, ma charakter retrospektywny. Scenariusz rozpoczyna się i kończy scenami ukazującymi Bocheńskiego w bardzo podeszłym wieku, które stanowią klamrę dramaturgiczną utworu. "Negocjator" łączy wątki sensacyjne z rozważaniami filozoficznymi i antykomunistycznymi ojca Bocheńskiego, określającego siebie mianem żołnierza, który został klechą, ale nigdy nie przestał walczyć z wrogiem. Mamy szansę poznać barwną biografię wybitnego dominikanina oraz przypomnieć sobie najważniejsze wydarzenia z historii Polski XX w. 22:55 SZLAK SNÓW Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2020 Reżyseria: Zbigniew Maćków Scenariusz: Daniel Jasiński Zdjęcia: Artur Stroiński, Piotr Marcjasz Wykonawcy: Edwin Petrykat Większość z nas kocha kino. Mamy swoje ulubione filmy, seriale, bohaterów. Ale czy kiedykolwiek zadaliśmy sobie pytanie, co to jest w ogóle film? Jaka jest jego istota? Czy film to tylko kronika dokumentująca historię? Czy może film, jak sugerował Wojciech Jerzy Has, jest niczym sen? Czy wiemy jednak, co to w ogóle sen? A może film to jakaś magia - jak chcą niektórzy? Albo tylko iluzja? Czy lubimy zatem być oszukiwani? A może film to podróż? Podróż bohatera i widza wyruszających razem ku przygodzie w tajemniczym filmowym świecie? Historia Wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych, historia zrealizowanych w niej filmów oraz piękne plenery Dolnego Śląska są dla nas pretekstem, by spróbować odpowiedzieć na wyżej postawiony problem, odkrywając jednocześnie historię polskiej kinematografii na Dolnym Śląsku oraz piękne plenery tego regionu. W podróż po Dolnym Śląsku, szlakiem filmów zrealizowanych we Wrocławskiej Wytwórni Filmów Fabularnych, wyrusza aktor Edwin Petrykat. Odwiedzi miejsca, w których realizowane były pamiętne sceny ze znanych i tych mniej znanych, filmów takich jak: "Sami swoi", "Wielki Szu", "Rękopis znaleziony w Saragossie", "Pętla", "Popiół i diament", "Jańcio Wodnik", "Stawka większa niż życie", "Mała Moskwa" i wiele innych. Poprzez fragmenty tych filmów będziemy przypominać miejsca Dolnego Śląska, gdzie kręcone były sceny. Nie pomijamy również wspomnieć o współczesnych realizacjach filmowych. Na swojej drodze przez Dolny Śląsk i świat filmu Edwin poprowadzi widza w stronę istoty tego, czym film jest i dlaczego, jako widzowie, znajdujemy w filmach coś, co jest częścią nas samych. Film poprzez tworzenie światów iluzorycznych paradoksalnie ukazuje nam prawdę o nas samych, a na Dolnym Śląsku pomagał Polakom w procesie zadomawiania się w nowym miejscu po II wojnie światowej. 23:55 DRUGA WOJNA ŚWIATOWA - NIEZNANE HISTORIE - ODC. 1/4 (DIG WORLD WAR TWO) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Matt Gallagher, John Hayes Fisher Scenariusz: Michael Allcock Wykonawcy: Dan Snow (prowadzący) W tej ciekawej serii, dzięki wykopywaniu rozbitych samolotów i uszkodzonych w bitwach czołgów, odkrywaniu tajnych bunkrów i dawno zapomnianych wraków, autorzy rzucają nowe światło na niektóre z najbardziej fascynujących historii drugiej wojny światowej. Osiemdziesiąt lat później często nietknięte artefakty zadziwiają swoim bogactwem, od pól Normandii po wzgórza Monte Cassino we Włoszech. 01:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - TK - 1 WRACA DO MODLINA Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 1/ TK - 1 wraca do Modlina. Bez materialnych śladów przeszłości pamięć historyczna byłaby nikła i słaba, dlatego chronimy zabytki. Swoje podwoje otwierają coraz to nowe muzea, a prawdziwym fenomenem ostatnich lat jest rozwój ruchu rekonstrukcyjnego. Dziś wspominamy tankietkę TK - 1. II Rzeczpospolita włączyła się do wyścigu zbrojeń, ale nie tracono czasu na badania od zera. Kupowano licencje z możliwością ich rozwoju. TK - 1 wyrósł wprawdzie z projektu brytyjskiego, ale po polskich modyfikacjach Brytyjczycy orzekli, że polskie podwozie jest niezrównane. 2/ Powstańczy pancernik. Następna nasza opowieść w swym duchu podobna będzie do poprzedniej. Znów spotykamy lokalnych entuzjastów historii i ich wielką pasję. Czas, który chcą upamiętnić, to Powstanie Wielkopolskie, a dokładnie jedno zdarzenie z 7 lutego 1919 roku. Sto lat temu, w wiosce Budzyń, na obrzeżach Wielkopolski, pojawił się samochód pancerny, uzbrojony w cztery karabiny maszynowe, na który miejscowi przygotowali zasadzkę. Od tamtej pory pancernik przeszedł na służbę powstańczą. 01:35 "SENSACJE XX WIEKU" - STRAŻNICY SKARBÓW (STRAŻNICY SKARBÓW) Dokument fabularyzowany, 44 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jerzy Bończak, Adam Woronowicz, Mateusz Jordan Młodzianowski, Mariusz Jakus, Kazimierz Mazur To niezwykła historia, która do dziś rozpala emocje wśród historyków, poszukiwaczy skarbów i mieszkańców Dolnego Śląska. Skrzynie pełne złota, które Niemcy planowali wywieźć z zagrożonego oblężeniem Armii Czerwonej Wrocławia, ostatecznie trafiły w nieznane dotąd miejsce. O tym gdzie złoto zostało ukryte, nie wie nikt, ale punktem wyjścia do rozwikłania tej tajemnicy są trzy postaci. Generał Reinhard Gehlen, który przez trzy lata kierował oddziałem niemieckiego wywiadu wojskowego na ZSRR, a po wojnie budował wywiad RFN. SS - Sturmbannführer Otto Skorzeny - dowódca specjalnego oddziału komandosów, nazywany najgroźniejszym człowiekiem w Europie. Uważa się, że po wojnie dowodził tajną organizacją byłych esesmanów. Herbert Klose, prawdopodobnie policjant z Prezydium Policji we Wrocławiu, człowiek, który mógł znać miejsce ukrycia największego skarbu XX wieku. Po wojnie pozostał w Polsce, ukrywając się pod fałszywymi dokumentami nieopodal Wrocławia. Na co dzień pracował jako weterynarz, ale jego głównym zadaniem miało być strzeżenie ukrytego skarbu. Na jego trop wpadł UB, ale podczas przesłuchania nie zdradził on tajemnicy. To, co łączyło wysokiej rangi oficerów SS oraz ich udział w rabunku i ukryciu złota jest jedną z niewyjaśnionych i najbardziej strzeżonych tajemnic XX wieku. W tym odcinku serii Sensacje XX wieku w główne role wcielą się m.in. Adam Woronowicz i Jerzy Bończak. 02:35 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ŻUKOW Magazyn, 19 min, Polska, 1996 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Biografia marszałka Georgija Żukowa. Wykorzystano pamiętniki Żukowa i kroniki filmowe. Przedstawiono udział marszałka w walkach z Japończykami, zbrojenia ZSRR, wielką czystkę w wojsku, wojnę zimową, decydującą rolę Żukowa w zwycięstwie nad armią niemiecką, okoliczności popadnięcia w niełaskę u Stalina.