TVP Historia Piątek, 01.10.2021 Zmiany z dnia 22.09.2021 w stosunku do raportu z dnia 09.09.2021 (dodano pozycję programową) 18:20 EKSPERTYZA - OBŁAWA AUGUSTOWSKA Reportaż, 23 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Kamiński, Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka Wykonawcy: Dr Tomasz Kupiec Obława Augustowska Od 10 do 25 lipca 1945 roku na terenie Suwalszczyzny Armia Czerwona przeprowadziła zakrojoną na szeroką skalę obławę, której jedynym celem była eksterminacja zbrojnego niepodległościowego podziemia oraz pacyfikacja nieprzychylnych nastrojów miejscowej ludności. W akcji wzięły udział specjalne jednostki NKWD i oddziały Smiersz, a współpracowali z nimi funkcjonariusze UB z okolicznych jednostek terenowych. Z grupy około 7 tysięcy zatrzymanych w tym czasie osób, z których jedynie część nie była związana z ruchem niepodległościowym, zaginęło około 600. Operacja rozpoczęła się jednocześnie w dniach 11 - 12 lipca, zaś tydzień później zakończyła się jedynie jej pierwsza część. Odnalezione przez śledczych dokumenty potwierdzają, że w kolejnych dniach trwało powtórne przeczesywanie lasów, aresztowania i masowe zabijanie. Podczas śledztwa wykonano m.in. badania geodezyjne, które miały doprowadzić do odnalezienia masowych grobów ofiar obławy Augustowskiej. (dodano pozycję programową) 20:00 TEATR HISTORII - PRZERWANIE DZIAŁAŃ WOJENNYCH Dysk./wywiad/debata, 14 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Mikołaj Mirowski (prowadzący) W cyklu "Teatr Historii", łączącym publicystykę ze sztuką spod znaku Melpomeny i Klio, tym razem, we wprowadzeniu do spektaklu "Przerwanie działań wojennych", będącego adaptacją zapisków i wspomnień Kazimierza Iranek - Osmeckiego "Ostatni akt" z 2009 r. w reżyserii Juliusza Machulskiego, gościem rozmowy prowadzonej przez dr. Mikołaja Mirowskiego (historyk, FINA) będzie Jan Ołdakowski (dyrektor Muzeum Powstania Warszawskiego). Wspomnienia Kazimierza Iranek - Osmeckiego zatytułowane "Ostatni akt" opowiadają o ostatnim akordzie Postania Warszawskiego - o negocjacjach dotyczących rozejmu między delegacją sił powstańczych a dowództwem wojsk niemieckich. Przedstawienie bardzo wiernie i szczegółowo oddaje przebieg tej dramatycznej nocy, zwłaszcza swoisty pojedynek na argumenty toczony między szefem polskiej delegacji Kazimierzem Iranek - Osmeckim a generałem Erichem von dem Bach - Zelewskim. Mimo iż wydawało się, że negocjatorzy polscy stali na straconej pozycji z powodu przegranego powstania, to podczas rozmów udało im się wynegocjować najlepsze warunki poddania się, jakie tylko były możliwe. Do rangi symbolu urasta fakt, iż Niemcy zgodzili się na to, że AK nie kapituluje, tylko przerywa działania wojenne. Strona niemiecka zgodziła się na prawie wszystkie - oprócz jednego - warunki powstańców, w tym na przyznanie żołnierzom AK i innych polskich formacji praw kombatanckich. Wielkim artystycznym atutem są tu świetne główne kreacje aktorskie Piotra Fronczewskiego (Kazimierz Iranek - Osmecki) i Krzysztofa Stelmaszyka (Erich von dem Bach - Zelewski), a także - na drugim planie - Jerzego Schejbala, Adama Woronowicza i Grzegorza Damięckiego. Reżyserowi spektaklu udała się rzecz bardzo trudna - bazując na suchych zapiskach cytowanych słowo w słowo, stworzył świetny teatralny dramat o sensacyjnej fabule.