TVP Dokument Poniedziałek, 26.09.2022 Zmiany z dnia 16.09.2022 w stosunku do raportu z dnia 06.09.2022 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 11:20 OD MORZA ŚRÓDZIEMNEGO DO AFRYKI POŁUDNIOWEJ - ODC. 8. GÓRA ATHOS (FROM THE MEDITERANEAN TO SOUTH AFRICA / DE LA MEDITERRANE A L'AFRIQUE DU SUD. AU MONT ATHOS) Serial dokumentalny, 6 min, Francja, 2010 Reżyseria: Yannick Charles Serial dokumentalny, który pozwoli poznać szlak od Morza Śródziemnego aż po Południową Afrykę. Athos... Święta Góra... Przez wieki święte miejsce prawosławia, wzgórze, które skrywa grób Matki Bożej. Dziś na legendarnym półwyspie mieszkają jedynie pustelnicy i mnisi. Czas się tu zatrzymał. Ostoja poświęconej modlitwie duchowości, zakazana dla kobiet i zwierząt płci żeńskiej, pozostałość dawnego Bizancjum. Athos nie różni się od reszty Grecji poza tym, że nią nie jest. Flaga, którą wymachuje mnich, należy do Monastycznej Republiki Athos. Nie ma tu dróg, lecz monastyry łączą tysiące ścieżek. Najodważniejszą konstrukcją jest wiszący 200 metrów nad wodą, przypominający średniowieczny zamek, monastyr Simonopetra. Dociera się do niego arkadowym mostem. Po kładkach spacerują mnisi. Niektórzy ukrywają twarze. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 12:10 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 2 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W drugim odcinku drugiej serii cyklu Polskie Dziedzictwo, Prowadzący - Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż śladami polskiego dziedzictwa po Kiejdanach i leżących w okolicy Szetejniach, czyli miejscu urodzenia noblisty Czesława Miłosza. Litewskie Kiejdany to jedno z głównych Radziwiłłowskich miast. To tu Januszowi marzyła się książęca korona u boku Szwecji i tu zerwał unię z Polską. Również w Kiejdanach, w krypcie Radziwiłłowskiego zboru znajdują się ponad czterystuletnie trumny z prochami między innymi Janusza Radziwiłła. Potężnego zamku usytuowanego w urokliwym parku niestety już nie ma, ale w mieście zachowało się wiele innych architektonicznych zabytków, które opowiadają historię tego miejsca. W XX wieku bywał tu Czesław Miłosz, bo w pobliżu jego ukochanej Issy był ich rodowy majątek, skąd noblista czerpał inspiracje. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 20:10 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - PIOTR JAWORSKI Cykl dokumentalny, 29 min, Polska, 2021 Panorama polskiego dokumentu - portrety twórców, ich droga artystyczna i twórczość na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterem odcinka jest Piotr Jaworski. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 20:50 GRA O KORONĘ Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Piotr Jaworski Zdjęcia: Jarosław Migoń, Marek Gajczak Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Szymon Kuśmider, Podolski Regiment Odprzodowy Aktorzy: Mikołaj Dróżdż Film dokumentalny poświęcony postaci kanclerza i hetmana wielkiego koronnego Jana Zamoyskiego, polityka, mecenasa sztuki i nauki, założyciela idealnego miasta Zamość. Koncepcja wizualna filmu opiera się na sugestywnych obrazach, ułatwiających widzom wniknięcie w opisywane wydarzenia. Współczesna cyfrowa diaporama, spektakl audiowizualny. Nowatorskie rozwiązania produkcyjne z zastosowaniem techniki Unreal Engine 4.0. Udział grupy rekonstrukcyjnej, inscenizacje z zatrzymanym ruchem, sceny inscenizowane oparte na malarstwie Jana Matejki. Tak realizowanym ujęciom towarzyszy narracja lektora zgodna z przekazami historycznymi. W wizualnej powieści graficznej Zamoyski jest kimś w rodzaju superbohatera. Film został zbudowany w konwencji komiksu historycznego. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 21:45 SYNDROM ZIMOWNIKÓW Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Piotr Jaworski Zapomniany pionierski eksperyment psychologa wojskowego dr. Terelaka, badającego granice ludzkiej psychiki w warunkach izolacji antarktycznej, będący mimowolną metaforą systemu niepozbawioną ironii i humoru. Staje się prologiem do rzeczywistości, która dopiero nadejdzie. Śledząc wydarzenia, które miały miejsce w polskiej bazie polarnej niemal 40 lat temu, doświadczamy presji jakiej poddani będą członkowie misji marsjańskich. Spoglądając w przeszłość, obserwujemy przyszłość, ale czy uwarunkowania psychologiczne naszego gatunku nie staną niespodziewanie na przeszkodzie kolonizacji innych planet, nawet gdy pokonane zostaną bariery technologiczne? (zmodyfikowano opis: Omówienie) 23:10 AMERYKAŃSKIE TOURNEE Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2018 Reżyseria: Piotr Jaworski W 1961 roku Orkiestra Filharmonii Narodowej pod batutą Witolda Rowickiego i Stanisława Wisłockiego z solistami Reginą Smendzianką i Wandą Wiłkomirską na zaproszenie legendarnego amerykańskiego impresario Sola Huroka wyjechała do Kanady i Stanów Zjednoczonych. Tournee to zostało sfilmowane na taśmie 16 mm przez Stanisława Wisłockiego, negatyw zaś odnaleźli spadkobiercy w zbiorach zmarłego w 1998 roku artysty. Autor zdjęć filmowych, Stanisław Wisłocki, miał niezwykłe hobby. Fascynowały go wszelkie nowinki techniczne, przede wszystkim filmowanie. Kamera towarzyszyła mu także podczas amerykańskiego tournee. Unikatowe zdjęcia filmowe są rejestracją podróży za Atlantyk i pobytu w Szwajcarii, po powrocie do Europy. Kamera Wisłockiego przemierza te fascynujące zakątki świata starając się nie uronić ani jednej chwili, nie przeoczyć żadnego wydarzenia. Cierpliwie i uważnie rejestruje zarówno wszystko to, co można znaleźć w oficjalnych przewodnikach, jak i wydarzenia z miejsc, do których dostęp mają nieliczni. Obrazy z podróży znajdą odzwierciedlenie w formie filmowej relacji. Bez jakiejkolwiek cenzury. Nieuporządkowane materiały filmowe zostały odnalezione w archiwach rodzinnych; znajdowały się w metalowych kasetach nieotwieranych od 48 lat! Ponieważ jest to jedyna istniejąca rejestracja historycznego tournee Filharmonii Narodowej, film ma szczególną wartość dokumentalną. Nikt bowiem poza Stanisławem Wisłockim nie upamiętnił pierwszego w historii wyjazdu Filharmonii Narodowej za ocean. Oryginał filmu jest własnością rodziny Stanisława Wisłockiego, prawa do jego wykorzystania otrzymał siostrzeniec dyrygenta, Tadeusz Deszkiewicz, z inicjatywy którego narodził się pomysł upublicznienia tych materiałów szerszej widowni. Film przypomni o zapomnianych muzycznych wydarzeniach, niezwykłych ludziach i losach tej wyprawy. Niektóre fakty przedstawione w filmie wydadzą się zaskakujące i nieprawdopodobne, i pewnie trudno byłoby w nie uwierzyć, gdyby nie to, że znajdują potwierdzenie w materiałach filmowych, dokumentach, relacjach świadków opisywanych wydarzeń. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 00:45 NOTACJE - ZDZISŁAW SKWARA. DROGA DO PARNAS Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2008 Autor: Lucyna Smolińska Jeden z pokolenia "Kolumbów", artysta - śpiewak, w chwili wybuchu wojny 19 - letni uczeń warszawskiej Szkoły im. Wawelberga i Rotwanda. Autor opisuje swą wrześniową tułaczkę, pobyt w sowieckim łagrze i niemieckim obozie, powrót, wiosną 1940 r. do rodzinnego miasta, scenerię życia w okupacyjnej Warszawie, walkę w powstaniu warszawskim, w szeregach 101. kompanii saperów Zgrupowania "Gozdawy". Zajmująco opowiada o swej artystycznej drodze, m.in. studiach w tajnym Konserwatorium, w klasie śpiewu prof. Stanisława Kazury, uczestnictwie w konspiracyjnych koncertach odbywających się w szkołach zawodowych, kawiarniach, kościołach, także tych, organizowanych pod egidą Rady Głównej Opiekuńczej. W jenieckim stalagu, w którym znalazł się po upadku powstania, kontynuował swoje artystyczne pasje, współtworząc teatr żołnierski. Po uwolnieniu stał się jednym z organizatorów Polskiego Teatru Objazdowego w Hanowerze. Tuż po wojnie tysiące takich jak on, niedawnych jeńców, stanęło przed dylematem: pozostać na Zachodzie, czy wracać do Polski? Autor wybrał drugie rozwiązanie: powrócił do Warszawy, gdzie rozwijał z powodzeniem działalność artystyczną i pedagogiczną. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 01:00 RZECZPOSPOLITA ZAKOPIAŃSKA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jarosław Migoń, Piotr Jaworski Scenariusz: Piotr Jaworski Zdjęcia: Jarosław Migoń Muzyka: Marcin Gałażyn W październiku 1918 roku w kurorcie pod Giewontem powstała Rada Narodowa, która oficjalnie przejęła władzę nad wojskiem, policją i urzędami w Zakopanem. Stała się ona jednym z pierwszych zaczątków niepodległej Polski. Film dokumentalny "Rzeczpospolita Zakopiańska" opowiada o jej powstaniu. Prezydentem Rady na dwa tygodnie został Stefan Żeromski - pisarz i społecznik. 16 listopada Rada została rozwiązana, a władzę przejęły organy nowo tworzącego się polskiego rządu. Film przedstawia również relację łączącą Józefa Piłsudskiego ze Stefanem Żeromskim, a także burzliwe tło walk o niepodległą Polskę i ewolucję wielu koncepcji, ideologii i związków politycznych. W tym decydującym momencie i wobec dziejowej szansy wszystkie stronnictwa i partie potrafiły zjednoczyć siły, dla dobra Rzeczypospolitej. Film jest bogato ilustrowany niepublikowanymi fragmentami filmów, fotografiami ilustrującymi wydarzenia i przedstawiającymi bohaterów tamtych czasów. Zostały one ożywione za pomocą komputerowych technik graficznych i animacji. Duże fragmenty to inscenizacje w wykonaniu aktorów Teatru Witkacego. Film powstał z inspiracji śp. Wojtka Mroza. Przybliża piękną kartę z dziejów Zakopanego, mało znaną i bez wątpienia wartą opowiedzenia. W filmie nie występują żyjące postaci. Posłuchamy jednak znanych z kart historii, będą to: Stefan Żeromski, Stanisław Witkiewicz, Józef Piłsudski, Medard Kozłowski, Władysław Leopold Jaworski, Jan Kasprowicz, Andrzej Strug, Ludwik Solski, Kazimierz Sichulski, Jadwiga Jakimowiczowa, por. Bolesław Wieniawa - Długoszowski, Kazimierz Dłuski, Bartus Obrochta, Franciszek Pawlica, major Mariusz Zaruski, Wincenty Szymborski, Bolesław Roja, kpt. Marian Bolesławicz, por. Antoni Stawarz, Wincenty Witos, por. Jerzy Lgocki, ks. Jan Humpola, Wojciech Brzega, dr Jan Bednarski, Ignacy Daszyński.