TVP Kultura Środa, 28.09.2022 08:50 U PANA BOGA W OGRÓDKU Komedia obyczajowa, 114 min, Polska 2007 Scenariusz i reżyseria: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Henri Seroka Aktorzy: Wojciech Solarz, Emilian Kamiński, Małgorzata Sadowska, Krzysztof Dzierma, Agata Kryska, Andrzej Zaborski, Aleksander Skowroński, Mieczysław Fiodorow, Jan Wieczorkowski, Marian Krawczyk i inni Uhonorowana Nagrodą Specjalną Jury na FPFF w Gdyni w 2007 r. komedia obyczajowa będąca kontynuacją przeboju kinowego Jacka Bromskiego "U Pana Boga za piecem". Reżyser po raz kolejny przeniósł widzów w nostalgiczno - sielankowy krajobraz białostockiej prowincji z jej zaśpiewną, kresową mową, nieśpiesznym życiem małego miasteczka i zręcznie nakreślonymi, nietuzinkowymi bohaterami, którzy bronią się przed zgiełkiem świata, ale i do nich docierają w końcu modne nowinki techniczne i, niestety, także współczesne plagi (mafia i supermarkety). Całość okrasił dużą dawką humoru i wątkiem kryminalnym, też potraktowanym z przymrużeniem oka. Równolegle przygotował 8 - odcinkową wersję telewizyjną tej opowieści, a Dwójka emitowała ten serial. Mimo upływu czasu w małej mieścinie Królowy Most, gdzie życie płynie leniwie i spokojnie, niewiele się zmieniło. Rząd dusz nadal sprawuje ten sam ksiądz proboszcz regularnie opowiadający Najświętszej Panience o wydarzeniach w okolicy i radzący się Jej w trudnych sprawach. Porządku w miasteczku i na posterunku pilnuje ten sam komendant, ale teraz przybyło mu trosk. Agenci CBŚ właśnie tam przywożą bowiem gangstera Józefa Czaplę, pseudonim Żuraw, świadka koronnego w procesie mafijnym. W ramach programu ochrony świadków dają mu nową tożsamość (teraz Czapla nosi nazwisko Jerzy Bocian), umieszczają w luksusowej willi na uboczu i przydzielają świetnie wyposażony samochód, przekonani, że na takim odludziu nikt Czapli vel Żurawia vel Bociana nie znajdzie. W całą sprawę wtajemniczają tylko komendanta, który i bez tego ma dość zmartwień. Ojciec komendanta, emerytowany ogniomistrz, co i raz wspina się na wysoki fabryczny komin i trzeba go stamtąd ściągać, angażując ekipę strażacką i bufetową Struzikową, której obfity biust ma wielką siłę oddziaływania na staruszka. Komendant nie może też znaleźć męża dla swej córki Luśki, która - choć nad wyraz ponętna - ma nieślubnego potomka. Ojciec każe więc podwładnym łapać kierowców za rzekome wykroczenia i na posterunku poddaje ich bacznej lustracji w nadziei, że któryś z nich nada się na zięcia. W związku z nowymi zadaniami podwładnych zaczyna brakować, ale na szczęście z centrali zostaje przysłany na służbę do Królowego Mostu nowy pracownik - aspirant Marian Cielęcki. Co prawda, był najgorszym studentem szkoły policyjnej i przełożeni specjalnie wysłali go na głuchą prowincję uznawszy, że tam nie będzie miał czego zepsuć, ale tego komendant już nie wie. Nowo przybyły trochę się dziwi miejscowym obyczajom i darzy niekłamanym zachwytem córkę komendanta, lecz ona nie odwzajemnia jego zainteresowania. Tymczasem Bocian nie za bardzo chce żyć w ukryciu i rozbija się po okolicy swoją terenówką. Ksiądz i komendant, każdy na swój sposób, zajmują się jego zbłąkaną duszą, ale skutek ich zabiegów jest mizerny. Dopiero kiedy mafia namierza kryjówkę byłego gangstera i organizuje na niego nocny zamach, z którego Bocian wychodzi cało tylko dzięki opiece Najświętszej Panienki, następuje w nim nagła przemiana. Nawraca się i jeszcze zakochuje w kuszącej Struzikowej. Mafia jednak nie odpuszcza i postanawia zrobić wszystko, żeby Bociana uciszyć. I tu nieoczekiwanie bardzo pomocny okazuje się aspirant Cielęcki, który wyrasta na prawdziwego bohatera. 12:05 VISCONTI - MIĘDZY PRAWDĄ A PASJĄ (LUCHINO VISCONTI - BETWEEN TRUTH AND PASSION) Film dokumentalny, 58 min, Francja, 2017 Reżyseria: Elisabeth Kapnist Scenariusz: Christian Dumaist - Lvowski, Elisabeth Kapnist Dokument przybliża sylwetkę Luchino Viscontiego, jednego z najwybitniejszych włoskich filmowców, autora m.in. "Śmierci w Wenecji", "Rocco i jego bracia", "Lamparta" czy "Portretu rodzinnego we wnętrzu". 13:20 RODZINA POŁANIECKICH - ODC. 7/7 POWRÓT Serial obyczajowy, 78 min, Polska 1978 Reżyseria: Jan Rybkowski Scenariusz: Bożena Hlebowicz, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Anna Nehrebecka, Andrzej May, Andrzej Chrzanowski, Teresa Lipowska, Jan Englert, Czesław Wołłejko, Bronisław Pawlik, Ewa Żukowska, Ewa Szykulska, Anna Milewska, Andrzej Seweryn, Leonard Pietraszak, Alicja Jachiewicz, Lucjan Fogiel i inni Nieszczęsny poeta Ignacy Zawiłowski, który usiłował targnąć się na swoje życie, nie zginął od kuli rewolwerowej, jest ranny. Kopowski, który uwodził jego narzeczoną, zostaje przyłapany w niedwuznacznej sytuacji z panią Osowską. Zdradzony mąż wyzywa go na pojedynek. Maszko ucieka przed wierzycielami, pozostawiając w Warszawie piękną żonę. Połaniecki nie zamierza jednak wykorzystać okazji, nie chce kontynuować przygody sprzed miesięcy. Marynia rodzi syna. Uszczęśliwiony Stach kupuje na licytacji Krzemień i ofiarowuje go żonie. Rodzina Połanieckich wraca do majątku, na ziemię przodków. 14:55 SKRZYDŁA Film obyczajowy, 39 min, Polska, 1972 Reżyseria: Krzysztof Wojciechowski Scenariusz: Hanna Probulska, Krzysztof Wojciechowski Zdjęcia: Bogdan Dziworski Aktorzy: Piotr Kona, Joanna Ignaciuk, Maria Czekalska Trzynastoletni chłopiec, obdarzony wyjątkową fantazją, tworzy sobie własny, bogaty świat wyobraźni i przeżyć. 15:50 GIUSEPPE W WARSZAWIE Komedia, 95 min, Polska 1964 Reżyseria: Stanisław Lenartowicz Scenariusz: Jacek Wejroch Zdjęcia: Antoni Nurzyński Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Elżbieta Czyżewska, Antonio Cifariello, Zbigniew Cybulski, Jarema Stępowski, Krystyna Borowicz, Aleksander Fogiel, Artur Młodnicki, Wojciech Siemion, Jan Matyjaszkiewicz i inni Już w pierwszej minucie filmu z szyn wylatuje wojskowy pociąg, którym pewien włoski żołnierz jechał na urlop. Włoch, Giuseppe Santucci, wsiada więc do pierwszego odjeżdżającego pociągu pełnego obywateli Generalnej Guberni. W czasie podróży poznaje dziewczynę ubraną, jak na konspiratorkę przystało, w skórzaną kurtkę i beret. Marysia bezskutecznie namawia go, by jej sprzedał - oczywiście za dobrą cenę - swoją broń. Do transakcji nie dochodzi, ale po przyjeździe do nieznanego mu jeszcze miasta, w trakcie zamieszania związanego z uliczną łapanką, Włoch i tak traci automat. Rozwścieczony podąża za dziewczyną, sądząc, że ma ona coś wspólnego ze zniknięciem broni. Trafia do mieszkania, które Marysia zajmuje wspólnie ze swoim bratem, Staszkiem, artystą malarzem jak najdalszym od konspirowania i wystrzegającym się jak ognia wszelkich kontaktów z wrogiem. Tymczasem Giuseppe nie ma zamiaru ruszać się z mieszkania, dopóki nie odzyska swojej broni. Tak rozpoczynają się przygody sympatycznego Włocha w okupowanej Warszawie. "Giuseppe w Warszawie" to komedia jak na lata sześćdziesiąte dosyć śmiała. Niewiele bowiem do tego czasu powstało filmów traktujących okupację na wesoło. Stanisław Lenartowicz przedstawił ją od strony obyczajowej, codziennej, zwykłej, choć także dramatycznej, pokazał, że i w tym tragicznym okresie warszawiaków nie opuszczało poczucie humoru. Film ma wartką akcję, instruktażowo wręcz wykonane zdjęcia - w poszukiwaniu "warszawskich", wojennych plenerów ekipa musiała udać się aż do Wrocławia. W roli tytułowego Giuseppe wystąpił znany z takich filmów, jak "Panienki z międzymiastowej", "Ciao, ciao bambina" czy "Rzymskie opowieści" Antonio Cifariello. Filmowe rodzeństwo zagrali Elżbieta Czyżewska i Zbigniew Cybulski. 17:40 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM KSIĄŻĄT CZARTORYSKICH W KRAKOWIE Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Ten obraz jest sercem kolekcji Czartoryskich - "Dama z gronostajem" Leonarda da Vinci. Jest to jedyne dzieło tego artysty w Polsce. Na świecie jest kilkanaście obrazów Leonarda da Vinci. To podkreśla rangę krakowskiej kolekcji Czartoryskich. Kolekcja Czartoryskich, najstarsze polskie muzeum oraz pierwsze muzeum na świecie poświęcone pamięci narodu, początkowo znajdowało się w Puławach. Oświecone elity doszły do wniosku, że mimo klęski rozbiorów, naród może przetrwać, jeśli nie zapomni o swojej dawnej wielkości. Temu celowi miała służyć Świątynia Pamięci, którą Czartoryska zbudowała w sąsiedztwie swojej rezydencji. Ambicją księżnej było przedstawienie historii Polski od czasów legendarnych do współczesności. Na frontonie budynku, udostępnionego publiczności w 1801 r. kazała umieścić hasło "przeszłość przyszłości". Po upadku powstania listopadowego księżna zdołała ewakuować najcenniejszą część zbiorów z obleganych przez Rosjan Puław do Sieniawy, stamtąd Jerzy wywiózł je do Paryża. W 1876 r. kolekcja wróciła do Polski, ale już do Krakowa. Pierwszą wojnę światową zbiory przeczekały w Dreźnie. Podczas drugiej zaginął, zrabowany przez Niemców, obraz Rafaela oraz tak zwana Szkatuła Królewska, zawierająca klejnoty i pamiątki po polskich władcach. Komuniści nie ośmielili się upaństwowić zbiorów. W 1950 r. bez formalnego wywłaszczenia właścicieli, włączono je do Muzeum Narodowego w Krakowie jako jeden z jego oddziałów. Pięć lat temu zbiory Czartoryskich wraz z budynkami zostały ostatecznie wykupione przez państwo od spadkobiercy Izabeli za 100 milionów euro. 18:15 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - ALEXANDER KANOLDT Magazyn, 5 min, Polska, 2022 Reżyseria: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Sztuka Aleksandra Kanoldta, malarza związanego z Wrocławiem, przez hitlerowski aparat władzy została uznana za zdegenerowaną. Malarz zaczynał od impresjonizmu, założył nowe zrzeszenie artystów w Monachium, z którego wyłoniła się redakcja słynnego czasopisma Der Blauer Reirter. Po pierwszej wojnie światowej uznany za jednego z głównych przedstawicieli Nowej Rzeczowości w obrębie, której reprezentował kierunek zachowawczy. Malowane przez niego martwe natury, pejzaże, portrety ukazują wyrazisty, uproszczony rysunek. Trójwymiarowe formy utrzymane są w nasyconym, kontrastowym kolorycie. O obrazie Martwa Natura nr 11 z kolekcji Muzeum Narodowego we Wrocławiu opowiada Magdalena Szafkowska. 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - GERMINAL (GERMINAL) Dramat, 152 min, Francja, 1993 Reżyseria: Claude Berri Zdjęcia: Yves Angelo Muzyka: Jean-Louis Roques Aktorzy: Miou-Miou, Gérard Depardieu, Jean Carmet, Renaud Ekranizacja głośnej powieści Emila Zoli. Dramat rozgrywa się w drugiej połowie XIX wieku w środowisku francuskich górników, do którego trafia bezrobotny Étienne Lantier. Wkrótce jego socjalistyczne poglądy wyniosą go na czoło strajkujących pracowników kopalni. Jednak ich bunt zostanie brutalnie stłumiony, a nadzieje na polepszenie życia legną w gruzach. 22:45 MISTRZ I MAŁGORZATA - ODC. 4 (MASTIER I MARGARITA) Serial fantasy z elementami groteski, 45 min, Rosja 2005 Scenariusz i reżyseria: Władimir Bortko Aktorzy: Oleg Basiłaszwili, Aleksandr Galibin, Anna Kowalczuk, Kirił Lawrow, Siergiej Biezrykow, Władysław Załkin, Aleksandr Abdułow, Oleg Sorokin, Stanisław Sokołow Woland ze swoją świtą pokazują, co potrafią. Seans czarnej magii w teatrze "Varietes" zadziwia wszystkich i kończy się skandalem oraz ingerencją milicji. Z nieba sypią się na ludzi pieniądze, kobiety w wyczarowanym salonie mody mogą w zamian za swoje ubrania otrzymać stroje najlepszych paryskich domów mody. Kiedy konferansjer zapowiada, że za chwilę i pieniądze i stroje znikną, publiczność się oburza i żąda urwania mu głowy. Ogromny kot dokonuje "dekapitacji" na scenie. W teatrze zaczynają się dziać coraz dziwniejsze rzeczy, znikają pracownicy. W tym odcinku poznajemy wreszcie Mistrza i Małgorzatę. Do separatki poety Iwana Bezdomnego nocą przychodzi przez okno gość, który - jak się okazuje - znalazł się w domu wariatów również z powodu Poncjusza Piłata. Był pisarzem i napisał powieść o Piłacie, z którą krytycy Massolit - u straszliwie się rozprawili, pisząc całą serię artykułów na temat "wrogich treści w niej przemycanych". Mistrz został aresztowany, a po wyjściu z więzienia trafił do domu wariatów. Teraz opowiada historię powstania powieści i swojej wielkiej miłości. Kiedy dowiaduje się o spotkaniu Iwana na bulwarze i o wypadku na Patriarszych Prudach, stwierdza, że Bezdomny rozmawiał wtedy z samym szatanem. 23:50 DZIKA MUZYKA - CZAS WESELA - MUZYKA LUBELSZCZYZNY Magazyn, 24 min, Polska, 2016 Reżyseria: Zuzanna Solakiewicz Scenariusz: Janusz Prusinowski Wykonawcy: Anna Chmiel, Bronisław Rawski, Ewa Grochowska, Janina Chmiel, Krzysztof Butryn, Stanisław Głaz, Zespół Śpiewaczy Jarzębina W tym odcinku wybierzemy się na Lubelszczyznę. Dotrzemy do śpiewaczek z zespołu Jarzębina oraz Janiny Chmiel - które wprowadzą nas w świat pieśni miłosnych i obrzędowych. Poznamy Stanisława Głaza i Bronisława Rawskiego, którzy ze skrzypcami i bębenkiem prowadzili już niejedno wesele. Usłyszymy także śpiewaczki młodego pokolenia - Ewę Grochowską i jej zespół - które współcześnie prowadzą oczepiny według starej sztuki. Wraz z nimi będziemy mieli okazję poszukać muzycznego pokrewieństwa pomiędzy polskimi i ukraińskimi pieśniami weselnymi. Poznamy też niecodzienny instrument, którego nazwa mówi o pochodzeniu - sukę biłgorajską - i jej budowniczego Zbigniewa Butryna. 00:30 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - WEWNĘTRZNY OGIEŃ JOANA MIRÓ (JOAN MIRÓ, THE INNER FIRE) Film dokumentalny, 52 min, Francja/Hiszpania, 2017 Reżyseria: Albert Sole 30 lat po śmierci Joan Miro stał się ikoniczną postacią światowej sztuki. Im więcej czasu mija, tym bardziej jego prace stają się uniwersalne. Żyją poza muzeami, na ścianach prestiżowych instytucji, a wpływy artysty rozciągają się na inne dziedziny, takie jak architektura czy sztuka i są widoczne w najbardziej zaskakujących miejscach. Dzięki obecności w filmie wnuka artysty, a jednocześnie jego spadkobiercy oraz możliwości zajrzenia do jego dzieł, miejsca pracy, a także niepublikowanych wcześniej archiwów możemy poznać pełniej postać Joan Miro, w tym mniej znane aspekty z życia rtysty. Film obrazuje także ciężar związany z zajmowaniem się ogromną spuścizną po wielkim artyście, który spoczywa na pojedynczym potomku. 01:35 RAWA BLUES SILESIAN SOUND - IREK DUDEK BIG BAND Koncert, 43 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Irek Dudek, Irek Dudek Big Band Bigbandowa formuła towarzyszyła Irkowi Dudkowi od wczesnych lat osiemdziesiątych. Już podczas drugiej edycji festiwalu wystąpił z formacją Dudek Blues Band. W 1983 roku powołał do życia Sesję Bluesową Ireneusza Dudka, skupiającą uznane nazwiska bluesa i jazzu. Dwa lata później publiczności Rawy Blues przedstawił Big Band Boogie. Krytycy muzyczni pisali o "wielkim bluesowym show", "eksportowym widowisku" i powiewie wielkiego świata, jaki Dudek wniósł na polską scenę. Na Rawie Blues 2021 Irek Dudek zaprezentowal przekrojowy repertuar ze swojej kariery, z gościnnym udziałem gitarzysty SBB Antymosa Apostolisa oraz znakomitych śląskich muzyków jazzowych Henryka Gembalskiego i Krzysztofa Popka. 04:30 MŁODA POLSKA - STACJA Komediodramat, 21 min, Polska, 2018 Reżyseria: Arkadiusz Bartosiak Scenariusz: Arkadiusz Bartosiak, Kacper Wójcicki, Łukasz Suchocki Zdjęcia: Kacper Wójcicki Aktorzy: Konrad Wosik, Marianna Zydek, Stanisław Cywka Klemens prowadzi prowincjonalną stację benzynową, jednocześnie opiekując się autystycznym bratem i chorym ojcem. Pewnego dnia poznaje na stacji niebieskooką piękność, która wywraca jego życie do góry nogami. "Stacja" to ironiczna historia miłosna, opowiedziana z perspektywy dwóch braci, trzech bażantów, sparaliżowanego myśliwego, miejscowego macho i zniewalającej blondynki Marioli. (filmpolski)