TVP Dokument Piątek, 15.10.2021 06:00 DZIKA POLSKA - CIEPŁA DŁOŃ PTASIARZA Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Śledzenie wędrownych ptaków, zakładanie im obrączek, zapisywanie danych o małych wędrowcach trafiających do sieci ornitologów badaczy to jak dotąd zdecydowanie męskie zajęcie. Tym razem jednak poświęciła się im kobieta. Kieruje obozem badaczy, działających w ramach Akcji Bałtyckiej, który swe namioty i sieci rozłożył na Mierzei Wiślanej. Wędrują tędy niczym lądowym lesistym korytarzem - setki drozdów, rudzików, mysikrólików. Tutaj zostawiają informacje o sobie w zapiskach obserwatorów i przez chwilę grzeją się w ciepłych dłoniach ornitolożki. 06:30 DZIKA POLSKA - BUG MÓJ BÓG Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Dolina Bugu to wciąż jeszcze naturalny korytarz ekologiczny. Pełno tu piaszczystych wysp, dzikich plaż, rozległych pastwisk przypominających stepy. Na tych piaszczystych i błotnistych pustkowiach wciąż gniazdują ptaki bardzo rzadkich gatunków. Rzadkich, bo nie znajdujących już prawie nigdzie dogodnych dla siebie terenów. Tu, nad Bugiem, życiu tych mało znanych istot przyglądał się w skupieniu badacz, który głęboko wniknął w jego tajniki, spędzając w dzikim otoczeniu wiele samotnych dni i nocy. 07:00 NOTACJE: CZESŁAW MAJEWSKI. PANIE CZESIU GRAĆ Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2015 Czesław Majewski (rocznik 1939), kompozytor, dyrygent, pianista, aktor. Popularność przyniosły mu występy w telewizyjnym Kabarecie Olgi Lipińskiej (pan Czesio) oraz programach muzycznych "Śpiewające fortepiany" (TVP2) i "Singa Dinga" (TV Puls). W latach 60. pracował w Radiu Łódź, był również kierownikiem muzycznym Estrady Łódzkiej. W swojej długiej karierzez zawodowej był też dyrygentem w warszawskim Teatrze Na Targówku, współpracował ze Stołeczną Estradą, potem był kierownikiem muzycznym Teatru Komedia w Warszawie, a następnie Teatru Syrena, dyrygował na festiwalu w Zielonej Górze, był pianistą Violetty Villas. Prowadził też zespół akompaniujący w Podwieczorku przy Mikrofonie. 07:10 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 44 min, Polska, 2018 Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. 08:10 NA RATUNEK DZIKIEJ PRZYRODZIE ODC. 9 (WILDLIFE SOS EP. 9) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: James Incledon Serial dokumentalny, który śledzi pracę personelu i wolontariuszy w Wildlife Aid Foundation - organizacji zajmującej się ratowaniem, opieką i rehabilitacją chorych, rannych lub osieroconych zwierząt. Seria jest pełna ekscytujących i rozdzierających serce akcji ratunkowych, zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i na całym świecie. W odcinku dziewiątym: jedną z rzeczy, która stała się bardziej zauważalna w tym sezonie niż kiedykolwiek, jest liczba lisów, które zaklinowały się między pionowymi, betonowymi słupami. Simon szybko zdaje sobie sprawę, że stan tego lisa nie jest dobry i wymaga on opieki w szpitalu. Wildlife Aid ma teraz w klinice 60 borsuków, a Simon spędza z nimi pełen emocji wieczór w noc poprzedzającą ich wypuszczenie, wspominając ratowanie każdego z nich. Kaczka zostaje uratowana, ale ma ogromną narośl po jednej stronie dzioba, spowodowaną raną po haczyku wędkarskim, co jeszcze raz wskazuje na niebezpieczeństwo porzucania śmieci przez wędkarzy. Simon odwiedza RPA, spotyka Francoisa Hugo, czule zwanego zaklinaczem fok i obserwuje niezwykłe kolonie tych zwierząt u wybrzeży Kapsztadu. Wiele się uczy od zaklinacza fok, szczególnie na temat jego pracy i przenoszenia fok do zdrowszego środowiska, w ramach długoterminowej strategii, która zapewni im przetrwanie. 09:10 ZDUMIEWAJĄCA AMERYKA POŁUDNIOWA CZ. 3 WENEZUELA CZYLI DROGA DO ELDORADO (WILDEST LATIN AMERICA) Serial dokumentalny, 51 min, Niderlandy (Holandia), 2012 Reżyseria: Allison Bean, Bill Markham Wenezuela. Niezdobyte góry, niedostępne bagna, zdumiewające zwierzęta, tajemnicze plemiona. Mozaika niezwykłych krain geograficznych, z których każda jest inna i niepowtarzalna. Wszystkie jednak łączy jedno: potężna Orinoko. Jeśli wierzyć legendom prowadzi ona do słynnego Eldorado, mitycznego "złotego miasta". Przez stulecia dostępu do skarbów Wenezueli broniły potężne wodospady, groźne zwierzęta i waleczni wojownicy. Tajemnicą pozostawało nawet, skąd bierze początek sama Orinoko. Nadszedł czas, by znaleźć rozwiązanie tych wszystkich zagadek. 10:10 ODKRYWAMY ŚWIAT. ODC. 4 GWADELUPA (WORLD DISCOVERIES. EP. 4 GUADELOUPE) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Daniel Lafarge Scenariusz: Sylvain Dommergue Seria dokumentalna, w której będziemy mogli poznać najwspanialsze miejsca świata, styl życia, odwieczne tradycje lub realia historyczne zanim znikną one na tle nowoczesności. To świadectwa niesamowitego bogactwa kultur ludzkich na całym świecie. W ciągu kilku dziesięcioleci nasza planeta przeszła bardziej dramatyczne zmiany niż kiedykolwiek w historii ludzkości. Globalizacja, postęp gospodarczy i technologiczny prowadzą do normalizacji na całym świecie. Jednak różnice kulturowe i różnorodność wciąż mogą zaskakiwać, a czasem oczarować podróżnika. W odcinku czwartym - Gwadelupa. Składa się ona z dwóch wysp, Basse - Terre i Grande - Terre, oddzielonych wąskim przesmykiem zwanym Rivire Sale. Na północy, na zachodnim zboczu łańcucha Basse - Terre widoczne są liczne skarpy i przybrzeżne klify, na południu wulkan Soufrire wznosi się na prawie 1500 metrów. Złożona z delikatnie zanurzonych warstw wapienia Grande - Terre, na jej południowo - zachodniej krawędzi, jest praktycznie płaska. Zatopiona między szmaragdem a lazurem, między tropikalnym Atlantykiem a Morzem Karaibskim, Gwadelupa rozwija się w archipelag oryginalnych wysp i dziesiątki bezludnych wysepek. 11:10 REJS NR 1476 Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1981 Scenariusz: Jerzy Boj Zdjęcia: Włodzimierz Rosiak Historia pierwszego, polskiego statku pełnomorskiego, zbudowanego w Stoczni Gdańskiej po II wojnie światowej, "Sołdek". W 1980 roku po 31 latach pracy i opuszczeniu bandery statek zakończył pracę na morzu. Po remoncie stanie na Motławie jako część wystawowa Muzeum Morskiego. 11:25 RODZINA Reportaż, 8 min, Polska, 1978 Zdjęcia: Henryk Krzemiński Reportaż o rodzinie górniczej, związanej z kopalnią Zabrze Ruch Bielszowice. Przedstawia rodzinę Enenkielów w różnych sytuacjach domowych oraz przy pracach gospodarczych. Najstarszy z rodu przeszedł właśnie na emeryturę po wieloletniej pracy w kopalni, teraz wspólnie z żoną mogą poodpoczywać i dłużej pospać. Mężczyzna planuje urządzić żonie kuchnię polową w ogródku, aby mogli latem spędzać wspólnie czas na świeżym powietrzu. Starsze i młodsze pokolenie jest ze sobą bardzo zżyte, teściowa i synowa razem przygotowują posiłki i całą rodziną zasiadają do stołu. Reportaż zawiera wypowiedzi członków rodziny - seniora rodu, jego żony oraz syna z żoną, przedstawione są stylizowane, charakterystyczne scenki z życia w górniczym, śląskim osiedlu. Reportaż przedstawia niezwykłe więzi w wielopokoleniowej rodzinie. 11:40 PARTYTURY PERYTA Film dokumentalny, 63 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Paweł Sobczyk Zdjęcia: Paweł Sobczyk Film Pawła Sobczyka "Partytury Peryta" to opowieść o wybitnym artyście - aktorze i reżyserze Ryszardzie Perycie. Scenografią dokumentu jest mieszkanie zmarłego w 2019 roku twórcy. W tym miejscu spotykają się bliscy i współpracownicy Peryta. Z ich opowieści o jego życiu i twórczości wyłania się portret wielkiego człowieka. Film prowokuje do pytania - co pozostaje po życiu artysty? O Ryszardzie Perycie rozmawiają m.in.: Grzegorz Nowak, Sylwia Peryt, Andrzej Seweryn, Olga Pasiecznik, Włodek Pawlik. 12:55 PRZEPIS NA SUKCES Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2018 Reżyseria: Rafał Geremek Scenariusz: Tomasz Muller, Marek Stremecki, Rafał Geremek Zdjęcia: Michał Jarosiński Sylwetka Mariana Dąbrowskiego, założyciela i redaktora naczelnego "Ilustrowanego Kuriera Codziennego", najpopularniejszego dziennika w II Rzeczpospolitej; IKC ukazywał się w Krakowie w latach 1910 - 1939. 13:40 ZDUMIEWAJĄCA AMERYKA POŁUDNIOWA CZ. 5 ANDY: ŚWIAT W CHMURACH (WILDEST LATIN AMERICA) Serial dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2012 Reżyseria: Allison Bean, Bill Markham Andy: najdłuższy łańcuch górski na Ziemi. Ciągnie się przez całą długość Ameryki Południowej, strasząc kłębami dymu wznoszącymi się znad czynnych wulkanów. Porośnięte drzewami zbocza, jałowe, skaliste wyżyny, zwierzęta i rośliny, które przystosowały się do ekstremalnych warunków: prażącego słońca, rozrzedzonego powietrza i mroźnych nocy. W Andach każdy dzień to walka o przetrwanie. 14:45 ROZMOWY PRZY STOLE Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2008 Scenariusz i reżyseria: Katarzyna Kościelak, Joanna Jaworska Zdjęcia: Tomasz Kowalewski Wykonawcy: Piotr Adamczewski, Hanna Szymanderska, Maciej Kuroń, Magda Gessler, Maciej Nowak, Artur Barciś, Andrzej Blikle, Agata Passent Film przedstawia historię powojennej Polski "od kuchni" w dosłownym tego słowa znaczeniu. Menu przeciętnego Polaka jest zwierciadłem zmieniających się czasów, warunków życia, trendów i upodobań. Tak było dawniej, tak jest i dziś. O kuchennych perypetiach, zdobywaniu produktów, gastronomicznym pejzażu polskich miast i wsi oraz o współczesnych trendach opowiadają krytycy kulinarni, właściciele restauracji z tradycjami oraz ludzie znani, którzy mogą podzielić się własnymi kuchennymi doświadczeniami. 15:50 NA RATUNEK DZIKIEJ PRZYRODZIE ODC. 10 (WILDLIFE SOS EP. 10) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: James Incledon Serial dokumentalny, który śledzi pracę personelu i wolontariuszy w Wildlife Aid Foundation - organizacji zajmującej się ratowaniem, opieką i rehabilitacją chorych, rannych lub osieroconych zwierząt. Seria jest pełna ekscytujących i rozdzierających serce akcji ratunkowych, zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i na całym świecie. Wildlife Aid przeprowadza około 20 000 nagłych akcji ratunkowych rocznie. W tym odcinku ratują lisa, który został potwornie pokaleczony przez żelazną bramę. Simon wybiera się na wycieczkę do miejsca światowego dziedzictwa na rafie koralowej Belize u wybrzeży Ameryki Południowej. Jest tam, aby na własne oczy zobaczyć, jak para ekologów, Vince i Cherie Rose, wykonuje pracę z rodzimymi, amerykańskimi krokodylami. Szybko sam postanawia uratować krokodyla, który zawędrował zbyt blisko siedlisk ludzkich. Ale nie wie, że to będzie wymagało od niego skoku na krokodyla! Podczas nieobecności Simona życie zespołu w Wielkiej Brytanii toczy się normalnie, a Lucy stara się przywrócić do życia osieroconego borsuka, który przestał oddychać. Po powrocie do centrum Simon zostaje wezwany do ratowania gąsiątka, które męczy się z uszkodzoną nogą. Lucy i Simon są zdumieni powitaniem, jakie mała gęś otrzymuje od swojej rodziny po zakończeniu leczenia i powrocie do stawu. 16:50 NOTACJE: GRAŻYNA BARSZCZEWSKA. WIELOKROTNE ŻYCIE Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2015 Grażyna Barszczewska, aktorka teatralna i filmowa, znana także z występów w Teatrze Polskiego Radia. Ukończyła w 1970 roku Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego w Krakowie. Debiutowała w Nowej Hucie rolą Niny Zariecznej w "Czajce" Antoniego Czechowa, przedstawieniu reżyserowanym przez Irenę Byrską (1970). "Trudną, głęboką rolę Niny Zariecznej gra młodziutka artystka z pełnią uczucia, z urzekającą prostotą, umiejąc zarazem w scenie finalnej wydobyć silne akcenty dramatyczne" - notowała po premierze Krystyna Zbijewska ("Dziennik Polski" 1970, nr 90). 17:10 ODKRYWAMY ŚWIAT. ODC. 5 ISTRIA (WORLD DISCOVERIES. EP. 5 ISTRIE) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2018 Reżyseria: Daniel Lafarge Scenariusz: Sylvain Dommergue Seria dokumentalna, w której będziemy mogli poznać najwspanialsze miejsca świata, styl życia, odwieczne tradycje lub realia historyczne zanim znikną one na tle nowoczesności. To świadectwa niesamowitego bogactwa kultur ludzkich na całym świecie. W ciągu kilku dziesięcioleci nasza planeta przeszła bardziej dramatyczne zmiany niż kiedykolwiek w historii ludzkości. Globalizacja, postęp gospodarczy i technologiczny prowadzą do normalizacji na całym świecie. Jednak różnice kulturowe i różnorodność wciąż mogą zaskakiwać, a czasem oczarować podróżnika. 18:15 KOŃ TROJANSKI - NOWE DOWODY (TROJAN HORSE - THE NEW EVIDENCE) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Tom Fowlie Opowieść o koniu trojańskim to jedna z najbardziej wciągających opowieści w mitologii greckiej. Ale czy za tą legendą kryje się jakaś prawda? Ten film bada skalę obrony Troi w czasie 10 - letniego oblężenia i próbuje odkryć prawdziwy powód zniszczenia miasta. Poznamy prawdziwą skalę obrony i zaopatrzenia Troi oraz zbadamy dowody, które odrzucają teorie trzęsienia ziemi lub istnienia machiny oblężniczej osłabiającej obronę miasta. Obecnie przybywa dowodów archeologicznych, które sugerują, że rzeczywiście doszło do wojny trojańskiej. Co więcej, mury obronne miasta były tak niezdobyte, że niektórzy historycy pytają, czy koń trojański, powszechnie uważany za mit, może rzeczywiście wyjaśnić, w jaki sposób wróg się za nie przedostał. Przyjrzymy się, jak odkrycia zwęglonych kości i grotów strzał wskazują na brutalną rozgrywkę w około 1200 roku p.n.e. Współpracując z inżynierem historycznym prof. Stephenem Resslerem i korzystając ze starożytnych zapisów, odbudujemy konia trojańskiego za pomocą modelowania komputerowego. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - NIEZNANE WYSPY JAPONII (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i wybitne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 TAJEMNICE SZPIEGÓW WOJNY ODC. 2 ŻOŁNIERZ, KTÓREGO NIE BYŁO (SPIES OF WAR - THE A - BOMB SPIES EP. 2 THE SOLDIER WHO NEVER WAS) Serial dokumentalny, 49 min, Czechy, 2019 Reżyseria: Jobst Knigge Seria dokumentalna z tajnymi agentami w roli głównej. Byli największymi szpiegami XX wieku. To opowieści o szpiegostwie związanym z największymi wydarzeniami historycznymi. Nie znacie ich nazwisk ani ich twarzy: Garbo, Tricycle, Treasure, Brutus i Bronx, brytyjscy szpiedzy z czasów II Wojny Światowej. Ich misja: oszukać Adolfa Hitlera, by zabezpieczyć lądowanie w Normandii. Podwójni agenci, atrapy, fałszywe informacje przesyłane dyplomatom. To był doskonały plan. Życie w cieniu zmieniło tych pięcioro agentów w mistrzów podstępu. Oto utajniona historia trzech nieznanych mężczyzn i dwóch kobiet, którzy zmienili bieg historii. 21:05 MORDERCA W RODZINIE ODC. 1 MORDERSTWO W DOMKU LETNISKOWYM (KILLER IN THE FAMILY / ARBOGAFALLET / EP. 1 THE SUMMER HOUSE MURDER) Cykl dokumentalny, 29 min, Szwecja, 2018 Reżyseria: Martin Mork, Nils Bergman Sześcioczęściowy serial o prawdziwych zbrodniach, śledztwie i procesie przeciwko Johannie Möller. To zawiła historia. Dziennikarz Nils Bergman rozmawia z ludźmi i osobami zaangażowanymi w tę sprawę. W 2016 roku, w domku letniskowym w Arboga doszło do morderstwa i próby morderstwa starszej pary. Mężczyznę - Görana zabito, ale kobieta, Anki Möller, przeżyła atak. Podejrzenie padło na córkę i jej chłopaka. Dziennikarz zainteresował się tym tematem, gdy zobaczył wywiad z nimi. W trakcie śledztwa policja dowiaduje się, że były mąż córki tej pary zmarł w dziwnych okolicznościach w tym samym letnim domku, zaledwie rok wcześniej. Śledztwo na wczesnym etapie skierowało podejrzenia na Johannę Möller i młodego uchodźcę imieniem Mohammad Rajabi. Kiedy zostali kochankami, kobieta manipulowała i doprowadziła do okrutnej zbrodni. 21:35 MORDERCA W RODZINIE ODC. 2 CHŁOPAK (KILLER IN THE FAMILY / ARBOGAFALLET / EP. 2 BOYFRIEND) Cykl dokumentalny, 28 min, Szwecja, 2018 Reżyseria: Martin Mork, Nils Bergman Sześcioczęściowy serial o prawdziwych zbrodniach, śledztwie i procesie przeciwko Johannie Möller. To zawiła historia. Dziennikarz Nils Bergman rozmawia z ludźmi i osobami zaangażowanymi w tę sprawę. W 2016 roku, w domku letniskowym w Arboga doszło do morderstwa i próby morderstwa starszej pary. Mężczyznę - Görana zabito, ale kobieta, Anki Möller, przeżyła atak. Podejrzenie padło na córkę i jej chłopaka. Dziennikarz zainteresował się tym tematem, gdy zobaczył wywiad z nimi. W trakcie śledztwa policja dowiaduje się, że były mąż córki tej pary zmarł w dziwnych okolicznościach w tym samym letnim domku, zaledwie rok wcześniej. Śledztwo na wczesnym etapie skierowało podejrzenia na Johannę Möller i młodego uchodźcę imieniem Mohammad Rajabi. Kiedy zostali kochankami, kobieta manipulowała i doprowadziła do okrutnej zbrodni. 22:10 MIASTO GNIEWU S.I - /4/ Serial dokumentalny, 28 min, Polska, 2017 Scenariszu i reżyseria: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Muzyka: Tomasz Kamiński Cykl dokumentalny o początkach zorgaznizowanej przestepczości w Polsce. Pierwsza seria składa się z 13 odcinków. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porachunków. W cyklu wykorzystano materiały archiwalne TVP, materiały archiwalne Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. Odcinek 4. Brutalność. Zabójstwo: Wojciech Kiełbiński ps. Kiełbacha. 19 lutego 1996 roku, skrzyżowanie ul. Barenta i Kościelnej w Pruszkowie. W tym odcinku widzowie dowiedzą się, jak cienka jest granica pomiędzy gangsterską przyjaźnią a nienawiścią. Poznamy również 3 główne cechy charakterystyczne dla gangsterów: brutalność, bezwzględność i pewność siebie. Wojciech Kiełbiński ginie od kilkudziesięciu kul wystrzelonych o godz. 10 rano w centrum Pruszkowa. Egzekucja odbyła się na oczach ludzi idących do pracy, robiących zakupy, rodziców odprowadzających dzieci do szkoły. Bandyci byli wyjątkowo brutalni i bezwzględni. Byli też na tyle pewni siebie, że nie obawiali się, że zostaną rozpoznani, a tym bardziej schwytani przez policję. Bezkarność to kolejny wątek, o którym opowiemy w tym odcinku. Z czego wynikało to, że gangsterzy lat 90. czuli się bezkarnie i co robiła policja i prokuratura, żeby to zmienić. Bezwzględność gangsterskich zabójców zestawimy z historią policjanta, który w czasie akcji zastrzelił gangstera. Policjanci też strzelają, ale im przychodzi to dużo trudniej. Pokażemy, czym dla policjanta jest zabicie człowieka i jak sobie z tym radzi, a czym taka sytuacja jest dla przestępcy. Poszukamy odpowiedzi u ekspertów/naukowców, którzy opowiedzą o mechanizmach, jak i dlaczego człowiek staje się zabójcą. Dlaczego policjanci wymagają pomocy psychologa po tym, jak zastrzelą człowieka? A czego potrzebuje gangster? 22:45 WCIELENIA ZŁA - ODC. 4/10 BIN LADEN. GENIUSZ TERRORYZMU (EVOLUTION OF EVIL) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2015 Galeria najbardziej znanych despotów w najnowszej historii. Od Hitlera do Saddama Husajna, od Stalina do Kim Dzong Ila, od Mao do pułkownika Kaddafiego. Bezlitośni psychopaci, chciwi, okrutni, a czasem po prostu szaleni, przejęli kontrolę nad swoim krajem i terroryzują swoich poddanych, ale zawsze pozostaje pytanie: czy urodzili się źli, czy też coś się stało, że tak się zachowują? W tym odcinku Bin Laden, człowiek którego szukał cały świat. 23:45 REMIZA Reportaż, 14 min, Polska, 1979 Scenariusz: Jadwiga Wileńska, Edward Marciniak Zdjęcia: Stanisław Scieszko, Edward Duraj Remiza strażacka nie jest zwykłym budynkiem służącym do magazynowania sprzętu przeciwpożarowego (samochodów pożarniczych, pomp czy innego sprzętu gaśniczego), a Ochotnicza Straż Pożarna nie jest instytucją, którą można zamknąć z dnia na dzień i powołać na jej miejsce jakąś nową. Remiza to dla polskiej wsi miejsce kultowe, tętniące życiem na co dzień, otoczone szczególną troską przez jej mieszkańców. Miejsce, w sprawy którego zaangażowana jest cała społeczność wiejska. Tu się nie tylko czuwa w gotowości do ruszenia na pomoc płonącym domom, stodołom lub lasom. Tu się gotuje, przyrządza wypieki, wyrabia kiełbasę, organizuje zebrania, zawody sportowe, wiejskie zabawy, chrzciny, wesela czy stypy. Reportaż autorstwa Jadwigi Wileńskiej i Edwarda Marciniaka, portretujący Ochotniczą Straż Pożarną w Pałczewie, pozwala poczuć prawdziwego ducha tego miejsca. 00:05 TRZY ŻARTY - PRIMA APRILIS Kameralne i studyjne (widowisko), 10 min, Polska, 1977 Autor: Stefan Mroczkowski Wykonawcy: Zbigniew Górny Prima aprilis to obyczaj obchodzony w wielu krajach świata. Polega on na robieniu żartów, celowym wprowadzaniu w błąd, nabieraniu kogoś. Tego dnia w mediach pojawiają się różne żartobliwe informacje. Program primaaprilisowy, a w nim trzy historie: - o odkryciu naukowym pozwalającym zamrażać i odmrażać ludzi, w roli lekarza Jacek Żuralski; w piwnicy - chłodni wwożą na wózku szpitalnym młodą parę, która uległa temu procesowi, następuje jej wybudzenie; - wynalazek napędu słonecznego do małego fiata, występują Ryszard Podlewski i Jerzy Żelewski; rozmowa w warsztacie samochodowym, fiacik z bateriami słonecznymi na dachu jedzie szosą; - rewelacyjne wykopalisko - na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich znaleziono rękę Wenus z Milo, grają Mirosław Kwieciński i Wawrzyniec Kopczyński; wykop, w nim rozmowa o znalezieniu ręki Wenus z Milo, rozmowa we wnętrzu, owa ręka (z gipsu); Zbigniew Górny przy fortepianie w skomponowanym przez siebie utworze na prawą rękę. 00:15 NOTACJE: WIESŁAW ROSOCHA. SZCZĘŚCIE Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2015 Wiesław Rosocha zajmuje się plakatem, rysunkiem, grafiką, ilustracją i projektowaniem książek. Urodził się w 1945 roku w Sokołowie Podlaskim. W latach 1969 - 1974 studiował na Wydziale Grafiki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Dyplom uzyskał w pracowni plakatu prof. Henryka Tomaszewskiego. W latach 1975 - 1978 był w ASP asystentem w pracowni malarstwa prowadzonej przez Teresę Pągowską. W okresie stanu wojennego współpracował z wydawnictwami podziemnymi, biorąc udział w niezależnym. W 1990 roku współpracował z Pomarańczową Alternatywą w czasie jej akcji w Warszawie. Współpracował też z wieloma teatrami - Teatrem Wielkim, Operą Novą, Teatrem Szwedzka 2/4, Lothe Lachmann Videoteatrem. 00:30 ARCHIWISTA - ODC. 4/4 Fabularyzowany dokument, serial, 53 min, TVP, 1995 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Trzos-Rastawiecki Konsultacja: prof. Wojciech Roszkowski, prof. Andrzej Paczkowski Zdjęcia: Krzysztof Tusiewicz Muzyka: Henryk Kuźniak Występują: Sławomir Orzechowski, Edward Skarga, Izabela Kuna, Krzysztof Gosztyła, Mieczysław Hryniewicz, Elżbieta Kijowska, Aleksander Mikołajczak, Dariusz Sikorski i inni Zbigniew Wagner wie, że wobec tragicznej śmierci jedynego podejrzanego o napad na jego ojca sprawa zabójstwa byłego pracownika archiwum PZPR dla prokuratury już nie istnieje. Teraz więc koncentruje się na pracy nad swoim filmem o ojcu. Przegląda ostatnią z taśm znalezionych w jego ściennej szafie ukrytej za wieszakiem w przedpokoju. W tej części filmu Jan Wagner przedstawia wydarzenia z lat 1980 i 1981, cytując protokoły z burzliwych wówczas plenów KC PZPR i narad, ukazujące rozdarcie w partii prowadzące do podziału na tych, którzy do walki z opozycją chcieli użyć siły, i tych, którzy chcieli "Solidarność" zneutralizować. Przytacza też zapisy z prac tzw. Komisji Grabskiego. Zbigniewa najbardziej intryguje brak teczek z dokumentami wyraźnie widocznych na taśmach ojca w sekwencjach, w których bezpośrednio zwraca się do kamery. Próbuje dowiedzieć się czegoś o nich od właściciela zakładu fotograficznego, wpółpracującego z ojcem przy tworzeniu filmu - jak to wynika z relacji sąsiada archiwisty. Wystraszony młodzieniec nic jednak nie chce powiedzieć. Za to na wywiad o Janie Wagnerze zgadza się były pracownik MSW. Zbigniew dowiaduje się od niego, że ojciec był informatorem służb bezpieczeństwa. Wkrótce dom archiwisty staje w płomieniach, z powodu, jak to oficjalnie stwierdzono, zwarcia w instalacji elektrycznej. Z tą chwilą dziennikarz traci już wszelką nadzieję na rozwikłanie tajemnicy śmierci ojca, a żona radzi mu, by nie tylko zostawił tę sprawę, ale też w ogóle zrezygnował z realizacji filmu o nim. 01:30 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - BYŁ 5 WRZEŚNIA... Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Na miejscu dzisiejszych poszukiwań pod miejscowością Kręgi w pobliżu Wyszkowa stoi pomnik. Zapisano na nim: Tu dnia 5 września 1939 roku poległ w obronie Ojczyzny, w walce z hitlerowskim najeźdźcą porucznik pilot Stefan Okrzeja". Rozmawialiśmy z mieszkańcami, sięgaliśmy do źródeł i okazuje się, że rzeczywiste miejsce upadku samolotu jest gdzieś... w miejscu, które na chwilę obecną nie zostało jeszcze dokładnie określone i zbadane. 02:00 SYRIA: ATAK NA ROŻAWĘ Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2019 Reżyseria: Witold Repetowicz Scenariusz: Konrad Zagórski, Witold Repetowicz Zdjęcia: Siarhei Marchyk Film pokazuje rejon północno - wschodniej Syrii (tzw. Rożawę) podczas pierwszych trzech tygodni tureckiej operacji wojskowej. Jak naprawdę wygląda ta wojna i jak bardzo ucierpieli cywile? Dlaczego Turcja postanowiła zaatakować siły, które przyczyniły się do zwycięstwa nad Państwem Islamskim w Syrii? I czy wszyscy Amerykanie zdradzili Kurdów? Film opowiada też o etnicznym i religijnym zróżnicowaniu Rożawy, w tym o chrześcijańskich Asyryjczykach mieszkających w okolicach miasta Tell Tammer. Pokazuje też jak powstanie Rożawy wpłynęło na dorastanie młodych ludzi w regionie i co dla nich znaczy nowa wojna. 02:50 ALBANIA. SPEŁNIONA OBIETNICA Film dokumentalny, 52 min, Polska, 1996 Scenariusz: Ryszard Jaworski Zdjęcia: Stanisław Szabłowski Ukazanie Albanii jako kraju, gdzie eksperyment komunistyczny został przeprowadzony do końca. Utopia zniszczyła kulturę, system wartości i tożsamość narodu po to, aby zmienić Albańczyków w bezwolną masę. Albania ukazana jest jako kraj fortyfikacji i bunkrów wojskowych, symbolizujących dążenie do izolacji.