TVP Dokument Sobota, 16.10.2021 06:00 DZIKA POLSKA - ZAKOCHANE ŁOPATY Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Jesień to czas godów łosi. Byki, które noszą teraz poroża różnych rozmiarów i kształtów od skromnych badyli po okazałe łopaty przez całe noce tęsknie postękują i jęczą, podążając śladami upatrzonych klęp. Widowisko odbywa się nocą, ale zwierzęta pozostawiają pewne znamienne ślady swojej obecności. Próbujemy je odnaleźć z pomocą ludzi, którzy obserwacji tych zwierząt poświęcili długie lata przemierzając bagniste ostoje łosi w północno wschodniej Polsce. 06:30 DZIKA POLSKA - WISŁA NA BIEGUNACH Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Telewizyjna przygoda przyrodnicza, zaskakujące sytuacje, pasjonaci dzikich zwierząt i piękno przyrody. Program pokazuje świat dzikich zwierząt, przyrody oraz ludzi, którzy ją chronią. Każdy program to ekspedycja w najbardziej niedostępne i dzikie miejsca w Polsce. Bohaterami cyklu są szaleńcy natury, ludzie, którzy ulegli głębokiej fascynacji jakąś cząstką przyrody polskiej, jakimś gatunkiem żywych organizmów, jakimś przejawem życia, jakąś sprawą. Prowadzący program Tomasz Kłosowski i Artur Tabor będą spotykać tych szaleńców w terenie i ruszać śladem ich fascynacji. Bohaterowie będą ich wciągać w swe działania, a przynajmniej aktywnie je demonstrować. Dzika Polska rusza tropem Ekspedycji Wisła, kajakowej wyprawy międzynarodowej, zorganizowanej przez znanego podróżnika, polarnika, zdobywcę dwóch biegunów ziemi, Marka Kamińskiego. Ideą tej wyprawy jest przywrócenie Wisły Polakom jako źródła życia, historii i kultury oraz zwrócenie uwagi na zagrożenia, które niesie ze sobą zanieczyszczenie środowiska i zanik źródeł czystej wody na świecie. Dlatego w czasie ekspedycji przeprowadzone zostaną badania Wisły z wody, lądu i powietrza. Na ich podstawie zostanie stworzona dokumentacja stanu Wisły, historia rzeki, z której możemy się uczyć i wyciągać wnioski na przyszłość. Ekspedycja Wisła ma być kroplą, która zmieni sposób myślenia o Wiśle, rzece, od której Polacy się odwrócili. Wisła jest wciąż naturalna, dynamiczna i żywa. Jest ostoją rzadkich, prawie niespotykanych już gdzie indziej gatunków ptaków. Sąsiadują tu ze sobą wielki busz i wielka, piaskowa pustynia. To ważny szlak wędrówkowy ptaków i ryb. Tutaj można jeszcze spotkać mieszkańców nadrzecznych wsi na tradycyjnych łódkach wśród wezbranych wód. Wisła staje się magnesem dla przyrodników i ludzi przygody. 07:05 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY Serial dokumentalny, 45 min, Polska, 2018 Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. 08:00 NA RATUNEK DZIKIEJ PRZYRODZIE ODC. 10 (WILDLIFE SOS EP. 10) Serial dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: James Incledon Serial dokumentalny, który śledzi pracę personelu i wolontariuszy w Wildlife Aid Foundation - organizacji zajmującej się ratowaniem, opieką i rehabilitacją chorych, rannych lub osieroconych zwierząt. Seria jest pełna ekscytujących i rozdzierających serce akcji ratunkowych, zarówno w Wielkiej Brytanii, jak i na całym świecie. Wildlife Aid przeprowadza około 20 000 nagłych akcji ratunkowych rocznie. W tym odcinku ratują lisa, który został potwornie pokaleczony przez żelazną bramę. Simon wybiera się na wycieczkę do miejsca światowego dziedzictwa na rafie koralowej Belize u wybrzeży Ameryki Południowej. Jest tam, aby na własne oczy zobaczyć, jak para ekologów, Vince i Cherie Rose, wykonuje pracę z rodzimymi, amerykańskimi krokodylami. Szybko sam postanawia uratować krokodyla, który zawędrował zbyt blisko siedlisk ludzkich. Ale nie wie, że to będzie wymagało od niego skoku na krokodyla! Podczas nieobecności Simona życie zespołu w Wielkiej Brytanii toczy się normalnie, a Lucy stara się przywrócić do życia osieroconego borsuka, który przestał oddychać. Po powrocie do centrum Simon zostaje wezwany do ratowania gąsiątka, które męczy się z uszkodzoną nogą. Lucy i Simon są zdumieni powitaniem, jakie mała gęś otrzymuje od swojej rodziny po zakończeniu leczenia i powrocie do stawu. 09:00 ZDUMIEWAJĄCA AMERYKA POŁUDNIOWA CZ. 4 PANTANAL: BIJĄCE SERCE BRAZYLII (WILDEST LATIN AMERICA) Serial dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2012 Reżyseria: Allison Bean, Bill Markham W samym środku Ameryki Południowej rozciąga się niedostępna kraina: Pantanal, największe rozlewiska Ziemi. Nie są to zwykłe moczary. Co roku najpierw spadają na nie ulewne deszcze, a potem palące słońce suszy ziemię na wiór. To warunki trudne dla człowieka, ale gigantyczne rozlewiska przyciągają niezliczone gatunki zwierząt. To drugie po Afryce miejsce, gdzie przyroda funduje nam tak niezwykłe widowisko. Czy to powódź, czy susza tutaj zawsze pulsuje życie. 10:00 ODKRYWAMY ŚWIAT. ODC. 5 ISTRIA (WORLD DISCOVERIES. EP. 5 ISTRIE) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2018 Reżyseria: Daniel Lafarge Scenariusz: Sylvain Dommergue Seria dokumentalna, w której będziemy mogli poznać najwspanialsze miejsca świata, styl życia, odwieczne tradycje lub realia historyczne zanim znikną one na tle nowoczesności. To świadectwa niesamowitego bogactwa kultur ludzkich na całym świecie. W ciągu kilku dziesięcioleci nasza planeta przeszła bardziej dramatyczne zmiany niż kiedykolwiek w historii ludzkości. Globalizacja, postęp gospodarczy i technologiczny prowadzą do normalizacji na całym świecie. Jednak różnice kulturowe i różnorodność wciąż mogą zaskakiwać, a czasem oczarować podróżnika. 10:55 PORTRETY DOKUMENTALNE. - PORTRETY DOKUMENTALNE. ANNA FERENS Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Scenariusz: Agnieszka Wąsikowska Zdjęcia: Grzegorz Myjkowski Cykl pod nazwą "Portrety dokumentalne", to seria rozmów z wybitnymi filmowcami zajmującymi się sztuką dokumentu. Bohaterami poszczególnych odcinków są zarówno uznani twórcy tego gatunku, jak i przedstawiciele młodego pokolenia filmowców - dokumentalistów. Cykl ma na celu stworzenie panoramy polskiego dokumentu poprzez realizację filmowych portretów opowiadających o danym twórcy, jego drodze i przekrojowo opisujących jego twórczość na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterką tego odcinka jest Anna Ferens. 11:35 GOOGLE I ELEKTRONICZNY MÓZG ŚWIATA (GOOGLE AND THE WORLD BRAIN) Film dokumentalny, 88 min, Wielka Brytania/Niemcy/Hiszpania, 2013 Reżyseria: Ben Lewis Zdjęcia: Frank-Peter Lehmann Muzyka: Lucas Ariel Vallejos W 1937 roku Herbert George Wells, angielski pisarz, przepowiedział stworzenie biblioteki, która zawierałaby całą wiedzę świata i prowadziłaby do stworzenia sztucznej inteligencji. 70 lat później Google zaczęło skanować miliony książek do bazy Google Books. Pisarze z całego świata rozpoczęli kampanię by temu zapobiec. Film opowiada o zagrożeniach, jakie niesie ze sobą Internet. 13:10 POLSKI GDAŃSK Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1947 Reżyseria: Aleksander Świdwiński Scenariusz: Jan Kilarski Film wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych, zrealizowany w Instytucie Filmowym w 1947 roku, ukazujący Gdańsk jako polskie miasto, odzyskane po II wojnie światowej. Przedstawia historię miasta poprzez prezentowanie zabytków architektonicznych Gdańska. Film szczególnie interesujący z punktu widzenia historycznego, ponieważ widoczna jest tkanka miejska świeżo po zniszczeniach wojennych. 13:20 POLSKIE PORTY RYBACKIE OTWARTEGO MORZA Film dokumentalny, 13 min, Polska, 1946 Reżyseria: Aleksander Świdwiński Film wyprodukowany przez łódzką Wytwórnię Filmów Oświatowych. Film oświatowy o charakterze propagandowym, ukazujący porty rybackie na polskim wybrzeżu Bałtyku - wydłużonym po II wojnie światowej o pas nadmorskich "ziem odzyskanych". Film przedstawia możliwości i potencjał polskich portów oraz bogactwo zasobów przemysłu rybnego w Polsce. 13:40 MADAGASKAR - ODC. 1 (MADAGASKAR) Serial dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2011 Leżący w pobliżu wybrzeży Afryki Madagaskar to jeden z najbardziej tajemniczych lądów świata. Są tu wspaniałe góry, pustynie i lasy deszczowe. Opowieść o tej wyspie cudów, jak nazywany jest Madagaskar, zaczyna się wiele milionów lat temu, kiedy to ogromna płyta lądowa rozdzieliła się, tworząc znane nam dzisiaj kontynenty. Z jednej strony Afrykę, z drugiej - przyszły subkontynent indyjski. Od płyty oderwał się niewielki fragment lądu, który ostatecznie przemieścił się setki kilometrów od najbliższego kontynentu. Ten kawałek lądu to właśnie Madagaskar najstarsza wyspa świata. Na jej brzeg fale morskie wyrzuciły grupę osobliwych rozbitków. To prehistoryczne zwierzęta. Trafiły tu przypadkowo z lądu odległego o setki kilometrów. Odcięte od reszty świata, zawładnęły wyspą, stopniowo ewoluując do postaci osobliwych i jedynych w swoim rodzaju. Przyroda Madagaskaru kształtowała się w kompletnej izolacji od przyrody pozostałych lądów. Dlatego jest tak wyjątkowa. Aż 80 procent spotykanych tu gatunków nie występuje nigdzie indziej na świecie. A żyją tu lemury, owocożerne małpiatki, tenreki będące dalekimi kuzynami jeżów, kameleony doskonale przystosowane do życia na drzewach, drapieżne fossy, skaczące z drzewa na drzewo sifaki, białe i czerwone muchodławki, i będące ich postrachem dziwożony. Żyją tu też najpiękniejsze na świecie żółwie. Na całej długości Madagaskaru ciągnie się masyw górski, dzielący wyspę na dwie części, z których każda ma inny charakter. Zachodnią część pokrywają olbrzymie lasy porośnięte dziwacznymi, potężnymi drzewami o napęczniałych pniach. Zupełnie inny krajobraz dominuje na południu wyspy. Wśród spalonego słońcem piaszczystego pustkowia leży wielkie słone jezioro, wokół którego rosną poskręcane, kolczaste drzewa. Zaś wschodnią część wyspy porasta bujny deszczowy las tropikalny. Pierwsi ludzie przybyli na Madagaskar dwa tysiące lat temu. Niedługo po ich przybyciu wyginęły żyjące na wyspie olbrzymie epiornisy nielotne ptaki z rodziny mamutaków. Trudno powiedzieć, czy ludzie przyczynili się do tego. Wiadomo jednak, że spożywali jaja epiornisów. Na plażach Madagaskaru można znaleźć pozostałości po tych ptakach: szkielety i resztki skorup. Trzyodcinkowa seria opowiada o niezwykłym i wciąż tajemniczym świecie, który ze względu na niszczącą działalność człowieka może wkrótce zaginąć. 14:45 FAKTOMANIA ODC.8 (FACTOMANIA) Cykl dokumentalny, 47 min, Wielka Brytania, 2014 Reżyseria: John Farren, Emma Parkins Popularnonaukowa seria dokumentalna. Dynamiczne połączenie faktów, zabawy, przekomarzania się, animacji, eksperymentów - i rywalizacji. Najbardziej niesamowite fakty świata i wybuchowe eksperymenty, niezwykłe animowane opowieści i dziwne akrobacje. W każdym odcinku gospodarze Dom Byrne (Mr Curious), Fran Scott (Bold Experimentalist) i Greg Foot (Daredevil Scientist) mają trzy szanse na wygraną. Mogą przyznawać sobie nawzajem punkty za maksimum faktów i maksimum zabawy. 15:45 ŻYWNOŚĆ JUTRA ODC. 1 (TOMORROW'S FOOD) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Helen Thomas Dokumentalna opowieść o jedzeniu. Właściwie ukazuje inspirującą przyszłość jedzenia. Dzięki niesamowitym innowacjom i oszałamiającym wynalazkom z całego świata, które wkrótce znajdą się na wyciągnięcie ręki - od przyszłościowych farm, których uprawy nigdy nie ujrzą światła dziennego, po galerie supermarketów i restauracje z robotami, komputery mogą dać nam zupełnie nowe doznania smakowe; gdzie nasz burger najprawdopodobniej pochodzi z szalki Petriego lub farmy owadów niż z pola i gdzie druk 3D może zmienić sposób, w jaki gotujemy. Ta otwierająca oczy seria zmieni sposób, w jaki myślimy o żywności, którą uprawiamy, kupujemy i jemy - teraz i w przyszłości. Zaczniemy od wizyty w Kent na najnowocześniejszej plantacji w Wielkiej Brytanii. Pod szklanymi dachami, na podłożu bezglebowym o wielkości 49 - u boisk futbolowych, przez cały rok dojrzewają owoce i warzywa. Po tym programie spojrzymy na problem produkcji żywności z innej perspektywy. Zobaczymy, jak inni chronią plony przed kaprysami pogody. Na sam początek nowinka z branży fast food. Gorący posiłek o każdej porze dnia? W Londynie stanął najszybszy na świecie automat serwujący pizzę. 16:40 NOTACJE: EMILIA KRAKOWSKA. MOJA BAJKA Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2015 Emilia Krakowska ur. 20 lutego 1940 r. w Poznaniu, aktorka filmowa, estradowa i teatralna. Ugruntowała swoją pozycję udziałem w wielu serialach telewizyjnych. W latach 80. XX w. była członkiem Narodowej Rady Kultury. Należała do grupy aktorów, którzy nie bojkotowali sceny polskiej po wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 r. W 2005 roku podczas X Festiwalu Gwiazd w Międzyzdrojach odcisnęła swoją dłoń na Promenadzie Gwiazd. W 2013 roku została uhonorowana Nagrodą im. Ireny Solskiej, przyznaną przez polską sekcję Międzynarodowego Stowarzyszenia Krytyki Teatralnej. 16:55 OPOWIEŚĆ O CHINACH - JEDWABNY SZLAK I CHIŃSKIE STATKI. ODC. 2/6 (THE STORY OF CHINA) Serial dokumentalny, 55 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Rebecca Dobbs Przez ostatnich 30 lat w Chinach kształtowało się społeczeństwo konsumpcyjne. Po zerwaniu z rewolucyjnym komunizmem Mao, Chiny rozpoczęły marsz ku przyszłości. Wolni Chińczycy przeobrazili swój świat. Sięgnęli po pradawne wierzenia i ideały, które przez wieki dawały im siłę. Okazuje się, że to, co nowe, jest mało kuszące, a to, co stare - bardzo trwałe. Przeszłość Chin, to parę tysięcy lat. Tak daleko wstecz, że nie istnieją żadne teksty pisane, dokumentujące narodziny cywilizacji. Lecz istnieją mity i legendy, przekazywane od stuleci. Prowadzą nas one do centrum niziny Żółtej Rzeki, od której Chiny wzięły nazwę: Zhongguo, kraj Środka. Tam można odnaleźć ślady początków. A kwestią zasadniczą w dziejach chińskiej państwowości było zapanowanie nad niszczycielską Żółtą Rzeką. Archeolodzy odnaleźli ślady wielkiej powodzi sprzed roku 1 900 p.n.e. Można ją powiązać z mitem o pochodzeniu państwa chińskiego, bo do dziś opowiada się o królu, który jako pierwszy, skanalizował wody rzeki po wielkiej powodzi. 18:00 POLSKIE DZIEDZICTWO ODC. 2 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzący: Stefan Tompson Cykl dokumentalno - historyczny o polskim Dziedzictwie Kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostanie widzom historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Zaprezentowane zostaną najciekawsze polskie posiadłościach, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. Ukazane zostaną najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te, o których już dawno zapomniano. Autorzy przedstawią ich historię, a także ciekawostki i legendy oraz omówią polski aspekt dotyczący prezentowanych posiadłości. Zamierzają też przybliżyć historię Polaków na danym terenie i zachęcić każdego widza do odwiedzin miejsc polskiego Dziedzictwa Kulturowego na Kresach Wschodnich. W drugim odcinku programu Stefan Tompson zabierze nas do niewielkiej miejscowości, leżącej zaledwie 90 km od Lwowa. Wieś położona na wysokim stoku, gdzie na urwisku pasma górskiego znajduje się wyjątkowa budowla. Zamek w Podhorcach należy do najwspanialszych siedzib magnackich, jakie powstały na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. W swej długiej historii zamek związany był z wieloma wybitnymi postaciami historycznymi. 18:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 7 WINNE TAJEMNICE Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Okazuje się, że w Polsce da się z powodzeniem uprawiać winogrona do produkcji win. Wbrew obiegowej opinii nasz mroźny klimat wcale nie przeszkadza w wytwarzaniu dobrych win, które mają już kilkusetletnią historię. Radosław Kotarski tym razem wyrusza do Zielonej Góry, gdzie sprawdza co pozostało z dawnych tradycji winiarskich. Odkrywa podziemia niemieckiej wytwórni win musujących Gremplera, wyciska sok z winogron stosując dawne techniki, a także postanawia skosztować współczesnych wyrobów polskich winiarzy. 19:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 70 STRZEGOM Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W gminie Strzegom we wsi Rogoźnica warto odwiedzić Muzeum Gross - Rosen, upamiętniające ofiary byłego nazistowskiego obozu koncentracyjnego, gdzie życie straciło 40 tysięcy osób. 19:40 KIEDY TY ŚPISZ Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1953 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Jerzy Lipman, Andrzej Wajda, Konrad Nałęcki Zdjęcia: Jerzy Lipman Studencka etiuda w reżyserii Andrzeja Wajdy. Dokumentalny film pokazujący nocną pracę umożliwiającą codzienne, normalne funkcjonowanie miasta. Ciekawe zdjęcia autorstwa Jerzego Lipmana pokazują nam pracę piekarni, kolei i wielu innych przedsiębiorstw. 19:50 CERAMIKA IŁŻECKA Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1951 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Wajda Zdjęcia: Jerzy Lipman Andrzej Wajda nie był dokumentalistą, choć zrealizował kilka filmów dokumentalnych, inspirował się dokumentem i inspirował dokumentalistów. Jego zainteresowanie kinem faktów przejawiało się w bezpośrednich cytatach dokumentalnych w jego filmach (np. ujęcia getta w "Korczaku", 1990) oraz w stylistyce niektórych z nich (np. "Wszystko na sprzedaż", 1968, "Człowiek z marmuru", 1976). Podrzucał innym pomysły i zachęcał do realizacji (np. "Las katyński", 1990 i "Pamiętam", 2001, reż. Marcel Łoziński). Kręcił filmy dokumentalne o własnej twórczości filmowej (np. "Kredyt i debet. Andrzej Wajda" o sobie, 1999), o swoich współpracownikach i przyjaciołach (np. "Kręć!, jak kochasz, to kręć", 2010, o Edwardzie Kłosińskim), o innych artystach (np. "Idę do słońca", 1955, o Xawerym Dunikowskim). (filmpolski) 20:10 NOWY JORK NA PIECHOTĘ (THE WORLD BEFORE YOUR FEET) Film dokumentalny, 91 min, USA, 2018 Reżyseria: Jeremy Workman Bohaterem filmu jest człowiek, który przemierzył Nowy Jork na piechotę. Ulica po ulicy. Przez ponad sześć lat i z powodów, których nie potrafi wyjaśnić, 37 - letni Matt Green przemierzył każdą przecznicę, na każdej ulicy w Nowym Jorku, pokonując ponad 8 000 mil. Film opowiada historię niezwykłych, osobistych poszukiwań jednego człowieka i nieoczekiwanej podróży odkrywczej i pełnej zachwytu. 21:35 MÓW MI MARIANNA Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2014 Scenariusz i reżyseria: Karolina Bielawska Zdjęcia: Kacper Czubak Aktorzy: Jowita Budnik, Mariusz Banaszewski Marianna to czterdziestoletnia atrakcyjna kobieta. Powoli wchodzimy w jej życie, by zrozumieć decyzję, jaką podjęła. Odeszła od osób, które kochała. Pozwała rodziców do sądu, bo tylko tak mogła zmienić zapis w metryce. A wszystko po to, by zmienić płeć i po prostu być sobą. Opowieść o Mariannie jest dwuwątkowa. Teatralna, gdzie zmaga się z przeszłością oraz dokumentalna, gdzie walczy z nieoczekiwanymi sytuacjami, które dramatycznie zmieniają jej los. Okazało się, że życie napisało scenariusz, jakiego nikt się nie spodziewał, a cena wolności i wymarzonej kobiecości jest bardzo wysoka. Kiedy Marianna chce być Marianną do końca, nie tylko emocjonalnie, ale też cieleśnie i prawnie musi zrezygnować z całego swojego dotychczasowego życia. Musi zostawić żonę i córki, pogodzić się z odrzuceniem i brakiem akceptacji ze strony rodziców, z samotnością. Ale pragnienie bycia kobietą, życia w zgodzie z własnym ciałem i tożsamością, jest silniejsze. Starając się o zmianę metryki, przygotowując się do operacji zmiany płci, Marianna pełna jest entuzjazmu i wiary w przyszłość. Kiedy jednak jej życie nieoczekiwanie łamie choroba, wybrzmiewa cały dramat tej egzystencji. W tym poruszającym dokumencie Karolina Bielawska portretuje swoją bohaterkę z szacunkiem i z ogromną dozą czułości. wyważony sposób odsłania jej emocje i motywacje, subtelnie opisuje relacje z bliskimi, pokazuje i utratę, i narodziny miłości. Do warstwy dokumentalnej autorka dodaje teatralną ramę, pozwalającą Mariannie nazwać i wytłumaczyć sobie i innym każdy ze swoich trudnych wyborów. Ciągle temat emocjonuje, budzi w społeczeństwie pytania. Dokument Karoliny Bielawskiej nie odpowiada na nie. Burzy mity, pokazując człowieka z krwi i kości, żyjącego tu i teraz, pokonującego określone bariery, będącego czyimś dzieckiem, czyimś rodzicem. Nagrody: 2015 Kraków (Krakowski Festiwal Filmowy - Międzynarodowy Konkurs Dokumentalny) - Złoty Róg dla najlepszego filmu dokumentalnego; Nagroda Publiczności; Los Angeles (Festiwal Filmów Polskich) - Nagroda "Hollywood Eagle Documentary Award"; Chicago (Festiwal Filmu Polskiego w Ameryce) - Nagroda Krytyków Chicagowskich; Warszawa (Międzynarodowy Festiwal Filmowy WATCH DOCS "Prawa Człowieka w Filmie") - Nagroda Publiczności; 2016 Tel Awiw (Festiwal Filmowy "DocAviv") - Nagroda dla najlepszego filmu; 2017 Nagroda Polskiego Kina Niezależnego im. Jana Machulskiego - w kategorii: najlepszy film. Producent: Studio Filmowe Kalejdoskop Telewizja Polska S. A. 2014 22:45 19:91. PIERWSZY DOKUMENT. STUDIO MUNKA. Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Emilia Śniegoska W tytułowej grze liczb zakodowana jest różnica wieku pomiędzy dwiema bohaterkami filmu. Dziewiętnastoletnia Niemka odwiedza dziewięćdziesięciojednoletnią Zofię, ocalałą z obozu koncentracyjnego w Oświęcimiu. Relacja pomiędzy kobietami jest niejednoznaczna, można się jedynie domyślać, czy przeważa w niej poznawcza ciekawość (dla młodej Niemki to jedna z ostatnich szans na spotkanie naocznego świadka okrutnej historii), czy potrzeba bliskości drugiego człowieka. 23:25 SZWEDZKA TEORIA MIŁOŚCI (THE SWEDISH THEORY OF LOVE) Film dokumentalny, 75 min, Szwecja, 2015 Reżyseria: Erik Gandini Scenariusz: Johan Söderberg Zdjęcia: Vania Tegamelli, Carl Nilsson Muzyka: Johan Soderberg W 1972 roku w Szwecji partia socjalistyczna opublikowała manifest "Family of the Future", nakreślający wizję świata wolnych, równych ludzi, w którym znikną wszelkie więzy zależności ekonomicznej. Kobiety miały wyzwolić się spod władzy mężczyzn, starsi nie musieli już polegać na dobrej woli dorosłych dzieci, a najmłodsi zyskiwali pełnię praw i opiekę państwa. Reżyser przygląda się dzisiejszej Szwecji i pokazuje wielowymiarowe konsekwencje wprowadzenia wywiedzionych z ducha 1968 roku rozwiązań. Okazuje się, że niezależność - podstawowa wartość u naszych zamorskich sąsiadów - ma swoją ciemną stronę. Dziś aż jeden na czterech Szwedów umiera samotnie, a zdarza się, że ciała samotnie zmarłych znajdowane są dwa lata po ich śmierci. Szwedki są największą grupą wśród klientek banku nasienia. Pragną potomstwa, ale nie są w stanie zbudować trwałej relacji z partnerem, bo wymaga ona kompromisów i wyrzeczeń. Film jest brawurowo zrealizowanym kalejdoskopem tego bliskiego, a zarazem bardzo egzotycznego z polskiej perspektywy kraju. To prawdziwe laboratorium przyszłości, przypominające niekiedy dystopijne filmy SF. Kontakty ludzkie realizowane za pośrednictwem organizacji społecznych, brak socjalizacji, ucieczka przed wszelkimi trudnościami, zanik umiejętności interakcji, niechęć do obcych (Szwecja to kraj, gdzie imigranci integrują się zdecydowanie najwolniej w Europie). To wszystko ciemne strony kraju, który często stawiamy sobie za wzór. Zygmunt Bauman, pojawiający się w filmie, nie szczędzi Szwedom gorzkich słów. Państwo zapewnia im wszystko oprócz umiejętności bycia z innymi ludźmi. Film pokazuje także uciekinierów z pozbawionego ludzkiego ciepła raju - lekarza, który dopiero w Etiopii odnalazł sens życia czy dziwaczną sektę lubującą się w orgiach urządzanych na leśnych polanach. Film nie daje prostych odpowiedzi - każdy sam musi sobie odpowiedzieć na pytanie, czy z drogi ku niezależności da się w ogóle zawrócić i czy ceną za wolność musi być dojmująca samotność. (ŹRÓDŁO: FILMWEB. PL) 00:50 EROTOMANI Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2000 Zdjęcia: Paweł Pełech, Paweł Figurski, Jacek Jędrzejewicz Film opowiada historię uzależnionych, których zagrożenie nie pochodzi od narkotyków czy alkoholu. Bohaterowie noszą je w sobie - zagrożeniem dla ich życia i zdrowia jest ich instynkt seksualny. 01:45 PARTYTURY PERYTA Film dokumentalny, 63 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Paweł Sobczyk Zdjęcia: Paweł Sobczyk Film Pawła Sobczyka "Partytury Peryta" to opowieść o wybitnym artyście - aktorze i reżyserze Ryszardzie Perycie. Scenografią dokumentu jest mieszkanie zmarłego w 2019 roku twórcy. W tym miejscu spotykają się bliscy i współpracownicy Peryta. Z ich opowieści o jego życiu i twórczości wyłania się portret wielkiego człowieka. Film prowokuje do pytania - co pozostaje po życiu artysty? O Ryszardzie Perycie rozmawiają m.in.: Grzegorz Nowak, Sylwia Peryt, Andrzej Seweryn, Olga Pasiecznik, Włodek Pawlik. 03:00 RZECZPOSPOLITA REAKTYWACJA Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Anna Ferens Zdjęcia: Michał Ślusarczyk, Marcin Peresada Film w atrakcyjny i nowoczesny sposób opowiada o odbudowie Polski po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Pokazujetę niezwykłą energię, która wyzwoliła się w Polsce po odzyskaniu niepodległości zarówno wśród intelektualnych elit, jak i zwykłych ludzi. Bohaterami są wynalazcy, naukowcy, ekonomiści, których myśli i osiągnięcia przyczyniły się do rozkwitu Polski w okresie międzywojennym. Wiele z tych wynalazków zostało wykorzystanych na całym świecie i przyczyniło się do rozwoju ważnych dziedzin nauki. W filmie występują potomkowie, często nieznanych bohaterów 20 - lecia oraz historycy z Polski, USA i Francji, m.in.: prof. Wacław Szybalski z Madison, prof. Donald Pienkos z Milwaukee, prof. Dominic Pacyga z Chicago, dr Christophe Laforest z Paryża. Film nagrodzony na Polish Film Festival in America w Chicago w 2018 r. - nagroda za najlepszą reżyserię.