TVP Kultura Środa, 13.10.2021 08:45 PORTRETY - ELŻBIETA JAROŃ Reportaż, 7 min, Polska, 2021 Reżyseria: Marzena Strąk Scenariusz: Marzena Strak Cykl krótkich etiud opartych na rozmowach z artystami związanymi z tańcem i muzyką. Głównym motywem rozmów będą wspomnienia bohaterów i refleksje dotyczące ich działalności artystycznej. Ta krótka forma reportażowa będzie trochę sentymentalną, ale przede wszystkim merytoryczną, podróżą do przeszłości. Cykl bogato ilustrowany archiwaliami (zdjęcia z występów, prób itp.). Nasza bohaterka - Elżbieta Jaroń to tancerka; solistka, później kierowniczka baletu Teatru Wielkiego w Warszawie. Tańczyła główne partie w baletach Piotra Czajkowskiego, Ludwiga Minkusa, Adolphe ' a Adama; prowadzi także działalność pedagogiczną. 09:05 MONTEVERDI. U ŹRÓDEŁ OPERY (CLAUDIO MONTEVERDI AT THE ROOT OF ALL OPERA) Film dokumentalny, 64 min, Francja, 2017 Reżyseria: Philippe Beziat Claudio Monteverdi, wybitny włoski kompozytor, jeden z pierwszych twórców opery. Stworzony przez niego "Orfeusz" (L ' Orfeo) był pierwszym arcydziełem tego gatunku. Życie Monteverdiego zostało bardzo dobrze udokumentowane (m.in. archiwa pisane). Film opowiada o życiu kompozytora, czemu towarzyszą odtworzenia jego muzyki przez współczesnych artystów. 10:25 HRABINA COSEL - KAMARYLA, ODC. 1 Serial historyczny, biograficzny, 48 min, Polska 1968 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Bogusław Lambach, Jan Janczewski Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Stanisław Jasiukiewicz, Daniel Olbrychski, Ignacy Gogolewski, Stanisław Milski, Henryk Borowski, Władysław Hańcza, Krystyna Chmielewska, Leon Niemczyk, Bronisław Pawlik, Ewa Tchorznicka Jerzy Antczak początkowo zamierzał wystawić fragmenty "Hrabiny Cosel" Józefa Ignacego Kraszewskiego w Teatrze Popularnym TV, którym kierował w Łodzi. Ze względu jednak na skromne możliwości techniczne małego studia projekt ten upadł. Po kilku latach - niezależnie zresztą od Antczaka - adaptację powieści podjął Zdzisław Skowroński. W końcu obaj twórcy rozpoczęli wspólną pracę nad filmem. W trakcie prac nad trzyodcinkowym serialem telwizyjnym zapadła decyzja o równoległej realizacji wersji kinowej. Planując produkcję, ze wzgledów finansowych zrezygnowano z budowy dekoracji w studiu. Większość scen zrealizowano na zamku w Książu koło Wałbrzycha. Mimo złego wówczas stanu technicznego tej olbrzymiej budowli, udało się niewielkim kosztem zaadaptować do potrzeb filmu część pomieszczeń. Wybór był szeroki, gdyż Książ ma ponad 400 pomieszczeń. Sceny plenerowe nakręcono w okalającym zamek parku oraz na obszarze Jury Krakowsko - Częstochowskiej, gdzie Wojciech J. Has kręcił "Rękopis znaleziony w Saragossie". Do "Hrabiny Cosel" uszyto ponad 100 kostiumów - od płaszcza koronacyjnego po kostiumy na maskaradę. Występujący w roli króla Karola XII Daniel Olbrychski sam przygotował i wykonał efektowną scenę spadania z konia, kiedy jako król musztrował żołnierzy szwedzkich. Jest rok 1706. Trwa Wojna Północna. Król szwedzki Karol XII rozbija wojska Augusta II Wettina, zwanego Mocnym. Sejm ogłasza detronizację Augusta i na króla Polski wybiera Stanisława Leszczyńskiego. Wiadomość tę przywozi do Drezna młody polski szlachcic Zaklika. August pozornie nie przejmuje się tym. Szuka zapomnienia w zabawach i ucztach. Pojawienie się na dworze pięknej hrabiny Hoym wnosi do jego życia ożywienie. Wkrótce August zakochuje się niej. 11:25 HRABINA COSEL - WŁADZA, ODC. 2 Serial historyczny, biograficzny. 48 min, 3 odc. , Polska 1967 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Stanisław Jasiukiewicz, Stanisław Milski, Ignacy Gogolewski, Henryk Borowski, Maria Homerska, Władysław Hańcza i inni Po rozwodzie z hrabią Hoymem, Anna Cosel obejmuje panowanie na dworze. Dworska kamaryla - marszałek Fürstenberg, baron Kyan, Fleming, Watzdorf, Schulenburg i inni - usiłują wykorzystać ją w swych intrygach i rozgrywkach politycznych. Anna marzy o tym, by August odzyskał koronę polską. Organizuje nawet zamach na Karola XII, który czuje się w Saksonii jak we własnym kraju. 12:30 HRABINA COSEL - UPADEK, ODC. 3 Serial historyczny, 48 min, Polska 1967 Reżyseria: Jerzy Antczak Scenariusz: Zdzisław Skowroński Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Występują: Jadwiga Barańska, Mariusz Dmochowski, Stanisław Jasiukiewicz, Stanisław Milski, Ignacy Gogolewski, Henryk Borowski, Maria Homerska, Władysław Hańcza i inni Gwiazda Karola XII blednie. Po pogromie wojsk szwedzkich pod Połtawą August ma otwartą drogę do tronu polskiego. Wyjeżdża do Warszawy i tam nawiązuje nowy romans. Anna otrzymuje polecenie usunięcia się, ale mając pisemne zobowiązanie króla do małżeństwa, postanawia walczyć. Nie udaje się jej jednak przeciwstawić dworskiej klice. Król wydaje rozkaz uwięzienia Anny. 13:30 HENRYK STRENG / MAREK WŁODARSKI I MODERNIZM ŻYDOWSKO - POLSKI Reportaż, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Magda Seweryn, Maciej Walentowski Wystawa skupia się na twórczości polsko - żydowskiego modernisty Henryka Strenga/Marka Włodarskiego (18981960), malarza aktywnego w międzywojennym Lwowie i powojennej Warszawie. Wystawa nie jest jednak pokazem monograficznym, gdyż Streng/Włodarski to przede wszystkim postać, która rozbija stare sposoby myślenia o sztuce polskiej w XX stuleciu i wspiera dekolonizowanie wiedzy o kulturze w tej części Europy. Twórca oryginalnego modernizmu i zarazem nieortodoksyjny socrealista. Artysta czerpiący z kultury polsko - żydowskiej i ocalały z Holokaustu, który pozostał przy tożsamości zagładowej. Świadek historii obarczony dehumanizującym doświadczeniem dwóch totalitaryzmów, nazizmu i stalinizmu. Śledząc jego losy i twórczość, wystawa daje wgląd w zjawiska artystyczne o fundamentalnym znaczeniu dla Europy Środkowo - Wschodniej przed, w trakcie i po II wojnie światowej. Zamiast odniesień do awangardy francuskiej, uwidacznia lokalne adaptacje modernizmu. Zza fasadowego socrealizmu wydobywa szerokie spektrum sztuki zaangażowanej społecznie w postaci faktorealizmu lat 30. i nowoczesnej sztuki socjalistycznej z przełomu lat 40. i 50. W miejsce wykluczającej, bo zbyt jednorodnej wizji kultury polskiej podkreśla złożoną tożsamość, w której mieści się polsko - żydowsko - ukraiński tygiel kulturowy wieloetnicznego Lwowa. Stawia wreszcie w centrum uwagi graniczne doświadczenia wojenne, które odcisnęły się w artefaktach obozowych, obiektach artystycznych i ingerencjach w dzieła sztuki. (źródło opisu: www.artmuseum.pl) 13:45 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - SANDRO BOTTICELLI Magazyn, 7 min, Polska, 2020 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Anna Zakrzewska, Tomasz Filiks Zdjęcia: Magda Seweryn, Kamil Hasiuk Wykonawcy: Grażyna Bastek Druga część szóstego sezonu "Którędy po sztukę" to powrót do warszawskiego Muzeum Narodowego. W pierwszej części cyklu przedstawialiśmy głównie kolekcję muzeum zgromadzoną w Galerii Sztuki Dawnej oraz w Galerii Sztuki XX i XXI wieku. Tym razem naszą opowieść chcemy przenieść do sal prezentujących sztukę XIX wieku, czyli tych, w których można zobaczyć najbardziej ikoniczne dla tego muzeum dzieła. Nie zabraknie tu płócien najsłynniejszych jak "Dziwny ogród" Józefa Mehoffera czy "Hamlet polski" Jacka Malczewskiego. Pojawią się także europejscy mistrzowie jak Sandro Botticelli czy Jacopo Tintoretto. Postaramy się również opowiedzieć o mniej znanych skarbach, np. o Poliptyku Grudziądzkim, czyli późnogotyckiej nastawie ołtarzowej z krzyżackiego zamku czy zabytkach Galerii Faras. Poza szczegółową analizą warstwy artystycznej, skupimy się również na opowiadaniu o polskiej historii, która często jest tematem dzieł. Ponadto będą nas interesowały skomplikowane, często dramatyczne przejścia, jakich prace te doświadczyły, jak np. ukrywanie eksponatów w czasie wojny czy powojenne ich odzyskiwanie. 14:00 TAMTE LATA, TAMTE DNI - AGNIESZKA DUCZMAL Dysk./wywiad/debata, 26 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Wykonawcy: Marta Perchuć-Burzyńska (prowadzący) Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Dla Agnieszki Duczmal miejscami tymi są własny ogród oraz siedziba orkiestry kameralnej Polskiego Radia, Amadeus. Wybitna, polska dyrygentka opowiada o wojennych losach swojej rodziny, dzieciństwie, dojrzewaniu i pasji zawodowej. 14:35 HANIA Film obyczajowy, 87 min, Polska 1984 Reżyseria: Stanisław Wohl i Krzysztof Wierzbiański Scenariusz: Józef Hen Zdjęcia: Kazimierz Konrad Muzyka: Waldemar Parzyński Aktorzy: Małgorzata Wachecka, Jadwiga Kuryluk - Cebrzyńska, Janina Nowicka, Maciej Orłoś, Marek Sokół, Mieczysław Voit, Jan Englert, Tadeusz Bartosik W sierpniu 1939 roku na Mazowszu, tuż przy granicy z Prusami, zaczęły się zdjęcia do ekranizacji noweli Henryka Sienkiewicza "Hania". Reżyserował Józef Lejtes, a Stanisław Wohl robił zdjęcia. W głównych rolach obsadzeni zostali niedawni absolwenci szkoły aktorskiej - Jadwiga Kuryluk i Jerzy Duszyński. 26 sierpnia, gdy ogłoszono powszechną mobilizację, pracę nad filmem przerwano. Po 44 latach Stanisław Wohl powrócił do filmu, tym razem jako reżyser i zadedykował go Józefowi Lejtesowi. Scenariusz przygotował Józef Hen, który połączył w całość dwie nowele - "Stary sługa" i "Hania". Filmowa "Hania" to historia romantycznej miłości. Młody panicz Henryk i jego rówieśnik, syn bogatego ziemianiana tatarskiego Selim Mirza, zakochują się w tej samej dziewczynie. Hania jest sierotą, córką wiernego sługi ojca Henryka. Między młodzieńcami dochodzi do ostrej rywalizacji o względy dziewczyny, obaj zostają ranni w pojedynku. Po powrocie do zdrowia Henryk dowiaduje się, że Hania przeszła ospę i została oszpecona. Dziewczyna odrzuca oświadczyny Selima i wstępuje do klasztoru. 18:00 MIESZCZANIE ŻYWIECCY - GRZEGORZ OJCIEC I GRZEGORZ SYN Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Scenariusz: Grzegorz Jankowski Grzegorz senior to od zawsze organista i nauczyciel muzyki. Człowiek zakochany w muzyce klasycznej, bardzo często w domu ogląda koncerty muzyki klasycznej w TVP KULTURA. Jego syn Grzegorz, realizator muzyczny, nagra koncert ojca na organach w kościele, w którym Grzegorz senior grał kilkanaście lat. Potem sam zrealizuje i da do odsłuchania ojcu w jego studio. Równolegle z wątkiem Grzegorza seniora opiszemy życie Grzegorza juniora. 19:35 RADWAN Film dokumentalny, 15 min, Polska, 2018 Reżyseria: Teresa Czepiec Scenariusz: Teresa Czepiec Muzyka: Stanisław Radwan Reżyserka obserwuje przy pracy Stanisława Radwana, jednego z najbardziej oryginalnych polskich kompozytorów muzyki dla kina i teatru. Przed kamerą odsłania się warsztat twórcy ścieżki dźwiękowej między innymi do filmu "Szpital przemienienia" Edwarda Żebrowskiego. Tym razem podsłuchujemy, jak Radwan pracuje z twórcami "Kordiana" w reżyserii Jana Englerta. Objawia się tu jego doświadczenie współpracy z Pierre’em Schaefferem i inklinacje w kierunku muzyki konkretnej. Muzyka rodzi się z połączenia brzmienia instrumentów oraz dźwięków pozamuzycznych: hałasów, szeptów i krzyków. (Opis: www.polishshorts.pl) 21:50 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - MISTRZ ŚWIATA Film dokumentalny, 65 min, Polska, 2018 Reżyseria: Kacper Lisowski Bohaterem filmu jest Jerzy Górski, triathlonista po przejściach, którego maksyma brzmi "Zawsze chciałem być najlepszy, cokolwiek bym nie robił". Historia pokazana w "Najlepszym" - fabularnym filmie Łukasza Palkowskiego, zyskuje w tym dokumencie walor osobistego świadectwa sportowca i byłego narkomana. Jerzy Górski jest mistrzem świata w podwójnym Ironmanie, które odbyły się 3 września 1990 roku. Droga do sukcesu sportowego Jerzego Górskiego nie była łatwa. W latach 1969 - 1982 był narkomanem, kilkakrotnie również znalazł się w więzieniu, był w bardzo złym stanie fizycznym. Jego przemiana zaczęła się w 1984 roku w Monarze. W ciągu sześciu lat intensywnego treningu pod okiem m.in. Antoniego Niemczaka osiągnął poziom sportowy, pozwalający mu wygrać Double Ironman w Huntsville. Jest obecnie organizatorem kilkudziesięciu imprez sportowych. 23:10 JAZZ JUNIORS 2020 - ADAM PIEROŃCZYK / ARTIST IN RESIDENCE CZ. 2 Koncert, 59 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Adam Pierończyk Cykl koncertów z festiwalu Jazz Juniors 2020. Koncert "Adam Pierończyk / artist in residence" odbył się 2 października 2020. Pierwszy koncertowy wieczór festiwalu Jazz Juniors, zgodnie z tym, co zapowiadał Adam Pierończyk, wypełniony był pełnym wolności, kreatywnym podejściem do muzyki. To idealny moment, aby poeksperymentować, tłumaczył przed festiwalem. Tak też było, na scenie spotkali się muzycy, którzy choć mocno osadzeni w jazzowej tradycji, śmiało spoglądają w przyszłość, nie stronią od eksperymentów i wyzwań, na które stawia nowoczesność. 02:50 KINO NOCNE - ŚWIADKOWIE PUTINA (PUTIN’S WITNESSES) Film dokumentalny, 102 min, Rosja, 2018 Reżyseria: Vitaly Mansky Scenariusz: Vitaly Mansky "Świadkowie Putina" to wyjątkowe kadry początku kariery politycznej obecnego prezydenta Rosji. W filmie reżyser zapoznaje widza z głównymi "świadkami" dojścia Władimira Putina do władzy. Obraz składa się z rzadkiego i nigdzie nieopublikowanego wcześniej materiału wideo wykonanego przez Mansky'ego w latach 1999 i 2000. Witalij Manski opiera się na relacjach świadków wydarzeń, które miały miejsce w latach następujących po tym pamiętnym dniu. Następnie nadaje mu swoją fascynującą perspektywę i długoletnie unikalne doświadczenie człowieka, który tylko kamera filmowa oddzieliła od polityki wyższego szczebla.