TVP Dokument Piątek, 22.10.2021 06:00 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - ENERGIA NA ZIELONEJ NÓŻCE Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Andrzej Szulkowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Hodują króliki popielniańskie białe i kury zielononóżki kuropatwiane, sadzą drzewa owocowe. EKO Szkoła Życia w Wandzinie to największy w Polsce ośrodek dla ludzi uzależnionych od narkotyków, zakażonych wirusem HIV i chorych na AIDS. Od 15 lat ludzie wyrzuceni poza nawias leczą się, pracują, zdobywają zawód. Uczą się szacunku do siebie i życia na zewnątrz. Podwaliny pod Wandzin położył Marek Kotański. Pierwsi bezdomni zjawili się tam jesienią 1992 roku. W grudniu tegoż roku w zrujnowanym pałacu - bez prądu, wody, ogrzewania, łóżek i jakichkolwiek mebli - zamieszkało 130 osób. Usytuowanie ośrodka było dogodne: w pięknym lesie, 5 km od najbliższej wsi. Można więc było uniknąć protestów miejscowej społeczności obawiającej się, że mają pod bokiem narkomanów. Mieszkańcy Wandzina pracowali ciężko. Sami kopali fundamenty, budowali, robili pustaki i zdobywali niezbędne materiały. Jednocześnie hodowali świnie, krowy, kury, uprawiali ziemię, zakładali tunele foliowe. Dziś Wandzin jest kwitnącym przedsiębiorstwem. W ramach opracowanego przez ONZ programu ochrony bioróżnorodności hoduje się tam zagrożonego wyginięciem królika białego, popielańskiego, a także mrozoodporne odmiany drzew owocowych. Z Programu Małych Dotacji Globalnego Funduszu Środowiska ośrodek dostał środki na wprowadzenie systemu ogrzewania biomasą, m. in. na wymianę kosztownej w eksploatacji instalacji. Dzięki temu koszty ogrzewania zmniejszyły się do symbolicznej złotówki, także dzięki współpracy z nadleśnictwem. Pacjenci zbierają odpady drewna, które dostają za darmo, nadleśnictwo także na tym zyskuje, nie musi płacić za czyszczenie lasu. 06:30 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - NAJJAŚNIEJSZY PUNKT BIESZCZADÓW Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski Jeszcze kilka lat temu diabeł mówił tu dobranoc. Dziś nawet zachodzące słońce nie mówi, bo choć znika za górami, jego energia pozostaje w akumulatorach. Właściciel gospodarstwa gościnnego o wdzięcznej nazwie Ranczo Eko - Frontiers, biolog dr Andrzej Czech nie bez dumy zapewnia, że w ogóle nie jest ono podłączone do sieci energetycznej. Ale na surowość zimy nie narzeka. Do wyjątków należą chwile, gdy musi się ratować agregatem spalinowym. Założeniem gospodarza zawsze było zgodne współdziałanie z przyrodą, a ta jest mu, jako badaczowi bieszczadzkich bobrów, bardzo bliska. Początki gospodarstwa nie były łatwe, musieli walczyć z trudnym terenem, mieszkając początkowo w namiotach, a gdy ostra zima przycisnęła, w niewykończonym domu. Już to samo nauczyło ekipę Andrzeja Czecha myślenia o racjonalnym wykorzystaniu energii. W 2004 roku postawili pierwszy, niewielki wiatrak. Dziś gospodarstwo korzysta na przemian z energii wiatru i słońca. Ogniwa fotogalwaniczne pozwalają skutecznie wykorzystywać światło naszej gwiazdy, zaś akumulatory tę naturalną energię zgromadzić. Nawet gdyby wciąż było pochmurno i nie wiało, starczy jej na dobre trzy tygodnie. Ale taka sytuacja się nie zdarza, bo jak są chmury, to przeważnie jest i wiatr - zauważa gospodarz przyrodnik. 07:00 NOTACJE: EDWARD LUBASZENKO COŚ NIEBIAŃSKIEGO Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2014 Autor: Agnieszka Chmielińska Edward Lubaszenko (rocznik 1939), aktor filmowy i teatralny. Jego ojcem był Niemiec szwedzkiego pochodzenia, Julian Linde, który wyjechał w 1939 r. z zajętego przez ZSRR Białegostoku. W 1941 r. Edward wraz z matką, przy pomocy radzieckiego kapitana Mikołaja Lubaszenki, przeprowadzili się do Archangielska, podając się za jego rodzinę. O swoim prawdziwym ojcu aktor dowiedział się dopiero w dorosłym życiu. W 1991 r. postanowił dodać człon Linde do nazwiska Lubaszenko. Jest ojcem aktora Olafa Lubaszenki oraz Beaty Linde - Lubaszenko. 07:10 PO DWÓCH STRONACH LUSTRA WODY ODC.10 Serial dokumentalny, 44 min, Polska, 2018 Seria "Po dwóch stronach lustra wody" zabiera widza w podróż na dwa krańce Oceanu Spokojnego. Z jednej strony archipelag Komodo, w którym na lądzie niepodzielnie królują słynne smoki, a pod powierzchnią wody silne prądy omiatają usiane życiem rafy koralowe. Indonezja to także kraina niszczycielskich wulkanów, których erupcje niejednokrotnie naruszały porządek świata. Po drugiej stronie oceanu znajduje się, gęsto porośnięta lasem deszczowym, Kostaryka. Plaże obmywane są wodami zatoki, której nazwa pochodzi od nazwiska legendarnego, angielskiego korsarza Francisa Drake'a. Wody te zamieszkałe są przez niezliczone formy życia, które mogą być zarówno piękne, jak i niebezpieczne. Serial nie tylko odkrywa przed widzem tajemnice świata dzikiej przyrody, ale także buduje ludzką świadomość w kontekście wspólnej egzystencji wszystkiego, co żyje na Niebieskiej Planecie. "Po dwóch stronach lustra wody" to niezwykła wyprawa przez dwa światy, która prowadzi do pytania o miejsce człowieka za Ziemi. Seria składa się z 10 epizodów czterdziestopięciominutowych, a reżyserem jest Andrzej Misiuk autor wielu podwodnych produkcji dokumentalnych. Narratorem filmu jest magiczny głos Krystyny Czubówny. 08:10 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA ODC. 2 VANIL NOIR (UNTAMED SWITZERLAND 02. VANIL NOIR / WILDE SCHWEIZ 02. DAS VANIL NOIR) Serial dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku drugim - Vanil Noir. Jest to szczyt w Alpach Fryburskich, części Alp Zachodnich. Leży w Szwajcarii w kantonach Vaud i Fryburg. Należy do głównego łańcucha Alp Berneńskich. Można go zdobyć ze schroniska Chalet Les Marrindes (1868 m). Czas się tu zatrzymał. Zaczarowana okolica. Dla wielbicieli przyrody to główna atrakcja górskiego świata Szwajcarii. W rezerwacie Vanil Noir nadal można znaleźć dziewiczą przyrodę. Znajdujemy się na granicy płyt kontynentalnych Afryki i Europy. Po lewej z tyłu mamy Afrykę. Przy podziale na płyty tektoniczne nazwalibyśmy je Alpami Środkowo - Wschodnimi lub Południowymi. Miejsce, w którym stoimy, to już Europa. Naukowa nazwa to płaszczowiny pennińskie. Okolica przełęczy położonej wysoko nad krainą jezior przypomina krajobraz wulkaniczny. Ogród rzeźb stworzony przez naturę z różnych rodzajów skał. Pozostałości dawnej aktywności tektonicznej, pamiątka po ogromnej energii. Żyją tu wyjątkowe zwierzęta. Głównie owady i żaby, które mogą przetrwać w środowisku kwaśnym. 09:10 DZIKIE KRAINY AUSTRALII. LASY DESZCZOWE (AUSTRALIA’S WILD PLACES. 3) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Peters Moers, Rory Mcguinness /Australia’s Wild Places. The Rainforest) Wielka Rafa Koralowa ciągnie się wzdłuż północno - wschodniego wybrzeża Australii przez prawie trzy tysiące kilometrów. To najdłuższy i najbardziej rozległy system raf koralowych na świecie. Tuż obok od plaży aż po górskie szczyty rosną wspaniałe lasy deszczowe. To powstały w 1981 roku Park Narodowy Daintree. Ochroną objęto wyjątkowy ekosystem, który wiele milionów lat temu ukształtował się w całej północnej części Australii. Wskutek zmian klimatu powierzchnia tropikalnych lasów deszczowych skurczyła się i zajmuje jeden procent obszaru lądowego Australii. W czasach nowożytnych działalność człowieka doprowadziła do dalszego wyniszczenia tej formacji roślinnej. W ciągu ostatnich 150 lat wycięto 80 procent lasów Wiele gatunków roślin i zwierząt, których rozwój sięga początków kontynentu, przetrwało do dziś tylko na terenie Parku Narodowego Daintree. Lasy Daintree to prawdziwy skarb dla biologów i miłośników przyrody. Klasyczny las deszczowy ma niemal zupełnie zamknięte sklepienie, utworzone z koron drzew. Wiele gatunków zaskakuje tu swoją obecnością. Na przykład orły. Lasy namorzynowe rosną wzdłuż brzegów delty rzeki (Daintree). Namorzyny są niezbędne dla całego ekosystemu rafy. Namorzyny nie tylko tworzą ważną strefę buforową rafy. Są także żłobkiem dla wielu gatunków żyjących w tej strefie ryb. Wśród gęstych gałęzi namorzynów żyje wiele gatunków ptaków. W tym niewielkim zakątku Australii żyje jedna piąta gatunków ptaków i ponad jedna trzecia gatunków ssaków całego kontynentu. Liczne tutejsze gatunki wciąż czekają na odkrycie. 10:10 ODKRYWAMY ŚWIAT. ODC. 9 RIO DE JANEIRO (WORLD DISCOVERIES. EP. 9 RIO DE JANEIRO) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Daniel Lafarge Scenariusz: Sylvain Dommergue Seria dokumentalna, w której będziemy mogli poznać najwspanialsze miejsca świata, styl życia, odwieczne tradycje lub realia historyczne zanim znikną one na tle nowoczesności. To świadectwa niesamowitego bogactwa kultur ludzkich na całym świecie. W ciągu kilku dziesięcioleci nasza planeta przeszła bardziej dramatyczne zmiany niż kiedykolwiek w historii ludzkości. Globalizacja, postęp gospodarczy i technologiczny prowadzą do normalizacji na całym świecie. Jednak różnice kulturowe i różnorodność wciąż mogą zaskakiwać, a czasem oczarować podróżnika. 11:10 W POSZUKIWANIU RODOWODU Film dokumentalny, 19 min, Polska, 1974 Scenariusz: Franciszek Palowski Zdjęcia: Maciej Braunstein, Aleksander Wasilewicz Film przedstawia temat poszukiwania własnego rodowodu przez osoby polskiego pochodzenia, przybywające do Polski ze Stanów Zjednoczonych, Australii, Szkocji, Ameryki Południowej, Francji na organizowane przez Uniwersytet Jagielloński Kursy Języka i Kultury Polskiej. Z każdym rokiem jest ich więcej. Spośród wielu, nierzadko atrakcyjniejszych, możliwości spędzenia letnich wakacji i urlopów wybierają Polskę. Przyjeżdżają w poszukiwaniu brakującego ogniwa własnej biografii. Ekipa telewizyjna towarzyszy uczestnikom kursu od pierwszych kroków na polskim lotnisku, przez sale wykładowe Uniwersytetu Jagiellońskiego, zwiedzanie Krakowa, Gdańska, Malborka, Grunwaldu, Warszawy. Podczas wizyt w muzeach, bibliotekach i na lekcjach historii Polski. Słuchacze kursów wypowiadają się prawie płynną polszczyzną zarówno na tematy współczesnej historii naszego kraju, jak i wracają do okresu wojny. Mówią, dlaczego zdecydowali się na przyjazd do Polski, a także o fascynacji polską kulturą i folklorem. Wypowiedzi Eugene'a Kusielewicza, działacza polonijnego, o funkcjonującym w Stanach Zjednoczonych Związku Klubów Kulturalnych Polski i Fundacji Kościuszkowskiej, z zaznaczeniem, że dopiero ta współpraca z Polską, która pozwoliła na przyjazd do ojczyzny przodków, jest przełomem. Rektor UJ, prof. Mieczysław Karaś otwiera uroczyście działalność Zakładu dla Spraw Polonii na krakowskim uniwersytecie. Jest to przejście od bardzo emocjonalnie zaangażowanej działalności do zinstytucjonalizowanej formy pracy z Polonią na całym świecie. 11:35 ADAM MACEDOŃSKI. WIĘCEJ NIŻ JEDNO ŻYCIE. Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2020 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Brożek Adam Macedoński. Lwowiak, krakus, polski patriota, współczesny człowiek renesansu zakorzeniony w wielokulturowej Rzeczypospolitej. Uczestnik manifestacji 3 maja 1946 r. w Krakowie i walk o Krzyż w Nowej Hucie w 1960 roku. Współzałożyciel Instytutu Katyńskiego, Chrześcijańskiej Wspólnoty Ludzi Pracy oraz Konfederacji Polski Niepodległej. Niestrudzony zbieracz świadectw katyńskich w czasach, kiedy wielu nawet bało się wymówić to słowo. Zatrzymywany, represjonowany, internowany. Adam Macedoński to także poeta, grafik, muzyk, pieśniarz, autor rysunków i wierszy w kultowym "Przekroju" Mariana Eilego. Nie rozstaje się z gitarą, śpiewa po polsku, włosku, hiszpańsku, ale najbardziej kocha lwowski bałak. W 2021 roku skończył 90 lat. Szuka pracowni, gdzie mógłby tworzyć malarstwo wielkoformatowe. 12:40 NASZA HYPATIA Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2019 Scenariusz i reżyseria: Tomasz Kamiński Zdjęcia: Zbigniew Jarosz, Andrzej Misaczek, Roman Piotrowski, Michał Bożek, Jeremi Grzywa Hypatia z Aleksandrii, filozofka późnego hellenizmu, żyjąca na przełomie IV i V wieku, to bohaterka najsławniejszego dzieła prof. Marii Dzielskiej. Dzieła, które zostało wybrane historyczną książką roku w USA (1995). "Hypatia z Aleksandrii" w połowie lat 90. była obecna w każdej dużej amerykańskiej księgarni. Przyniosła Marii Dzielskiej uznanie międzynarodowych środowisk naukowych, krytyki i czytelników. Film przedstawia sylwetkę zmarłej tragicznie prof. Marii Dzielskiej, zajmującej się historią starożytną. Pani Profesor stosująca w życiu zasady etyki starożytnej przyjaźniła się z wieloma znanymi osobistościami. Film oparty na relacjach osób jej bliskich, znających ją, przyjaciół, sąsiadów. 13:35 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA ODC. 3 LODOWIEC ALETSCHGLETSCHER (UNTAMED SWITZERLAND 03. THE GREAT ALETSCH GLACIER / WILDE SCHWEIZ 03. ALETSCHGLETSCHER) Serial dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku trzecim - Aletschgletscher. Grosser Aletschgletscher, największy lodowiec Alp leży w Alpach Berneńskich, w kantonie Valais w Szwajcarii. Aletsch ma długość 23, 6 km (2002 r.), zajmuje powierzchnię 117, 6 km² i składa się z ok. 27 mld ton lodu. U schyłku małej epoki lodowej w roku 1850 lodowiec miał długość 27 km. Lodowiec jest objęty rezerwatem znajdującym się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, razem ze szczytami Bietschhorn i Jungfrau. 14:40 110 % Film dokumentalny, 73 min, Polska, 2016 Reżyseria: Agnieszka Gola Rakowska, Łukasz Borzęcki Zdjęcia: Filip Pakuła Dokumentalna opowieść o marzeniach, pasji, odwadze sięgania do gwiazd i smaku zwycięstwa. Rywalizacja i mordercza walka, zmaganie się z własnymi słabościami, nadludzki wysiłek i presja, radość zwycięstw i ciężar samotnych porażek, hejt i uwielbienie kibiców. Kulisy wyczynowego sportu w relacjach tych, którzy na naszych oczach stają się legendą. Kim są sportowi idole? Czym różnią się od innych? Co oznacza dla nich Orzeł na piersi? W filmie wystąpili: Rafał Sonik, Adam Małysz, Zofia Noceti - Klepacka, Karol Bielecki, Bartłomiej Bonk, Zbigniew Bródka, Rafał Majka, Anita Włodarczyk, Tomasz Majewski, Katarzyna Rogowiec, Natalia Partyka, Maja Włoszczowska, Andrzej Wrona, Mateusz Kusznierewicz oraz Robert Lewandowski. Producent: Unlimited Film Operations 2016. 16:05 SUPERINTELIGENCJA (SUPERINTELLIGENCE - BEYOND HUMAN / HELENA DIE KÜNSTLICHE INTELLIGENZ) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Fabian Korbinian Wolf Twórcy dokumentalnego filmu próbują odpowiedzieć na pytanie, jak sprytna może się stać sztuczna inteligencja, która rozwija się w niezwykłym tempie? Czy powinniśmy się jej bać, czy raczej cieszyć, że może pomóc ludzkości w rozwiązaniu jej problemów? A jeśli tak, to w jakim stopniu? Dokument szuka odpowiedzi na te pytania, zapewniając jednocześnie pouczające, ale satyryczne spojrzenie na obecny stan rozwoju sztucznej inteligencji. W filmie zestawiono koncepcje science fiction z rzeczywistością, tworząc doświadczenie, które oczaruje i da wiele do myślenia. Nadal istnieje mnóstwo nieznanych możliwości. 17:10 ODKRYWAMY ŚWIAT. ODC. 10 SRI LANKA (WORLD DISCOVERIES. EP. 10 SRI LANKA) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Daniel Lafarge Scenariusz: Sylvain Dommergue Seria dokumentalna, w której będziemy mogli poznać najwspanialsze miejsca świata, styl życia, odwieczne tradycje lub realia historyczne zanim znikną one na tle nowoczesności. To świadectwa niesamowitego bogactwa kultur ludzkich na całym świecie. W ciągu kilku dziesięcioleci nasza planeta przeszła bardziej dramatyczne zmiany niż kiedykolwiek w historii ludzkości. Globalizacja, postęp gospodarczy i technologiczny prowadzą do normalizacji na całym świecie. Jednak różnice kulturowe i różnorodność wciąż mogą zaskakiwać, a czasem oczarować podróżnika. 18:15 CELTOWIE: KREW, ŻELAZO I OFIARA 3/3 (THE CELTS: BLOOD, IRON AND SACRIFICE / DIE KELTEN) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Michael Lachmann, Jeremy Hall Dokumentalna opowieść o Celtach. Ich plemienne ojczyzny rozciągały się kiedyś od Hiszpanii, Anglii i Francji po Słowenię i Anatolię. Dziś nowe znaleziska archeologiczne nakreślają znacznie dokładniejszy portret Celtów. Przez prawie tysiąc lat w dużej mierze determinowali historię Europy i nieustannie pilnowali Rzymu. W pierwszym tysiącleciu p.n.e. Europa była mocno w ich rękach. A kiedy w IV wieku p.n.e. zaczęli przekraczać Alpy, było to postrzegane jako zniewaga dla początkującego mocarstwa - Rzymu. W I wieku p.n.e. Cezar wkroczył do Galii, aby ujarzmić wszystkie plemiona celtyckie. Jednak Celt Wercyngetoryks zjednoczył Celtów przeciwko Rzymianom w konflikcie, który trwał siedem lat. Poddanie się i niewola celtyckiego księcia Wercyngetoryksa przypieczętowały los wolnych Celtów na kontynencie. To była porażka, ale nie koniec epoki krwi i żelaza Celtów. 19:15 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KOREA POŁUDNIOWA JAKIEJ NIE ZNAMY (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i wybitne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:15 TAJEMNICE SZPIEGÓW WOJNY ODC. 3 SZPIEG, KTÓRY OCALIŁ ŚWIAT (SPIES OF WAR - THE A - BOMB SPIES EP. 3 THE SPY WHO PREVENTED THE WAR) Serial dokumentalny, 51 min, Czechy, 2019 Reżyseria: Jobst Knigge Seria dokumentalna z tajnymi agentami w roli głównej. Byli największymi szpiegami XX wieku. To opowieści o szpiegostwie związanym z największymi wydarzeniami historycznymi. Nie znacie ich nazwisk ani ich twarzy: Garbo, Tricycle, Treasure, Brutus i Bronx - brytyjscy szpiedzy z czasów II Wojny Światowej. Ich misja: oszukać Adolfa Hitlera, by zabezpieczyć lądowanie w Normandii. Podwójni agenci, atrapy, fałszywe informacje przesyłane dyplomatom. To był doskonały plan. Życie w cieniu zmieniło tych pięcioro agentów w mistrzów podstępu. Oto utajniona historia trzech nieznanych mężczyzn i dwóch kobiet, którzy zmienili bieg historii. 21:15 MORDERCA W RODZINIE ODC. 3 OKOLICZNOŚCI OBCIĄŻAJĄCE (KILLER IN THE FAMILY / ARBOGAFALLET / EP. 3 AGGRAVATING CIRCUMSTANCES) Cykl dokumentalny, 38 min, Szwecja, 2018 Reżyseria: Martin Mork, Nils Bergman Sześcioczęściowy serial o prawdziwych zbrodniach, śledztwie i procesie przeciwko Johannie Möller. To zawiła historia. Dziennikarz Nils Bergman rozmawia z ludźmi i osobami zaangażowanymi w tę sprawę. W 2016 roku, w domku letniskowym w Arboga doszło do morderstwa i próby morderstwa starszej pary. Mężczyznę - Görana zabito, ale kobieta, Anki Möller, przeżyła atak. Podejrzenie padło na córkę i jej chłopaka. Dziennikarz zainteresował się tym tematem, gdy zobaczył wywiad z nimi. W trakcie śledztwa policja dowiaduje się, że były mąż córki tej pary zmarł w dziwnych okolicznościach w tym samym letnim domku, zaledwie rok wcześniej. Śledztwo na wczesnym etapie skierowało podejrzenia na Johannę Möller i młodego uchodźcę imieniem Mohammad Rajabi. Kiedy zostali kochankami, kobieta manipulowała i doprowadziła do okrutnej zbrodni. 21:55 MORDERCA W RODZINIE ODC. 4 ZARZUTY PODŻEGANIA DO ZABÓJSTWA (KILLER IN THE FAMILY / ARBOGAFALLET / EP. 4 CHARGES OF CONSPIRACY AND SOLICITATION) Cykl dokumentalny, 29 min, Szwecja, 2018 Reżyseria: Martin Mork, Nils Bergman Sześcioczęściowy serial o prawdziwych zbrodniach, śledztwie i procesie przeciwko Johannie Möller. To zawiła historia. Dziennikarz Nils Bergman rozmawia z ludźmi i osobami zaangażowanymi w tę sprawę. W 2016 roku, w domku letniskowym w Arboga doszło do morderstwa i próby morderstwa starszej pary. Mężczyznę - Görana zabito, ale kobieta, Anki Möller, przeżyła atak. Podejrzenie padło na córkę i jej chłopaka. Dziennikarz zainteresował się tym tematem, gdy zobaczył wywiad z nimi. W trakcie śledztwa policja dowiaduje się, że były mąż córki tej pary zmarł w dziwnych okolicznościach w tym samym letnim domku, zaledwie rok wcześniej. Śledztwo na wczesnym etapie skierowało podejrzenia na Johannę Möller i młodego uchodźcę imieniem Mohammad Rajabi. Kiedy zostali kochankami, kobieta manipulowała i doprowadziła do okrutnej zbrodni. 22:30 MIASTO GNIEWU S.I - /5/ Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Dawid Sawicki Zdjęcia: Tomasz Nawrocki Muzyka: Tomasz Kamiński Cykl dokumentalny o początkach zorgaznizowanej przestępczości w Polsce. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porchunków. W cyklu są wykorzystywane materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , Komendy Stołecznej Policji oraz warszawskich prokuratur i sądów. Odcinek 5. W tym odcinku widzowie poznają nowe metody walki pomiędzy grupami przestępczymi. Opowiemy o tym, skąd gangsterzy mieli materiały służące do konstruowania bomb. Jak wchodzili w posiadanie trotylu, granatów moździerzowych, itp.? Kto przygotowywał dla grup przestępczych bomby? Opowiemy również o nowej metodzie zarabiania pieniedzy przez grupy przestępcze, jaką były porwania i uprowadzenia dla okupu. Widzowie poznają też wzruszającą historię policjanta, który zginął na służbie podczas rozbrajania ładunku wybuchowego. 23:05 WCIELENIA ZŁA - ODC. 5/10 HITLER. IKONA TERRORU. (EVOLUTION OF EVIL) Cykl dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2015 Galeria najbardziej znanych despotów w najnowszej historii. Od Hitlera do Saddama Husajna, od Stalina do Kim Dzong Ila, od Mao do pułkownika Kaddafiego. Bezlitośni psychopaci, chciwi, okrutni, a czasem po prostu szaleni, przejęli kontrolę nad swoim krajem i terroryzują swoich poddanych, ale zawsze pozostaje pytanie: zzy urodzili się źli, czy też coś się stało, że tak się zachowują? Synonimem zła jest Hitler. I to jemu przyjrzymy się w kolejnym odcinku cyklu. 24:00 WODA ZNACZY ŻYCIE Reportaż, 21 min, Polska, 1970 Autor: Aleksandra Jarosz Scenariusz: Aleksandra Jarosz Reportaż o znaczeniu wody w życiu człowieka, w przemysłowych miastach. Woda oznacza życie. Tak bardzo potrzebujemy wody i to nie tylko w życiu, ale również w przemyśle, w produkcji samochodowej, w produkcji stali. Przy wydobyciu tony węgla zużywa się 60 litrów wody, ale najbardziej żarłoczny jest jednak przemysł tworzyw sztucznych. Tereny przemysłowe, zurbanizowane potrzebują coraz więcej wody, a właśnie owa urbanizacja i przemysł powodują jej zanik. Ruda Śląska, przyjazd beczkowozu, ludzie napełniają wiadra wodą. Budowa własnych ujęć wodnych dla celów przemysłowych (hutniczych). Wypowiedzi głównego energetyka Huty Pokój, dra Jerzego Michty o możliwościach oszczędzania wody, głównie w przemyśle. Plany perspektywiczne gospodarki wodnej. Postulaty odnośnie opłat za wodę w przemyśle w celu jej oszczędności. 00:30 NOTACJE: ZBIGNIEW KURTYCZ. Z PIOSENKĄ PRZEZ ŻYCIE Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2014 Autor: Małgorzata Uberna Zbigniew Kurtycz (rocznik 1919), piosenkarz, gitarzysta i kompozytor. Jest synem Mieczysława Kurtycza - dyrygenta lwowskiej orkiestry mandolinistów Hejnał. I to właśnie ojciec początkowo udzielał mu lekcji gry na skrzypcach. Ostatecznie gitara stała się jego głównym instrumentem. Występował w wielu zespołach muzycznych. 00:40 CENA PRAWDY Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2001 Scenariusz: Marcin Mamoń, Mariusz Pilis Zdjęcia: Andrzej Jaskowski Muzyka: Robert Brylewski Film jest osobistą relacją autorów z poszukiwań znanej czeskiej dziennikarki Petry Prohazkovej, która porzuciła pracę reporterską i założyła w stolicy Czeczenii sierociniec. Autorzy zadają pytania o sens pracy korespondentów wojennych i o cenę, którą muszą zapłacić. W filmie pokazano wojnę w Czeczenii z obu stron: rosyjskiej i czeczeńskiej, pokazano obozy szoleniowe i partyzantów. 01:45 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. PIERWSZA OFIARA WRZEŚNIA '39 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Samotnie przeciwko Rzeszy. W niemieckich kronikach atak na Polskę w roku 1939 roku opisywany jest jako atak niemalże rycerski w biały dzień i z otwartą przyłbicą - tak jak idą zwycięzcy. Sęk w tym, że to fałsz. Realia były zupełnie inne i o tym będzie nasza dzisiejsza opowieść. Rozpoczynamy ją w lasach nieopodal Piły, na linii dawnej granicy Rzeczypospolitej i Rzeszy Niemieckiej. Przypomnimy postać pierwszego poległego na ziemi wielkopolskiej 1 września 1939 r. polskiego żołnierza kaprala Piotra Konieczkę. 03:25 CZESKA MITOLOGIA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2020 Scenariusz i reżyseria: Rafał Geremek Dokument opowiada o tym jak się zmieniają Czechy na przestrzeni ostatnich trzech dekad. Polacy lubią Czechów, ale czy ich znają? Kim są i jak zmienił się ten kraj? Wiele rzeczy z naszego polskiego punktu widzenia stoi tutaj na głowie. Weryfikujemy popularne mity na temat naszych południowych sąsiadów: czy Czesi naprawdę są narodem Szwejków? Nacją, która w spokoju stoi na uboczu wielkiej historii i się tym szczyci? Wojującymi ateistami? Czy rzeczywiście nie stawiają silnego oporu władzy? Jacy są naprawdę Czesi i co tak naprawdę sądzą o sobie? Rozmawiamy ze znanymi czeskimi politykami, historykami i analitykami i życia społecznego i politycznego. A także odwiedzamy zwykłych Czechów, choć jednocześnie niezwykłych. Franciszek Hadrawa z Szumawy, zwykły ślusarz, konstruuje np. samoloty. O przemiany w Czechach pytamy także Polaków tu mieszkających.