TVP Kultura Czwartek, 21.10.2021 08:30 NIEDZIELA Z... NATALIĄ KUKULSKĄ Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz: Katarzyna Jurkowska Wykonawcy: Katarzyna Sanocka (prowadząca) Ikona polskiej sceny muzycznej, córka piosenkarki Anny Jantar oraz kompozytora Jarosława Kukulskiego. Autorka tekstów i współautorka muzyki. Karierę muzyczną rozpoczęła w wieku 7 lat. W1 996 roku nagrała swoją pierwszą płytę "Światło". Wylansowała takie przeboje jak: "Piosenka światłoczuła", Im więcej ciebie, tym mniej","Niepotrzebny". Zdobyła dwie platynowe płyty i sześć złotych. Gościem programu"Niedziela z... "jest Natalia Kukulska. 09:20 GONIEC (KURYER) Komediodramat, 83 min, ZSRR, 1986 Reżyseria: Karen Shakhnazarov Zdjęcia: Nikolay Nemolyaev Muzyka: Eduard Artemev Aktorzy: Fyodor Dunayevsky, Anastasiya Nemolyayeva, Oleg Basilashvili, Inna Churikova Karen Szachnazarow zekranizował własne opowiadanie. To film o wchodzeniu w dorosłość młodego pokolenia. Ten czas podejmowania trudnych decyzji, często ważących na całym życiu reżyser zabarwił dowcipną naturą głównego bohatera Iwana Mirosznikowa. Chłopak właśnie zdał maturę, ale nie ma jeszcze pomysłu na swoją przyszłość. Bez powodzenia zdawał na studia i bez większego przekonania zatrudnił się jako goniec w wydawnictwie. W pracy miga się jak może. Pewnego dnia dostarczając przesyłkę do profesora poznaje jego córkę Katię. 11:00 DOM - ODC. 4/25 - A JESZCZE WCZORAJ BYŁO WESELE Serial obyczajowy, 86 min, Polska 1980 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lachman, Jerzy Michotek, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inn Basia Talarówna nadal jest w depresji. Andrzej czuje się winny. Jego dawny dowódca odnajduje go i odwiedza w Warszawie. Stwarza to nowe i groźne kłopoty. W rodzinie Bawolików następuje pojednanie. Inwalida wojenny Tolek walczy ze swą ułomnością pod wpływem sympatii do Lidki. Pomaga mu w tym syn starosty, który właśnie wrócił do domu i zamieszkał w swoim mieszkaniu zajętym przez Jasińskich. Tolek osiąga pełny sukces, odrzuca kule. Lidka rodzi syna, Tolek daje mu swoje nazwisko, żeniąc się z dziewczyną. Radość jednak nie trwa długo. Na drugi dzień po ślubie mężczyzna ginie przy rozbiórce kamienicy. Doktor Kazanowicz pragnie sam rozliczyć się ze światem i wymierzyć winnym sprawiedliwość. 12:40 PALI SIĘ, MOJA PANNO (HORI, MA PANENKO) Komedia satyryczna, 70 min, Czechosłowacja 1967 Reżyseria: Milos Forman Scenariusz: Milos Forman, Jaroslav Papousek, Ivan Passer Muzyka: Karel Mares Występują: Jan Vostrcil, Josef Kolb, Frantisek Debelka, Josef Sebanek, Vaclav Novotny, Josef Valnoha, Jan Stoeckl, Milada Jezkova i inni Trzeci - po "Czarnym Piotrusiu" i "Miłości blondynki" - film Milosa Formana był zarazem jego ostatnim dziełem, jakie zrealizował w kraju, zanim zdecydował się na emigrację. Nakręcił go już zresztą w koprodukcji z włoskim producentem Carlo Pontim, który - niezadowolony z ostatecznego kształtu dzieła - domagał się zwrotu zainwestowanych pieniędzy. Na szczęście, Franois Truffaut i Claude Berri wykazali znacznie więcej artystycznej przenikliwości i, odkupując prawa do "Pali się, moja panno", uchronili ten znakomity film (nominowany w 1969 r. do Oscara) oraz jego utalentowanego twórcę przed znacznymi kłopotami. Kręcąc "Pali się...", Forman zachował tę samą metodę realizacyjną, styl i pole obserwacji, co w dwóch poprzednich obrazach, ale dość zasadniczo zmienił ton: łagodną ironię, pobłażliwość i wyrozumiały dystans królujący w tamtych komediach zastąpiło spojrzenie ostre i bezkompromisowe, "gogolowska", okrutna drwina z ludzkiej małości, głupoty, grubiaństwa i nieudolności. "Dlaczego ludzie, skądinąd mili, nawet bez złych intencji wyrządzają sobie tyle zła, dlaczego człowiek tak łatwo poniża bliźniego?" - pyta Forman. Jego film nie jest tylko rekonstrukcją rzeczywistości, ma wymiar metaforyczny. Zdjęcia powstawały w małym miasteczku Vrchlabi w Karkonoszach, a do głównych ról reżyser zaangażował aktorów niezawodowych, z którymi zetknął się już przy poprzednich realizacjach. Członkowie małomiasteczkowej straży pożarnej urządzają bal karnawałowy. Chcą na nim uczcić swego 86 - letniego byłego naczelnika, Alojza Vranę, o którym dowiedzieli się, że choruje na raka. Staruszek ma dostać w prezencie ozdobny toporek. Tradycyjnie bal obejmuje loterię fantową oraz - zgodnie z zachodnią modą - wybory królowej piękności.Niestety, od początku wszystko źle się układa. Już podczas przygotowań ginie pierwszy fant loteryjny - tort, a w sali balowej dochodzi do małego pożaru. Chociaż odpowiedzialny za loterię strażak Josef zasadza do pilnowania fantów swoją żonę, ze stołu systematycznie giną co cenniejsze nagrody. Nie mniej kłopotów sprawia wybór kandydatek do konkursu piękności. Dziewczęta na ogół wstydzą się wystąpić, choć niektóre z nich są usilnie lansowane przez rodziców, inne zaś - siłą przez rodziców usuwane z szeregu pretendentek. Na estradę wstępuje ostatecznie tylko jedna, ale i ona ucieka zaraz, w ślad za koleżankami, do damskiej toalety. Szturmowanie drzwi toalety przez strażaków przerywa dźwięk syreny strażackiej: we wsi wybuchł pożar. Pali się chałupa starego pana Havelki. Niestety, za późno, by ją ratować, choć strażacy przystępują do dzieła. Balowi goście przyglądają się natomiast pożarowi jak ciekawemu widowisku, popijając piwo doniesione im przez zapobiegliwego kelnera. Po akcji gaśniczej komitet organizacyjny balu postanawia przeznaczyć dla pogorzelca losy loterii fantowej, lecz nieszczęsny Havelka nie może ich wymienić na nagrody, bo wszystko rozkradziono. Propozycja, by po zgaszeniu świateł oddać, co zginęło ze stołu, przynosi tylko fatalną kompromitację gospodarzy. Po tym wydarzeniu wszyscy wynoszą się do domów, korzystając z zamieszania i ogólnej konsternacji. Na sali pozostaje tylko staruszek Alojz, cierpliwie czekający na uhonorowanie swojej służby. Ale i tu dojdzie do kolejnej wpadki. 14:40 SKRZYPEK NA DACHU (FIDDLER ON THE ROOF) Musical, 175 min, USA 1971 Reżyseria: Norman Jewison Scenariusz: Joseph Stein Zdjęcia: Oswald Morris Muzyka: John Williams, Jerry Bock Aktorzy: Chaim Topol, Norma Crane, Leonard Frey, Molly Picon, Paul Mann, Rosalind Harris, Michele Marsh, Neva Small, Michael Glaser, Raymond Lovelock, Elaine Edwards, Candy Bonstein, Shimen Ruskin i inni Spektakl przygotowany przez Josepha Steina według opowiadań Sholema Alejchema święcił triumfy na Broadwayu, cieszył się też niezmiennym powodzeniem u publiczności całego świata. Na fali oszałamiającego sukcesu sztuki Stein napisał scenariusz do wspaniałego filmu, który został obsypany nagrodami i zyskał miano musicalu wszech czasów. Akademia Filmowa uhonorowała głośne dzieło w reżyserii Normana Jewisona, także twórcy musicalu "Jezus Chrystus Superstar", trzema Oscarami - za zdjęcia, dźwięk i muzykę. Z Broadwayu zostały przeniesione na ekran znakomite układy choreograficzne Jerome'a Robbinsa oraz skrzypcowe sola, które wykonał Isaak Stern, jeden z najwybitniejszych wirtuozów świata. Znalazły się również w filmie przebojowe utwory, jak "Gdybym był bogaczem", "Tradycja", "Anatewka", "Wschód i zachód słońca". Głównego bohatera zagrał Chaim Topol, który z równym powodzeniem kreował tę postać w spektaklach londyńskich. Urodzony w Palestynie izraelski aktor nigdy przedtem nie miał kontaktu ze wschodnioeuropejskim środowiskiem chasydów, a jednak jego Tewje przeszedł do historii i nie sposób sobie wyobrazić kogoś innego w tej roli. Rok 1905. W małej wiosce Anatewka w Rosji, zamieszkanej niemal przez samych Żydów - chasydów, pędzi spokojny żywot wraz z żoną i pięcioma córkami mleczarz Tewje. Nade wszystko szanuje tradycję, ale życie zmusza go do postępowania wbrew własnym zasadom. Będzie zmuszony poddać się nowym obyczajom i ideom. Przyjdzie mu wybierać pomiędzy miłością do tradycji i do córek, które szykują mu coraz to nowe niespodzianki. Zawsze pragnął, by było im w życiu dobrze, by miały bogatych i dobrych mężów. Ale jego wyobrażenia o szczęściu rozmijają się całkowicie z pragnieniami i dążeniami córek. W końcu musi się pogodzić z faktem, że najstarsza Cejtl odrzuca bogatego rzeźnika i idąc za głosem serca wybiera biednego krawca Motela. Akceptuje ostatecznie Perczyka, młodego studenta socjalistę zakochanego w Hodel, o którą wcześniej starał się syn rabina. Nie może też stanąć na drodze do szczęścia Chawy, która wbrew woli ojca wybiera Rosjanina Fiedkę. 17:45 MAŁGORZATA MIRGA - TAS. WYJŚCIE Z EGIPTU Reportaż, 15 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Magda Seweryn Wystawa Małgorzaty Mirgi - Tas "Wyjście z Egiptu" to pokaz trzech cykli prac powstających od 2016 roku. Dwa z nich: "Wesiune thana" (2016 - 2020) i "29" (2018) prezentowane były dotąd na wystawach zbiorowych i indywidualnych w KW Institute for Contemporary Art w Berlinie, Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku i Sądeckim Parku Etnograficznym w Nowym Sączu. "Wyjście z Egiptu" (2020) - trzeci cykl, którego tytuł jest jednocześnie tytułem całej ekspozycji, to nowa seria monumentalnych kolaży, stworzonych specjalnie na wystawę w Galerii Arsenał. Powstały na podstawie siedemnastowiecznych akwafort Jacques ’ a Callota znanych pod podwójnym tytułem: "Les Bohemiens" (Cyganie) i "La vie des Egyptiens" (Życie Egipcjan). Cztery grafiki Callota to jedne z najstarszych (i jednocześnie bardzo nielicznych) reprezentacji Romów w sztuce dawnej. Przechwycone i powtórzone przez artystkę stają się na wystawie w Białymstoku jednym z trzech rozdziałów autobiograficznej opowieści o romskiej historii i kulturze. (źródło opisu: www.galeria - arsenal.pl) 18:05 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - CECCO DEL CARAVAGGIO Magazyn, 7 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Grażyna Bastek Cecco del Caravaggio był wiernym naśladowcą Michelangela Merisi da Caravaggio (1571 - 1610), jeśli nie jego współpracownikiem. Giulio Mancini (1559 - 1630), słynny kolekcjoner i krytyk sztuki, uwzględnił go w swoim dziele "Considerazoni sullam pittura": Francesco detto Cecco del Caravaggio figurował tam razem z Bartolomeo Manfredim, Jusepe de Riberą, Spadrinem i Carlo Saracenim, jako jeden z najważniejszych przedstawicieli szkoły Caravaggia. Choć niewiele szczegółów biografii Cecco jest znanych, identyfikuje się go z artystą zwanym Francesco Buoneri (1590 - 1625), współautorem dekoracji w kaplicy Guicciardini we florenckim kościele Świętej Felicyty. Cecco gorliwie naśladował styl Caravaggia, ale również zasłynął z niekonwencjonalnych rozwiązań dla tematów typowo caravaggionistycznych. Tak, jak w przypadku warszawskiego obrazu ze św. Sebastianem. Historia życia tego męczennika jest znana między innymi ze Złotej Legendy: Sebastian, który był ważnym rzymskim dowódcą, a także wiernym wyznawcą Chrystusa, został skazany na śmierć za wyznawanie swej wiary. Według legendy prześladowcy przebili go tyloma strzałami, ze zaczął przypominać jeżozwierza. Przed śmiercią uchroniła go troskliwa opieka św. Ireny, która opatrzyła jego rany, po czym Sebastian powrócił do pałacu cesarza, by napomnieć go o okrutności jego czynów względem chrześcijan. 23:30 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - WSTĘP DO FILMU - WNIEBOWSTĄPIENIE Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2021 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Wniebowstąpienie" w reż. Łarisy Szepitko. 23:35 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - WNIEBOWSTĄPIENIE (WOSCHOŻDIENIJE / THE ASCENT) Dramat wojenny, 104 min, ZSRR, 1976 Reżyseria: Łarisa Szepitko Scenariusz: Jurij Klepikow, Łarisa Szepitko Zdjęcia: Władimir Czuchnow Muzyka: Alfred Sznitke Aktorzy: Boris Płotnikow, Władimir Gostiuchin, Siergiej Jakowlew, Ludmiła Polakowa, Wiktoria Goldentuł Akcja filmu rozgrywa się zimą 1942 roku na Białorusi, gdzie oddziały partyzanckie toczą zacięte walki z Niemcami. Jeden z takich oddziałów po wyjściu z okrążenia ukrywa się w Lesie Borkowskim. Podczas próby zdobycia prowiantu dwóch partyzantów zostaje zatrzymanych przez Niemców. Podczas przesłuchań jeden z nich załamuje się i deklaruje wolę współpracy, drugi do końca odmawia zeznań i ginie na szubienicy. Jest to jeden z ostatnich filmów zmarłej tragicznie w 1979 roku reżyserki Łarisy Szepitko. Zdobył Złotego Niedźwiedzia i nagrodę dziennikarzy FIPRESCI podczas Międzynarodowego Festiwalu Filmowego w Berlinie Zachodnim w 1977 roku. 01:55 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - AJKA (AYKA) Dramat, 108 min, Rosja/Niemcy/Chiny/Polska/Kazachstan, 2018 Reżyseria: Sergei Dvortsevoy Scenariusz: Sergey Dvortsevoy, Gennadiy Ostrovskiy Aktorzy: Samal Esljamova, Polina Severnaya, Andrey Kolyadov Młoda Kirgizka Ajka mieszka w Moskwie, gdzie pracuje na czarno. Jest samotna, nie ma przyjaciół, ani chłopaka, z którym mogłaby się związać na stałe. Młoda imigrantka jest w zaawansowanej ciąży i trafia do szpitala. Po porodzie ucieka jednak z oddziału położniczego, zostawiając nowo narodzonego syna. Ma długi i zdaje sobie sprawę, że nie będzie mogła utrzymać dziecka. Kiedy ochłonie, zaczynają ogarniać ją wątpliwości, doskwiera matczyna tęsknota. Ajka żałuje swego desperackiego kroku i rozpaczliwie zaczyna szukać porzuconego syna. Odtwórczyni tytułowej roli Samal Esljamova otrzymała w 2018 roku na festiwalu w Cannes Złotą Palmę w kategorii Najlepsza aktorka.