TVP Dokument Wtorek, 26.10.2021 Zmiany z dnia 21.10.2021 w stosunku do raportu z dnia 12.10.2021 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:05 PAPUGI SĄ WŚRÓD NAS (PLANET PARROT) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Matt Hamilton Film dokumentalny o papugach. Te kolorowe i charyzmatyczne ptaki, choć są dobrze znane i lubiane, wciąż zaskakują ludzi urodą, inteligencją i charakterem. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 23:50 GORĄCA LINIA - PAMIĘĆ Reportaż, 15 min, Polska, 1985 Scenariusz: Janusz Zielonacki Prowadzący: Janusz Zielonacki Reportaż o tragicznych wydarzeniach z dnia 2.11.1942 roku. W Tarnogrodzie, podczas okupacji niemieckiej, doszło do pogromu ludności żydowskiej. O przebiegu tamtych wydarzeń opowiadają naoczni świadkowie. Z nieukrywanym wzruszeniem przywołują w pamięci ten tragiczny dzień. Świadkowie, którzy zostali przymuszeni do pracy przy zasypywaniu zbiorowych mogił zabitych Żydów, szczegółowo opisują przebieg zdarzenia. Mieszkanka Tarnogrodu, pokazując zdjęcia w albumie rodzinnym, opowiada o rodzinach żydowskich, wspomina swoich szkolnych kolegów i koleżanki ze społeczności żydowskiej. Przywołuje w pamięci rozmowę z jedną z koleżanek tuż przed tragicznymi wydarzeniami. Świadkowie wskazują precyzyjnie miejsce kaźni i miejsce pochówku pomordowanych Żydów - ich współmieszkańców i sąsiadów. W mieście odbywają się oficjalne uroczystości związane z odsłonięciem pomnika poświęconego pamięci pomordowanych Żydów. W uroczystości udział biorą przedstawiciele społeczności żydowskiej i mieszkańcy Tarnogrodu. Fragment modlitwy żydowskiej oraz oficjalne przemówienia uczestników uroczystości. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 00:35 OSTATNI MAZURZY Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Julia Wołoszyńska Ernest Kruk urodził się w krainie, która leżała na "tyłach historii". Ziemia mało znana, podobnie jak żyjący tu naród. Wszystkie tragiczne wydarzenia XX wieku odcisnęły nieodwaracalne piętno na tych ludziach. Wojny ostatecznie spowodowały, że społeczność Mazurów przestała istnieć. Mazurzy, kiedyś nazywani Prusami, przyjęli chrześcijaństwo i przez wiele lat żyli w państwie krzyżackim, wtedy byli katolikami. Potem przyszła reformacja i ponad cztery wieki Kościoła ewangelickiego. Po II wojnie światowej krajobraz Mazur po raz kolejny się zmienił, tym razem z ewangelickiego na katolicki. Niestety, okoliczności tych zmian były bardzo tragiczne. Narodu mazurskiego praktycznie na Mazurach już nie ma.... Dawne świątynie ewangelickie teraz służą katolikom. W 1945 i 1946 roku nierzadko siłą były odbierane ewangelickiej ludności mazurskiej. Dochodziło nawet do bitew pod kościołami (Ruciane - Nida, Mikołajki). Jedyna pokojowa wymiana świątyń na Mazurach odbyła się w parafii w Nidzicy. Już prawie nikt nie pamięta, kto jeszcze kilkadziesiąt lat temu był gospodarzem Krainy Wielkich Jezior. Co się stało z dawnymi mieszkańcami tych ziem? Ernest Kruk postanowił walczyć, aby pamięć o jego przodkach Mazurach nie zginęła. Propagator mazurskości, pisarz, poeta. Gdy skończyła się II wojna światowa, miał zaledwie cztery lata. Zaraz po wojnie stracił rodziców (ojciec wywieziony do ZSRR, gdzie zmarł; matka umarła na tyfus w Dobrzyniu, rodzinnej wsi Ernesta Kruka). W 1945 r. bezpowrotnie stracił swój dom. Zaraz po pogrzebie matki do domu wprowadziła się polska rodzina. Ernest trafił do domu dziecka. Rodzinnego domu nigdy już nie odzyskał. Mieszka na jednym z olsztyńskich osiedli. Zawsze zdawał sobie sprawę ze swojej inności, jego całe życie naznaczone było poszukiwaniem własnej tożsamości, odzyskaniem utraconej mazurskości.