TVP Dokument                    Piątek, 29.10.2021

06:00 DZIKA POLSKA - ŚLIMAKI NA ZAKRĘCIE

Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012
Reżyseria: Monika Purzycka
Scenariusz: Dorota  Adamkiewicz, Joanna  Łęska


W Polsce występuje ponad 170 gatunków ślimaków lądowych. Zdecydowanie najpopularniejszym 
wśród nich jest winniczek, największy europejski ślimak lądowy. Jest faktycznie gigantem w porównaniu
do ślimaków zaliczanych do poczwarówek. Jedna z największych poczwarówek krajowych, poczwarówka 
jajowata osiąga zwykle 2, 7 mm wysokości muszli. Nie jest wykluczone, że małe rozmiary przedstawicieli 
Vertigo oraz rzadkość ich występowania, sprawiają, że niewielu malakologów na świecie zajmuje się tą 
grupą maluczkich. Jednym z największych jest prof. Beata Pokryszko z Uniwersytetu Wrocławskiego, 
którą gościmy w naszym programie w towarzystwie dr Tomasza Maltza. 




06:30 DZIKA POLSKA - POŻĄDANE ŻĄDŁA

Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012
Reżyseria: Monika Purzycka
Scenariusz: Joanna  Łęska, Dorota  Adamkiewicz


Trudno o ważniejszych i pracowitszych współtwórców różnorodności biologicznej, jak pszczoły. 
Bohaterem tego odcinka jest prof. Jerzy Demetraki - paleolog, naukowiec zajmujący się genetyką 
pszczół miodnych. 
Teren Polski jest naturalnym siedliskiem rasy pszczół rodzimych określonej jako środkowoeuropejska. 
Populacja pszczół linii M Północna wywodzi się od pszczół miejscowych utrzymywanych i selekcjonowanych 
w naturalnych warunkach klimatyczno - pożytkowych północnej Polski. Zachowała ona wiele ważnych cech, 
z których najistotniejsze to: tworzenie małych i średnich rodzin na zimę, co wiąże się z mniejszym zużyciem 
pokarmu w czasie zimy, ponadto większa odporność na choroby; szybki i dynamiczny rozwój wiosenny, następujący 
wraz z ustabilizowaniem się pogody; zdolność do wykorzystania różnorodnych pożytków (nawet bardzo ubogich).




07:00 WYSPY CZASÓW ODYSEUSZA - UROK KSIĘŻYCA
(ISLANDS IN TIME - A WILDLIFE ODYSSESY 2. BEWITCHED BY THE MOON)

Film dokumentalny, 49 min, Austria, 2017
Reżyseria: Matt Hamilton, Paul Reddish


Trzyczęściowy film dokumentalny o wyspach Azji Południowo - Wschodniej, które należą do najbardziej ciekawych i różnorodnych 
miejsc na naszej planecie. Są domem dla majestatycznych, pięknych i dziwacznych zwierząt. Położone między Azją i Australią 
wyspy powstały z ognia. Niemniej istnieje tam także świat równoległy, w którym rządzi księżyc. Tu ryby, uciekając z wody, 
wspinają się na drzewa. Owady rozświetlają najciemniejszy mrok, a kraby tańczą. Wpływ księżyca jest najsilniejszy na wybrzeżu
i na płyciznach. Każdego dnia księżyc oddziałuje na wody oceanu, tworząc pływy. Od milionów lat rośliny i zwierzęta wybrzeża 
rozwinęły sposoby przetrwania drastycznych zmian środowiska - od słonej wody po suchy ląd. 
Przypływy zalewają spore obszary przybrzeżnego lasu namorzynowego. To świat podporządkowany rytmowi, narzuconemu przez księżyc. W niektórych miejscach słone wody wpływają na kilka kilometrów w głąb lądu między drzewa, na których śpią nosacze sundajskie, zwane małpami księżyca. By zdobyć swoje ulubione pożywienie, małpy czekają na odpływ, dlatego nigdzie się 
nie śpieszą. Księżyc, znikając z nieboskłonu, wycofuje wody z namorzyn. W ciągu kilku godzin wodę zastępuje powietrze. 
Poranne przeciąganie się i drapanki to sygnał nosaczy do wyprawy. W niektórych miejscach las rozciąga się na wiele
kilometrów. Przed nosaczami daleka droga na wybrzeże. W ich lesie rośnie nawet tuzin rozmaitych gatunków namorzyn. 
Każdy gatunek znajduje sposób na przetrwanie w ekstremalnym środowisku, które zabiłoby inne drzewa. Pień korzeniary 
nie sięga gruntu. Ale wyposażony w plątaninę gigantycznych korzeni, podtrzymujących drzewo w miękkim, błotnistym podłożu. 
Grunt cuchnie zgniłymi jajami i jest pozbawiony tlenu. Awicenia ma wyrastające pionowo w górę korzenie oddechowe. Pobierają 
powietrze, by zagłębione w błocie partie się nie dusiły. Tylko tak wyjątkowe przystosowanie się pozwala drzewom przetrwać
w dziwnym, amfibiotycznym świecie. 
Choć księżyc jest siłą, to jednak mocne tropikalne słońce dyktuje roślinom i zwierzętom, jak żyć w najwspanialszych lasach 
na ziemi. Obejrzymy to w następnym odcinku "Odysei wysp". 




07:55 ROZMIAR MA ZNACZENIE ODC. 1. IM WIĘKSZE TYM LEPSZE
(SIZE MATTERS 1. THE BIGGER THE BETTER / AUF DIE GRÖE KOMMT ES AN)

Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017
Reżyseria: Willem Villjoen


Film dokumentalny o wielkości różnych rzeczy, stworzeń i zjawisk. Dlaczego owady są małe, a planety duże? Dlaczego Ziemia nie jest wielkości Jowisza? A ludzie nie są wielkości myszy? A co by się stało, gdybyśmy to wszystko zmienili? Ale rozmiar naprawdę ma znaczenie. Zbadamy fascynującą sieć pojęć naukowych, aby odkryć nie tylko, dlaczego rzeczy są takie, jakie są, ale także dlaczego nigdy nie mogłyby być inne. 




09:00  ZDUMIEWAJĄCE INDIE. CZ. 3. HIMALAJE: SAM SZCZYT
(WILDEST INDIA)

Serial dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2011
Reżyseria: Richard Kirby


Pięcioodcinkowy serial o niezwykłej przyrodzie i cywilizacji Indii. 
W odcinku trzecim podróżujemy w Himalaje, najwyższe góry świata. Tam, gdzie niebo spotyka się z ziemią, 
panują wyjątkowo niegościnne warunki. Porywisty wiatr, lodowate zimno i niedostatek tlenu dla większości 
gatunków stanowią przeszkodę nie do pokonania. Są jednak śmiałkowie, których nic nie odstraszy. Nie dla 
nich żyzne równiny w dolnych partiach Himalajów. Muszą wspiąć się jeszcze wyżej, próbując przetrwać 
w ekstremalnych warunkach. 




10:05 ROZKWIT BAŁKAŃSKICH MIAST. SARAJEWO
(BALKAN BOOM TOWNS SARAJEVO / METROPOLEN DES BALKAN)

Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018
Reżyseria: Mirjana Momirovic
Scenariusz: Ann - Christin Hornberger


Seria dokumentalna, w której poznamy największe miasta bałkańskie: Lublanę, Sarajewo, Belgrad, Sofię i Bukareszt. Rosną w siłę, są głównymi ośrodkami kulturalnymi. Wielu Europejczyków nadal kojarzy je z socjalistyczną dyktaturą. Dla większości są to miejsca krwawych wojen lat 90. Ale dla młodych, kreatywnych umysłów te miasta należą do pożądanych list miejsc, w których należy być. Miasta mają długą, trudną przeszłość, a teraz oferują ekscytującą i inspirującą teraźniejszość z dużym potencjałem na przyszłość. To wystarczający powód, aby wybrać się na wycieczkę do starych i nowych miast Bałkanów. W odcinku drugim - Sarajewo. W górskiej kotlinie nad rzeką Miljacką leży Sarajewo, stolica Federacji Bośni i Hercegowiny. Pełno tu kontrastów, bo miasto leży na styku Wschodu i Zachodu. Sarajewo bywa nazywane Małą Jerozolimą ze względu na wyznawaną tu mnogość religii. Miasto ma bogatą historię. Należało do Imperium Osmańskiego, a potem do Cesarstwa Austro - Węgierskiego. Trzykrotnie znalazło się w centrum światowych wydarzeń politycznych. W roku 1914, po zamachu na austriackiego następcę tronu Franciszka Ferdynanda, wybuchła pierwsza wojna światowa. W roku 1984 odbyła się tu zimowa olimpiada, a w 1992 miasto przetrwało najdłuższe oblężenie od czasu drugiej wojny światowej. Obecnie trzystutysięczne Sarajewo jest domem dla Bośniaków, ortodoksyjnych Serbów i katolickich Chorwatów, którzy żyją w harmonii mimo wydarzeń najnowszej historii. 




11:00 ZATAŃCZYĆ POGO

Reportaż, 24 min, Polska, 1985
Zdjęcia: Tomasz Zarzycki


"Nie ma w nim nienawiści, brutalności, jest trochę siły, żeby po koncercie nikt nie miał ochoty nikogo napaść" - tak o pogo mówi jeden z uczestników Festiwalu w Jarocinie w 1985 roku w reportażu Michała Fajbusiewicza. 20 tysięcy młodych ludzi zjechało z różnych stron Polski do Jarocina, by "wyżyć się i mieć spokój na jakiś czas". Włosy stawiają na mydło, a kolorują czeskimi mazakami niezmywalnymi. Jedni już pracują, inni wciąż się uczą w liceum, technikum, jeszcze inni studiują. Są tacy, co uciekli z domu, są i tacy, co "buzują". "Buzują" z przerwami od roku, a niektórzy nie pamiętają, kiedy zaczęli. Ich wszystkich ktoś nazwał kiedyś punkami - śmieciami. W filmie wykorzystano, na zasadzie prawa cytatu, fragment utworu "Noce Szatana" zespołu KAT oraz krótkie fragmenty występów uczestników festiwalu w Jarocinie w 1985 roku. 




11:35 OPOWIEŚCI DZIEWCZĘCE

Film dokumentalny, 59 min, Polska, 2020
Reżyseria: Barbara Sierosławska


Film drogi trzech 80 - letnich kobiet: Polki, Niemki i Żydówki. Barbara, Ute i Hanna wybierają się w podróż po śladach swojego dzieciństwa, pierwszy raz spotkają się razem. To spotkanie odbędzie się w Łodzi, tam gdzie ich drogi się krzyżowały już raz, 70 lat temu. Towarzyszymy naszym bohaterkom w trakcie tej pełnej emocji podroży w poszukiwaniu śladów, tropów i kluczy do tamtych lat, do samych siebie. Zobaczymy, jak się mierzą z przeszłością i jak postrzegają współczesny obraz tych miejsc. Szczególnym momentem będzie ich wspólne spotkanie. Opowiadania naszych bohaterek biorą swój początek w środku drugiej wojny światowej. Wtedy, jako małe dziewczynki mieszkały blisko siebie, w okupowanej Polsce. Barbara w Łodzi (Litzmannstadt), Ute w Wałach koło Kutna, mała Żydówka Hanna w Białej Rawskiej. W roku 1942 dotychczasowe, beztroskie życie dziewczynek nagle się kończy, są zmuszone do opuszczenia rodzinnych stron. Przed nimi sześć długich lat tułaczki. Dopiero w roku 1948, trzy lata po zakończeniu wojny, trafiają do swoich nowych, rodzinnych domów. Barbara w Polsce, Ute w Niemczech, Hanna w Izraelu. Nie tylko czas i miejsce łączą nasze bohaterki, ale też niezwykłość losu. Dzięki paradoksalnemu, przewrotnemu przebiegowi zdarzeń udało im się ocalić życie. Barbara, polskie dziecko zrabowane przez organizację SS LEBENSBORN, była wychowana jako Niemka. Ute, Niemka, przetrwała dzięki temu, że nauczyła się mówić po polsku. Hanna, Żydówka, ocalała jako Polka dzięki sfałszowanej tożsamości. Film opisuje zdarzenia drugiej wojny światowej równolegle z perspektywy trójki dzieci z trzech różnych kultur. Ta nietypowa konstelacja otwiera nowe spojrzenie na historię i teraźniejszość. 




12:45 I BLISKO I DALEKO

Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2018
Reżyseria: Wojciech Sarnowicz


Film ma charakter dokumentu i ukazuje Kazimierza Kutza na przestrzeni prawie pół wieku. Wojciech Sarnowicz, autor tego 
projektu, zrealizował dwa filmy poświęcone bohaterowi. Pierwszy w 1971 r. nosił tytuł "Kazimierz Kutz - temat osobisty" i był 
poświęcony pracy na planie "Perły w koronie", drugi zrealizowany w 1994 r. , "Fakty i mit" związany był z powstawaniem 
filmu o tragedii górników z kopalni Wujek w stanie wojennym. Oba te filmy pokazywały nie tylko pracę reżysera filmowego, 
ale dzięki rozmowom z nim pozwalały śledzić nie tylko sam proces twórczy, ale także stosunek Kazimierza Kutza do historii 
Śląska, jego skomplikowanych problemów, a przede wszystkim poznać motywację zachowania tutejszych ludzi w zderzeniu
z historią. Reżyser z jednej strony uświadamia Ślązakom kim są, z drugiej odbiorcom spoza Śląska ułatwia zrozumienie ich 
postaw. I chociaż filmy o których mowa wtopione są w tutejszy pejzaż, i mówią faktach tu zaistniałych, to niosą z sobą 
uniwersalne przesłanie. Owo przesłanie dotyczy obrony ludzkiej godności, prawa do związków z tradycją, ale także ukazuje 
proces wchodzenia w nowoczesność. Wszystkie te cechy tutejszej ludności wynikały z jej historycznego doświadczenia, 
które owocowało odmiennością zarówno od Polski, jak i krajów pod których rządami Ślązacy byli przez ponad sześć wieków. 




13:45 ROZMIAR MA ZNACZENIE ODC. 2 MAŁE JEST PIĘKNE
(SIZE MATTERS 2. SMALL IS BEAUTIFUL / AUF DIE GRÖE KOMMT ES AN)

Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2017
Reżyseria: Willem Villjoen


Film dokumentalny o wielkości różnych rzeczy, stworzeń i zjawisk. Dlaczego owady są małe, a planety duże? Dlaczego Ziemia nie jest wielkości Jowisza? A ludzie nie są wielkości myszy? A co by się stało, gdybyśmy to wszystko zmienili? Ale rozmiar naprawdę ma znaczenie. Zbadamy fascynującą sieć pojęć naukowych, aby odkryć nie tylko, dlaczego rzeczy są takie, jakie są, ale także dlaczego nigdy nie mogłyby być inne. 




14:50 GRZESIUK, CHŁOPAK Z FERAJNY

Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2006
Reżyseria: Mateusz Szlachtycz
Scenariusz: Alex Kłoś


Filmowy portret zmarłego w 1963 r. Stanisława Grzesiuka legendy Warszawy, pisarza i barda Czerniakowa, 
piewcy stołecznego folkloru, autora trzech autobiograficznych książek: "Pięć lat kacetu", "Boso, ale 
w ostrogach" i wydanej pośmiertnie "Na marginesie życia". Grzesiuk śpiewał głównie na ulicach Warszawy, 
grając na bandżoli, ale znany był w całej Polsce. Płyty z jego piosenkami, w nowych aranżacjach, 
ukazują się do dzisiaj (utwory te znalazły się m.in. w repertuarze grupy Szwagierkolaska). 
W filmie poświęconym Grzesiukowi dziennikarz Gazety Stołecznej Alex Kłoś pełni rolę narratora. 
W wędrówce śladami barda towarzyszy mu zaprzyjaźniony muzyk warszawski, Sylwester Kozera, 
śpiewający bandżolinista, szef Kapeli Czerniakowskiej. Przed kamerą przewijają się zespoły grające 
piosenki charakterystyczne dla warszawskiego folkloru, postaci ze świata kultury, członkowie rodziny 
Stanisława Grzesiuka i jego znajomi. W archiwalnych nagraniach pojawia się również sam bohater. 
Mówią o nim m.in.: Stanisław Wielanek, muzycy rockowi: Muniek Staszczyk i Andrzej Zeńczewski, 
reprezentanci współczesnej muzyki ulicy, raperzy: Vienio, Pele i Wujek Samo Zło. Filmowego portretu 
dopełniają fragmenty książek Stanisława Grzesiuka czytane przez Zdzisława Wardejna, a ilustrowane 
animowanymi kreskówkami. 
"Grzesiuk, chłopak z ferajny" to opowieść o człowieku, który całą duszą niepokorną i hardą, 
a przecież jakże romantyczną, kochał swe rodzinne miasto, które jest równorzędnym bohaterem 
tego filmu. 




16:00 TESLA
(TESLA)

Film dokumentalny, 53 min, USA, 2016
Scenariusz i reżyseria: David Grubin


Nikola Tesla przez wiele osób postrzegany jest jako postać tragiczna, inżynier wizjoner, który zmarł w ubóstwie i w zapomnieniu, przyćmiony przez takie postaci jak Edison czy Marconi. Niestrudzony wynalazca, który zarejestrował wiele patentów i opracował 
wiele sprawnych prototypów, zyskał sławę dzięki swoim oszałamiającym pokazom. Publiczność licznie gromadziła się, żeby
zobaczyć, jak prąd o napięciu tysięcy volt przepływa przez jego ciało, które pozornie stawało w płomieniach i oślepiało 
oszołomioną widownię. Tesla twierdził, że odbiera sygnały z kosmosu i planował wykorzystanie naturalnego ładunku Ziemi do 
wytwarzania darmowej elektryczności (wolnej energii). Dlatego obraz Tesli jako magika i szalonego naukowca przyćmił Teslę, 
genialnego inżyniera, wizjonera bezprzewodowego świata, w którym obecnie żyjemy. Choć błądził między spektakularnym 
sukcesem a porażką, był człowiekiem z krwi i kości, wspaniałym wynalazcą i oddanym swojej pracy inżynierem. Na jego upadek 
tylko częściowo miały wpływ pomysły, oddalające się od naukowych wynalazków ku wizjom przyszłości, mogącym w jego 
czasach przyprawiać o zawrót głowy. Jednak to jego technologia umożliwiła wejście w wiek elektryczności w XX. wieku, a jego
wizje w bezprzewodowy świat XXI wieku. 
Film "Tesla" opowiada o życiu człowieka, którego pomysły zrewolucjonizowały jego czasy i nasze. Do dziś wielu naukowców 
uważa, że najważniejsze wynalazki Tesli utajniono, takie jak bezprzewodowy przesył energii elektrycznej, teleportację, sztuczną inteligencję i lasery wojskowe. 




17:05 ROZKWIT BAŁKAŃSKICH MIAST. BELGRAD
(BALKAN BOOM TOWNS BELGRADE / METROPOLEN DES BALKAN)

Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018
Reżyseria: Mirjana Momirovic
Scenariusz: Ann - Christin Hornberger


Seria dokumentalna, w której poznamy największe miasta bałkańskie: Lublanę, Sarajewo, Belgrad, Sofię i Bukareszt. Rosną w siłę, są głównymi ośrodkami kulturalnymi. Wielu Europejczyków nadal kojarzy je z socjalistyczną dyktaturą. Dla większości są to miejsca krwawych wojen lat 90. Ale dla młodych, kreatywnych umysłów te miasta należą do pożądanych list miejsc, w których należy być. Miasta mają długą, trudną przeszłość, a teraz oferują ekscytującą i inspirującą teraźniejszość z dużym potencjałem na przyszłość. To wystarczający powód, aby wybrać się na wycieczkę do starych i nowych miast Bałkanów. W odcinku trzecim - Belgrad. Stolica Serbii leży nad dwiema rzekami, Sawą i Dunajem. Żyje tu około milion siedemset tysięcy ludzi. Słowo Belgrad znaczy białe miasto. Wszędzie widać jego blask. Obok pomników i budynków historycznych są też dzielnice bardziej romantyczne, ze zniszczonymi fasadami i dziełami subkultury. To miasto pełne kontrastów. Bloki mieszkalne w Nowym Belgradzie to przykład brutalizmu, odżywającego stylu w architekturze. Tutaj można mieszkać również na wodzie. To popularne rozwiązanie już od dziesięcioleci. W Belgradzie żyje się na wodzie i z wodą. Miasto leży przy ujściu Sawy do Dunaju. Pierwsza osada powstała tu siedem tysięcy lat temu. Ze względu na strategiczne położenie miasto bywało podbijane, niszczone i odbudowywane. Po pierwszej wojnie światowej Belgrad był najpierw stolicą Królestwa Jugosławii, a po roku 1945 - socjalistycznej Jugosławii. Po upadku zróżnicowanego etnicznie kraju został stolicą Serbii. Ulica Księcia Michała leży w samym centrum miasta. To miejsce trzeba zobaczyć i trzeba się tu pokazać. Kawiarnie, galerie i butiki przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów. 




18:10 ŚLADAMI CYSTERSÓW ODC. 3 WŁOCHY
(IN THE FOOTSTEPS OF THE CISTERCIANS / ZISTERZIENSERKLÖSTER: ITALIEN)

Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2019
Reżyseria: Alessandro Melazzini


Serial krajoznawczo - turystyczny, w którym udajemy się w podróż do Francji, Niemiec i Włoch, aby poznać fascynujący świat średniowiecznego Zakonu Cystersów i jego fantastyczne budowle, klasztory, kościoły, ogrody i miasteczka wokół nich. Jaki był sekret ich niesamowitych osiągnięć i umiejętności? 




19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - HAWAJE. MAGIA PACYFIKU
(FLAVORS)

Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008
Reżyseria: Eric Bacos


Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i wybitne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 




20:10 TAJEMNICE SZPIEGÓW WOJNY ODC. 4 SZPIEDZY ERY ATOMOWEJ
(SPIES OF WAR - THE A - BOMB SPIES EP. 4 THE ATOMIC SPIES)

Serial dokumentalny, 51 min, Czechy, 2019
Reżyseria: Jobst Knigge


Seria dokumentalna z tajnymi agentami w roli głównej. Byli największymi szpiegami XX wieku. To opowieści o szpiegostwie związanym z największymi wydarzeniami historycznymi. Nie znacie ich nazwisk ani ich twarzy, ale to oni zmienili bieg historii. 




21:10 MORDERCA W RODZINIE ODC. 5 ZABÓJSTWO I USIŁOWANIE ZABÓJSTWA
(KILLER IN THE FAMILY / ARBOGAFALLET / EP. 5 MURDER AND ATTEMPTED MURDER)

Cykl dokumentalny, 29 min, Szwecja, 2018
Reżyseria: Martin Mork, Nils Bergman


Sześcioczęściowy serial o prawdziwych zbrodniach, śledztwie i procesie przeciwko Johannie Möller. To zawiła historia. Dziennikarz Nils Bergman rozmawia z ludźmi i osobami zaangażowanymi w tę sprawę. W 2016 roku, w domku letniskowym w Arboga doszło do morderstwa i próby morderstwa starszej pary. Mężczyznę - Görana zabito, ale kobieta, Anki Möller, przeżyła atak. Podejrzenie padło na córkę i jej chłopaka. Dziennikarz zainteresował się tym tematem, gdy zobaczył wywiad z nimi. W trakcie śledztwa policja dowiaduje się, że były mąż córki tej pary zmarł w dziwnych okolicznościach w tym samym letnim domku, zaledwie rok wcześniej. Śledztwo na wczesnym etapie skierowało podejrzenia na Johannę Möller i młodego uchodźcę imieniem Mohammad Rajabi. Kiedy zostali kochankami, kobieta manipulowała i doprowadziła do okrutnej zbrodni. 




21:40 MORDERCA W RODZINIE ODC. 6 WYROK
(KILLER IN THE FAMILY / ARBOGAFALLET / EP. 6 THE VERDICT)

Cykl dokumentalny, 29 min, Szwecja, 2018
Reżyseria: Martin Mork, Nils Bergman


Sześcioczęściowy serial o prawdziwych zbrodniach, śledztwie i procesie przeciwko Johannie Möller. To zawiła historia. Dziennikarz Nils Bergman rozmawia z ludźmi i osobami zaangażowanymi w tę sprawę. W 2016 roku, w domku letniskowym w Arboga doszło do morderstwa i próby morderstwa starszej pary. Mężczyznę - Görana zabito, ale kobieta, Anki Möller, przeżyła atak. Podejrzenie padło na córkę i jej chłopaka. Dziennikarz zainteresował się tym tematem, gdy zobaczył wywiad z nimi. W trakcie śledztwa policja dowiaduje się, że były mąż córki tej pary zmarł w dziwnych okolicznościach w tym samym letnim domku, zaledwie rok wcześniej. Śledztwo na wczesnym etapie skierowało podejrzenia na Johannę Möller i młodego uchodźcę imieniem Mohammad Rajabi. Kiedy zostali kochankami, kobieta manipulowała i doprowadziła do okrutnej zbrodni. 




22:15 MIASTO GNIEWU S.I - /6/

Serial dokumentalny, 27 min, Polska, 2017
Scenariusz i reżyseria: Dawid Sawicki
Zdjęcia: Tomasz Nawrocki
Muzyka: Tomasz Kamiński


Cykl dokumentalny o początkach zorganizowanej przestępczości w Polsce. Pierwsza seria składa się 
z 13 odcinków. Każdy epizod opowiada o jednej zbrodni gangsterskich porchunków. W cyklu zostały
wykorzystane materiały archiwalne Telewizji Polskiej S. A. , a także Komendy Stołecznej Policji oraz 
warszawskich prokuratur i sądów. 
Odcinek 6 
Trwa gangsterska wojna w mieście. Walczą ze sobą Pruszków i grupa braci N. - Dziada i Wariata. 
Dodatkowo na przestępczej mapie uaktywnia się ten właściwy gang z Wołomina rządzony przez 
Mariana K. ps. Maniek vel Klepak i Ludwika A. ps. Lutek. Gangsterzy zabijają trzy osoby w gołębniku, 
dali w ten sposób znać, że Dziad jest następny na liście. 




22:50 WCIELENIA ZŁA - ODC. 6/10 KIM Z DYNASTII GROZY
(EVOLUTION OF EVIL)

Cykl dokumentalny , 49 min, Niemcy, 2015


Galeria najbardziej znanych despotów w najnowszej historii. Od Hitlera do Saddama Husajna, od Stalina do Kim Dzong Ila, 
od Mao do pułkownika Kaddafiego. Bezlitośni psychopaci, chciwi, okrutni, a czasem po prostu szaleni, przejęli kontrolę 
nad swoim krajem i terroryzują swoich poddanych, ale zawsze pozostaje pytanie: zzy urodzili się źli, czy też coś się stało, 
że tak się zachowują? 
W tym odcinku dynastia północnokoreańskich dyktatorów na przykładzie Kim Dzong Ila.




23:45 ZALEW WIŚLANY

Reportaż, 17 min, Polska, 1972
Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Riege
Zdjęcia: Andrzej Dobrzyński


Całe życie mieszkańców, ich praca, pasje, wszystko głównie uwarunkowane jest przez bogactwo natury Zalewu Wiślanego - reportaż pokazuje życie codzienne ludzi związanych z tymi rejonami Polski. Materiał bogaty w zdjęcia plenerów Zalewu, poranków nad wodą, otaczającej natury. Żegluga to jedna z form spędzania czasu nad Zalewem, ale na tamtejszych wodach trudno nie spotkać także rybaków łowiących na swoich motorówkach. W materiale przedstawione są też miasta - między innymi Elbląg i jego kościoły, fabryka turbin, zamek. Reportaż o pięknie i tajnikach życia nad Zalewem Wiślanym. 




00:05 NIKT NIE POMOŻE

Reportaż, 14 min, Polska, 1983
Zdjęcia: Adam Kaczanowski


Kobieta ze starszą matką oraz dwójką nastoletnich dzieci od kilku lat mieszka w dwunastometrowym garażu, bez wody i prądu - taka informacja dotarła do łódzkiego oddziału Telewizji Polskiej. Tropem tym ruszył Michał Fajbusiewicz i okazało się, że przyczyną tej sytuacji jest konflikt rodzinny. Małżeństwo, po rozstaniu, nie może porozumieć się w sprawie podziału gospodarstwa rolnego, w którym wspólnie mieszkali. Sprawa trafia do sądu, ale postępowanie ciągnie się latami. Ten spór podzielił nie tylko małżonków, ale całą rodzinę. Kimś, kto liczy na szybkie rozwiązanie tego konfliktu, jest też właścicielka garażu, która zgodziła się przyjąć kobietę, ale nie spodziewała się, że do jej ogródka wprowadzi się więcej osób i że będą tam mieszkać aż tak długo. 




00:25 NOTACJE: JAN OLSZEWSKI UTRACONE ELDORADO

Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2014
Autor: Sławomir Koehler


Jan Olszewski, polityk, adwokat i publicysta. Premier Polski w latach 1991 - 1992, Kawaler Orderu Orła Białego. 
Działacz opozycji demokratycznej i obrońca w procesach politycznych w okresie PRL - u, poseł na Sejm I, III i IV 
kadencji, twórca i przewodniczący Ruchu dla Rzeczypospolitej oraz Ruchu Odbudowy Polski, członek Trybunału Stanu, 
doradca prezydenta Lecha Kaczyńskiego. 


 

00:40 GRUZJA - ZABIĆ PREZYDENTA

Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2002
Scenariusz: Mariusz Pilis, Marcin Mamoń


W wyniku rozpadu ZSRR Gruzja odzyskała niepodległość. Na czele państwa stanął Eduard Szewardnadze, ostatni minister spraw zagranicznych ZSRR. Wraz z Michaiłem Gorbaczowem rozpoczął pierestrojkę i doprowadził do rozpadu największego na świecie państwa. W nowej Gruzji Szewardnadze rozpoczął rządy w chwili, gdy kraj był pogrążony w wojnach domowych. Nie wszystkim Gruzinom Szewardnadze przypadł do gustu i wielu z nich chciało go zabić. 




01:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - TAJEMNICE DOLINY KACANKI

Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020
Autor: Adam Sikorski


Tajemnice Doliny Kacanki. 
To bardzo zaskakująca cecha naszego czasu - świat coraz szerzej staje przed nami otworem, rzeczy i miejsca niegdyś 
niewyobrażalnie odległe okazują się osiągalne, ale jednocześnie uważniej rozglądamy się wokół i odkrywamy niezwykłość
najbliższej okolicy. Tak właśnie jest ze Świętokrzyską Grupą Eksploracyjną. To ludzie różnych zawodów, połączeni 
wspólną pasja. Dziś razem z nimi cofniemy się w czasie do pierwszej wojny światowej, by odwiedzić zabytkową szkołę 
z tamtego czasu i zbadać zapomniany wojenny cmentarz. 




02:00 POWIEDZCIE ŚWIATU
(TELL THE WORLD)

Film dokumentalny, 45 min, Australia, 2019
Reżyseria: Sophie Mcneill


Film dokumentalny o kulisach chińskich obozów internowania i reedukacji muzułmanów. Muzułmanie z chińskiego 
regionu Xinjiang stali się celem projektu homogenizacji kulturowej Xi Jinpinga. Dzieci są oddzielane od rodziców i 
trafiają do szkół z internatem reedukacyjnym, a dorośli są internowani w więzieniach rozproszonych po całym kraju. 
Bezprecedensowy poziom inwigilacji oznacza, że nikt nigdzie nie ukryje się przed wścibskimi oczami Komunistycznej
Partii Chin, która dąży do wymazania starożytnego dziedzictwa kulturowego. Co 200 metrów są punkty kontrolne. 
Sprawdzają identyfikatory i smartfony. Ludzie zaczęli dosłownie znikać. Mocno uzbrojona policja sił specjalnych 
napada na domy i zabiera mieszkańców. Oto jak są naruszane prawa człowieka, do czego doszło w wyniku 
chińskiej polityki masowego przetrzymywania. Pokażemy, jak masowe aresztowania muzułmańskiej ludności w Chinach 
rozbijają australijskie rodziny. Prześwietlimy prowadzoną przez partię komunistyczną kampanię eksterminacji 
kulturowej i wyjaśnimy, dlaczego Australia nie może pozostać obojętna. Pekin wypowiedział ostateczną wojnę religii 
i kulturze tych tureckich mniejszości w Sinciangu i nie spocznie, dopóki nie zostaną one zmienione na zawsze. 




02:55 LEKCJA BIAŁORUSKIEGO

Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2006
Scenariusz i reżyseria: Mirosław Dembiński
Zdjęcia: Maciej Szafnicki, Michał Ślusarczyk


"Nie rozumiałem, co to Białoruś, ale to słowo spodobało mi się" - Franek wspomina swe 
najmłodsze lata. Podobnie jak jego rówieśnicy, przyszedł na świat w momencie, gdy 
kruszał dawny porządek. Wkrótce po rozpadzie Związku Radzieckiego wielu Białorusinów 
uwierzyło, że przyszedł czas niepodległości. Ojciec Franka, Wincuk Wiaczorka, założył 
wówczas liceum, które miało kształcić przyszłą elitę białoruskiej inteligencji. 
Jednak sen o swobodzie nie trwał długo. W 1994 roku ster prezydenckich rządów objął 
Aleksander Łukaszenka. Nowa władza nie potrzebowała białoruskich patriotów; Łukaszence 
wystarczał "człowiek sowiecki". Na oczach wielu świadomych tego procesu mieszkańców 
Białorusi w kraju coraz bardziej ograniczano demokrację. Tępiono nawet język białoruski. 
Ojczysta mowa Franka znikała z mediów, ze szkół, z życia codziennego. W końcu 
zdelegalizowano także białoruskojęzyczne liceum Wincuka. Ojciec Franka, działacz 
opozycyjny, coraz rzadziej pojawiał się w domu, nękany przez władze ciągłymi 
aresztowaniami. Ale Franek i jego rówieśnicy nie poddali się. Naukę w liceum kontynuowano, 
tym razem jednak w podziemiu. Inteligentna, utalentowana młodzież nauczyła się na 
różne sposoby wyrażać swój patriotyzm i niezadowolenie z białoruskiej rzeczywistości. 
Wydają gazetki i płyty z własną muzyką. Roznoszą także ulotki, ryzykując to 2 - letnim 
pobytem w więzieniu. Ale uważają, że warto. 
Zbliża się termin wyborów prezydenckich. Korzystając ze zmian w konstytucji, 
Łukaszenka szykuje się, aby po raz trzeci stanąć na czele państwa. Mimo represji, 
zastraszania i groźby milicyjnych prowokacji oraz przejmującego mrozu, młodzież 
wraz z tysiącami mieszkańców Białorusi bierze udział w wiecu na głównym placu 
Mińska, protestując przeciw fałszerstwom wyborczym reżimu. I choć wierne władzy 
służby bezpieczeństwa rozpędzają demonstrację i niszczą miasteczko namiotowe 
zebranych, Franek i jego przyjaciele wciąż mają nadzieję, że ich kraj będzie kiedyś 
wolny.