TVP Kultura Poniedziałek, 25.10.2021 08:10 ZAPOMNIANE KOBIETY SZTUKI (WOMEN PAINTERS, FOUR CENTURIES OF STRUGGLE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2018 Reżyseria: Manuelle Blanc Dokument opowiada, jak ważną rolę w historii malarstwa odgrywały kobiety. Film jest dokumentalną podróżą przez cztery stulecia, która odkrywa przed nami sylwetki najważniejszych malarek w historii sztuki, od renesansu po czasy współczesne, wśród nich poznajemy: Sofonisbe Anguissole, Artemisie Gentileschi, Rosalbe Carriere, Angelike Kauffmann, Elisabeth Vigee - Lebrum, Adelaide Labille - Guiard. 09:30 KRÓTKI DZIEŃ PRACY Film polityczny, 73 min, Polska 1981 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Hanna Krall Zdjęcia: Krzysztof Pakulski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Wacław Ulewicz, Lech Grzmociński, Tadeusz Bartosik, Elżbieta Kijowska, Marek Kępiński, Paweł Nowisz, Barbara Dziekan, Wojciech Pilarski Scenariusz powstał na podstawie reportażu Hanny Krall "Widok z okna na pierwszym piętrze". Film jest oparty na wydarzeniach autentycznych, ale wszystkie występujące w nim postaci są fikcyjne. Dzieło wyreżyserowane przez twórcę "Dekalogu" i cyklu "Trzy kolory" łączy w sobie archiwalne materiały dokumentalne z fabularyzowaną relacją z jednego dnia "radomskich wypadków". W następstwie tych dramatycznych wydarzeń zaczęła się tworzyć "Solidarność". Akcja filmu rozgrywa się w ciągu zaledwie kilku godzin. Obserwujemy rozterki partyjnego dygnitarza, który, próbując uspokoić wzburzonych robotników i zażegnać niebezpieczeństwo, dzwoni po instrukcje do swoich zwierzchników w Warszawie, a także spotyka się ze swoimi podwładnymi i działaczami. Powodem wystąpienia zdeterminowanych robotników było przemówienie premiera, w którym zapowiedział podwyżkę cen mięsa i jego przetworów średnio o 69 procent. 25 czerwca 1976 roku, nazajutrz po ogłoszeniu drastycznych podwyżek, do I sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PZPR dzwoni dyżurny, meldując o niepokojach w zakładach metalowych. Pierwsza zmiana nie przystępuje do pracy, trwają gorące dyskusje całej załogi. Najpierw ludzie wychodzą na dziedziniec, potem przed bramę fabryki. Wkrótce ruszają w kierunku gmachu komitetu. W drodze dołączają do nich robotnicy z innych miejscowych zakładów pracy. W komitecie rośnie napięcie, wyczuwa się nerwową atmosferę, którą potęguje meldunek kapitana MO o wystąpieniu 5 tysięcy ludzi. Milicja ściąga posiłki z innych miast. Na razie funkcjonariusze nie interweniują, mają czekać na rozwój wypadków. Nikt jeszcze nie zdaje sobie sprawy z powagi sytuacji. Kiedy tłum demonstrantów z hymnem na ustach i biało - czerwonymi flagami w rękach dociera przed gmach, I sekretarz próbuje przemówić robotnikom do rozsądku i załatwić sprawę polubownie. Agresja tłumu jednak narasta. Nie ma już mowy o prowodyrach i wybrykach chuligańskich, strajkuje cała klasa robotnicza. Wreszcie przyparty do muru I sekretarz KW obiecuje, że skontaktuje się z Warszawą w sprawie cofnięcia decyzji o podwyżkach cen mięsa. Wykonany telefon nie uspokaja jednak rozgniewanego tłumu. Strajkujący, których liczba rośnie, żądają natychmiastowej odpowiedzi. Sytuacja zaczyna powoli wymykać się spod kontroli. Wzburzony tłum podpala samochody, demoluje budynki, niszczy transparenty z propagandowymi hasłami, zewsząd słychać gwizdy i okrzyki: precz z władzą czerwonej burżuazji. Komendant MO wyprowadza pospiesznie I sekretarza z komitetu. Tymczasem do akcji wkracza policja. Dokonuje się pierwszych aresztowań, a co bardziej gorliwi funkcjonariusze przemawiają opornym do rozsądku pałami. "Krótki dzień pracy" I sekretarza został ukazany na tle strajku robotników, którzy żądają godziwych warunków życia. W krótkich sekwencjach twórcy filmu przedstawili również przyszłe losy kilku strajkujących, wyłowionych z anonimowego tłumu. 11:00 DOM - ODC. 6/25 - NOSIĆ SWOJĄ SKÓRĘ Serial obyczajowy, 96 min, Polska 1980 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lechman, Jerzy Michotek, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inni Andrzej i Basia są szczęśliwi w pierwszych miesiącach małżeństwa. Nie zdają sobie sprawy z rozterek, jakie przeżywają państwo Lawinowie, ilekroć odbierają listy od Łukasza z Kanady. Andrzej popada w konflikt z uczelnianą organizacją ZMP, martwi go też tryb życia jego brata, Bronka. Pomimo trudności Talar kończy studia, otrzymuje wymarzony dyplom inżyniera. Życie Bronka przypomina natomiast staczanie się po równi pochyłej; dawny bohater pracy socjalistycznej, zapijaczony i wykolejony, ginie tragicznie. Najmłodszy z braci, Leszek, obwinia Andrzeja o jego śmierć. Propagandowa szopka, jaką urządzają podczas pogrzebu szefowie organizacji młodzieżowej, pogłębia rozdźwięk w rodzinie Talarów. Konflikty i kłopoty osobiste nie pozwalają Andrzejowi w pełni cieszyć się sukcesami w fabryce, gdzie właśnie uruchomiono produkcję pierwszego samochodu marki Warszawa. 12:50 AMERYKAŃSKI SEN Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Marek Skrzecz Scenariusz: Marek Skrzecz Zdjęcia: Kacper Sędzielewski, Damian Kocur Muzyka: Audionetwork Głuchołazy - niewielkie miasto, które w latach dziewięćdziesiątych tętniło życiem, obecnie wymiera. W miasteczku panuje duże bezrobocie, a część mieszkańców wyjechała. W tym miejscu bez perspektyw nastoletni Szymon postanawia spełnić swoje wielkie marzenie. Chce zostać zapaśnikiem amerykańskiego wrestlingu. (Źródło: www.studiomunka.pl) 13:30 MASTERCLASS Film animowany, 6 min, Polska, 2018 Reżyseria: Ewa Drzewicka, Grażyna Trela, Dominika Fedko, Małgorzata Jachna, Małgorzata Jędrzejec, Aleksandra Rylewicz, Weronika Kuc Scenariusz: Grażyna Trela Krótki film animowany inspirowany twórczością Romana Polańskiego, opowiadający o formowaniu się Mistrza. Surrealistyczny obraz z elementami makabrycznego absurdu sytuacyjnego, metaforyczne zmaganie materii w procesie kształtowania człowieka i twórcy. Materia zsuwa się z okna kamienicy, jak bohater filmu "Lokator". Paradoksalnie jednak kolejne upadki kształtują ludzką postać, która w końcu wykonuje mistrzowski skok i pewnie ląduje na ziemi. W pełni już uformowana okazuje się Romanem Polańskim. (opis producenta) 13:35 ŁUSKA Film animowany, 4 min, Polska, 2016 Reżyseria: Alicja Kot Scenariusz: Alicja Kot Krótki film animowany. Film animowany w tradycyjnej technice rysunkowej. W humorystyczny sposób opowiada historię człowieka, mieszkającego w ponurym, deszczowym mieście rządzonym przez koty, którym nie może zdradzić swojej prawdziwej tożsamości. (opis producenta) 13:40 GOŚĆ Film animowany, 2 min, Polska, 2017 Reżyseria: Aleksander Józefczyk Scenariusz: Aleksander Józefczyk Krótki film animowany. Etiuda o malarzu, którego nieoczekiwanie odwiedza mieszkaniec malowanego obrazu. Tytułowy gość łamie granice świata realnego i wykreowanego, zmieniając perspektywę naszej percepcji. Samotny mężczyzna w pokoju próbuje namalować obraz, jednak ten sprawia mu coraz większy kłopot. Obcy z namalowanej rzeczywistości nie zgadza się na ingerencję w swój świat i odwiedza malarza. (opis producenta) 13:45 GRAND BASSIN (GRAND BASSIN) Film animowany, 6 min, Francja, 2018 Reżyseria: Chloe Plat, Heloise Courtois Krótki film animowany. Jeden dzień na publicznym basenie. 14:00 REŻYSERZY - ROBERT ALTMAN 4/10 SEZON 4 (THE DIRECTORS - ROBERT ALTMAN) Film dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku przyglądamy się twórczości Roberta Altmana, reżysera "M. A. S. Ha", "Nashville", "Na skróty". 16:25 SZCZĘŚLIWY CZŁOWIEK Film obyczajowy, 84 min, Polska, 2000 Scenariusz i reżyseria: Małgorzata Szumowska Zdjęcia: Marek Gajczak, Michał Englert Muzyka: Zygmunt Konieczny Aktorzy: Jadwiga Jankowska-Cieślak, Małgorzata Hajewska-Krzysztofik, Piotr Jankowski, Roman Gancarczyk, Mieczysław Grąbka, Andrzej Hudziak Wyróżniony za wartości artystyczne na festiwalu w Salonikach w 2000 r. film jest pełnometrażowym debiutem fabularnym Małgorzaty Szumowskiej. Zanim reżyserka nakręciła "Szczęśliwego człowieka", było o niej głośno w filmowym świecie. Córka znanych krakowskich dziennikarzy, absolwentka łódzkiej "filmówki" już w pierwszych realizacjach dokumentalnych wykazała nieprzeciętny talent i umiejętność starannej i wnikliwej obserwacji rzeczywistości. Przebojem weszła narynek filmowy szkolnymi etiudami i dokumentami zrealizowanymi tuż po studiach, zdobywając prestiżowe nagrody i wyróżnienia w kraju i za granicą m.in. w Tel - Awiwie, Bolonii, Tampere, Meksyku. Akcja "Szczęśliwego człowieka" została osadzona w realiach współczesnej rzeczywistości polskiej. To kameralny, pozbawiony efektów komercyjnych rodzinny dramat, rozgrywający się w scenerii ubogich i ponurych miejsc Krakowa. Smutna historia trojga ludzi i ich skomplikowanych relacji uczuciowych. Reżyserka filmu bardziej niż o tempo narracji zadbała o psychologiczne portrety bohaterów, przeżywających życiową tragedię. Krytyka zgodnie podkreślała znakomitą grę przede wszystkim Jadwigi Jankowskiej - Cieślak i Małgorzaty Hajewskiej - Krzysztofik. Specyficzną atmosferę filmu podtrzymują zdjęcia młodych operatorów, Marka Gajczaka i Michała Englerta, którzy umiejętnie ukazują zwykłych ludzi wtopionych w tło brudnych i odrapanych krakowskich kamienic. Matka (Jadwiga Jankowska - Cieślak) i jej 30 - letni syn Janek (Piotr Jankowski) mieszkają razem w ubogiej dzielnicy miasta, w starym domu. Los ich nie rozpieszcza, nigdy nie zaznali szczęścia ani dobrobytu. Janek jest życiowym nieudacznikiem. Choć w szkole był prymusem i skończył studia, nie zrobił błyskotliwej kariery zawodowej. Nie ma nawet stałej pracy, zarabia dorywczo, pisując artykuły do gazet. Bezrobotna matka dostaje w końcu obietnicę posady. Musi jednak przedtem poddać się rutynowym badaniom. Diagnoza lekarska przekreśla wszystko. Kobieta ma raka płuc, zostało jej zaledwie kilka miesięcy życia. Próbuje zataić swój stan zdrowia przed jedynakiem. On jednak dowiaduje się o nieuleczalnej chorobie matki. Sądząc, że rodzicielka nie zdaje sobie sprawy ze śmiertelnego zagrożenia, prosi lekarzy, by ukryli przed nią prawdę. Rozpoczyna się rodzinny dramat, a jego bohaterowie prowadzą specyficzną grę, wzajemnie się oszukując. Wychowany przez matkę syn chciałby, choć na krótko, dać jej szczęście, spełnić wszystkie marzenia, wynagrodzić lata smutku i cierpień. Gdy na horyzoncie pojawia się kobieta, postanawia się z nią ożenić. Namawia ją do odegrania roli narzeczonej i przyszłej synowej, by sprawić radość matce. Tymczasem Marta (Małgorzata Hajewska - Krzysztofik), robotnica w wytwórni mrożonek, samotnie wychowująca córkę Manię, wiele w życiu przeszła. Przeżywa własny dramat, choć stara się tego nie okazywać na zewnątrz. 18:05 SIOSTRY Film dokumentalny, 19 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Hytroś Scenariusz: Michał Hytroś Zdjęcia: Janusz Szymański Za potężnym 800 - letnim murem, w najstarszym żeńskim klasztorze klauzurowym w Polsce - klasztorze benedyktynek w podkrakowskich Staniątkach, toczy się życie 12 sióstr - średnia wieku 70 lat. Mimo podeszłego wieku i zmieniającego się za murem, w szaleńczym tempie świata, każdego dnia starają się podporządkować swoje życie wymyślonej ponad 10 wieków temu regule "ORA et LABORA". Nasze bohaterki - siostry Anuncjata i Benedykta, (w klasztorze od 40 lat), z właściwym sobie urokiem wprowadzają nas w świat za murem, opowiadają o swoim życiu i podjętych w nim decyzjach. Pokazują nam świat klasztorny z wszystkimi jego odcieniami, zupełnie odarty ze stereotypu, często wzruszający i zabawny zarazem. To film o ciszy opowiedziany niezwykle głośno. 18:55 MAŁA DORRIT, ODC. 1 (LITTLE DORRIT) Serial kostiumowy, obyczajowy, 52 min, Wielka Brytania, 2008 Autor: Charles Dickens Reżyseria: Dearbhla Walsh Scenariusz: Andrew Davies Aktorzy: Claire Foy, Matthew Macfadyen, Tom Courtenay Amy Dorrit znajduje zatrudnienie jako szwaczka w bogatej posiadłości, gdzie poznaje Arthura. 20:00 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - BORG/MCENROE. MIĘDZY ODWAGĄ A SZALEŃSTWEM. (BORG MCENROE) Dramat sportowy, 103 min, Dania/Szwecja/Finlandia, 2017 Reżyseria: Janus Metz Aktorzy: Sverrir Gudnason, Shia Lebeouf, Tuva Novotny Historia turnieju życia najwybitniejszych tenisistów wszech czasów. W roli Johna McEnroe’a - Shia LaBeouf. Wimbledon 1980. Cały świat wstrzymuje oddech, rozpoczyna się finałowy mecz. Björn Borg, najlepszy tenisista na świecie, będzie bronił po raz piąty tytułu mistrza. Chłodny, opanowany i skuteczny jest ulubieńcem publiczności. Nikt jednak nie wie o dramacie rozgrywającym się poza kortem: niespełna 24 - letni tenisista jest fizycznym i psychicznym wrakiem, wyniszczonym przez mordercze treningi, które rujnują także jego życie prywatne. Przeciwnik Borga to 20 - letni John McEnroe, porywczy i wybuchowy, zdeterminowany, by zająć miejsce swojego dotychczasowego idola. Jaką cenę może mieć sukces? (opis dystrybutora) 22:00 KRONOS - WARSZAWA Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2021 Wykonawcy: Piotr Nowak (prowadzący) W kolejnym odcinku programu "Kronos" profesor Piotr Nowak wraz z zaproszonymi do studia gośćmi dyskutuje na temat Warszawy. Warszawa kojarzy się z otwartością, wolnością, dynamiką. Ludzi ciągnie do Warszawy, jak wilka do lasu. Po co tu przyjeżdżają? Po pieniądze, możliwości kariery? Czy może wabi ich duch wolności? Czy współczesna Warszawa ma swój charakter?Jakie miasto jest bardziej polskie: Warszawa czy może Kraków? 00:10 SCENA MUZYCZNA - MAREK BRACHA I ALEKSANDER DĘBICZ Koncert, 48 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Marek Bracha, Aleksander Dębicz Wspaniali polscy pianiści Marek Bracha i Aleksander Dębicz kontynuują projekt, który powstał specjalnie na konferencję TVP Kultura; w "Scenie muzycznej" znów wystąpią w duecie, tym razem z nowym repertuarem. 01:15 LOVE STORY (LOVE STORY) Melodramat, 96 min, USA 1970 Reżyseria: Arthur Hiller Scenariusz na podstawie własnej powieści: Erich Segal Aktorzy: Ali MacGraw, Ryan O'Neal, John Marley, Ray Milland, Russell Nype, Katherine Balfour, Sydney Walker, Robert Modica i inni Gdy w 1970 r. 33 - letni wówczas profesor literatury na uniwersytecie Yale Erich Segal wydał niewielką powieść "Love Story", zapewne ani przez chwilę nie przypuszczał, że oto stworzył bestseller światowej miary. I właściwie trudno wyjaśnić, na czym polegał fenomen tej książki? z literackiego punktu widzenia raczej przeciętnej, w dodatku napisanej początkowo właśnie jako scenariusz filmowy, do którego inspiracją stała się ponoć autentyczna historia opowiedziana autorowi przez jednego ze studentów. Przenosząc książkę na ekran, Arthur Hiller pozostał wierny literackiemu pierwowzorowi: stworzył sentymentalną opowieść o zwyczajnej, a przez to tak poruszającej wszystkich miłości dwojga amerykańskich studentów, których dzieli, co prawda, status społeczny, ale łączy młodość, podobne spojrzenie na życie, zainteresowania. Niespodziewanie oboje stają wobec tragedii, której nie jest w stanie pokonać nawet najsilniejsze uczucie. Film otrzymał w 1971 r. Oscara za muzykę oraz sześć nominacji do nagrody Akademii we wszystkich najważniejszych kategoriach: dla najlepszego filmu, za reżyserię, scenariusz, dla najlepszego aktora i aktorki (Ryan O'Neal i Ali McGraw) oraz za drugoplanową rolę męską dla Johna Marleya. Ponadto zdobył pięć Złotych Globów (najlepszy film, reżyser, scenariusz, muzyka i aktorka pierwszoplanowa). Odtwórcy głównych ról z dnia na dzień stali się aktorską sensacją, nigdy później nie udało się im powtórzyć tego sukcesu. Oliver Barret IV, potomek bogatej bostońskiej rodziny, cieszący się wielkim powodzeniem wśród koleżanek przystojny student Harvardu, poznaje w bibliotece uniwersyteckiej Jenny Cavilleri, córkę rzemieślnika, włoskiego imigranta. Dziewczyna imponuje mu nie tylko urodą i inteligencją, ale także pewnością siebie i niezależnością poglądów. Znajomość między nimi wkrótce przeradza się w wielką miłość. Oliver pragnie poślubić Jenny. Przedstawia ją rodzicom, ale spotkanie przebiega w nie najlepszej atmosferze. Gdy ojciec chłopaka sprzeciwia się ich związkowi, Oliver zrywa z rodziną. Młodzi pobierają się, żyją w bardzo skromnych warunkach, ale są szczęśliwi. Jenny, która dla ukochanego zrezygnowała z kontynuowania studiów muzycznych, zarabia na utrzymanie udzielaniem lekcji śpiewu. Dzięki niej Oliver, pozbawiony teraz finansowego wsparcia rodziców, kończy jednak studia i zaczyna odnosić pierwsze sukcesy zawodowe. Oboje coraz częściej myślą o dziecku. Nieoczekiwanie badania lekarskie ujawniają, że Jenny jest śmiertelnie chora. 03:30 BAŚNIE Z MOICH STRON (MY HOMELAND TALES) Film dokumentalny, 76 min, Rosja, 2017 Reżyseria: Sofia Gorlenko Scenariusz: Gleb Kuznetsov Zdjęcia: Daniił Salchow Rdzenny mieszkaniec wioski Liokszmoziero, Wasilij Popow, wyrusza w podróż do miejsca, gdzie w przeszłości stał jego rodzinny dom. Praktycznie cała rodzina Wasilija zginęła w czasie wojny, która wyludniła osady na północy Rosji. Podróż Wasilija to próba odnalezienia w zaroślach nad brzegiem jeziora ducha starego świata. I chociaż okolice jeziora odpowiadają podróżnikowi martwą ciszą, to wystarczy przekroczyć granicę rzeczywistości i magii, a stary świat zawładnie swoim wędrowcem urzeczonym. (opis festiwalowy) 05:00 THE CAVE Film obyczajowy, 26 min, Polska, 2017 Reżyseria: Kamil Krukowski Scenariusz: Kamil Krukowski Zdjęcia: Piotr Matysiak Aktorzy: Bartłomiej Firlet, Ewa Szykulska, Dorota Naruszewicz Trzydziestoletni Paweł chciałby się uniezależnić, ale na przeszkodzie stoi jego skomplikowana relacja z matką (źródło: PISF)