TVP Dokument Wtorek, 02.11.2021 06:00 DZIKA POLSKA - WILCZY ALFABET Serial dokumentalny, 28 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michalowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Nietrudno zakochać się w Stobnicy otoczonej lasami Puszczy Noteckiej. W bramie Stacji Naukowej wita drewniana tabliczka z sentencją Michała Siemianycza: "Stosunek wilka do człowieka jest taki, jakie jest odniesienie tego człowieka do innych ludzi, zwierząt i całego otaczającego go świata". Wilki mieszkają tu w wolierach, ogrodzonych siatką wybiegach z trawą i drzewkami dającymi zwierzętom cień. Do wilków można wejść, choć tylko z przewodnikiem. Nasi prowadzący Marcin Kostrzyński i Tomasz Kłosowski spotkają się z wilkami oko w oko i dowiedzą się od "wilczego piastuna" Jacka Więckowskiego, jakie naprawdę są wilki. Powszechnie wilk jest ofiarą mitów, przesądów i ludzkich zabobonów. Tymczasem jest to zwierzę jak każde inne. Cytując Dawida Mecha: "Wilk nie jest zwierzęciem ziejącym nienawiścią, ani też nie jest maskotką do przytulania, nie jest ani niebezpieczny, ani sympatyczny. Jest po prostu jednym z wielu interesujących gatunków prześladowanych przez człowieka od stuleci, który potrzebuje miejsca do życia". Profesor Andrzej Bereszyński, który uważa się za adwokata wilków, ma nadzieję, że dzięki stobnickiej stacji ludzie zmienią nastawienie do tego drapieżnika. Rocznie odwiedza stację kilka tysięcy osób. 06:40 DZIKA POLSKA - SKRZYDLATE ZALOTY Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Marcin Kostrzyński Przestworza, świat ptaków, stają się wraz z nadejściem wiosny miejscem ptasich godów. Już niedługo zadzwonią tu skrzydła pomykających ku swym godowym rewirom łabędzi, rozlegną się pohukiwania kaczorów, buczenia tokujących w powietrzu bekasów, śpiewy ptaków wróblowatych, miłosne pohukiwania sów. Do prawdziwych amorów jeszcze daleko, ale ptaki zawczasu muszą zająć dogodne do życia terytoria, znaleźć partnera albo odnowić związek z dawnym. Dlatego w ptasim świecie widać już krzątaninę i ożywienie. W tajniki ptasiej miłości wprowadzą nas pasjonaci przyrody - Tomasz Kłosowski i Marcin Kostrzyński. 07:10 DZIKA SRI LANKA. KRAINA JEZIOR (WILD SRI LANKA) Cykl dokumentalny, 50 min, Austria, 2015 Reżyseria: Mike Birkhead Trzyczęściowy serial dokumentalny o Sri Lance. Skrawek lądu na Oceanie Indyjskim. Sri Lanka na wyspie Cejlon. Porośnięte palmami wybrzeża przez wieki przyciągały tu wędrowców z całego świata. Kusiła ich górzysta kraina w głębi wyspy, zamieszkana przez niezwykłe zwierzęta, ukryte wśród spowitych chmurami drzew. Przybyszów intrygowały opowieści o cennych o przyprawach i perspektywa zdobycia zielonego złota. Ale dużo wcześniej, zanim plantacje herbaty pokryły miejscowe wzgórza, panowały tu prastare cywilizacje. Dawni Syngalezi ujarzmili siły natury, przekształcając dziką wyspę w krainę świątyń i jezior. Stworzyli ogromne zbiorniki wodne, by zapewnić sobie dostęp do życiodajnej wody w czasie pory suchej. Ich królestwa rozpadły się, ale niezwykła spuścizna Syngalezów przetrwała. Prastara kraina jezior stworzonych przez człowieka jest miejscem największego nagromadzenia słoni w Azji. Dziś króluje tu nowy władca. Tutejsze pantery należą do największych na świecie. Lampart lankijski potrafi bez trudu przenieść łup o wadze równej swej masie ciała. Chętnie jednak wykorzystuje dogodną chwilę na odpoczynek. Na niektórych fragmentach tych nizin występują jedne z największych na świecie zagęszczeń lampartów. To jedyna na ziemi populacja lampartów, która zyskała status szczytowych drapieżników w swoim ekosystemie. W Afryce lamparty rywalizują z lwami. W Indiach - z tygrysami. Tutaj drapieżca może odpoczywać bez obaw, że ktoś zakłóci jego spokój. 08:10 SAMOTNOŚĆ LIKAONA (A WILD DOG'S TALE) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2012 Reżyseria: Richard Matthew Historia, która rozegrała się w samym sercu Afryki. To opowieść o przyjaźni i walce z przeciwnościami losu. Jej bohaterką jest Solo, samica likaona. Mieszka na wyspie Mombo w sercu Okawango. Została zupełnie sama i musi radzić sobie w pojedynkę. Solo to likaon z charakterem. Jest uparta i inteligentna. Dlatego zawiera niezwykłe przymierze z innymi drapieżnikami. Dawni przeciwnicy stają się jej sojusznikami. Czy to jednak wystarczy, by przetrwać? Botswańskie bagna Okawango to zdumiewające miejsce. Co roku przychodzi tutaj powódź, choć na deltę nie spada kropla deszczu. W wodzie brodzą wielkie koty, które zwykle jej unikają. Tutaj też mieszka samica Solo. Ona jedna ocalała ze swojej watahy. Zobaczymy, jak pewnego dnia wybrała się na polowanie w nietypowym towarzystwie. Zwykle likaony walczą o pożywienie z hienami, a natrętne szakale nawet zabijają. Tymczasem ona dzieli się zdobyczą. Szakale i hieny zastąpiły jej watahę. Idą za nią jak cień. Solo mieszka w miejscu, w którym do niedawna żyło mnóstwo likaonów. Ich watahy liczyły nawet po 40 psów. Ta sielanka skończyła się wraz z pojawieniem się potężnego rywala. Hieny cętkowane próbują wykraść likaonom zdobycz. Psy są zawołanymi myśliwymi, hieny - sprytnymi padlinożercami. Oba gatunki są inteligentne. Oba żyją w dużych grupach i oba walczą o dominację. W 2008 roku na Mombo została tylko Solo i dwa samce. Pewnego dnia one też zniknęły. Solo przeszukuje wyspę, bezskuteczne nawołując rodzinę. Likaony to zwierzęta społeczne. Wataha jest dla nich całym światem. Tymczasem Solo nie może znaleźć ani swojej grupy, ani drugiego psa, z którym mogłaby się sprzymierzyć. Ma jednak coś, co ułatwia jej przetrwanie: upór i pewność siebie. To pozwoli jej przetrwać. 09:10 LISIE OPOWIEŚCI (FOX TALES) Film dokumentalny, 52 min, Republika Południowej Afryki, 2017 Reżyseria: Susan Fleming, Roderick Deogrades Film dokumentalny o rudym lisie, który walczy o dominację niemal od urodzenia. To bardzo inteligentne, zaradne i nieustraszone stworzenie. Film przedstawia tego poszukiwacza przygód w różnych miejscach, od miejskich środowisk do mroźnych dziczy arktycznej tundry. Zobaczymy, jak niesamowicie adaptuje się do każdego otoczenia. Można je spotkać na prawie każdym kontynencie świata. Od Australii... po koło podbiegunowe. Od najdalszych krańców wsi po serca miast. Ich różnorodność zwiększa się wraz z ekspansją człowieka, a do nowych środowisk wprowadzają się z prędkością zdumiewającą nawet badaczy. Lisy rude są inteligentne. Zmieniają swoje zachowania, by wykorzystać każdą nadającą się okazję. Znakomicie się przystosowują, więc to fascynujące obiekty badawcze. Już myślisz, że je dobrze znasz, a potem uzmysławiasz sobie, że nie bardzo. Niech was nie zwiedzie ich przewrotny urok. Te stworzenia rywalizują z człowiekiem o dominację w krajobrazie. Jednak czy możemy się z nimi mierzyć? Każdej wiosny przychodzą na świat miliony rudych lisków. Niezależnie od tego, gdzie się urodziły, nory mają podobne na całym świecie. Niemniej historia każdej lisiej rodziny jest inna. Przez pół roku będziemy śledzić losy lisków - od pierwszych chwiejnych kroczków po dorosłość. To długa i trudna droga. Mimo to młody lisek podejmuje ryzyko porzucenia terytorium rodziców, w nadziei założenia własnej rodziny. Gdy wkracza na nowy teren, kontynuuje tradycję swoich przodków zdobywania nowych obszarów. To najinteligentniejsze ze stworzeń, nieustępliwe i łatwo się przystosowujące, które wspaniale się rozwija w różnych miejscach i kolicznościach. Czy jest to miasto, czy tereny wiejskie, zimna tundra czy skalista plaża, rudzielce zawsze znajdą sobie miejsce na dom. 10:15 ROZKWIT BAŁKAŃSKICH MIAST. SOFIA (BALKAN BOOM TOWNS SOFIA / METROPOLEN DES BALKAN) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Mirjana Momirovic Scenariusz: Ann - Christin Hornberger Seria dokumentalna, w której poznamy największe miasta bałkańskie: Lublanę, Sarajewo, Belgrad, Sofię i Bukareszt. Rosną w siłę, są głównymi ośrodkami kulturalnymi. Wielu Europejczyków nadal kojarzy je z socjalistyczną dyktaturą. Dla większości są to miejsca krwawych wojen lat 90. Ale dla młodych, kreatywnych umysłów te miasta należą do pożądanych list miejsc, w których należy być. Miasta mają długą, trudną przeszłość, a teraz oferują ekscytującą i inspirującą teraźniejszość z dużym potencjałem na przyszłość. To wystarczający powód, aby wybrać się na wycieczkę do starych i nowych miast Bałkanów. W odcinku czwartym - Sofia. Miasto leży u stóp górskiego masywu Witoszy. Wiele budowli historycznych przypomina o jego długiej i bogatej historii. Trzydzieści lat po rozpadzie Związku Radzieckiego Sofia to nowoczesna stolica. Działają tu międzynarodowe korporacje i start - upy. Miasto uchodzi za europejską Dolinę Krzemową. Ma milion mieszkańców i jest znane z tolerancji oraz kultywowania tradycji. Tutaj wyznawcy trzech głównych religii żyją spokojnie obok siebie. To miasto w okresie przejściowym między swą przeszłością i przyszłością. Sofia to polityczny, gospodarczy i kulturalny ośrodek Bułgarii. Co siódmy mieszkaniec kraju mieszka w stolicy. Różne style architektoniczne minionych czasów to świadectwo liczącej ponad pięć tysięcy lat historii kraju. 11:10 WSZECHŚWIAT DAJE NAM WSZYSTKO Reportaż, 19 min, Polska, 1987 Zdjęcia: Zbigniew Tuliński Świątynia buddyjska Do Am Sah położona jest nie gdzieś w dalekiej Azji, lecz na przedmieściach Warszawy. Sangha to buddyjska społeczność, której towarzyszymy w wyjątkowo uroczystym dla niej dniu. Polski ośrodek, do którego zjechali się wyznawcy wiary z całego kraju, odwiedził koreański mistrz i duchowy przywódca ZEN. Poznajemy praktyki szkoły, które mają sprawić odcięcie od siebie wszelkich myśli, bowiem - według wyznawców ZEN - tylko taki stan umysłu umożliwia zjednoczenie siebie z wszechświatem. Jesteśmy świadkami ceremonii pierwszego stopnia wtajemniczenia - formalnego przyjęcia do buddyjskiej społeczności oraz aktu zaślubin w obrządku buddyjskim. 11:40 ZMARTWYCHWSTANIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Świecińska Scenariusz: Michał Łuczewski Zdjęcia: Michał Jarosiński Stulecie urodzin św. Jana Pawła II (przypadające w 2020 roku) było okazją do ponownego przeanalizowania dorobku Papieża Polaka. Poliglota, poeta, aktor, filozof, teolog, wielki kapłan. Ile z czystego nauczania św. Jana Pawła II zostało nadal w Polakach? Czy nie doprowadziliśmy do wypaczenia jego bogatego dorobku duchowego i nie zmarnowaliśmy go? "Zmartwychwstanie" przełamuje nostalgiczny obraz, skierowany na bezrefleksyjne wspominanie postaci Papieża i pokazuje, że w obliczu obecnego kryzysu świata cywilizowanego jego przesłanie jest nadal aktualne, musimy tylko po nie sięgnąć. Chcemy pokazać, że Jan Paweł II był prorokiem, który nie tylko przewidywał nadejście dziejowego przesilenia, lecz przede wszystkim na nie nas przygotowywał. Przesłanie św. Jana Pawła II odczytają dla nas na nowo m. in. prof. Antoni Dudek, prof. Paweł Skibiński, prof. Dariusz Kosiński, Marek Kochan oraz dr Paweł Rojek. 12:45 ŚWIAT WEDŁUG JANA PAWŁA II Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2020 Scenariusz i reżyseria: Piotr Kornobis Dokument przedstawiający wpływ Jana Pawła II na współczesny świat, ilustrowany przykładami ze społeczności na całym globie - w Meksyku, Indiach, Polsce, Irlandii i we Włoszech. Śledzimy pielgrzymki Jana Pawła II, które zdefiniowały jego pontyfikat i uczyniły go osobistością międzynarodowego formatu. Rozmawiamy zarówno ze świadkami jego wizyt, jak i współczesnymi komentatorami. Wszystko po to, by poznać znaczenie papieskiego oddziaływania na historię. Film kierowany do szerokiego grona odbiorców - widzów pragnących przypomnieć sobie własne doświadczenia z papieżem i tych, którzy słabo pamiętają pontyfikat Jana Pawła II. 13:50 POD WODAMI OKAWANGO (UNDERWATER OKAVANGO) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2011 Reżyseria: Bronwyn Kohler Niezwykła podróż w region Delty Okawango w Botswanie. To jedna z największych na świecie śródlądowych delt. Każdego roku około 11 kilometrów sześciennych wody rozciąga się na obszarze do 15 tysięcy km kwadratowych. Tutaj rozwinęła się bujna roślinność i żyją rozmaite gatunki zwierząt. Słonie, bawoły afrykańskie, hipopotamy, lwy, hieny oraz zagrożone gatunki, jak np. dziki pies. Żyją tu także żurawie, orły, strusie oraz mnóstwo ryb z tilapią i tigerfish na czele. 14:55 BELMONDO WSPANIAŁY (BELMONDO LE MAGNIFIQUE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2017 Reżyseria: Bruno Sevaistre Film dokumentalny, którego bohaterem jest Jean - Paul Charles Belmondo. Dzięki ponad 70 filmom i 160 milionom sprzedanych biletów aktor był największą gwiazdą francuskiego kina. W wieku 17 lat zaczął grać na scenie. Filmy przyniosły mu sławę i pieniądze, lecz jego pasją pozostał teatr. Gdyby w tym czasie istniało słowo bankowość, miałoby ono zastosowanie w jego przypadku. Osoby poniżej 30 roku życia nie wiedzą, że grał u wszystkich reżyserów Nowej Fali, takich jak: Jean - Luc Godard, Jean - Pierre Melville, Claude Sautet, Louis Malle, Alain Resnais i Claude Chabrol. Osoby powyżej 50. roku życia nie mogą zapomnieć o jego żarliwości, pokazie siły i wyczynach, które sam wykonał. Jedni nazywali go Belmondo, inni Bebel. 22 sierpnia 2001 roku wyszedł z paryskiego szpitala, w którym przebywał dwa tygodnie z powodu udaru mózgu. W 2021 roku, w kwietniu aktor obchodził 88. urodziny. 16:00 ORKAN XYNTIA (THE CYCLONE XYNTHIA / THE TAMPETE XYNTHIA) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Edward Haywood, Julien Adam Film dokumentalny analizujący orkan Xyntia, który nawiedził zachodnie wybrzeża Europy pod koniec lutego 2010 roku. W wyniku gwałtownych wiatrów zginęło co najmniej 65 osób, a w samej Francji ponad 50 osób. Skutki orkanu nazwano "katastrofą narodową". Większość ofiar utonęła we wzbierających rzekach oraz na brzegu wzburzonego Atlantyku. Około miliona gospodarstw w zachodniej Francji zostało pozbawionych energii elektrycznej. Burza spowodowała także szkody w Portugalii i Hiszpanii. Naukowcy postanowili przeanalizować ten cyklon i dowiedzieć się czy następujące na ziemi zmiany pogodowe spowodują, że czekają nas takie kataklizmy w Europie dość regularnie. Jak im przeciwdziałać, jak się chronić, co powinniśmy wiedzieć? Całości dopełnią grafiki komputerowe, zdjęcia z akcji ratunkowych i opowiadania świadków kataklizmu, o tym co przeżyli w czasie nawałnicy. 17:00 ROZKWIT BAŁKAŃSKICH MIAST. BUKARESZT (BALKAN BOOM TOWNS BUCHAREST / METROPOLEN DES BALKAN) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Mirjana Momirovic Scenariusz: Ann - Christin Hornberger Seria dokumentalna, w której poznamy największe miasta bałkańskie: Lublanę, Sarajewo, Belgrad, Sofię i Bukareszt. Rosną w siłę, są głównymi ośrodkami kulturalnymi. Wielu Europejczyków nadal kojarzy je z socjalistyczną dyktaturą. Dla większości są to miejsca krwawych wojen lat 90. Ale dla młodych, kreatywnych umysłów te miasta należą do pożądanych list miejsc, w których należy być. Miasta mają długą, trudną przeszłość, a teraz oferują ekscytującą i inspirującą teraźniejszość z dużym potencjałem na przyszłość. To wystarczający powód, aby wybrać się na wycieczkę do starych i nowych miast Bałkanów. W odcinku piątym - Bukareszt. Stolica Rumunii leży na wschodnim krańcu Europy. Ze względu na styl i architekturę podobną do francuskiej nazywano go Małym Paryżem. W czasie ponad dwudziestoletniej dyktatury Nicolae Ceausescu miasto przeszło brutalną transformację. W miejscu historycznych budowli wzniesiono pretensjonalne gmaszyska. Obecnie miasto poszukuje nowej tożsamości. Czeka na odkrycie wraz ze swoją różnorodnością stylów architektonicznych i kultury oraz rezerwatem przyrody. Burzliwa historia Bukaresztu zaczęła się na skraju starego miasta. Stało się ono metropolią dzięki temu, że tu krzyżują się drogi handlowe. Pierwszy zapis o Bukareszcie pochodzi z roku 1459. Dokument podpisał przywódca Vlad Țepes, czyli Wład Palownik, współcześnie lepiej znany jako hrabia Drakula. Zachowała się część jego posiadłości. W Bukareszcie modne stały się śluby w nieczynnych fabrykach, gdzie można urządzić wesele niewielkim kosztem. W krajobrazie Bukaresztu nadal dominuje pałac Ceausescu. To drugi po Pentagonie największy na świecie budynek administracji, pomnik, który Ceausescu postawił sam sobie. Wcześniej trzeba było wyburzyć całą dzielnicę. Zaprojektowano bulwar o kilka metrów dłuższy od Champs - Élyses. Dla Ceausescu inspiracją była wizyta północnokoreańskiego dyktatora Kim Ir Sena oraz monumentalna architektura Pjongjangu, ale nie zrealizował swych megalomańskich planów. Po jego upadku wielu domagało się rozbiórki tej budowli, lecz koszty okazały się ogromne. Obecnie pałac to atrakcja turystyczna, miejsce do robienia pamiątkowych zdjęć. 18:05 TAJEMNICE MÓZGU EINSTEINA (EINSTEIN’S BRAIN UNLOCKED) Film dokumentalny, 51 min, Japonia, 2018 Reżyseria: Riwa Komatsubara, Takuya Ogasawara Niezwykła opowieść dokumentalna o mózgu Alberta Einsteina, który był uważany za najwybitniejszego fizyka teoretyka XX wieku. Jego teoria względności zrewolucjonizowała postrzeganie wszechświata. Autopsję po jego śmierci w 1955 r. przeprowadził Thomas Harvey. Patolog wydobył mózg Einsteina w tajemnicy. Następnie zniknął razem z nim. Gdzie teraz znajdują się te kawałki? Dziennikarskie śledztwo prowadzi do ponownego odkrycia setek zdjęć wykonanych podczas sekcji, a także do osoby będącej w posiadaniu ponad 100 fragmentów mózgu Einsteina. Dane pozbierano w celu przygotowania wizualizacji mózgu dwudziestoletniego geniusza w 3D. Jak wyglądał mózg człowieka, który zaproponował światu teorię względności? Niezwykła podróż i najnowsze odkrycia neuronauki otwierają nową stronę w tej historii. Czy odpowiedź na pytanie, jak wygląda mózg ludzkiego geniusza, można będzie znaleźć poprzez ponowne zbadanie i złożenie mózgu Einsteina? Udało się ustalić lokalizację 134 bloków. Pozyskaliśmy ważne informacje na temat ludzi posiadających kolejne 14. Niestety, lokalizacja pozostałych 92 bloków pozostaje tajemnicą. Czy kiedyś uda się złożyć mózg Einsteina w całość? Trudno powiedzieć. Pewne jest jedno: dzięki postępom w nauce oraz dzięki największemu umysłowi XX wieku jesteśmy coraz bliżej poznania tajemnicy ludzkiej inteligencji. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - W CIENIU MONT BLANC (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i wybitne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 TU SIĘ ŻYJE. Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2018 Reżyseria: Kinga Dębska Będzie to optymistyczny film o odchodzeniu, o niezwykłym hospicjum w Wilnie, i o zwariowanej siostrze Michaeli, która w ramach dodawania otuchy realizuje najbardziej szalone marzenia swoich podopiecznych. Uważa, że przed śmiercią potrzebujemy załatwić niezałatwione wcześniej sprawy, spełnić jakieś marzenie, choćby to była lampka koniaku. Według niej trafia się do hospicjum, żeby odkryć siebie i spokojnie pożegnać się z życiem. Będzie to próba odczarowania idei hospicjum i wzruszająca opowieść o ludziach na ostatniej prostej. 21:10 BARBARA WŁODARCZYK ZAPRASZA - UKRAIŃSKA MODLITWA Magazyn, 8 min, Polska, 2020 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Prowadząca: Barbara Włodarczyk Na Ukrainie trwa prawdziwa batalia o wiernych i budynki cerkwi. W dziesiątkach wiosek dochodzi do kłótni i bijatyk. Po jednej stronie konfliktu stoi nowa Cerkiew, niezależna od Kościoła w Rosji, po drugiej Cerkiew związana z Patriarchatem Moskiewskim, który dominuje na Ukrainie. O swoim filmie "Ukraińska modlitwa" Barbara Włodarczyk porozmawia z Wojciechem Konończukiem, wicedyrektorem Ośrodka Studiów Wschodnich. 21:20 UKRAIŃSKA MODLITWA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2019 Reżyseria: Barbara Włodarczyk Dokument, którego celem jest pokazanie ukraińskiej codzienności religijnej oraz udzielenie odpowiedzi na pytanie, kiedy będzie można mówić o wyzwoleniu się Ukrainy spod wpływów rosyjskiej Cerkwi? I to dużych wpływów, bo słowa z ambony często przebijają nawet kremlowskie media. 22:15 SZEROKIE TORY. MODA Reportaż, 23 min, Polska, 2010 Autor: Barbara Włodarczyk "W Moskwie są teraz takie same butiki jak na całym świecie. Tyle tylko, że bardziej bogate i wyszukane niż na Zachodzie. Bo zamożni ludzie w Rosji nie rozumieją zachodniego ascetyzmu!" Autorką tych słów jest Julia Dalakian - jedna z czołowych projektantek mody w Moskwie. Przez kilka lat pracowała na Zachodzie, między innymi dla znanego włoskiego krawca Roberto Cavallego. Dziś ma swój salon w rosyjskiej stolicy. Ubiera kobiety biznesu, gwiazdy i żony bogatych Rosjan. Moskwa to raj dla rynku mody. Bo po kilku dekadach deficytu, kiedy eleganckie kreacje były nieosiągalnym symbolem Zachodu, zamożne Rosjanki chcą mieć wszystko co naj. I nie żałują na to pieniędzy. W rosyjskiej stolicy mają swoje butiki wszyscy liczący się krawcy świata. Jest to jeden z największych znaków czasu i przemian Moskwy. Reportaż przedstawia jeden dzień z życia Julii Dalakian. Projektantka pokazuje swój butik, casting modelek, modny klub, bogate sklepy i siermiężny bazar. Poznajemy też jej córkę (studentkę dyplomacji), która jak większość młodych moskwianek nie ma już żadnych kompleksów wobec Zachodu. 22:50 SAHARA, CZĘŚĆ 1, TAJEMNICA MAURETANII (SAHARA EPISODE 1, SECRET OF MAURETANIA) Serial dokumentalny, 50 min, Niderlandy (Holandia), 2018 Reżyseria: David Kleijwegt Seria dokumentalna, opowiadająca o tym, co dzieje się w części świata sąsiadującej z Saharą. Przez wieki kolonizatorzy omijali to miejsce, bo największa piaszczysta pustynia na planecie była zbyt gorąca i zbyt nieprzenikniona. Teraz wydaje się, że Europa przesunęła swoją południową granicę na Saharę, aby zatrzymać migrację i walczyć z terroryzmem. Co mieszkańcy Sahary myślą o tej ingerencji? Reporter Bram Vermeulen przemierza pustynię z zachodu na wschód, od Oceanu Atlantyckiego do Morza Czerwonego. W pierwszej części odwiedzi Mauretanię. Będzie musiał poradzić sobie z upałem, niebezpieczeństwami związanymi z postępującym dżihadyzmem, desperacją migrantów i ukrytym światem niewolnictwa. Odkryje sieci handlu ludźmi i spotka się z mieszkańcami najbardziej niegościnnych miejsc na ziemi. Podróż przez najgorętszy kontynent zaczynamy w bardzo chłodny dzień. Ruszamy od atlantyckiego brzegu Afryki, na zachodniej granicy Mauretanii i krańcu Sahary. Choć to wiele kilometrów od Europy, towarzyszymy patrolowi hiszpańskiej straży granicznej. Południowa granica Europy przesunęła się na wielką pustynię Afryki, którą toczy migracja, terroryzm i przeludnienie. Mauretania nadal przyciąga migrantów z czarnej Afryki, których nie interesuje już Europa, lecz tutejsze rybołówstwo. Mauretania to kraj, w którym czarna Afryka zderza się z muzułmańską północą. Jest islamską republiką. 23:45 WSZECHŚWIAT DAJE NAM WSZYSTKO Reportaż, 19 min, Polska, 1987 Zdjęcia: Zbigniew Tuliński Świątynia buddyjska Do Am Sah położona jest nie gdzieś w dalekiej Azji, lecz na przedmieściach Warszawy. Sangha to buddyjska społeczność, której towarzyszymy w wyjątkowo uroczystym dla niej dniu. Polski ośrodek, do którego zjechali się wyznawcy wiary z całego kraju, odwiedził koreański mistrz i duchowy przywódca ZEN. Poznajemy praktyki szkoły, które mają sprawić odcięcie od siebie wszelkich myśli, bowiem - według wyznawców ZEN - tylko taki stan umysłu umożliwia zjednoczenie siebie z wszechświatem. Jesteśmy świadkami ceremonii pierwszego stopnia wtajemniczenia - formalnego przyjęcia do buddyjskiej społeczności oraz aktu zaślubin w obrządku buddyjskim. 00:10 NOTACJE: LEOPOLD KOZŁOWSKI. PARTYTURY W SERCU Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2014 Autor: Agnieszka Chmielińska Bohater opowiada o swoim rodzinnym miasteczku Przemyślanach. Podkreśla, że było to miejsce szczególne - miasteczko gorących serc, gdzie różne narodowości żyły ze sobą w zgodzie i harmonii. Tu upływało szczęśliwie dzieciństwo bohatera. Jego dom rodzinny przepełniony był muzyką. Urodził się bowiem w rodzinie klezmerów. Kim jest klezmer? - dowiadujemy się z opowieści. Męska część rodziny stanowiła zespół klezmerski. Leopold, już jako chłopiec, pobierał lekcje muzyki i uczestniczył w koncertach zespołu. Beztroskie chwile dzieciństwa przerwał wybuch wojny. Bohater opowiada o tragicznych losach wojennych, swoich i swojej rodziny, o tym, że najbliżsi padli ofiarą Holocaustu. Bohaterowi udało się jednak przeżyć. Twierdzi, że uratowała go muzyka. Przez całą wojnę nie porzucił akordeonu. Grałem żywym, grałem umierającym, grałem rozstrzelanym. 00:25 ZMARTWYCHWSTANIE Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2020 Reżyseria: Ewa Świecińska Scenariusz: Michał Łuczewski Zdjęcia: Michał Jarosiński Stulecie urodzin św. Jana Pawła II (przypadające w 2020 roku) było okazją do ponownego przeanalizowania dorobku Papieża Polaka. Poliglota, poeta, aktor, filozof, teolog, wielki kapłan. Ile z czystego nauczania św. Jana Pawła II zostało nadal w Polakach? Czy nie doprowadziliśmy do wypaczenia jego bogatego dorobku duchowego i nie zmarnowaliśmy go? "Zmartwychwstanie" przełamuje nostalgiczny obraz, skierowany na bezrefleksyjne wspominanie postaci Papieża i pokazuje, że w obliczu obecnego kryzysu świata cywilizowanego jego przesłanie jest nadal aktualne, musimy tylko po nie sięgnąć. Chcemy pokazać, że Jan Paweł II był prorokiem, który nie tylko przewidywał nadejście dziejowego przesilenia, lecz przede wszystkim na nie nas przygotowywał. Przesłanie św. Jana Pawła II odczytają dla nas na nowo m. in. prof. Antoni Dudek, prof. Paweł Skibiński, prof. Dariusz Kosiński, Marek Kochan oraz dr Paweł Rojek. 01:25 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - PUSZCZA PAMIĘTA Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Puszcza pamięta To bardzo trudne wyzwanie. Ogromna, ciągle dzika, opierająca się przybyszom Puszcza Knyszyńska i bezmiar czasu dzielący nas od Powstania Styczniowego, którego wydarzenia każdy rok czyni coraz mniej czytelnymi. I pytania, na które chcemy szukać odpowiedzi: gdzie są mogiły bohaterów, którzy odważyli się stanąć sami przeciwko imperium? Znajdujemy się pod Waliłami, na uroczysku Pereciosy - jednym z największych pól bitewnych Powstania Styczniowego, gdzie walczył oddział Walerego Wróblewskiego. Wracamy tu kolejny raz. Każda kolejna wyprawa przybliża nas jednak do historii tego miejsca. 01:50 ŚWIAT WEDŁUG JANA PAWŁA II Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2020 Scenariusz i reżyseria: Piotr Kornobis Dokument przedstawiający wpływ Jana Pawła II na współczesny świat, ilustrowany przykładami ze społeczności na całym globie - w Meksyku, Indiach, Polsce, Irlandii i we Włoszech. Śledzimy pielgrzymki Jana Pawła II, które zdefiniowały jego pontyfikat i uczyniły go osobistością międzynarodowego formatu. Rozmawiamy zarówno ze świadkami jego wizyt, jak i współczesnymi komentatorami. Wszystko po to, by poznać znaczenie papieskiego oddziaływania na historię. Film kierowany do szerokiego grona odbiorców - widzów pragnących przypomnieć sobie własne doświadczenia z papieżem i tych, którzy słabo pamiętają pontyfikat Jana Pawła II. 02:55 OJCIEC I PASTERZ Film dokumentalny, 82 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Górski Scenariusz: Anna Rastawicka Zdjęcia: Grzegorz Liwiński Muzyka: Marzena Majcher, Piotr Remiszewski Film dokumentalny poświęcony osobie oraz nauczaniu Prymasa Tysiąclecia Stefana Wyszyńskiego. Przez dwa lata twórcy odwiedzili niemal wszystkie miejsca związane z życiem i pracą księdza kardynała, co zaowocowało zgromadzeniem ogromnego materiału: kilkudziesięciu godzin nagrań z dziesiątkami osób, które znały prymasa osobiście bądź z nim pracowały. To unikalne świadectwo czasów oraz ukazanie relacji z niezwykłą osobą. Poza tym w filmie zobaczymy także wiele niepublikowanych do tej pory zdjęć archiwalnych oraz fragmentów homilii. Celem produkcji jest przede wszystkim przybliżenie nauczania prymasa i jego uniwersalności. Swoimi wspomnieniami podzielili się m.in. Anna Rastawicka, kard. Kazimierz Nycz, abp Józef Michalik, o. Leon Knabit, aktor Olgierd Łukasiewicz, historycy Paweł Skibiński, Jan Żaryn i Peter Raina. Oprócz przybliżenia nauczania prymasa i przełomowych chwil w jego życiu, w tym lat uwięzienia, gdzie tworzył wielkie programy duszpasterskie, a także obchodów milenijnych, wyboru kard. Wojtyły na papieża, w filmie pokazano także codzienność kard. Wyszyńskiego. Widz dowie się więc m.in. , co lubił jeść, jak wypoczywał i jaki był na co dzień. Autorzy współpracowali m.in. z Archiwum na Jasnej Górze, Instytutem Prymasowskim oraz Archiwum Watykańskim. Stefan Wyszyński urodził się 3 sierpnia 1901 r. w miejscowości Zuzela nad Bugiem. Film pokazuje aktualność nauczania Prymasa Wyszyńskiego, ale przede wszystkim "normalnego i świętego człowieka". Planowana na 7 czerwca 2020 roku beatyfikacja kard. Wyszyńskiego została przełożona z powodu pandemii koronawirusa.